ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΜΠρ(Ασφ.Μ.)Αθ 4082/2025

Τα πρόσωπα που ονομάζει το άρθρο 57 παρ. 1 εδ. β’ ΑΚ ασκούν δικό τους δικαίωμα (jure proprio) όταν ζητούν την άρση της προσβολής της μνήμης του νεκρού, προστατευτέο δε έννομο αγαθό με το άρθρο αυτό είναι η προσωπικότητα των επιζώντων. Συνέπεια αυτού είναι ότι το δικαίωμα των ως άνω προσώπων κρίνεται όχι επί τη βάσει των αρχών του κληρονομικού δικαίου, αλλά ως αυτοτελές που αποκτάται ανεξαρτήτως του αν γίνουν κληρονόμοι του θανόντος. Έτσι, προστατευόμενο έννομο αγαθό δεν είναι η “μεταθανάτια” προστασία της προσωπικότητας του νεκρού, αλλά η ίδια προσωπικότητα των ως άνω προσώπων, στο μέτρο που η προσβολή της μνήμης του νεκρού προσέβαλε, λόγω του στενού συνδέσμου μεταξύ τους (συνήθως οικογενειακού) το αίσθημα σεβασμού τους προς την μνήμη του νεκρού, που αποτελεί και αυτό έκφανση της προσωπικότητάς τους.

(Η απόφαση δημοσιεύεται επιμελεία του δικηγόρου Αθηνών Κωνσταντίνου Σακελλαριάδη)

ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ

Αριθμός απόφασης 4082/2025

ΤΟ ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΑΠΟΤΕΛΟΎΜΕΝΟ από τη Δικαστή Βασιλική Γεωργούση, Πρόεδρο Πρωτοδικών, την οποία όρισε ο Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης και χωρίς τη σύμπραξη Γραμματέα.

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕ δημόσια στο ακροατήριό του την 13η Μαΐου 2025 για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

ΤΩΝ ΑΙΤΟΥΣΩΝ: 1)... η πρώτη παραστάθηκε μετά της πληρεξούσιας της δικηγόρου Χρυσούλας Παπαδοπούλου (ΑΜ. ΔΣΠειραιώς 3650), οι δε λοιπές δια της ιδίας ως άνω πληρεξούσιας τους δικηγόρου.

ΤΩΝ ΚΑΘΏΝ Η ΑΙΤΉΣΗ: 1) ... ο οποίος δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο και δεν εκπροσωπήθηκε από πληρεξούσιο δικηγόρο και 2) ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία ... η οποία παραστάθηκε διά του πληρεξουσίου της δικηγόρου Κωνσταντίνου Σακελλαριάδη (Α.Μ. Δ.Σ.Αθηνών 7867).

ΟΙ ΑΙΤΟΥΣΕΣ ζητούν να γίνει δεκτή η από 13.01.2025 και με αριθμό κατάθεσης ../13.01.2025 αίτησή τους, η οποία προσδιορίστηκε για να συζητηθεί κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο,

ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ της υπόθεσης οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων ανέπτυξαν προφορικώς τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν να γίνουν δεκτά όσα αναφέρονται στα έγγραφα σημειώματα τους.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Από την υπ'αριθμ. ./23.01.2025 έκθεση επίδοσης του δικαστικού επιμελητή της περιφέρειας του Εφετείου Πειραιώς με έδρα το Πρωτοδικείο Αθηνών, ..., που μετ' επικλήσεως προσκομίζουν οι αιτούσες, προκύπτει ότι ακριβές αντίγραφο της υπό κρίση αίτησης με πράξη κατάθεσης και κλήση για συζήτηση κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο επιδόθηκε νόμιμα και εμπρόθεσμα στον πρώτο καθ'ου η αίτηση. Κατά την αναφερόμενη στην αρχή της παρούσας δικάσιμο, όταν η υπόθεση εκφωνήθηκε στη σειρά της από το οικείο έκθεμα, ο καθ'ου η αίτηση δεν παραστάθηκε στο ακροατήριο και δεν εκπροσωπήθηκε από πληρεξούσιο δικηγόρο και, επομένως, πρέπει να δικασθεί ερήμην. Η συζήτηση, ωστόσο, θα προχωρήσει σαν να είναι όλοι οι διάδικοι παρόντες (άρθρα 686 § 7 ΚΠολΔ).

I. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1 παρ. 1, 2 παρ. 1, 4 παρ. 1, 3 και 12 παρ. 2 του ν. 2121/1993 "περί πνευματικής ιδιοκτησίας, συγγενικών δικαιωμάτων και πολιτιστικών θεμάτων" προκύπτει ότι, οι πνευματικοί δημιουργοί με τη δημιουργία του έργου αποκτούν σ' αυτό πνευματική ιδιοκτησία που περιλαμβάνει, ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα, αφενός το δικαίωμα εκμετάλλευσης αυτού (περιουσιακό δικαίωμα) και αφετέρου το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού τους δεσμού (ηθικό δικαίωμα) προς το έργο, όπως το τελευταίο (έργο) προσδιορίζεται λεπτομερώς στη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 1 του παραπάνω νόμου. Ειδικότερα ως έργο νοείται κάθε πρωτότυπο πνευματικό δημιούργημα λόγου, τέχνης ή επιστήμης, που εκφράζεται με οποιαδήποτε μορφή και ιδίως τα γραπτά ή προφορικά κείμενα (ΑΠ 455/2023, ΑΠ 484/2020, ΑΠ 1420/2019, ΑΠ 509/2015). Κατά το άρθρο 6 παρ. 1 του ν. 2121/1993 "Ό δημιουργός ενός έργου είναι ο αρχικός δικαιούχος του περιουσιακού και του ηθικού δικαιώματος επί του έργου". Η θεμελιώδης στο δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας αρχή του δημιουργού συνδέεται άμεσα και αποκλειστικά με τη δημιουργική πράξη, η οποία αποτελεί πράξη υλική, εξωτερική ή πραγματική. Έννομη συνέπεια αυτής είναι η πρωτογενής κτήση της πνευματικής ιδιοκτησίας. Ειδικότερα, το περιουσιακό δικαίωμα της πνευματικής ιδιοκτησίας, που έχει οικονομική αξία και είναι δεκτικό εκμετάλλευσης, εξασφαλίζει στο δημιουργό τη δυνατότητα να εκμεταλλευθεί το έργο ταυ, αποκομίζοντας από αυτό οικονομικά ωφελήματα. Περαιτέρω, όπως προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 12 και 19 του ως άνω νόμου, το περιουσιακό δικαίωμα μπορεί να μεταβιβασθεί μεταξύ ζώντων ή αιτία θανάτου, ενώ το ηθικό δικαίωμα είναι αμεταβίβαστο μεταξύ ζώντων (ΑΠ 1420/2019, ΑΠ 415/2018, ΑΠ 509/2015) και μόνο μετά το θάνατο του δημιουργού περιέρχεται στους κληρονόμους του (άρθρα 4 παρ. 3 και 12 του ν. 2121/1993). Περαιτέρω κατά το άρθρο 65 του Ν. 2121/1993 σε κάθε περίπτωση προσβολής της πνευματικής ιδιοκτησίας ο δημιουργός μπορεί να αξιώσει την αναγνώριση του δικαιώματος του, την άρση της προσβολής και της παράλειψης της στο μέλλον, ενώ σε περίπτωση που κάποιος έχει αποκτήσει το περιουσιακό δικαίωμα δευτερογενώς, ως δικαιούχος, σε περίπτωση προσβολής, μπορεί να ασκήσει όσες από τις εξουσίες έχουν μεταβιβασθεί σ’ αυτόν (ΜονΠρωτΑθ 3337/2011).

