ΣτΕ 807/2006

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Κτηματολόγιο-.

Η διαδικασία κτηματογράφησης δεν υποκαθιστά ούτε αποκλείει τη δικαστική επίλυση των ιδιοκτησιακών διαφορών επί των ακινήτων της υπό κτηματογράφηση περιοχής. Οι αμφισβητήσεις σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εν λόγω ακινήτων, οι οποίες ανακύπτουν κατά την κτηματογράφηση ή μετά την περαίωσή της, εξ αφορμής πράξεων του Ο.Κ.Χ.Ε. υπάγονται στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων.

ΚΕΙΜΕΝΟ

Αριθμός 807/2006

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Δ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 29 Μαρτίου 2005, με την εξής σύνθεση: Μ. Βροντάκης, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Δ' Τμήματος, Π. Κοτσώνης, Ε. Νίκα, Σύμβουλοι, Δ. Γρατσίας, Μ. Σωτηροπούλου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Α.Τριάδη, Γραμματέας του Δ' Τμήματος.

Για να δικάσει την από 24 Μαΐου 2004 αίτηση :

του Π. Σ. Μ., κατοίκου Πατρών (Π. **), ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Γεωρ. Μπούσμπουρα (Α.Μ. 3420), που τον διόρισε με πληρεξούσιο, κατά του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος (ΟΚΧΕ), ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Αναστάσιο Καϊμάκη (Α.Μ. 13825), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει να ακυρωθούν : 1) η υπ' αρ. 220/2/17.3.2004 (ΦΕΚ Β' 535/29.3.2004) πράξη του Ο.Κ.Χ.Ε. (Διοικητικού Συμβουλίου του Ο.Κ.Χ.Ε.), 2) η υπ’ αρ. 221/2/18.3.2004 (ΦΕΚ Β' 535/29.3.2004) απόφαση του ιδίου Ο.Κ.Χ.Ε. (Διοικητικού Συμβουλίου του Ο.Κ.Χ.Ε.) και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως της Εισηγήτριας, Συμβούλου Ε. Νίκα.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του αιτούντος, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον πληρεξούσιο του Οργανισμού ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της. Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο

1. Eπειδή, για την άσκηση της υπό κρίση αιτήσεως κατεβλήθη το νόμιμο παράβολο (υπ' αριθμ.699485 και 882028/2004 ειδικά έντυπα παραβόλου).

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση α) της υπ΄ αριθμ. 220/2/17.3.2004 πράξεως του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Κ. και Χ. Ελλάδας, με την οποία διαπιστώθηκε η περαίωση της διαδικασίας κτηματογραφήσεως για τα ακίνητα της περιοχής εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Πατρέων και β) της υπ΄ αριθμ. 221/2/18.3.2004 αποφάσεως του ιδίου οργάνου, με την οποία διαπιστώθηκε η ολοκλήρωση της διαδικασίας καταχωρήσεως των πρώτων εγγραφών στο κτηματολογικό βιβλίο του Κτηματολογικού Γραφείου του Δήμου Πατρέων και καθορίσθηκε η έναρξη ισχύος του Κ. στον ανωτέρω Δήμο.

