ΜΠρΘεσ 41447/2007
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Κτηματολόγιο - Αναγνώριση
κυριότητας έναντι του Ελληνικού Δημοσίου -.
Για το
παραδεκτό της αγωγής διόρθωσης εγγραφής κατόπιν αγωγής αναγνώρισης κυριότητας (άρθρο
6 παρ. 2) έναντι του Ελληνικού Δημοσίου απαιτείται η τήρηση διοικητικής
προδικασίας, η οποία συνίσταται στην επίδοση αίτησης προς το Ελληνικό Δημόσιο
και την παρέλευση εξάμηνης προθεσμίας από αυτήν, χωρίς την έκδοση ή με την
έκδοση αρνητικής απόφασης από τη διοίκηση. Η εξαίρεση του άρθρου 1 παρ. 4 α.ν. 1539/1938 δεν αφορά την τήρηση της ενλόγω
προδικασίας.
ΚΕΙΜΕΝΟ
ΜονΠρΘεσ
41447/2007
Κατά το
άρθρο 24 του ν. 2732/1999, με το οποίο αντικαταστάθηκε η παράγραφος 1 του
άρθρου 8 του α.ν. 1539/1938 ορίζεται ότι:
«οποιοσδήποτε αξιώνει δικαίωμα κυριότητας ή άλλο, εκτός της νομής, εμπράγματο
δικαίωμα επί ακινήτου έναντι του Ελληνικού Δημοσίου, ανεξάρτητα αν αυτό
κατέχεται από το δημόσιο ή τον ίδιο, οφείλει, πριν υποβάλει σχετική αγωγή στο
αρμόδιο, κατά τις κείμενες διατάξεις, δικαστήριο, να κοινοποιήσει με δικαστικό
επιμελητή προς το Δημόσιο αίτηση, η οποία θα περιλαμβάνει τις αξιώσεις του,
δηλαδή το δικαίωμά του, το είδος, την έκταση, την ακριβή θέση όπου κείται το
ακίνητο, τα όριά του, μετά τοπογραφικού διαγράμματος συνταγμένου από μηχανικό
και τους τίτλους στους οποίους στηρίζει το δικαίωμά του, ως και τα ονόματα και
την ακριβή διεύθυνση κατοικίας των μαρτύρων, οι οποίοι μπορούν να καταθέσουν
υπέρ αυτού», καθώς και ότι: «αγωγή που ασκείται χωρίς να έχει τηρηθεί η ως άνω
προδικασία, κηρύσσεται απαράδεκτη από το αρμόδιο δικαστήριο». Κατά δε την
παράγραφο 4 του άρθρου αυτού, μόνον έξι μήνες μετά την επίδοση της παραπάνω
αιτήσεως μπορούν οι αναφερόμενοι στην παράγραφο 1 του εν λόγω άρθρου, αν δεν
λάβουν ειδοποίηση για την αποδοχή των αξιώσεών τους, στο σύνολο ή κατά ένα
μέρος, να ασκήσουν αγωγή. Γίνεται φανερό ότι με το άρθρο αυτό, η ισχύς του
οποίου άρχισε από τη δημοσίευση του νόμου τούτου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως
(άρθρο 28 του ίδιου νόμου) στις 30.7.99 (ΦΕΚ Α'
154/99), καθιερώνεται, κατά τροποποίηση της σχετικής ρυθμίσεως του άρθρου 8
παρ. 1 του α.ν. 1539/1938, η τήρηση της προδικασίας
της αιτήσεως θεραπείας πριν από την άσκηση οποιασδήποτε κατά του Δημοσίου
διεκδικητικής ή αναγνωριστικής κυριότητας αγωγής, ανεξαρτήτως αν το ακίνητο
κατέχεται ή όχι από το Δημόσιο (ΕφΑΘ 3194/2001 ΕλλΔνη 2002.828) και δεν περάσουν έξι μήνες από την επίδοση
της αιτήσεως θεραπείας, εκτός αν στο διάστημα αυτό των έξι μηνών ο αιτών έλαβε
ειδοποίηση ότι έγιναν δεκτές ή απορρίφθηκαν οι αξιώσεις του. Η νέα αυτή
νομοθετική ρύθμιση εναρμονίζεται, σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του νόμου,
πληρέστερα με την συνταγματικώς επιβαλλόμενη προστασία των δασών και του
περιβάλλοντος γενικότερα. Έτσι, από τις 30.7.99 και εφεξής η τήρηση της ενλόγω διοικητικής προδικασίας, αποτελούσα προϋπόθεση του
παραδεκτού της σχετικής αγωγής και εξεταζόμενη αυτεπαγγέλτως σε κάθε στάση της
δίκης (βλ. σχετ. ΑΠ 311/68 ΝοΒ 16.841), απαιτείται
όχι μόνον εφόσον το ακίνητο κατέχεται από το Δημόσιο, όπως εγίνετο
δεκτό υπό το προηγούμενο καθεστώς (βλ. ΑΠ 320/2004, δημ. Νόμος, ΑΠ 630/1997 ΕΕΝ 1998.688, ΕφΔωδ 64/2006, δημ.
