ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΣτΕ 1259/2025

«ΠΑΡΑΛΙΑ ΝΑΥΑΓΙΟ ΖΑΚΥΝΘΟΥ» - Αναοριοθέτηση Αιγιαλού -.

Έννομο συμφέρον Ιεράς Μονής ως κυρίας ιδιωτικού ακινήτου που καταλαμβάνεται από τη χάραξη αιγιαλού. Ουσιώδεις ισχυρισμοί. Επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα για τον τρόπο χαράξεως της προκαταρκτικής οριογραμμής αιγιαλού. Κατακόρυφα πρανή (γκρεμνά) στην Ελλάδα και χάραξη αιγιαλού στη στέψη των πρανών σύμφωνα με το κριτήριο του στοιχείου κ3 της κ.υ.α. 1089532 π.ε./8205 π.ε./Β0010/2005 (Β΄ 595).

Αριθμός 1259/2025

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Ε΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 17 Ιανουαρίου 2024, με την εξής σύνθεση: Χρήστος Ντουχάνης, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Ελένη Παπαδημητρίου, Δημήτριος Βασιλειάδης, Σύμβουλοι, Μαρία-Ελένη Παπαδημήτρη, Ελένη Μουργιά, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ειρήνη Κανάκη.

Για να δικάσει την από 20 Μαΐου 2022 αίτηση:

της Ιεράς Μονής Α. Γ. Γ. Ζακύνθου, που εδρεύει στη Ζάκυνθο (….), η οποία παρέστη με τους δικηγόρους: α. Γεώργιο Γκεσούλη (Α.Μ. 7909 Δ.Σ. Θεσσαλονίκης) και β. Ματθαίο Βαραγγούλη (Α.Μ. 22069), που τους διόρισε με πληρεξούσιο,

κατά του Υπουργού Οικονομικών, ο οποίος παρέστη με την Ελένη Κωνστάντη, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Με την αίτηση αυτή η αιτούσα Ιερά Μονή επιδιώκει να ακυρωθεί η σιωπηρή απόρριψη από τη Διοίκηση του από 17.12.2021 (.../ 20.12.2021) αιτήματός της προς την Κτηματική Υπηρεσία Ζακύνθου και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της εισηγήτριας, Παρέδρου Ελένης Μουργιά.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τους πληρεξούσιους της αιτούσας Ιεράς Μονής, οι οποίοι ανέπτυξαν και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησαν να γίνει δεκτή η αίτηση και την αντιπρόσωπο του Υπουργού, η οποία ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως δεν απαιτείται η καταβολή παραβόλου από την αιτούσα Ιερά Μονή Αγ. Γεωργίου Γκρεμνών [ν.π.δ.δ. σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 4 του ν. 590/1977 (Α΄ 146), σε συνδυασμό με το άρθρο 28 παρ. 4 του ν. 2579/1998 (Α΄ 31)- ΣτΕ 690/2023, 2204/2019 κ.ά.]. Συνεπώς, το αχρεωστήτως καταβληθέν παράβολο (e-Παράβολο ….) πρέπει να επιστραφεί στο αιτούν ν.π.δ.δ. ανεξαρτήτως της εκβάσεως της δίκης.

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της σιωπηρής απορρίψεως από τη Διοίκηση του από 17.12.2021 (….) αιτήματος της Ιεράς Μητρόπολης Ζακύνθου προς την Κτηματική Υπηρεσία Ζακύνθου περί επανακαθορισμού της οριογραμμής αιγιαλού στη θέση «Ναυάγιο» του Δήμου Ζακύνθου, ο καθορισμός της προκαταρκτικής γραμμής του οποίου οριστικοποιήθηκε με την 146652/ 13.7.2018 πράξη του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου (Δ΄ 298/22.8.2018).

3. Επειδή, με έννομο συμφέρον ασκείται η κρινόμενη αίτηση από την αιτούσα Ιερά Μονή, η οποία φέρεται, σύμφωνα με τα προσκομισθέντα προαποδεικτικώς στοιχεία, ως έχουσα εμπράγματα δικαιώματα επί ευρύτερης εκτάσεως στη θέση «Ναυάγιο» Ζακύνθου, τμήμα της οποίας, κατά τους ισχυρισμούς της, θίγεται από την καθορισθείσα με την ως άνω ./13.7.2018 πράξη οριογραμμή του αιγιαλού. Το γεγονός δε ότι την προαναφερθείσα από 17.12.2021 αίτηση ενώπιον της Κτηματικής Υπηρεσίας Ζακύνθου υπέβαλε για λογαριασμό της αιτούσας Ιεράς Μονής Α. Γ. Γ. ο Μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου [κατόπιν του με αριθμό .../13.12.2021 πρακτικού της Διοικούσας Επιτροπής της αιτούσας Ιεράς Μονής, με το οποίο εξουσιοδοτήθηκε ο Μητροπολίτης Ζακύνθου να υποβάλει την σχετική αίτηση] δεν της στερεί το έννομο συμφέρον να ασκήσει την κρινόμενη αίτηση ακυρώσεως κατά της παραλείψεως αποφάνσεως επί της αιτήσεως. Κατά συνέπεια, ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος, με το παραδεκτώς κατατεθέν στις 24.1.2024 μετά τη συζήτηση υπόμνημα, ισχυρισμός του Δημοσίου περί ελλείψεως εννόμου συμφέροντος της αιτούσας Ιεράς Μονής προς άσκηση της κρινομένης αιτήσεως είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.

