ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΜονΕφΑθ 2973/2025

Η επαναφορά ισχυρισμών δια των εγγράφων προτάσεων στο εφετείο, με γενική αναφορά στις πρωτόδικες προτάσεις ή με ενσωμάτωση του κειμένου αυτών, στις προτάσεις του εφετείου, δεν αρκεί ούτε είναι νόμιμη. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ανεπίτρεπτη ενσωμάτωση, όταν στο κείμενο των προτάσεων της κατ' έφεση δίκης εμπεριέχεται, αυτούσιο ή μη και το κείμενο των πρωτόδικων προτάσεων, ενοποιημένων σε ενιαίο ολικό κείμενο, το οποίο χαρακτηρίζεται και υποβάλλεται μόνο ως προτάσεις ενώπιον του εφετείου με αίτημα την παραδοχή ή απόρριψη της έφεσης, καλύπτεται δε, ως ενιαίο κείμενο προτάσεων, από την υπογραφή του συντάκτη τους, πληρεξουσίου δικηγόρου του διαδίκου στην κατ' έφεση δίκη διότι έτσι, καθίστανται, οι πρωτόδικες και στο εφετείο προτάσεις, ενιαίες.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Αθηνών Κωνσταντίνου Σακελλαριάδη)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Αριθμός απόφασης 2973/2025

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Τμήμα 9ο

Συγκροτούμενο από τη Δικαστή Λουκία Λάμπρου, Εφέτη, η οποία ορίστηκε από το Τριμελές Συμβούλιο Διεύθυνσης του Εφετείου και από τον Γραμματέα Μιχαήλ Αλεξάκη.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 16 Ιανουάριου 2025, για να δικάσει τις υποθέσεις μεταξύ:

Του εκκαλούντος - εφεσίβλητου ... της ..., κατοίκου ... Αττικής, οδός ... με ΑΦΜ ... Δ.Ο.Υ. ..., ο οποίος εμφανίστηκε με τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Ισαάκ - Γεώργιο Γεροντίδη.

Της εκκαλούσας - εφεσίβλητης ...κατοίκου ... με ΑΦΜ ..., ενεργούσας ατομικά και για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου της ... η οποία εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Κωνσταντίνο Σακελλαριάδη δυνάμει δηλώσεως του άρθρου 242 παρ.2 ΚΠολΔ.

Ο εκκαλών – εφεσίβλητος άσκησε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, την από 10.2.2023 με αριθμό κατάθεσής .../2023 αγωγή του, η δε εκκαλούσα - εφεσίβλητη άσκησε ενώπιον του ιδίου Δικαστηρίου την από 7.3.2023 με αριθμό κατάθεσης ././2023 αγωγή. Επί των αγωγών αυτών που συνεκδικάστηκαν, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 721/2024 απόφαση ειδικής διαδικασίας οικογενειακών διαφορών του Δικαστηρίου εκείνου, αντιμωλία των διαδίκων, με την οποία απορρίφθηκε η πρώτη αγωγή και έγινε εν μέρει δεκτή η δεύτερη αγωγή.

Την απόφαση αυτή εκκαλούν: Α) ο ενάγων - εναγόμενος ., με την από 2.5.2024 έφεσή του, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ./2024 και προσδιορίστηκε να συζητηθεί με την υπ’ αριθ. ./2024 πράξη της Γραμματέως του παρόντος Δικαστηρίου για την παραπάνω αναφερόμενη δικάσιμο και γράφτηκε στο πινάκιο και Β) η ενάγουσα - εναγομένη) με την από 3.6.2024 έφεσή της, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του πρωτοβάθμιου Δικαστηρίου με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ./2024 και προσδιορίστηκε να συζητηθεί με την υπ’ αριθ. ./2024 πράξη της Γραμματέως του παρόντος Δικαστηρίου για την παραπάνω αναφερόμενη δικάσιμο και γράφτηκε στο πινάκιο.

Οι υποθέσεις συνεκφωνήθηκαν από τη σειρά του οικείου πινακίου και συζητήθηκαν.

Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, ο πληρεξούσιος δικηγόρος του εκκαλούντος - εφεσίβλητου παραστάθηκε στο ακροατήριο και αναφέρθηκε στις προτάσεις που κατέθεσε, ενώ ο πληρεξούσιος δικηγόρος της εκκαλούσας-εφεσίβλητης δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο αλλά προκατέθεσε προτάσεις και δήλωση κατ’ άρθρο 242 παρ.2 ΚΠολΔ.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ

Ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου αρμοδίως, κατ’ άρθρο 19 ΚΠολΔ, φέρονται προς συζήτηση η με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ././2.5.2024 έφεση και η με αριθμό κατάθεσης δικογράφου ././4.6.2024 αντίθετη έφεση κατά της υπ’ αριθ. 721/2024 οριστικής απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την ειδική διαδικασία των οικογενειακών διαφορών, οι οποίες έχουν ασκηθεί νομότυπα κατ’ άρθρα 495, 511, 513 § 1 περ. β, 516 §1,517, 591 § 1, 7, 592 § 3 ΚΠολΔ, εντός της τριακονθήμερης προθεσμίας του άρθρου 518 § 1 ΚΠολΔ, καθώς η απόφαση επιδόθηκε στην ενάγουσα - εναγόμενη στις 9.5,2024 (βλ. την υπ’ αριθ. .../9.5.2024 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Αθηνών ...) και η μεν πρώτη έφεση κατατέθηκε στις 2.5.2024 (ήτοι πριν την επίδοση της εκκαλουμένης), η δε δεύτερη έφεση κατατέθηκε στις 4.6.2024. Πρέπει επομένως αμφότερες οι εφέσεις να γίνουν τυπικά δεκτές και να ερευνηθούν περαιτέρω κατά την ίδια ως άνω διαδικασία ως προς το παραδεκτό και το βάσιμο των λόγων τους (άρθρο 533 § 1 ΚΠολΔ), κατόπιν συνεκδίκασής τους, λόγω της προφανούς μεταξύ τους συνάφειας και της εκ του λόγου τούτου διευκόλυνσης της διεξαγωγής της δίκης (άρθρα 246 και 524 § 1 ΚΠολΔ). Οι εκκαλούντες έχουν καταθέσει τα υπ’ αρ. ... και ... αντίστοιχα 6- παράβολα ποσού 100 ευρώ έκαστο, μολονότι κατ’ άρθρα 495 § 3 τελ. εδάφιο ΚΠολΔ και 592 παρ.3 ΚΠολΔ δεν είχαν αυτή την υποχρέωση. Συνεπώς πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή των παραβολών στους εκκαλούντες.

Ο ενάγων ... με την υπ’ αρ. .../2023 αγωγή του προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών ισχυρίστηκε ότι με την εναγόμενη τέλεσε νόμιμο θρησκευτικό γάμο στις 4.5.2014 στον Ιερό Ναό της ... στο Μαρούσι Αττικής, από τον οποίο απέκτησαν ένα τέκνο, τον ... που γεννήθηκε στις ... ότι ο γάμος τους έχει λυθεί αμετάκλητα δυνάμει της υπ’ αριθ. 13727/2018 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Ότι κατόπιν άσκησης αντίθετων αγωγών, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 9/2021 απόφαση του ιδίου Δικαστηρίου με την οποία ανατέθηκε αποκλειστικά στην εναγομένη η άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου, ορίστηκε ότι θα απαιτείται συναπόφαση των διαδίκων γονέων σε ζητήματα εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης του τέκνου καθώς και σε ζητήματα που άπτονται των διαταραχών του λόγου και της συμπεριφοράς του, υποχρεώθηκε ο ίδιος να καταβάλει μηνιαία διατροφή για το τέκνο και ρυθμίστηκε το δικαίωμα επικοινωνίας του με αυτό. Περαιτέρω, ισχυρίστηκε ότι η εναγομένη ασκεί πλημμελώς την επιμέλεια που της έχει ανατεθεί και είναι ακατάλληλη να διαχειρίζεται θέματα υγείας και εκπαίδευσης του τέκνου, καθώς η ίδια αρνείται να δεχτεί ότι το τέκνο πάσχει από διαταραχή αυτιστικού φάσματος και δεν συνεργάζεται μαζί του ώστε το τέκνο να αξιολογηθεί από την Ανωτάτη Στρατού Υγειονομική Επιτροπή (ΑΣΥΕ) και να λάβει επίδομα αναπηρίας. Και ζήτησε, επικαλούμενος το βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, να μεταρρυθμιστεί η ανωτέρω υπ’ αριθ. 9/2021 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, να διαταχθεί η χρονική κατανομή της άσκησης της επιμέλειας με εναλλασσόμενη διαμονή του τέκνου κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα στην αγωγή και να του ανατεθεί αποκλειστικά η διαχείριση όλων των θεμάτων που άπτονται της ιατρικής, υγειονομικής, φαρμακευτικής περίθαλψης και εκπαίδευσης του τέκνου.