3. Επειδή, με το ν. 2308/1995 «Κτηματογράφηση για τη δημιουργία Εθνικού Κ. Διαδικασία έως τις πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄114), καθορίσθηκε η διαδικασία συντάξεως του Εθνικού Κ. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις του ως άνω νόμου, η σχετική διαδικασία αρχίζει με την έκδοση και δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αποφάσεως του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων η οποία κηρύσσει ορισμένη περιοχή υπό κτηματογράφηση (άρθρο 1). Ακολουθεί η υποβολή δηλώσεων από όσους έχουν εμπράγματα ή άλλα εγγραπτέα στα κτηματολογικά βιβλία δικαιώματα επί ακινήτων της υπό κτηματογράφηση περιοχής (άρθρο 2), η σύνταξη των προσωρινών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων με βάση τα τοπογραφικά υπόβαθρα που διαθέτει ο Ο.Κ.Χ.Ε., τις υποβληθείσες δηλώσεις, τους συνυποβαλλομένους με αυτές τίτλους, τα στοιχεία και τις πληροφορίες που συλλέγει ο Ο.Κ.Χ.Ε. από άλλες υπηρεσίες και από τους οριοδείκτες ή με επιτόπια έρευνα ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο (άρθρο 3) και η ανάρτηση των κατά τα ανωτέρω συνταχθέντων προσωρινών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων (άρθρο 4). Στη συνέχεια, προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής ενστάσεων από όσους έχουν έννομο συμφέρον προς τούτο (άρθρο 6), η εξέταση των εν λόγω ενστάσεων σε πρώτο βαθμό από τριμελή Επιτροπή (άρθρο 7), η μετά από την εξέταση αυτή αναμόρφωση των προσωρινών κτηματολογικών διαγραμμάτων και πινάκων (άρθρο 8) και η δεύτερη ανάρτηση των στοιχείων της κτηματογραφήσεως (άρθρο 9), η υποβολή προσφυγών σε Δευτεροβάθμια Επιτροπή από τυχόν θιγομένους και η εκδίκασή τους (άρθρο 10), μετά την οποία χωρεί η αναμόρφωση από το αρμόδιο Κτηματολογικό Γραφείο των κτηματολογικών διαγραμμάτων και των κτηματολογικών πινάκων με βάση τις αποφάσεις της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής και η έκδοση από τον Ο.Κ.Χ.Ε. «διαπιστωτικής πράξης περαίωσης της όλης διαδικασίας κτηματογράφησης» (άρθρο 11). Στη συνέχεια, το Γραφείο Κ. προβαίνει στις πρώτες εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία για όλα τα ακίνητα της περιοχής που κτηματογραφήθηκε (άρθρο 12). Επακολούθησε ο ν.2664/1998 «Εθνικό Κτηματολόγιο και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α΄275), ο οποίος ερρύθμισε τα ζητήματα σχετικά με την τήρηση του Εθνικού Κ., την λειτουργία των Κτηματολογικών Γραφείων και την μετάβαση από το σύστημα των μεταγραφών και υποθηκών στο σύστημα του κτηματολογίου. Ειδικότερα, στο άρθρο 6 αυτού και υπό τον τίτλο «Πρώτες εγγραφές - Προθεσμία αμφισβήτησης» ο ν. 2664/1998 όρισε τα εξής: «1. Πρώτες εγγραφές είναι εκείνες που καταχωρίζονται ως αρχικές εγγραφές στο κτηματολογικό βιβλίο, κατά μεταφορά από τους κτηματολογικούς πίνακες ... 2. Σε περίπτωση ανακριβούς πρώτης εγγραφής μπορεί να ζητηθεί, με αγωγή ενώπιον του αρμόδιου καθ' ύλην και κατά τόπον Πρωτοδικείου, η αναγνώριση του δικαιώματος που προσβάλλεται με την ανακριβή εγγραφή και η διόρθωση, ολικά ή μερικά, της πρώτης εγγραφής. Η αγωγή (αναγνωριστική ή διεκδικητική) ασκείται από όποιον έχει έννομο συμφέρον μέσα σε αποκλειστική προθεσμία πέντε (5) ετών, εκτός αν πρόκειται για το Ελληνικό Δημόσιο και για μόνιμους κατοίκους εξωτερικού ή εργαζόμενους μόνιμα στο εξωτερικό κατά τη λήξη της πενταετούς αυτής προθεσμίας, για τους οποίους η προθεσμία άσκησης της αγωγής είναι επτά (7) ετών. ... Η αποκλειστική προθεσμία αυτής της παραγράφου αρχίζει από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, της απόφασης του Οργανισμού Κ. και Χ. Ελλάδος, που προβλέπει το άρθρο 1 παράγραφος 3 [απόφαση περί την ημερομηνίας ενάρξεως ισχύος του Κ.]. Η αγωγή απευθύνεται κατά του αναγραφόμενου ως δικαιούχου του δικαιώματος στο οποίο αφορά η πρώτη εγγραφή ή κατά των καθολικών του διαδόχων και κοινοποιείται, με ποινή απαραδέκτου της συζητήσεως, στον Προϊστάμενο του οικείου Κτηματολογικού Γραφείου. Σε περίπτωση ειδικής διαδοχής στο δικαίωμα στο οποίο αφορά η πρώτη εγγραφή, η αγωγή πρέπει να στραφεί τόσο κατά του φερόμενου με την πρώτη εγγραφή ως δικαιούχου ή των καθολικών του διαδόχων όσο και κατά του ειδικού διαδόχων αυτού. Επί αγωγών που ασκούνται ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου τηρείται από αυτό, η διαδικασία του άρθρου 270 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. 3. ...». Τέλος εκδόθηκε ο ν. 3127/2003 (ΦΕΚ Α΄67), με τον οποίο επήλθαν επί μέρους τροποποιήσεις και εχώρησε συμπλήρωση των διατάξεων των νόμων 2308/1995 και 2664/1998, οι οποίες ισχύουν κατ' αρχήν στις κτηματογραφήσεις που κηρύσσονται μετά την έναρξη ισχύος του καθώς και στις κτηματογραφήσεις που κηρύχθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του χωρίς να ακολουθήσει η έκδοση της αποφάσεως του Ο.Κ.Χ.Ε. που προβλέπεται στο άρθρο 2 παρ. 1 του ν.2308/1995.