ΙΙ. Από τον συνδυασμό των άρθρων 57 και 59 ΑΚ προκύπτει ότι όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του, νοούμενη ως το προστατευόμενο από το Σύνταγμα (άρθρο 2 παρ. 1) σύνολο των αξιών που απαρτίζουν την ουσία του ανθρώπου, έχει δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον. Σε περίπτωση δε που η παράνομη προσβολή της προσωπικότητας υπήρξε και υπαίτιας το δικαστήριο μπορεί επιπλέον να καταδικάσει τον προσβολέα να ικανοποιήσει την ηθική βλάβη, που τυχόν έχει επέλθει, ιδίως με πληρωμή χρηματικού ποσού. Προσβολή της προσωπικότητας δημιουργείται με οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη τρίτου, με την οποία διαταράσσεται η κατάσταση που υπάρχει σε μία ή περισσότερες εκδηλώσεις της σωματικής, ψυχικής, πνευματικής και κοινωνικής ατομικότητας του βλαπτόμενου κατά τη στιγμή της προσβολής. Η προσβολή είναι παράνομη όταν η επέμβαση στην προσωπικότητα του άλλου δεν είναι επιτροπή από το δίκαιο ή γίνεται σε ενάσκηση δικαιώματος το οποίο όμως είναι από άποψη έννομης τάξης μικρότερης σπουδαιότητας, είτε ασκείται καταχρηστικά. Ενόψει της σύγκρουσης των προστατευόμενων αγαθών προς τα προστατευόμενα αγαθά της προσωπικότητας των άλλων ή προς το συμφέρον της ολότητας, θα πρέπει να αξιολογούνται και να σταθμίζονται στη συγκεκριμένη περίπτωση τα συγκρινόμενα έννομα αγαθά και συμφέροντα για την διακρίβωση της ύπαρξης προσβολής του δικαιώματος επί της προσωπικότητας και ο παράνομος χαρακτήρας της. Τα έννομα αγαθά που περικλείονται στο δικαίωμα της προσωπικότητας (η τιμή, η ιδιωτική ζωή, η εικόνα, η σφαίρα του απορρήτου κλπ.) δεν αποτελούν αυτοτελή δικαιώματα, αλλά επιμέρους εκδηλώσεις, εκφάνσεις ή πλευρές του ενιαίου δικαιώματος επί της ιδίας προσωπικότητας έτσι ώστε η προσβολή οποιοσδήποτε έκφανσης της προσωπικότητας να σημαίνει και προσβολή της συνολικής έννοιας προσωπικότητα. Περαιτέρω, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της διάταξης του άρθρου 57 ΑΚ, η προσβολή αναφέρεται στην προσωπικότητα προσώπου που έχει πεθάνει, το δικαίωμα αυτό έχουν ο σύζυγος, οι κατιόντες, οι ανιόντες οι αδελφοί και οι κληρονόμοι ταυ από διαθήκη». Αντικείμενο της προστασίας του παραπάνω άρθρου είναι το δικαίωμα της προσωπικότητας η οποία αρχίζει με τη γέννηση του ανθρώπου και τερματίζεται με το θάνατό του (άρθρο 35 ΑΚ). Παρά δε το ότι στην παραπάνω διάταξη του δευτέρου εδαφίου χρησιμοποιείται αδόκιμα η έκφραση «προσβολή στην προσωπικότητα προσώπου που έχει πεθάνει», κατά την κρατούσα στην ελληνική νομική φιλολογία άποψη και ορθή ερμηνεία της διάταξης αυτής πρόκειται για προσβολή της μνήμης θανόντος. Τα πρόσωπα που ονομάζει το άρθρο 57 παρ.1 εδ. β' ΑΚ ασκούν δικό τους δικαίωμα (jure proprio) όταν ζητούν την άρση της προσβολής της μνήμης του νεκρού, προστατευτέο δε έννομο αγαθό με το άρθρο αυτό είναι η προσωπικότητα των επιζώντων, οι οποίοι εμμέσως με την προσβολή της μνήμης του θανόντος προσβάλλονται ατομικώς είτε στη δική τους τιμή, είτε στο συναίσθημα της στοργής και το καθήκον ευλάβειας προς τον αποθανόντα. Συνέπεια αυτού είναι άτι το δικαίωμα των ως άνω προσώπων κρίνεται όχι επί τη βάσει των αρχών του κληρονομικού δικαίου, αλλά ως αυτοτελές που αποκτάται ανεξαρτήτως του αν γίνουν κληρονόμοι του θανόντος. Προσβολή της μνήμης του νεκρού, ως συνέχεια της εν ζωή προσωπικότητας του ατόμου, μπορεί να συντελεστεί, υπό την προεκτεθείσα έννοια, με κάθε τρόπο, κατά τον οποίο είναι δυνατή προσβολή και επί ζώντος ατόμου, όπως με αντίστοιχη προσβολή της τιμής της εικόνας του απορρήτου και της αναπαράστασης εν γένει της ζωής του αποθανόντος με εξαίρεση τις προσβολές της προσωπικότητας οι οποίες προϋποθέτουν άτομο το οποίο ζει. Έτσι, προστατευόμενο έννομο αγαθό δεν είναι η «μεταθανάτια» προστασία της προσωπικότητας του νεκρού, αλλά η ίδια προσωπικότητα των ως άνω προσώπων, στο μέτρο που η προσβολή της μνήμης του νεκρού προσέβαλε, λόγω του στενού συνδέσμου μεταξύ τους (συνήθως οικογενειακού) το αίσθημα σεβασμού τους προς την μνήμη του νεκρού, που αποτελεί και αστό έκφανση της προσωπικότητάς τους (βλ. ΑΠ 1293/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΕφΑΘ 1156/2024 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Με την υπό κρίση αίτηση οι αιτούσες εκθέτουν ότι τυγχάνουν εγγονές του ... ο οποίος υπήρξε στρατηγός κατά τον ελληνοιταλικό πόλεμο και είχε διατελέσει και Υπουργός…. Ότι ο ανωτέρω συνέγραψε και εξέδωσε με αυτοέκδοση το 1967 ένα δίτομο έργο με τον τίτλο ... έργο με τον τίτλο ... Η βιογραφία μου ως στρατιωτικού …. χωρίς χρονολογία», τα εν λόγω δε βιβλία έως πρόσφατα ήταν εξαντλημένα και δεν κυκλοφορούσαν στην αγορά και μπορούσαν μόνο να ανευρεθούν σε παλαιοβιβλιοπωλεία. Ότι η τρίτη εξ αστών είναι κληρονόμος των πνευματικών δικαιωμάτων των παραπάνω έργων. Ότι ο πρώτος καθ’ ου, στο πλαίσιο των εκδόσεων ... των οποίων είναι κύριος και υπεύθυνος, εξέδωσε σε ένα τόμο τα τρία ανωτέρω έργα του … τον οποίο και διανέμει στα βιβλιοπωλεία και διαφημίζει στην ιστοσελίδα του με domain name … χωρίς τη συναίνεση της τρίτης εξ αυτών, καθόσον αυτή δεν του έχει παραχωρήσει οποιαδήποτε σχετική άδεια εκμετάλλευσης, ούτε έχει καταρτισθεί μεταξύ τους σύμβαση έντυπης έκδοσης. Ότι δεύτερη καθ' ης έχει αναρτήσει προβολή του βιβλίου στην ιστοσελίδα της με domain name «www. ….gr» και το διαθέτει στα καταστήματά της επί της οδού ...