Η ενάγουσα ... με την υπ’ αρ. .../2023 αγωγή της προς το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, όπως αυτή διορθώθηκε και περιορίστηκε κατ’ άρθρα 224, 295, 297 ΚΠολΔ, ισχυρίστηκε ότι με τον εναγόμενο τέλεσε νόμιμο θρησκευτικό γάμο στις ... από τον οποίο απέκτησαν ένα τέκνο, τον..., που γεννήθηκε στις 7.9.2014. Ότι ο γάμος τους έχει λυθεί αμετάκλητα δυνάμει της υπ’ αριθ. 13727/2018 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών. Ότι κατόπιν άσκησης αντίθετων αγωγών, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 9/2021 απόφαση του ιδίου Δικαστηρίου με την οποία της ανατέθηκε η άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου, ορίστηκε ότι θα απαιτείται συναπόφαση των διαδίκων γονέων σε ζητήματα εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης του τέκνου καθώς και σε ζητήματα που άπτονται των διαταραχών του λόγου και της συμπεριφοράς του, υποχρεώθηκε ο εναγόμενος να καταβάλει μηνιαία διατροφή για το τέκνο και ρυθμίστηκε το δικαίωμα επικοινωνίας του με αυτό. Περαιτέρω, ισχυρίστηκε ότι το ανήλικο τέκνο αδυνατεί να διατρέφει τον εαυτό του, στερούμενο εισοδημάτων και περιουσίας. Ζήτησε δε, να υποχρεωθεί ο εναγόμενος να της καταβάλλει, για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου, το πρώτο πενθήμερο έκαστου μηνός, το ποσό των 575 ευρώ ως μηνιαία διατροφή του, για το χρονικό διάστημα δύο ετών από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση καταβολής εκάστης δόσης μέχρι την εξόφληση.

Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο συνεκδίκασε τις δύο αγωγές αντιμωλία των διαδίκων, απέρριψε την πρώτη αγωγή, δέχθηκε εν μέρει τη δεύτερη αγωγή και υποχρέωσε τον εναγόμενο πατέρα να καταβάλει στην ενάγουσα μητέρα το πρώτο πενθήμερο εκάστου μηνός το ποσό των 375 ευρώ ως μηνιαία διατροφή σε χρήμα του ανηλίκου τέκνου των διαδίκων, για χρονικό διάστημα δύο ετών από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση καταβολής εκάστης δόσης μέχρι την εξόφληση.

Κατά της απόφασης αυτής στρέφονται οι εκκαλούντες ενάγοντες - εναγόμενοι με τις συνεκδικαζόμενες εφέσεις τους, για τους λόγους που εκθέτουν σ’ αυτές, οι οποίοι ανάγονται σε εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων, ζητεί δε, ο καθένας από αυτούς, να γίνει δεκτή η έφεσή του, έτσι ώστε να γίνει δεκτή εν όλω η δική του αγωγή, απορριπτομένης εν όλω της αγωγής του αντιδίκου του.

Η εκκαλούσα-εφεσίβλητη ισχυρίζεται ότι ο εκκαλών - εφεσίβλητος απαραδέκτως επανέφερε κατ’ άρθρο 240 ΚΠολΔ ισχυρισμούς που υπέβαλε στο πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, απλώς ενσωματώνοντας τις προτάσεις του πρώτου βαθμού στο σώμα των προτάσεών του ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, χωρίς επίκληση και ειδική αναφορά και στην κατ’ έφεση δίκη των αποδεικτικών μέσων που είχε προσκομίσει με τις πρωτόδικες προτάσεις του. Ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος και απορριπτέος. Στην κατ' έφεση δίκη, η επαναφορά ισχυρισμών δια των εγγράφων προτάσεων στο εφετείο, με γενική αναφορά στις πρωτόδικες προτάσεις ή με ενσωμάτωση του κειμένου αυτών, στις προτάσεις του εφετείου, δεν αρκεί ούτε είναι νόμιμη. Ωστόσο, δεν πρόκειται για ανεπίτρεπτη ενσωμάτωση, όταν στο κείμενο των προτάσεων της κατ' έφεση δίκης εμπεριέχεται, αυτούσιο ή μη και το κείμενο των πρωτόδικων προτάσεων, ενοποιημένων σε ενιαίο ολικό κείμενο, το οποίο χαρακτηρίζεται και υποβάλλεται μόνο ως προτάσεις ενώπιον του εφετείου με αίτημα την παραδοχή ή απόρριψη της έφεσης, καλύπτεται δε, ως ενιαίο κείμενο προτάσεων, από την υπογραφή του συντάκτη τους, πληρεξουσίου δικηγόρου του διαδίκου στην κατ' έφεση δίκη διότι έτσι, καθίστανται, οι πρωτόδικες και στο εφετείο προτάσεις, ενιαίες (ΑΠ 474/2021, ΑΠ 258/2019 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την επισκόπηση των εφετειακών προτάσεων του εκκαλούντος-εφεσίβλητου, συμπεριλήφθηκε σε αυτές με τεχνική αναπαραγωγή αυτούσιο το κείμενο των πρωτόδικων προτάσεων σε ενιαίο κείμενο δικογράφου προτάσεων. Οι προτάσεις αυτές δεν έχουν υπογραφή, αλλά υπογράφεται το δικόγραφο των εφετειακών προτάσεων ως ενιαίο όλον από τον πληρεξούσιο δικηγόρο που το συνέταξε και εκπροσώπησε τον εκκαλούντα - εφεσίβλητο στην κατ' έφεση δίκη, το δε αιτητικό του περιέχει ως αίτημα την παραδοχή των προτάσεων και της δικής του έφεσης και την απόρριψη της έφεσης της αντιδίκου του. Δεν πρόκειται εν προκειμένω για απλή φωτοτυπική ενσωμάτωση των πρωτόδικων προτάσεων, ως αυτοτελούς και διακριτής διαδικαστικής πράξης, στις εφετειακές προτάσεις, αλλά για συμπερίληψη του περιεχομένου του δικογράφου των προτάσεων της πρωτόδικης δίκης και για ενοποίηση αυτού σε ενιαίο ολικό κείμενο του δικογράφου των προτάσεων του εκκαλούντος-εφεσίβλητου ενώπιον του Εφετείου. Επιπρόσθετα, πρέπει να σημειωθεί ότι στις σελίδες 4-9 των προτάσεων ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού, γίνεται ειδική αναφορά όλων των αποδεικτικών μέσων που ο εκκαλών - εφεσίβλητος είχε προσκομίσει στην πρωτοβάθμια δίκη. Συνεπώς, η επίκληση ισχυρισμών και αποδεικτικών μέσων έχει γίνει παραδεκτά ενώπιον του Δικαστηρίου αυτού.