Νόμος, ΕφΑΘ 52/2004 ΕλλΔνη
2005.519, ΕφΑΘ 3194/2001 ΕλλΔνη
2002.828). Σημειωτέον ότι μεμονωμένη νομολογία (κυρίως του Πρωτοδικείου
Εδέσσης, βλ. 60, 77, 78/2005 αποφάσεις του ΠολΠρΕΔ,
δημ. στη Νόμος και στην Εφθεσ 2072/2005 εκδοθείσα επί
της 60/2005, ΠολΠρΕδ, αδημ.),
στηριζόμενη στη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 4 του ν. 1539/1938, που ορίζει ότι
«περί των δημοσίων κτημάτων των διαχειριζόμενων υπό του υπουργείου Γεωργίας διά τους σκοπούς του αγροτικού εποικισμού, πρέπειτο δικαστήριο να εισέλθει στην έρευνα της ουσίας της
υπόθεσης - μη αρκούμενο στα εκτιθέμενα στην αγωγή - για να γίνει όμως αυτό,
πρέπει να κριθεί πρώτα παραδεκτή η αγωγή, στοιχείο δε του παραδεκτού είναι η
τήρηση της προρρηθείσης προδικασίας 2) με την τροποποίηση του ν. 2732/1999, όχι
μόνο δεν περιορίστηκε η εφαρμογή της ενλόγω
προδικασίας, αλλά επεκτάθηκε και στα ακίνητα που δεν κατέχονται από το Ελληνικό
Δημόσιο, αρκεί κάποιος να αξιώνει εμπράγματα δικαιώματα έναντι αυτού και 3) η
πάγια νομολογία του κτηματολογικού δικαστή είναι ότι, στην περίπτωση της αγωγής
του άρθρου 6 παρ. 2 του ν. 2664/1998, που στρέφεται κατά του Ελληνικού
Δημοσίου, είναι αναγκαία η τήρηση της προδικασίας που επιβάλλει η διάταξη του
άρθρου 24 του ν. 2732/1999, με το οποίο αντικαταστάθηκε η παράγραφος 1 του
άρθρου 8 του α.ν. 1539/1938 (βλ. ενδεικτ.
ΜονΠρθεσ 35756/2005 Αρμ
2006.1030 και Νόμος, ΜονΠρθεσ 25511/2007, αδημ.).