Ακολούθως, οι αιτούσες επικαλούμενες τη διάταξη του άρθρου 57 εδ. β' ΑΚ, ιστορούν ότι ο πρώτος καθ' ου έχει περιλάβει μεταξύ των εκδόσεων του βιβλία των ιδίων ή βιογραφίες των πρωταίτιων της δικτατορίας 1967-1974, όπως του Γεωργίου Παπαδόπουλου, του Στυλιανού Παττακού, του Νικόλαου Μακαρέζου και άλλων. Ότι η ανάρτηση του βιβλίου του παππού τους εν μέσω αναρτήσεων βιβλίων των πρωταγωνιστών της δικτατορίας δημιουργεί στο αναγνωστικό κοινό την εντύπωση άτι και ο παππούς τους ήταν χουντικός και για τούτο εκδίδεται το βιβλίο του από έναν εκδοτικό οίκο, που εκδίδει και διανέμει και βιβλία χουντικών. Ότι η συμπερίληψη του βιβλίου του δημοκρατικού αξιωματικού παππού τους στις εκδόσεις ενός εκδοτικού οίκου, που εκδίδει και βιβλία χουντικών, συνιστά βαριά παράνομη προσβολή της προσωπικότητας του παππού τους και, εφόσον εκείνος δεν ζει, τις αξιώσεις για την άρση της προσβολής, την παράλειψή της στο μέλλον και την καταβολή αποζημίωσης δικαιούνται να ασκήσουν οι ίδιες ως κατιούσες του, η δε τρίτη και ως μοναδική εξ αδιαθέτου κληρονόμος του, βάσει του άρθρου 57 § 1 εδ. β1 ΑΚ Με βάση το ως άνω ιστορικό οι απούσες ζητούν 1) ν' αναγνωρισθεί ότι ο πρώτος καθ'ου παρανόμως αναπαρήγαγε και διένειμε το επίμαχο βιβλίο, 2) να υποχρεωθεί ο πρώτος καθ'ου να παύσει την αναπαραγωγή αντιτύπων του βιβλίου, ν' αποσύρει τα διανεμηθέντα αντίτυπα του βιβλίου από οποιοδήποτε σημείο πώλησης και να παύσει τη διανομή τους, ν' αφαιρέσει την ανάρτηση του βιβλίου από την ιστοσελίδα «www. ….gr» και να καταστρέψει τα αναπαραχθέντα αντίτυπα, 3) να υποχρεωθεί η δεύτερη καθ'ης ν' αποσύρει τα αντίτυπα του βιβλίου, που διαθέτει στα καταστήματα της και αφαιρεθεί η ανάρτηση του βιβλίου από την ιστοσελίδα της με domain name «www. ….gr» και 4) να απειληθεί σε βάρος του πρώτου καθ' ου χρηματική ποινή πεντακοσίων (500) ευρώ για κάθε ημέρα μη συμμόρφωσής του ως προς την αφαίρεση της ανάρτησης του βιβλίου από την ιστοσελίδα του και την απόσυρση όλων των αντιτύπων του βιβλίου από οποιοδήποτε σημείο πώλησης. Τέλος, οι αιτούσες ζητούν να κηρυχθεί η παρούσα απόφαση προσωρινός εκτελεστή και να καταδικασθούν οι αντίδικοι της στα δικαστικά της έξοδα. Με το περιεχόμενο απτό και αιτήματα η υπό κρίση αίτηση εισάγεται παραδεκτός εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου, το οποίο είναι καθ' ύλην και κατά τόπον αρμόδιο για την εκδίκασή της κατά την προκειμένη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων (αρ. 682 επ., 22 ΚΠολΔ). Ως προς την πρώτη και τη δεύτερη των αιτουσών, οι οποίες ζητούν τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων, επικαλούμενες αποκλειστικά την προσβολή της προσωπικότητας του αποθανόντος παππού τους ….. και κατά κυριολεξία την προσβολή της μνήμης αυτού κατ' άρθρο 57 εδ. β' ΑΚ, η αίτηση κρίνεται απορριπτέα ως απαράδεκτη λόγω της αοριστίας της. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην υπό στοιχείο ΙΙ νομική σκέψη, προστατευόμενο έννομο αγαθό κατ' άρθρο 57 εδ. β' ΑΚ είναι η προσωπικότητα των επιζώντων, οι οποίοι εμμέσως με την προσβολή της μνήμης του θανόντος προσβάλλονται ατομικός, είτε στη δική τους τιμή, είτε στο συναίσθημα της στοργής και το καθήκον ευλάβειας προς τον αποθανόντα. Εν προκειμένω οι παραπάνω αιτούσες περιορίζονται ν' αναφέρουν ότι, εφόσον ο παππούς τους έχει αποβιώσει δικαιούνται ν’ ασκήσουν τις σχετικές εκ της προσβολής της προσωπικότητας αυτού αξιώσεις, επιδιώκοντας δηλαδή τη «μεταθανάτια» προστασία της προσωπικότητας του νεκρού και ουδέν πραγματικό περιστατικό επικαλούνται περί της προσβολής του προστατευόμενου αγαθού, ήτοι της δικής τους προσωπικότητας που επέφερε ως αντίκτυπο η προσβολή της μνήμης του παππού τους.