Από την εκτίμηση των καταθέσεων των μαρτύρων ... και ... που εξετάστηκαν ενόρκως στο ακροατήριο του πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου κατά τη συζήτηση της υπόθεσης και περιλαμβάνονται στα υπ’ αρ. .../2023 πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης του Δικαστηρίου εκείνου και των εγγράφων που επικαλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι είτε για να ληφθούν υπόψη ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα είτε για να χρησιμεύσουν ως δικαστικά τεκμήρια, αποδείχτηκαν τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Οι διάδικοι τέλεσαν νόμιμο θρησκευτικό γάμο στον ... Ναό, απέκτησαν ένα τέκνο, τον ..., που γεννήθηκε στις ... Η έγγαμη συμβίωση δεν εξελίχθηκε ομαλά, διασπάστηκε οριστικά τον Μάιο του 2016 και δυνάμει της υπ’ αριθ. 13727/2018 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών λύθηκε αμετάκλητα. Με την υπ’ αριθ. 5559/2016 απόφαση του ιδίου Δικαστηρίου διαδικασίας ασφαλιστικών μέτρων, ανατέθηκε προσωρινά στη μητέρα η άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου, υποχρεώθηκε ο πατέρας να καταβάλει μηνιαία διατροφή και ρυθμίστηκε το δικαίωμα επικοινωνίας του με το ανήλικο τέκνο. Περαιτέρω, κατόπιν άσκησης αντίθετων αγωγών, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 9/2021 απόφαση του ιδίου Δικαστηρίου με την οποία ανατέθηκε αποκλειστικά στην ενάγουσα η άσκηση της επιμέλειας του τέκνου, με την επισήμανση ότι απαιτείται συναπόφαση των διαδίκων γονέων σε ζητήματα που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη, τη διαχείριση θεμάτων που άπτονται των διαταραχών του λόγου και της συμπεριφοράς του ανηλίκου τέκνου και την εκπαίδευσή του. Επίσης υποχρεώθηκε ο πατέρας να καταβάλει μηνιαία διατροφή για το τέκνο ύψους 300 ευρώ για το χρονικό διάστημα από 5.11.2016 μέχρι 5.11.2018 και ρυθμίστηκε το δικαίωμα επικοινωνίας του με αυτό. Το τέκνο έχει διαγνωστεί με Άτυπο Αυτισμό (Γ84.1), Νοητική Ανεπάρκεια-Ανωριμότητα, Σοβαρές Μαθησιακές και Ψυχοσυναισθηματικές Δυσκολίες. Παρακολουθείται συστηματικά από τον Αύγουστο του έτους 2016, από αρμόδιους ιατρούς και φορείς (βλ. τις υπ’ αριθ. ./31.1.2020 και ./2.5.2023 Αξιολογικές Εκθέσεις του 2ου ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ. Α' Αθήνας, τις υπ’ αριθ. ./26.2.2021, ./23.6.2022, ./5.9.2022, ΙΑ ./20.9.2023, ΙΑ ./19.9.2018 βεβαιώσεις του Τμήματος Ψυχιατρικής Παιδιού και Εφήβου του Γ.Ν. Παίδων Αθηνών Π.& Α' Κυριακού, τις υπ’ αριθ, ΙΑ ./12.12.2018, ΙΑ ./8.10.2021 βεβαιώσεις του Νευρολογικού τμήματος του άνω νοσοκομείου, την από 21.9.2022 Αναπτυξιακή Αξιολόγηση του ιατρείου Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου «Αττικόν», τις υπ’ αριθ. ./31.8.2016, ./24.7.2018, από 6.7.2018 και ./3.9.2021 ιατρικές γνωματεύσεις του ιδίου ιατρείου). Φοιτά στο ... στη ... τάξη Δημοτικού, με παράλληλη στήριξη κατά τη διάρκεια του εβδομαδιαίου ωρολογίου προγράμματος διδασκαλίας από εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής, με στόχο την καλύτερη προσαρμογή, ένταξη και υποστήριξή του στο σχολικό περιβάλλον. Από τον Σεπτέμβριο του 2018 μέχρι τον Ιούνιο του 2023 παρακολούθησε πρόγραμμα θεραπειών στο κέντρο παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας και συγκεκριμένα συνεδρίες λογοθεραπείας, εργοθεραπείας και ατομικής ψυχοθεραπείας, ενώ, στο ίδιο κέντρο, οι διάδικοι γονείς έχουν πραγματοποιήσει συνεδρίες Συμβουλευτικής, ώστε να υποστηριχθούν στην άσκηση του γονικού τους ρόλου και να μπορέσουν να διαχειριστούν πιο αποτελεσματικά τα ζητήματα που προκύπτουν με το τέκνο (βλ. την από 6.10.2023 βεβαίωση θεραπειών του άνω κέντρου και την από Απριλίου 2023 ψυχολογική εκτίμηση της Ψυχολόγου του άνω κέντρου ... Ο πατέρας ισχυρίστηκε στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο ότι η μητέρα είναι ακατάλληλη να διαχειριστεί τα θέματα υγείας του τέκνου και να επιμεληθεί των αναγκών του, δημιουργεί προσκόμματα στη διαπίστωση και αντιμετώπιση της κατάστασης υγείας του, μη προβαίνοντας στις ενδεδειγμένες ενέργειες με αποτέλεσμα να έχει επιδεινωθεί η υγεία του τέκνου. Τον ισχυρισμό αυτό επαναφέρει με λόγο έφεσης. Ο λόγος αυτός έφεσης είναι αβάσιμος και απορριπτέος. Από τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης, το ανήλικο τέκνο διαμένει διαρκώς με τη μητέρα του η οποία το περιβάλλει με στοργή και το φροντίζει μέχρι σήμερα. Συμμετέχει ενεργά στην υποστήριξη του τέκνου της, γνωρίζει και έχει