4. Επειδή, κατά την έννοια των διατάξεων του ν. 2971/2001 (Α΄ 285), όπως ίσχυαν κατά τον χρόνο υποβολής της αιτήσεως επανακαθορισμού [άρθρο 7Α, το οποίο προστέθηκε με την παράγραφο 4 του άρθρου 11 του ν. 4281/2014 (Α΄ 160/8.8.2014)], όταν ζητείται από ενδιαφερόμενο ο επανακαθορισμός των οριογραμμών αιγιαλού, παλαιού αιγιαλού ή παραλίας, που έχουν κατά την άποψή του καθορισθεί εσφαλμένως κατά το παρελθόν, η Διοίκηση οφείλει να επιλαμβάνεται του αιτήματος, υπό την προϋπόθεση ότι ο ενδιαφερόμενος προσκομίζει συγκεκριμένα κρίσιμα στοιχεία προκειμένου να αποδείξει ότι υπήρξε σφάλμα κατά τον αρχικό καθορισμό των οριογραμμών. Κατ’ ακολουθίαν, η παράλειψη της Διοικήσεως να αποφανθεί επί αιτήσεως επανακαθορισμού των ορίων αιγιαλού, παλαιού αιγιαλού ή παραλίας, η οποία συνοδεύεται από σχετικά στοιχεία, συνιστά παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας, υποκείμενη σε αίτηση ακυρώσεως, οι δε πράξεις, με τις οποίες η Διοίκηση απορρίπτει για οποιοδήποτε λόγο ή αρνείται να εξετάσει την αίτηση αυτή, έχουν εκτελεστό χαρακτήρα (ΣτΕ 152/2024, 44/2022, 43/2022, 120/2021, 2159/2019 κ.ά., 647/2019, 158/2017, 376/2016, 2245/2014, 4807/2013 κ.ά.).

5. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Με την προαναφερθείσα 146652/13.7.2018 απόφαση του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου (Δ΄ 298/22.8.2018) οριστικοποιήθηκε, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 2971/2001 όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, η προκαταρκτική γραμμή αιγιαλού (ΠΟΑ) στην Περιφερειακή Ενότητα Ζακύνθου, μεταξύ άλλων, και στην ευρύτερη περιοχή στη θέση «Ναυάγιο». Η αιτούσα Ιερά Μονή Α.Γ.Γ. φέρεται ως έχουσα εμπράγματα δικαιώματα επί ευρύτερης εκτάσεως στην θέση αυτή, εντός της οποίας υφίστανται οι εγκαταστάσεις του Πνευματικού της Κέντρου. Με την ./17.12.2021 αίτησή της προς την Κτηματική Υπηρεσία Ζακύνθου, η Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου, στην οποία υπάγεται διοικητικά και εκκλησιαστικά η αιτούσα Ιερά Μονή, διά του Μητροπολίτη Ζακύνθου, προέβαλε ότι η Ιερά Μονή Α.Γ.Γ. είναι κάτοχος και χρήστης της ευρύτερης εκτάσεως στην θέση Ναυάγιο και ότι ο αιγιαλός έμπροσθεν και πλησίον των εγκαταστάσεων του ως άνω Πνευματικού Κέντρου καθορίσθηκε εσφαλμένως, ζήτησε δε τον επανακαθορισμό των ορίων του αιγιαλού στην ανωτέρω θέση. Με την εν λόγω αίτηση υπέβαλε, μεταξύ άλλων, τεχνική έκθεση ομόρρυθμης εταιρείας μελετών μηνός Δεκεμβρίου 2021, δύο σχέδια, ορθοεικόνες και ψηφιακό μοντέλο εδάφους από το Ελληνικό Κτηματολόγιο με α.π. ./24.11.2021. Στην τεχνική αυτή έκθεση, η οποία συντάχθηκε από μηχανικό, προκειμένου να τεκμηριωθεί η εσφαλμένη χάραξη της οριογραμμής του αιγιαλού, παρατίθενται επιστημονικά και άλλα τεχνικά δεδομένα για τον τρόπο χαράξεως της προκαταρκτικής οριογραμμής αιγιαλού στη θέση «Ναυάγιο», η οποία, κατά τα εκτιθέμενα σε αυτήν, θα έπρεπε να είχε τοποθετηθεί στη στέψη του πρανούς σύμφωνα με το κριτήριο του στοιχείου κ3 της κ.υ.α. 1089532 π.ε./8205 π.ε./Β0010/2005 (Β΄ 595), λόγω του μεγάλου και κατακόρυφου πρανούς της περιοχής, και όχι προς την ξηρά όπως έγινε στην προκειμένη περίπτωση και, μάλιστα, σε απόσταση μέχρι και 15 μέτρα από τη στέψη του πρανούς, σε ορισμένα δε σημεία σε απόσταση 10 μέτρων μέσα από τη μάνδρα που περιτοιχίζει το Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μονής. Η αίτηση αυτή, κατά τα εκτιθέμενα στο ./25.10.2023 έγγραφο απόψεων της Κτηματικής Υπηρεσίας Ζακύνθου προς το Δικαστήριο, δεν έχει εξετασθεί, επί του παρόντος, από τη Διοίκηση. Με το ίδιο έγγραφο γνωστοποιείται στο Δικαστήριο ότι η εν λόγω υπηρεσία, με το ./2.6.2022 έγγραφο του Προϊσταμένου της προς την Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου, ζήτησε αφενός μεν στοιχεία για την απόδειξη του εννόμου συμφέροντός της και το ιδιοκτησιακό καθεστώς της όμορης με τον αιγιαλό περιοχής, αφετέρου δε τα κατατεθέντα τοπογραφικά διαγράμματα σε ψηφιακό αρχείο. Ήδη, η αιτούσα ζητεί με την κρινόμενη αίτηση την ακύρωση της σιωπηρής απορρίψεως από τη Διοίκηση της ως άνω από 17.12.2021 αιτήσεώς της.

