ΑΠΟΦΑΣΗ 2368/2003 ΦΕΚ 1562/22.10.2003

Για τη μεταγραφή με λατινικά στοιχεία του ονόματος των προσώπων στα δελτία ταυτότητας και τα διαβατήρια.

Η ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

(Συνεδρίαση, 2.10.2003)

Έχοντας υπόψη:

1. Το άρθρο 19 παρ. 1 περ. θ' του Ν. 2472/97 «Προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα»

2. Το γεγονός ότι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, έχει γίνει αποδέκτης πολλών προσφυγών Ελλήνων πολιτών, οι οποίοι διαμαρτύρονται για τον τρόπο αναγραφής με λατινικά στοιχεία του ονόματος τους στα νέα δελτία ταυτότητας και στα νέα διαβατήρια, αποφασίζουμε:

1. Το όνομα (κύριο όνομα και επώνυμο) αποτελεί βασικό στοιχείο τη προσωπικότητας και εντάσσεται στο προστατευτικό πεδίο του ιδιωτικού βίου. Υπό το πρίσμα αυτό, το όνομα του προσώπου συνιστά δεδομένο προσωπικού χαρακτήρα, κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχ. Α του Ν. 2472/97.

Κατά συνέπεια, οποιαδήποτε επεξεργασία του ονόματος ως δεδομένου προσωπικού χαρακτήρα, υπόκειται στους περιορισμούς του άρθρου 4 παρ. 1 του Νόμου αυτού. Ειδικότερα, η επεξεργασία αυτή πρέπει να μην αλλοιώνει τον τρόπο γλωσσικής εκφοράς του ονόματος, γιατί διαφορετικά το προσωπικό αυτό δεδομένο παύει να είναι ακριβές, όπως επιβάλλεται από το άρθρο 4 παρ. 1 στοιχ.γ.

2. Η καταχώριση του ονόματος σε αρχείο ταυτοτήτων ή διαβατηρίων υπόκειται στον πιο πάνω περιορισμό. Η καταγραφή τόσο στην ελληνική, όσο και με λατινικά στοιχεία, πρέπει λοιπόν να είναι ακριβής, να αποδίδει δηλαδή ακριβώς το όνομα του υποκειμένου. Και όσον αφορά την ελληνική γραφή, δεν ανακύπτουν ιδιαίτερα προβλήματα, αφού από δημόσια έγγραφα προκύπτει η ακριβής γλωσσική μορφή του ονόματος. Όσον αφορά, όμως, την αναγραφή του ονόματος με λατινικά στοιχεία, η εφαρμογή από τη Διοίκηση του "Προτύπου ΕΛΟΤ 743" δημιουργεί σοβαρά προβλήματα, σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις.

3. Το "Πρότυπο ΕΛΟΤ 743" θεσπίζει συγκεκριμένους κανόνες για την μεταγραφή ελληνικών κειμένων στη λατινική. Το πρότυπο αυτό έχει κυρωθεί με την Υπουργική Απόφαση ΔΙΕΜ/Φ06.5/012167/28.09.1983, ενώ καθιερώνεται και από τη Σύμβαση της Διεθνούς Επιτροπής Προσωπικής Κατάστασης "Περί καταχωρήσεως επωνύμων και κυρίων ονομάτων στα ληξιαρχικά βιβλία", που έχει κυρωθεί με τον Ν. 1665/86. Τα παραπάνω νομοθετικά κείμενα είναι δεσμευτικά για τον τρόπο αναγραφής ελληνικών ονομάτων με λατινικά στοιχεία, περιορίζοντας το δικαίωμα του προσώπου να προσδιορίζει την αναγραφή αυτή.

Κατά συνέπεια, ο Έλληνας πολίτης δεν μπορεί να επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο θα αναγράφεται το όνομα του με λατινικά στοιχεία.

4. Η δεσμευτική ισχύς του "Προτύπου ΕΛΟΤ 743" δεν μπορεί, όμως, να συνεπάγεται μεταβολές στον τρόπο, με τον οποίο μέχρι την εφαρμογή του Προτύπου αυτού αναγράφετο το όνομα του προσώπου. Όταν το πρόσωπο είχε ήδη διαβατήριο, στο οποίο το όνομα του αναγράφετο με τρόπο διαφορετικό από ό,τι προβλέπει το "Πρότυπο ΕΛΟΤ 743", η διαφορετική γραφή στο νέο διαβατήριο έρχεται σε αντίθεση με την καθιερωμένη γραφή, γεγονός που οδηγεί σε σημαντικά προβλήματα για την κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα του.