αποδεχτεί το πρόβλημά του και τις δυσκολίες που αυτό αντιμετωπίζει. Μεριμνά για τη σωματική και ψυχική του υγεία, Όπως προκύπτει από τις άνω γνωματεύσεις και αξιολογήσεις, έχει ζητήσει καθοδήγηση από ειδικούς επιστήμονες ήδη από το θέρος του 2016, προκειμένου να διαπιστωθούν και να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει το τέκνο. Τηρεί απαρέγκλιτα το πρόγραμμα θεραπειών που έχουν συστήσει οι ανωτέρω ιατροί και φορείς, παρακολουθεί συστηματικά πρόγραμμα συμβουλευτικής γονέων, προκειμένου να υποστηριχθεί στο γονεϊκό της ρόλο, συνεργάζεται συστηματικά με το σχολείο, προκειμένου να βοηθήσει το τέκνο, να αναπτύξει τις κατάλληλες για την ηλικία του δεξιότητες που θα διευκολύνουν τη βελτίωση των διαπροσωπικών του σχέσεων και την ομαλή σχολική και κοινωνική του ένταξη. Βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι υπήρξε διαφωνία μεταξύ των διαδίκων γονέων σχετικά με την εξέταση του ανηλίκου από την ΑΣΥΕ (Ανωτάτη Στρατού Υγειονομική Επιτροπή), προκειμένου να ληφθεί πιστοποιητικό αναπηρίας-ανικανότητάς του για εργασία και ακολούθως σχετικό επίδομα. Η μητέρα είχε τις αμφιβολίες της σχετικά με την πιστοποίηση αυτή και αρνήθηκε να συναινέσει στην άνω ενέργεια, μετά ταύτα ο πατέρας δυνάμει της από 15.3.2023 Προσωρινής Διαταγής του Δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, προέβη στη δέουσα διαδικασία ενώπιον της άνω επιτροπής και συντάχθηκε σχετικά η υπ’ αριθ. ./21.3.2023 γνωμάτευση-γνωστοποίηση αποτελέσματος πιστοποίησης αναπηρίας. Στη γνωμάτευση αυτή αναφέρεται ότι το ανήλικο τέκνο πάσχει από άτυπο αυτισμό με ελαφρά νοητική υστέρηση ΔΝ 62, σε ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης, ότι από την πάθησή του αυτή είναι πνευματικά ανίκανο για εργασία σε ποσοστό ανικανότητας 75%, ότι το ποσοστό ανικανότητας από τη νοητική υστέρηση είναι 25% και ότι η πάθηση αυτή εμπίπτει στις ευεργετικές διατάξεις του άρθρου 21 της ΚΥΑ 2808/2016. Η διαφωνία όμως αυτή δεν καταδεικνύει ακαταλληλότητα της μητέρας ως προς τη διαχείριση των θεμάτων υγείας του τέκνου, ως αβασίμως ισχυρίζεται ο πατέρας, ώστε να τύχει μεταρρύθμισης η άνω απόφαση και να ανατεθεί αποκλειστικά στον ίδιο η διαχείριση των θεμάτων υγείας του τέκνου. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από την υπ’ αριθ. ./1.2.2023 ενημέρωση του Διευθυντή του ... Δημοτικού Σχολείου Αθηνών προς τον εκκαλούντα, κατά τις ημερομηνίες 12.1.2023 και 24.1.2023 υπήρξαν δύο περιστατικά ακράτειας του τέκνου στο σχολείο, από τα οποία το πρώτο επιλύθηκε με παρέμβαση της μητέρας και το άλλο από το ίδιο το τέκνο. Ωστόσο δεν αποδεικνύεται αδιαφορία της μητέρας ως προς την ατομική υγιεινή του τέκνου, η δε μη ενημέρωση του πατέρα σχετικά με τα δύο αυτά περιστατικά, δεν ήταν, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, αναγκαία καθώς επρόκειτο για μεμονωμένα περιστατικά, ως προκύπτει από την ίδια ως άνω ενημέρωση. Συνεπώς, δεν αποδεικνύεται ότι η μητέρα ασκεί πλημμελώς την επιμέλεια που της έχει ανατεθεί, ή ότι δεν είναι κατάλληλη να διαχειριστεί τα θέματα υγείας και εκπαίδευσης του τέκνου τους, ώστε να τύχει μεταρρύθμισης η υπ’ αριθ. 9/2021 αμετάκλητη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, με χρονική κατανομή της επιμέλειας του τέκνου μεταξύ των διαδίκων, με εναλλασσόμενη κατοικία αυτού και ανάθεση αποκλειστικής διαχείρισης στον πατέρα των θεμάτων υγείας και εκπαίδευσης του τέκνου. Επομένως ορθώς ανατέθηκε στην εφεσίβλητη από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο η αποκλειστική άσκηση της επιμέλειας του ανηλίκου τέκνου, με την ορθή επισήμανση, ότι σε ζητήματα που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη, τη διαχείριση θεμάτων που άπτονται των διαταραχών του λόγου και της συμπεριφοράς του ανηλίκου τέκνου και την εκπαίδευσή του, απαιτείται συναπόφαση των διαδίκων γονέων, όπως και ο νόμος το ορίζει κατ’ άρθρο 1519 ΑΚ. Ο ισχυρισμός του εκκαλούντος ότι με την απόρριψη του αιτήματος χρονικής κατανομής της επιμέλειας, του στερείται η δυνατότητα καθημερινής επαφής και φροντίδας του ανήλικου τέκνου, που τον έχει ανάγκη ιδιαιτέρως λόγω των προβλημάτων υγείας του, δεν είναι βάσιμος διότι έχει δικαίωμα επικοινωνίας με το τέκνο, το οποίο ρυθμίστηκε με την υπ’ αριθ. 9/2021 απόφαση της οποίας ζητεί τη μεταρρύθμιση, άλλωστε με βάση την απόφαση αυτή συναποφασίζει σε όλα τα ιδιαίτερα ζητήματα που απασχολούν το τέκνο του σχετικά με την υγεία και εκπαίδευσή του.

Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι η μητέρα διαμένει με το ανήλικο τέκνο σε μισθωμένη οικία στους ... και δεν καταβάλει μίσθωμα, καθώς την υποχρέωση αυτή έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου ο αδελφός της. Βαρύνεται όμως, όπως και το τέκνο που διαμένει στην ίδια οικία, κατά την αναλογία της συμμετοχής τους, στις συνήθεις δαπάνες λειτουργίας της οικίας αυτής (θέρμανσης, ύδρευσης, ηλεκτρικού ρεύματος κ.λπ.). Από 4.12.2019 μέχρι σήμερα είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο Ανέργων του ΟΑΕΔ. Εργάζεται περιστασιακά ως οικιακή βοηθός, οι δε μηνιαίες αποδοχές που αποκομίζει από την εργασία αυτή ανέρχονται, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, στο ποσό των 400 ευρώ. Επιπρόσθετα, τη συνδράμουν περιστασιακά ο αδελφός της καθώς και οι γονείς της. Επιβαρύνεται επίσης με τις συνήθεις δαπάνες για τη διατροφή της και την εν γένει κάλυψη των προσωπικών της αναγκών. Άλλα εισοδήματα ή ακίνητη περιουσία δεν αποδείχθηκε ότι έχει.

Ο πατέρας, διαμένει σε μισθωμένη οικία στους ... την οποία καταβάλει μηνιαίο μίσθωμα 450 ευρώ. Υπηρετεί ως Ανθυπασπιστής στον ελληνικό στρατό. Από την εργασία του αυτή, το φορολογικό έτος 2022 δήλωσε εισοδήματα ύψους 20.230,30 ευρώ) (από τη μισθωτή του εργασία ποσό 18.569,83 ευρώ, από την ακίνητη περιουσία του 1644 ευρώ και από μερίσματα - τόκους 16,47 ευρώ) επί των οποίων αναλογεί φόρος 2.377,45 ευρώ. Περαιτέρω, από το προσκομιζόμενο αναλυτικό φύλλο μισθοδοσίας του Γενικού Επιτελείου Στρατού, μηνός Οκτωβρίου 2023, προκύπτει ότι οι ακαθάριστες αποδοχές του ανήλθαν σε 2.094 ευρώ και οι καθαρές αποδοχές στο ποσό των 1378,95 ευρώ. Έχει την πλήρη κυριότητα α) μιας ισόγειας οικίας επιφάνειας 45 τ.μ. στη ... την οποία εκμισθώνει έναντι μηνιαίου μισθώματος 100 ευρώ, β) μιας οικίας πρώτου ορόφου επιφάνειας 45,50 τ.μ. που βρίσκεται στον οικισμό .., από την οποία δεν αποδεικνύεται ότι αποκομίζει εισόδημα, γ) μιας οικίας πρώτου ορόφου οικοδομής επιφάνειας 73,48 τ.μ. που βρίσκεται στην ... επί της οδού ..., την οποία εκμισθώνει έναντι μηνιαίου μισθώματος 150 ευρώ, δ) ενός αγροτεμαχίου εκτάσεως 24.475,11 τ.μ. που βρίσκεται στη ... το οποίο εκμισθώνει έναντι μηνιαίου μισθώματος 42 ευρώ και ε) ενός διαμερίσματος επί της οδού ... το οποίο είναι ημιτελές και δεν του αποφέρει εισόδημα. Διαθέτει ένα αυτοκίνητο μάρκας ... άλλα εισοδήματα ή ακίνητη περιουσία δεν αποδείχθηκε ότι έχει. Βαρύνεται με τις συνήθεις δαπάνες λειτουργίας της οικίας στην οποία διαμένει και με τις συνήθεις δαπάνες για τη διατροφή και την εν γένει κάλυψη των προσωπικών του αναγκών. Το ανήλικο τέκνο, το οποίο γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2014, δεν είναι σε θέση να διατρέφει το ίδιο τον εαυτό του αφού δεν έχει εισοδήματα από περιουσία και δεν μπορεί να εργαστεί λόγω της ηλικίας του. Λόγω των προβλημάτων της υγείας του που αναφέρθηκαν ανωτέρω, πρέπει να παρακολουθεί μαθήματα λογοθεραπείας, εργοθεραπείας και ψυχοθεραπείας στο κέντρο ... που καλύπτονται από τον ασφαλιστικό φορέα του εναγόμενου στον οποίο είναι ασφαλισμένο.