Κατόπιν των ανωτέρω πρέπει η υπό κρίση αίτηση, ως προς την πρώτη και δεύτερη των απουσών, ν' απορριφθεί ως απαράδεκτη λόγω της αοριστίας της και τα δικαστικά έξοδα να συμψηφισθούν μεταξύ των διαδίκων κατ' άρθρο 179 ΚΠολΔ. Ακολούθως ως προς την τρίτη αιτούσα, η υπό κρίση αίτηση, κατά το μέρος που στηρίζεται στην προσβολή της προσωπικότητας του αποθανόντος παππού της κρίνεται απορριπτέα ως απαράδεκτη λόγω της αοριστίας της για το λόγο που εκτέθηκε ήδη ως προς την πρώτη και δεύτερη των αιτουσών, ήτοι διότι ούτε η τρίτη αιτούσα επικαλείται πραγματικά περιστατικά, τα οποία ν' αφορούν στην προσβολή της δικής της προσωπικότητας. Ακολούθως, κατά το μέρος που η αίτηση στηρίζεται στο δικαίωμα της τρίτης αιτούσας ως κληρονόμου των πνευματικών δικαιωμάτων των έργων του …., αυτή είναι ορισμένη και εν μέρει νόμιμη, στηριζόμενη στις αναφερόμενες στην υπό στοιχείο I νομική σκέψη νομικές διατάξεις καθώς και σε αυτές των άρθρων 682 παρ. 1,686 επ., 731, 732, 946 παρ. 1, 947 παρ. 1 εδ. σ', 176 ΚΠολΔ, πλην α) του αιτήματος ν' αναγνωρισθεί ότι ο πρώτος καθ' ου παρανόμως αναπαρήγαγε και διένειμε το επίμαχο βιβλίο, το οποίο κρίνεται απορριπτέο ως μη νόμιμο, καθώς αποτελεί αντικείμενο τακτικής διαγνωστικής διαδικασίας β) του αιτήματος περί υποχρέωσης του πρώτου καθ'ου να καταστρέψει τα αντίτυπα του επίμαχου βιβλίου, το οποίο κρίνεται απορριπτέο ως μη νόμιμο καθόσον αποτελεί αίτημα που άγει σε ανεπίτρεπτη κατ' άρθρο 692 παρ. 4 ΚΠολΔ ικανοποίηση του δικαιώματος και γ) του αιτήματος περί κήρυξης της παρούσας απόφασης προσωρινός εκτελεστής το οποίο κρίνεται απορριπτέο ως μη νόμιμο, διότι οι εκδοθείσες κατά τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων αποφάσεις είναι εκ του νόμου άμεσα εκτελεστές. Επομένως, πρέπει η αίτηση ως προς την τρίτη αιτούσα και κατά το μέρος που κρίθηκε νόμιμη να εξετασθεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.