4. Επειδή, εξ άλλου, κατ' επίκληση της παρ. 1 του άρθρου 1 του ως άνω ν. 2308/1995 εκδόθηκε η υπ' αριθ. 24414/4876/8.9.1997 απόφαση του Υφυπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων «Κήρυξη περιοχών υπό κτηματογράφηση για τις εργασίες του Εθνικού Κ.» (ΦΕΚ Β΄836), με την οποία κηρύχθηκαν υπό κτηματογράφηση οι περιοχές που βρίσκονται στα διοικητικά όρια των δήμων και κοινοτήτων που αναφέρονται σ' αυτήν, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η περιοχή του Δήμου Πατρέων.

5. Επειδή, όπως προκύπτει από τις προαναφερθείσες διατάξεις των ν. 2308/1995 και 2664/1998, με την διαδικασία της κτηματογραφήσεως που προεβλέφθη από αυτές, αποτυπώνεται απλώς και καταγράφεται η υφισταμένη κατάσταση των ακινήτων και των επ' αυτών δικαιωμάτων με βάση τις δηλώσεις των ενδιαφερομένων και τις πληροφορίες, που έχουν συλλεγεί, χωρίς, πάντως, να κρίνεται με την αποτύπωση και την καταγραφή αυτή το ζήτημα του ιδιοκτήτου των περί ών πρόκειται ακινήτων (πρβλ. ΣτΕ 3829-32/1997 Ολομ.). Η διαδικασία, δηλαδή, αυτή, ως εκ της φύσεως των οργάνων στα οποία έχει ανατεθεί η διεκπεραίωσή της, δεν υποκαθιστά ούτε αποκλείει την δικαστική επίλυση των ιδιοκτησιακών διαφορών επί των ακινήτων της υπό κτηματογράφηση περιοχής. Οι αμφισβητήσεις σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εν λόγω ακινήτων, οι οποίες ανακύπτουν κατά την κτηματογράφηση ή μετά την περαίωση αυτής, εξ αφορμής πράξεων του Ο.Κ.Χ.Ε. και των συγκροτουμένων από τον Ο.Κ.Χ.Ε. Επιτροπών Ενστάσεων (Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια) υπάγονται, ως αφορώσες την αναγνώριση ιδιωτικών δικαιωμάτων, στην αποκλειστική δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων σύμφωνα με το άρθρο 94 παρ.2 του Συντάγματος. (πρβλ. ΣτΕ, 758, 1941/2000, 5022/1988,1359/1981, 1857, 2308/1976, 1253/1975, 450/1963).

6. Επειδή, εν προκειμένω, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλλου, με την πρώτη των προσβαλλομένων πράξεων διαπιστώθηκε η περαίωση της διαδικασίας κτηματογραφήσεως για τα ακίνητα της περιοχής εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου και με την δεύτερη προσβαλλομένη η ολοκλήρωση της διαδικασίας καταχωρήσεως των πρώτων εγγραφών στο κτηματολογικό βιβλίο του Κτηματολογικού Γραφείου του Δήμου Πατρέων. Ο αιτών, φερόμενος ως ιδιοκτήτης ακινήτων στην υπό κτηματογράφηση κηρυχθείσα περιοχή του Δήμου Πατρέων, στρέφεται κατά των ως άνω πράξεων προβάλλοντας ότι, λόγω πλημμελειών της διαδικασίας κτηματογραφήσεως που προηγήθηκε των πράξεων αυτών, στις επακολουθήσασες «πρώτες εγγραφές» στο Κτηματολογικό Βιβλίο Πατρών, ως κύριος των ιδικών του ακινήτων φέρεται το Ελληνικό Δημόσιο. Όμως από την αμφισβήτηση αυτή, που έχει ως αντικείμενο την αναγνώριση του αιτούντος ως ιδιοκτήτου ορισμένων ακινήτων, γεννάται ιδιωτική διαφορά υπαγομένη και ρητώς, εξ άλλου, διά του άρθρου 6 του ν. 2664/1998, στην αρμοδιότητα των πολιτικών δικαστηρίων. Συνεπώς, το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι αναρμόδιο να επιληφθεί της προκειμένης διαφοράς και γι’ αυτό η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη.

Δ ι ά τ α ύ τ α

Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.

Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.

Επιβάλλει στον αιτούντα τη δικαστική δαπάνη του Οργανισμού Κ. και Χ. Ελλάδος

που ανέρχεται στο ποσό των τετρακοσίων εξήντα (460) ευρώ.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 26 Μαΐου 2005 και 18

Ιανουαρίου 2006.

Ο Πρόεδρος του Δ' Τμήματος Η Γραμματέας του Δ' Τμήματος

Μ. Βροντάκης Α. Τριάδη

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 21ης Μαρτίου 2006.

Ο Πρόεδρος του Δ' Τμήματος Η Γραμματέας

Μ. Βροντάκης Ι. Παπαχαραλάμπους