Λαμβάνει μηνιαίο επίδομα από τον ΟΠΕΚΑ ύψους 338 ευρώ, το οποίο κατατίθεται σε κοινό λογαριασμό που έχει ανοίξει ο εναγόμενος στην Εθνική Τράπεζα με συνδικαιούχους τον ίδιο και το ανήλικο τέκνο. Αποδεικνύεται περαιτέρω ότι το ανήλικο τέκνο πρέπει να συμμετέχει σε μία αθλητική δραστηριότητα σε άθλημα επιλογής του, προκειμένου να γυμνάζεται και να κοινωνικοποιείται (βλ. την υπ’ αριθ. ./2.5.2023 Αξιολογική Έκθεση του ΚΕΔΑΣΥ), η δε σχετική δαπάνη που απαιτείται ανέρχεται στο ποσό των 40 ευρώ μηνιαίως. Για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας σε φροντιστήριο ξένων γλωσσών απαιτείται δαπάνη ύψους 50 ευρώ μηνιαίως. Επίσης απαιτείται η δαπάνη πρόσληψης ειδικής παιδαγωγού, η οποία είναι αναγκαία προς ενίσχυση του τέκνου στην κατ’ οίκον προετοιμασία των μαθημάτων του, ύψους 200 ευρώ μηνιαίως. Ο εναγόμενος ισχυρίζεται ότι δεν απαιτείται η δαπάνη αυτή. Όμως η πρόσληψη της ειδικής παιδαγωγού είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών του ανηλίκου, γι' αυτό το λόγο άλλωστε, έχει χορηγηθεί το ειδικό προνοιακό επίδομα. Οι ανάγκες του τέκνου για την τροφή, στέγαση, εκπαίδευση, υγεία, ένδυση και ψυχαγωγία του, ενόψει των συνθηκών της ζωής του και της οικονομικής κατάστασης του οικογενειακού του περιβάλλοντος, απαιτούν για την κάλυψή τους, το χρηματικό ποσό των 600 ευρώ το μήνα. Με βάση τα ανωτέρω το Δικαστήριο κρίνει ότι ο πατέρας είναι υποχρεωμένος να παρέχει μηνιαία διατροφή σε χρήμα για την κάλυψη των αναγκών του τέκνου του. Το ύψος της συνεισφοράς του στη διατροφή αυτή, προσδιορίζεται με βάση την αναλογία των δικών του δυνάμεων και των δυνάμεων της ενάγουσας, στο ποσό των 450 ευρώ μηνιαίως. Το υπόλοιπο ποσό για τις ανάγκες του τέκνου, βαρύνεται να το καλύψει η μητέρα με τις δικές της δυνάμεις, με τα εισοδήματά της και την προσφορά της προσωπικής της εργασίας και απασχόλησης για την περιποίηση και φροντίδα του ανηλίκου.