Από την χωρίς όρκο κατάθεσης της πρώτης αιτούσας και τα έγγραφα που μετ' επικλήσεως προσκομίζουν οι διάδικοι πιθανολογήθηκαν, κατά συνοπτική αιτιολογία (άρθρο 691 αρ. 3 ΚΠολΔ), τα εξής πραγματικά περιστατικά: Η τρίτη αιτούσα τυγχάνει εγγονή του ... ο οποίος υπήρξε στρατηγός κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και είχε διατελέσει και … ρών. Το έγραψε και εξέδωσε με αυτοέκδοση ένα δίτομο έργο με τον τίτλο … και ένα αυτοβιογραφικό έργο με τον τίτλο ... Η βιογραφία μου ως στρατιωτικού χωρίς χρονολογία». Ο προαναφερθείς απεβίωσε την ... καταλείποντας ως μοναδικούς συγγενείς του, την σύζυγό του ... και την κόρη του, μητέρα των αιτουσών …., με την δημοσιευθείσα νομίμως από … ιδιόγραφη διαθήκη, καθώς και με την επίσης νομίμως δημοσιευθείσα από ... συμπληρωματική ιδιόγραφη διαθήκη, εγκατέστησε κληρονόμους την σύζυγο του και τις απούσες στην ακίνητη περιουσία του. Ως προς τα κινητά περιουσιακά του στοιχεία, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα πνευματικά δικαιώματα επί των προαναφερόμενων έργων του, αυτά περιήλθαν στην σύζυγό του και στην κόρη του …. κατά ποσοστό 1/4 και 3/4αντιστοίχως με βάση την εξ αδιαθέτου διαδοχή, αφού ουδέν περιέλαβε σας ανωτέρω διαθήκες για την τύχη αυτών. Ακολούθως, η σύζυγος του απεβίωσε την ... κατέλειπε μοναδική εξ αδιαθέτου κληρονόμο της την μητέρα των απουσών. Η μητέρα των αιτουσών απεβίωσε την …. δίχως να αφήσει διαθήκη, καταλείποντας ως μοναδικές εξ αδιαθέτου κληρονόμους τις κόρες της, ήδη αιτούσες. Η πρώτη και δεύτερη των αιτουσών αποποιήθηκαν την επαχθείσα από τη μητέρα τους κληρονομιά και, επομένως, η εναπομείνασα τρίτη αιτούσα, στην οποία περιήλθε η κληρονομιά της μητέρας της, στοιχείο της οποίας είναι και τα πνευματικά δικαιώματα του ... επί των έργων του, απέκτησε δευτερογενώς αυτά (πνευματικά δικαιώματα) και κατέστη δικαιούχος, δυνάμενη ν' ασκήσει όλες τις εξουσίες που περιέχονται σ' αυτά. Ειδικότερα, η τρίτη αιτούσα είναι δικαιούχος τόσο του περιουσιακού δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, όσο και του ηθικού αυτής. Βασική εξουσία του ηθικού δικαιώματος είναι η εξουσία δημοσίευσης δηλαδή το δικαίωμα του δημιουργού να αποφασίζει τον χρόνο, τον τύπο και τον τρόπο κατά τους οποίους το έργο θα γίνει προσιτό στο κοινό. Ο δημιουργός δηλαδή ή οι κληρονόμοι του αποφασίζει όχι μόνο για τους όρους της δημοσίευσης, αλλά και καταρχήν αν θέλει το έργο του να δημοσιευθεί. Δημοσίευση θεωρείται κάθε ενέργεια που κάνει το έργο προσιτό στο κοινό. Συνεπώς, η τρίτη αιτούσα ως δικαιούχος του ηθικού δικαιώματος έχει το δικαίωμα να αποφασίζει για την αναπαραγωγή και διανομή των επίμαχων έργων, δεδομένου ότι δεν υπάρχει περιορισμός της άσκησης του ηθικού της δικαιώματος, εφόσον δεν έχει μεταβιβασθεί ή χορηγηθεί άδεια ή σύμβαση εκμετάλλευσης του περιουσιακού της δικαιώματος. Περαιτέρω, πιθανολογήθηκε ότι ο πρώτος καθ'ου, εκδότης και υπεύθυνος των εκδόσεων … δίχως να έχει τη συναίνεση της τρίτης αιτούσας, δικαιούχου κατά τα ανωτέρω των πνευματικών δικαιωμάτων επί του επίμαχων έργων, αναπαρήγαγε αυτά σε μία ενιαία έκδοση, ήτοι ένα βιβλίο με τίτλο … ακολούθως δε, το διένειμε σε βιβλιοπωλεία. Η τρίτη αιτούσα, ομού μετά των λοιπών απουσών, διαμαρτυρήθηκε για την άνευ συναίνεσή της αναπαραγωγή των έργων στην παραπάνω