Με την
υπό κρίση με αριθμό καταθέσεως 4831/8.2.2005 αγωγή, οι ενάγοντες ισχυρίζονται
ότι με το υπ' αριθμόν 9718/13.10.1977 προσύμφωνο του συμβολαιογράφου θεσσαλονίκης Δ. X., ο Δ. Μ. τους
μεταβίβασε κατ' ισομοιρία τη νομή και κατοχή τμήματος εμβαδού 600 τ.μ. του υπ'
αριθμόν 276 κληροτεμαχίου, Α' κατ., μείζονος έκτασης
11.865 τ.μ., κείμενου εντός του δημοτικού διαμερίσματος Αγίας Τριάδος του Δήμου
θερμαϊκού Νομού θεσσαλονίκης,
όπως λεπτομερώς περιγράφεται κατά θέση και όρια στο αγωγικό
δικόγραφο - ότι ο Δ. Μ. είχε αποκτήσει την πλήρη κυριότητα του όλου κληροτεμαχίου δυνάμειτου υπ'
αριθμόν .../1949 τίτλου κυριότητας της Αγροτικής Τράπεζας Ελλάδος, νομίμως μεταγραφέντος - ότι σε βάρος του τελευταίου εκδόθηκε η υπ'
αριθμόν 1049/2004 απόφαση του Ειρηνοδικείου θεσσαλονίκης,
που τον υποχρέωσε να προσέλθει ενώπιον του συμβολαιογράφου για την κατάρτιση
του οριστικού συμ-βολαίου
εις εκτέλεση του προρρηθέντος προσυμφώνου, ότι επειδή αυτός δεν εμφανίστηκε
συντάχθηκε η υπ' αριθμόν 7014/2005 πράξη μη εμφανίσεως και αποδοχής δήλωσης
βουλήσεως της συμβολαιογράφου Π. Π., η οποία δεν μεταγράφηκε, ότι ο Δ.Μ. είχε μεταβιβάσει σε τρίτους διάφορα τμήματα του
αρχικού κληροτεμαχίου, με συνέπεια στις πρώτες
εγγραφές στα κτηματολογικά βιβλία να εμφανίζεται με ΚΑΕΚ
19 003 07 01 005 το γεωτεμάχιο εκτάσεως 8.225 τ.μ., το οποίο αποτελεί μέρος του
αρχικού υπ' αριθμόν 276 κληροτεμαχίου και στο οποίο
περιλαμβάνεται και το τμήμα που μεταβίβασε στους ενάγοντες - ότι οι λοιποί
αγοραστές έχουν δηλώσει τα εμπράγματα δικαιώματά τους επί του ανωτέρω
γεωτεμαχίου, με συνέπεια να είναι καταχωρημένοι ως συγκύριοι αυτού κατά τα
επιμέρους ποσοστά - ότι επειδή οι ενάγοντες παρέλειψαν να υποβάλλουν δήλωση
ιδιοκτησίας κατά την κτηματογράφηση της περιοχής, το ποσοστό συγκυριότητας που
αντιστοιχεί σε αυτούς εξ 7,2948328% επί του γεωτεμαχίου με ΚΑΕΚ
19 003 07 01 005 περιλαμβάνεται σε αυτό εκ 13,28% με δικαιούχο κυριότητας το
εναγόμενο Ελληνικό Δημόσιο. Με βάση αυτό το ιστορικό αυτό ζητούν να
αναγνωρισθεί ότι η ανωτέρω εγγραφή είναι ανακριβής και προσβάλλει τα εμπράγματα
δικαιώματά τους, να διαταχθεί η διόρθωση αυτής και να εγγραφεί υπέρ του Δ.Μ. η κυριότητα ποσοστού εξ 7,2948328%, να διαταχθεί η
απόδοση στους ενάγοντες ποσοστού εξ 7,2948328% και να καταδικαστεί το Ελληνικό
Δημόσιο στην πληρωμή των δικαστικών εξόδων των εναγόντων.
Στην προκείμενη
περίπτωση, επειδή το κύριο αίτημα της αγωγής του άρθρου 6 παρ. 2 του ν.
2664/1998 είναι η αναγνώριση κυριότητας ακινήτου έναντι του Ελληνικού Δημοσίου,
είναι αναγκαίο να προηγηθεί η προδικασία η προβλεπόμενη από το άρθρο 24 του ν.
2732/1999. Από τη μελέτη του φακέλου της δικογραφίας όχι μόνον προέκυψε ότι δεν
τηρήθηκε η προβλεπόμενη ως άνω προδικασία με την υποβολή αίτησης θεραπείας,
αλλά και οι ενάγοντες δήλωσαν με τις προτάσεις τους ότι δεν είχαν τέτοια
υποχρέωση λόγω του χαρακτήρα του επιδίκου ακινήτου ως κληροτεμαχίου
επομένως, σύμφωνα και με όσα εκτέθησαν στη μείζονα
σκέψη της παρούσης, θα πρέπει η αγωγή να απορριφθεί πρωτίστως ως απαράδεκτη.