6. Επειδή, όπως προκύπτει από τα προαναφερόμενα στοιχεία του φακέλου, η αιτούσα, διά του Μητροπολίτη της Ιεράς Μητρόπολης Ζακύνθου, είχε προβάλει ειδικότερους ισχυρισμούς αναφορικά με τα όρια του αιγιαλού στην επίδικη περιοχή Ναυαγίου, με προσκομιδή σχετικών στοιχείων, τα οποία δεν είναι προδήλως απρόσφορα για να κριθεί η ανάγκη επανακαθορισμού των ορίων του αιγιαλού στην επίμαχη περιοχή, μεταξύ των οποίων και την από μηνός Δεκεμβρίου 2021 τεχνική έκθεση μηχανικού με τις ανωτέρω αναφερόμενες διαπιστώσεις και παρατηρήσεις, ενώ, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο προαναφερθέν έγγραφο των απόψεών της προς το Δικαστήριο η Διοίκηση συνομολογεί ότι το επίμαχο αίτημα δεν εξετάσθηκε. Εξάλλου, το προαναφερθέν ./2.6.2022 έγγραφο του Προϊσταμένου της Κτηματικής Υπηρεσίας Ζακύνθου προς την Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου, δεν ασκεί επιρροή προεχόντως διότι, όπως προκύπτει από σχετικό απόσπασμα της οριογραμμής αιγιαλού που συνοδεύει την προαναφερθείσα ΠΟΑ, το Πνευματικό Κέντρο της αιτούσας Ιεράς Μονής, στον προαύλιο χώρο του οποίου εισέρχεται, εσφαλμένα κατά τους ισχυρισμούς της, η προκαταρκτική γραμμή, διακρίνεται με απόλυτη ευκρίνεια και, ως εκ τούτου, η αιτούσα Ιερά Μονή ήταν ενδιαφερόμενη κατά την έννοια της διατάξεως του άρθρου 7Α του ν. 2971/2001. Με τα δεδομένα αυτά, η Διοίκηση όφειλε να εξετάσει το υποβληθέν από 17.12.2021 αίτημα επανακαθορισμού των οριογραμμών αιγιαλού, και, συνεπώς, η παράλειψή της να αποφανθεί είναι μη νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί, κατ’ αποδοχήν του προβαλλομένου λόγου ακυρώσεως. Περαιτέρω, η υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί στη Διοίκηση, προκειμένου αυτή να επιληφθεί και αποφανθεί αιτιολογημένα επί του υποβληθέντος αιτήματος.

Δ ι ά τ α ύ τ α

Δέχεται την αίτηση.

Ακυρώνει την παράλειψη της Διοίκησης να αποφανθεί επί του από 17.12.2021 αιτήματος της αιτούσας και αναπέμπει την υπόθεση στη Διοίκηση, κατά το σκεπτικό.

Διατάσσει την απόδοση του παραβόλου.

Επιβάλλει στο Δημόσιο τη δικαστική δαπάνη της αιτούσας, η οποία ανέρχεται σε εννιακόσια είκοσι (920) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 25 Iανουαρίου 2024

Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος Η Γραμματέας

Χρήστος Ντουχάνης Ειρήνη Κανάκη

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 9ης Ιουλίου 2025.

Η Πρόεδρος Η Γραμματέας

του Α´ Θερινού Τμήματος

Άννα Καλογεροπούλου Ειρήνη Κανάκη