ενιαία έκδοση, επιδίδοντας την 21.112024 στον πρώτο καθ'ου την από 20.112024 εξώδικη διαμαρτυρία- πρόσκληση-δήλωση, με την οποία το κάλεσε εντός ταχθείσας προθεσμίας πέντε ημερών να παύσει την αναπαραγωγή και διανομή του βιβλίου, χ/αποσύρει τα αντίτυπα από οποιοδήποτε σημείο πώλησης και ν' αφαιρέσει την ανάρτηση σε σχέση με το επίμαχο βιβλίο από την ιστοσελίδα με domain name … που αποτελεί το ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο των εκδόσεων. Παρά την διαμαρτυρία της τρίτης αιτούσας, ο πρώτος καθ'ου ουδέν έπραξε, αφού όπως προκύπτει από την εκτυπωμένη την 13.012025 σελίδα του ιστότοπου «...», εξακολουθεί η διαφήμιση περί πώλησης της ενιαίας έκδοσης των έργων του. Ακολούθως, πιθανολογήθηκε ότι μεταξύ των βιβλιοπωλείων, στα οποία διανεμήθηκε η ενιαία έκδοση των έργων του, είναι και αυτό της δεύτερης καθ'ης η αίτηση, πλην, όμως, πλέον ουδέν απόθεμα αυτή έχει, αφού το τελευταίο αντίτυπο πωλήθηκε την 13.112024 με αποτέλεσμα το αίτημα της τρίτης αιτούσας, ν’ αποσυρθούν τα αντίτυπα από τα καταστήματα της δεύτερης καθ'ης να κρίνεται απορριπτέο ως ουσία αβάσιμο. Περαιτέρω, όμως, και παρά το γεγονός ότι η δεύτερη καθ'ης ουδέν αντίτυπο διαθέτει προς πώληση, εξακολουθεί να διαφημίζει το επίμαχο βιβλίο με σκοπό την πώληση στην ιστοσελίδα της με domain name…. με την εξής σημείωση: «Αποστέλλεται κατά κανόνα σε 2-6 εργάσιμες ημέρες, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης αποθέματος στον εκδότη. Το προϊόν δεν είναι άμεσα διαθέσιμο στον εκδότη». Σύμφωνα με όλα όσα προεκτέθηκαν, η εκ μέρους του πρώτου καθ'ου αναπαραγωγή, διανομή και η διαφήμιση προς πώληση της επίμαχης ενιαίας έκδοσης των έργων του ..., καθώς και η εκ μέρους της δεύτερης καθ'ης διαφήμισης προς πώληση της έκδοσης αυτής, χωρίς τη συναίνεση της τρίτης απούσας, προσβάλλει τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας της τελευταίας καθώς είναι η μόνη δικαιούχος του περιουσιακού δικαιώματος και ηθικού δικαιώματος αποφασίζει για την αναπαραγωγή του επίμαχου έργου, τη διανομή του καθώς και για το χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο κατά τους οποίους το έργο θα γίνει προσιτό στο κοινό. Κατόπιν όλων των ανωτέρω πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η αίτηση, ως και κατ’ ουσίαν βάσιμη και Α) να υποχρεωθεί ο πρώτος καθ' ου i) να παύσει την αναπαραγωγή αντιτύπων του επίμαχου βιβλίου, ii) ν’ αποσύρει τα διανεμηθέντα αντίτυπα του βιβλίου από οποιοδήπατε σημείο πώλησης, iii) να παύσει την διανομή των αντιτύπων του και iv) ν’ αφαιρέσει την ανάρτηση του βιβλίου από την ιστοσελίδα με domain name «www…..gr» με απειλή χρηματικής ποινής πεντακοσίων (500) ευρώ για κάθε ημέρα μη συμμόρφωσής του ως προς την αφαίρεση της ανάρτησης του βιβλίου από την ιστοσελίδα και την απόσυρση όλων των αντιτύπων του βιβλίου από οποιοδήποτε σημείο πώλησης και Β) να υποχρεωθεί η δεύτερη καθ'ης, ν’ αφαιρέσει η ανάρτηση του βιβλίου από την ιστοσελίδα της με domain name … Τέλος, μέρος των δικαστικών εξόδων της τρίτης καθ'ης πρέπει να επιβληθεί σε βάρος των καθ'ων η αίτηση, λόγω της εν μέρει ήττας τους (άρθρο 179,191 αρ. 2 ΚΠολΔ), κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό της παρούσας.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΔΙΚΑΖΕΙ ερήμην του πρώτου καθ'ου η αίτηση.

ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ την αίτηση ως προς την πρώτη και τη δεύτερη των απουσών.

ΣΥΜΨΗΦΙΖΕΙ τα δικαστικά έξοδα μεταξύ των διαδίκων.

ΔΕΧΕΤΑΙ ΕΝ ΜΕΡΕΙ την αίτηση ως προς την τρίτη αιτούσα.

ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ τον πρώτο καθ' ου η αίτηση 1) να παύσει την αναπαραγωγή αντιτύπων του βιβλίου με τίτλο …., 2) ν’ αποσύρει τα διανεμηθέντα αντίτυπα του παραπάνω βιβλίου από οποιοδήποτε σημείο πώλησης, 3) να παύσει τη διανομή των αντιτύπων του παραπάνω βιβλίου, 3) ν' αφαιρέσει την ανάρτηση του παραπάνω βιβλίου από την ιστοσελίδα με domain name ….

ΑΠΕΙΛΕΙ σε βάρος του πρώτου καθ' ου η αίτηση χρηματική ποινή πεντακοσίων (500) ευρώ για κάθε ημέρα μη συμμόρφωσής του ως προς τις διατάξεις περί αφαίρεσης της ανάρτησης του παραπάνω βιβλίου από την ιστοσελίδα με domain name … και της απόσυρσης των αντιτύπων του βιβλίου από οποιοδήποτε σημείο πώλησης.

ΥΠΟΧΡΕΩΝΕΙ την δεύτερη καθ'ης ν'αφαιρέσει την ανάρτηση του βιβλίου με τίτλο … από την ιστοσελίδα της με domain name …

ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ σε βάρος των καθ'ων η αίτηση μέρος των δικαστικών εξόδων της τρίτης αιτούσας, το ύψος του οποίου ορίζει στο ποσό των διακοσίων (200) ευρώ.

ΚΡΙΘΗΚΕ, αποφασίσθηκε και δημοσιεύθηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στην Αθήνα την 27 Ιουνίου 2025 χωρίς την παρουσία των διαδίκων και των πληρεξούσιων δικηγόρων τους

Η ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

για τη δημοσίευση