Επομένως, το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, δεν έσφαλε ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων που απέρριψε το αίτημα του ενάγοντας περί μεταρρύθμισης της υπ’ αριθ. 9/2021 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, επιδικάζοντας όμως μικρότερη διατροφή από την ανωτέρω, έσφαλε εν μέρει ως προς την εκτίμηση των αποδείξεων, κατά τον βάσιμο σχετικό λόγο έφεσης της εκκαλούσας .... Ενόψει τούτων, πρέπει να απορριφθεί η υπ’ αριθ. .../2024 έφεση. Τα δικαστικά έξοδα της εφεσίβλητης, για τον δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας, πρέπει να επιβληθούν, κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος, σε βάρος του εκκαλούντος λόγω της ήττας του, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό (άρθρα 176, 183, 189 § 1 και 191 § 2 ΚΠολΔ). Περαιτέρω, η υπ’ αριθ. .../2024 έφεση πρέπει να γίνει δεκτή ως βάσιμη κατ’ ουσία και να εξαφανισθεί η εκκαλούμενη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών μόνο ως προς τη διάταξη περί διατροφής του ανηλίκου τέκνου. Ακολούθως, αφού διακρατηθεί η υπόθεση από το παρόν Δικαστήριο (άρθρο 535 § 1 ΚΠολΔ) και ερευνηθεί αυτή κατ’ ουσία πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή ως ουσία βάσιμη η με αριθμό κατάθεσης .../2023 αγωγή, να υποχρεωθεί ο πατέρας να προκαταβάλλει στη μητέρα για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου ως μηνιαία διατροφή σε χρήμα, το ποσό των 450 ευρώ το πρώτο πενθήμερο εκάστου μηνός, για το χρονικό διάστημα δύο ετών από την επίδοση της αγωγής, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση καταβολής εκάστης δόσης μέχρι την εξόφληση. Τα δικαστικά έξοδα των διαδίκων επί της αγωγής, για αμφότερους τους βαθμούς δικαιοδοσίας, λόγω της εν μέρει νίκης και ήττας τους, πρέπει να κατανεμηθούν ανάλογα με την έκταση της νίκης και της ήττας κάθε διαδίκου και εν τέλει πρέπει να υποχρεωθεί ο εναγόμενος πατέρας να καταβάλει στην ενάγουσα μητέρα μέρος των δικαστικών της εξόδων, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό (άρθρα 178 § 1, 183, 189 § 1 και 191 § 2 ΚΠολΔ).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΣΥΝΕΚΔΙΚΑΖΕΙ αντιμωλία των διαδίκων τις υπ’ αριθ. .../2024 και .../2024 εφέσεις.

ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά τη με αριθμό κατάθεσης .../2024 έφεση.

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ αυτή κατ’ ουσία.

ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την επιστροφή στον εκκαλούντα του παράβολου που κατέβαλε για την άσκηση της έφεσής του.

ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ τον εκκαλούντα στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων της εφεσίβλητης για τον δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας τα οποία ορίζει στο ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ.

ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και κατ’ ουσία τη με αριθμό κατάθεσης δικογράφου .../2024 έφεση.

ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την υπ’ αριθ. 721/2024 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (διαδικασίας οικογενειακών διαφορών), μόνο ως προς τη διάταξη περί διατροφής.

ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την επιστροφή στην εκκαλούσα του παράβολου που κατέβαλε για την άσκηση της έφεσής της.

ΚΡΑΤΕΙ και δικάζει επί της ουσίας τη με αριθμό κατάθεσης δικογράφου …/2023 αγωγή.

ΔΕΧΕΤΑΙ εν μέρει την αγωγή.

ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τον εναγόμενο να προκαταβάλλει στην ενάγουσα για λογαριασμό του ανηλίκου τέκνου τους ως μηνιαία διατροφή σε χρήμα, το ποσό των τετρακοσίων πενήντα (450) ευρώ το πρώτο πενθήμερο εκάστου μηνός, για το χρονικό διάστημα δύο (2) ετών από την επίδοση της αγωγής, νομιμοτόκως από την καθυστέρηση καταβολής εκάστης δόσης μέχρι την εξόφληση.

ΚΑΤΑΔΙΚΑΖΕΙ τον εναγόμενο στην πληρωμή μέρους της δικαστικής δαπάνης της ενάγουσας, για αμφότερους τους βαθμούς δικαιοδοσίας, που ορίζει στο ποσό των τετρακοσίων τριάντα (430) ευρώ.

Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στην Αθήνα, χωρίς να παρευρίσκονται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους στις 5-6-2025.

Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