Χαρακτηριστική από την άποψη αυτή είναι η απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ), στην υπόθεση Christos Konstantinidis (ΔΕΚ 30-3-93, υποθ. C-168/91, Συλ. 1993 1-1214). Το Δικαστήριο, με αφορμή προδικαστικό ζήτημα γερμανικού δικαστηρίου, έκρινε ότι η μεταγραφή στη γερμανική γλώσσα από γερμανικό ληξιαρχείο, σύμφωνα με το " Πρότυπο ISO" (αντίστοιχο του "Προτύπου ΕΛΟΤ 743"), του ονόματος "Christos Konstantinidis" σε "Hrestos Konstantinides" αντίκειται στο κατοχυρούμενο από το άρθρο 52 της Συν-θήκης της Ρώμης δικαίωμα ελεύθερης εγκατάστασης,

αφού, όπως σημειώνεται στην Απόφαση, το δικαίωμα κάθε κράτους να καθορίζει κυρίαρχα τους κανόνες μεταγραφής ονομάτων δεν μπορεί να δημιουργεί "τέτοια αμηχανία, ώστε να βλάπτεται η ελευθερία εγκατάστασης".

Ο Έλληνας πολίτης, ο οποίος μέχρι τη στιγμή που αλλάζει διαβατήριο είχε αναπτύξει κοινωνική ή οικονομική δραστηριότητα στο εξωτερικό με συγκεκριμένη γραφή του ονόματος του, δεν μπορεί να βρίσκεται στη δυσχερή θέση να πρέπει να αποδείξει την ταυτότητα του.

Αντίστοιχα, η αναγραφή στις νέες ταυτότητες του ονόματος και με λατινικά στοιχεία δεν μπορεί να είναι διαφορετική από τον τρόπο με τον οποίο το όνομα αυτό αναγράφετο με λατινικά στοιχεία μέχρι τώρα σε επίσημα ή ιδιωτικά έγγραφα (π.χ. παλαιό διαβατήριο, πιστωτικές κάρτες, αλλοδαποί τίτλοι σπουδών, κλπ.). Παρόμοια αναγραφή δημιουργεί προφανείς κινδύνους για την ταυτοποίηση του προσώπου και, από την άποψη αυτή, καθιστά ανακριβή την αναγραφή του ονόματος με λατινικά στοιχεία στα αρχεία ταυτοτήτων και στη βάση αυτών εκδιδόμενα δελτία αστυνομικής ταυτότητας.

5. Η εφαρμογή του "Προτύπου ΕΛΟΤ 743" στις νέες ταυτότητες και στα νέα διαβατήρια προξενεί Προβλήματα ταυτοπροσωπίας και σε όσους Έλληνες πολίτες έχουν όνομα αλλοδαπής προέλευσης. Στην περίπτωση αυτή η διαφορά στη γραφή μεταξύ της χώρας προέλευσης του ονόματος και στην Ελλάδα εγκυμονεί προφανείς κινδύνους για το πρόσωπο, το οποίο θα βρίσκεται στη δυσχερή θέση να αποδείξει, όταν δημιουργεί έννομες σχέσεις στη χώρα προέλευσης του ονόματος του, ότι πράγματι είναι αυτός ο οποίος αναγράφεται στην ελληνική ταυτότητα ή στο ελληνικό διαβατήριο.

6. Σύμφωνα με τις παραπάνω σκέψεις, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η αναγραφή με λατινικά Στοιχεία του ονόματος σε αρχεία ταυτοτήτων και διαβατηρίων, καθώς και στα με βάση τα αρχεία αυτά εκδιδόμενα διαβατήρια και δελτία ταυτότητας, γίνεται με διαφορετικό τρόπο από εκείνο με τον οποίο το όνομα αυτό αναγράφει το μέχρι τώρα είτε σε παλαιότερα διαβατήρια, είτε σε άλλα δημόσια ή ιδιωτικά έγγραφα, προσκρούει στον Ν. 2472/97, αφού το υποκείμενο εμφανίζεται να έχει όνομα διαφορετικό από αυτό με το οποίο έχει γίνει δημοσίως και επισήμως γνωστό. Υπό το πρίσμα αυτό, παρόμοια αναγραφή αντιβαίνει στην υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας για ακριβή τήρηση προσωπικών δεδομένων (άρθρο 4 παρ. 1 του Ν. 2472/97). Αντίστοιχη παράβαση υπάρχει και όταν η αναγραφή με λατινικά στοιχεία του ονόματος αφορά όνομα αλλοδαπής προέλευσης, το οποίο στη χώρα προέλευσης αναγράφεται με διαφορετικό τρόπο, από ό,τι στα νέα δελτία ταυτότητας και στα νέα διαβατήρια.

7. Κατά συνέπεια, η Αρχή κρίνει ότι στις ειδικές αυτές περιπτώσεις, ο υπεύθυνος επεξεργασίας υποχρεούται να προβαίνει στην αναγραφή του ονόματος στα νέα δελτία ταυτότητος και στα νέα διαβατήρια με λατινικά στοιχεία αποκλειστικώς με τον τρόπο που αναγράφετο μέχρι τώρα ή με βάση τον οποίο το πρόσωπο συμμετείχε στην κοινωνική ή οικονομική ζωή.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.