ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ’ ΑΡΙΘ 122/ΦΕΚ Α 177/12.8.2013

Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου της 19ης Ιουλίου 2011 περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων (ΕΕ L 199/02.08.2011).

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις των παραγράφων 1 έως 4 του άρθρου 1 του ν. 1338/1983 «Εφαρμογή του Κοινοτικού Δικαίου» (Α' 34), όπως έχουν τροποποιηθεί με τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 6 του ν. 1440/1984 (Α' 70), και του άρθρου 4 του ίδιου νόμου, όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 4 του άρθρου 6 του ν. 1440/1984 και τροποποιήθηκε με το άρθρο 48 του ν. 3427/2005 (Α' 312).

2. Τη διάταξη του άρθρου 91 του ν. 3862/2010 (Α' 113), με την οποία ως χρονικό όριο χρήσεως της εξουσιοδότησης- πλαισίου του άρθρου 4 του ν. 1338/1983, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2015.

3. Τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν. 1733/1987 «Μεταφορά τεχνολογίας, εφευρέσεις, τεχνολογική καινοτομία και σύσταση Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας» (Α' 171), και ιδίως την παράγραφο 3 του άρθρου αυτού.

4. Τις διατάξεις του άρθρου 90 «Έλεγχος των δαπανών που προκαλούν οι κανονιστικές διοικητικές πράξεις» του «Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά Όργανα», όπως αυτός κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα» (Α' 98).

5. Τις διατάξεις του π.δ. 85/2012 «Ίδρυση και μετονομασία Υπουργείων, μεταφορά και κατάργηση υπηρεσιών» (Α' 141), όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 98/2012 (Α' 160), όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 118/2013 (Α' 152).

6. Τις διατάξεις του π.δ. 86/2012 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α' 111) και του π.δ. 119/2013 (Α' 153) «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών».

7. Τη γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (συνεδρίαση υπ' αριθμ. 214 στις 2/11/2012).

8. Το γεγονός ότι από την εφαρμογή του παρόντος π.δ. δεν προκύπτει δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.

9. Την 203/2013 γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με πρόταση των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, αποφασίζουμε:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΣΤΟΧΟΙ, ΟΡΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

’ρθρο 1 (άρθρο 1 της Οδηγίας)

Αντικείμενο και σκοπός

1. Με το παρόν Διάταγμα προσαρμόζεται η ελληνική νομοθεσία στην Οδηγία 2011/70/Ευρατόμ του Συμβουλίου της 19ης Ιουλίου 2011 «περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων» (ΕΕ L 199/02.08.2011).

2. Ο σκοπός του Διατάγματος είναι:

α. H συμπλήρωση και διεύρυνση του υπάρχοντος εθνικού νομικού, ρυθμιστικού και οργανωτικού πλαισίου (εφεξής «το εθνικό πλαίσιο») για τη διασφάλιση της υπεύθυνης και ασφαλούς διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, προκειμένου να αποφευχθεί αδικαιολόγητη και περιττή επιβάρυνση των επερχόμενων γενεών.

β. H συμπλήρωση και διεύρυνση του υπάρχοντος εθνικού πλαισίου για την επίτευξη ασφαλείας υψηλού επιπέδου, όσον αφορά τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, για την προστασία των εργαζομένων και του πληθυσμού, έναντι κινδύνων που προκύπτουν από τις ιοντίζουσες ακτινοβολίες.

γ. Η εξασφάλιση της απαραίτητης ενημέρωσης και συμμετοχής του κοινού, όσον αφορά τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, λαμβανομένων δεόντως υπόψη των ζητημάτων που συναρτώνται με την προστασία της δημόσιας ασφάλειας και της πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας.

δ. H συμπλήρωση των βασικών κανόνων που αναφέρονται στο άρθρο 30 της συνθήκης Ευρατόμ, σχετικά με την ασφάλεια των αναλωθέντων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων, με την επιφύλαξη των διατάξεων της κοινής υπουργικής απόφασης υπ' αριθμ. 1014 (ΦΟΡ) 94/25-1-2001 «Εγκριση Κανονισμών Ακτινοπροστασίας» (Β' 216/06.03.2001), όπως αυτή εκάστοτε αναθεωρείται, τροποποιείται και ισχύει.

’ρθρο 2 (άρθρο 2 της Οδηγίας)

Πεδίο εφαρμογής

1. Το παρόν Διάταγμα εφαρμόζεται σε όλα τα στάδια:

α) της διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων, όταν τα αναλωθέντα καύσιμα προκύπτουν από μη στρατιωτικές δραστηριότητες,

β) της διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων από την παραγωγή έως τη διάθεσή τους, όταν τα ραδιενεργά απόβλητα προκύπτουν από μη στρατιωτικές δραστηριότητες.

2. Το Διάταγμα δεν εφαρμόζεται:

α) στα απόβλητα της εξορυκτικής βιομηχανίας που μπορεί να είναι ραδιενεργά και εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της κοινής Υπουργικής Απόφασης υπ' αριθμ. 39624/2209/Ε103/25-09-2009, «Μέτρα, όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2006/21/ΕΚ της 15 Μαρτίου 2006 «σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και την τροποποίηση της Οδηγίας 2004/35/ΕΚ του Συμβουλίου της 15ης Μαρτίου 2006»» (Β' 2076/25.09.2009), β) στις εγκεκριμένες εκλύσεις.

3. Το άρθρο 4 παράγραφος 4 δεν εφαρμόζεται:

α) για την επιστροφή των εκτός χρήσης κλειστών πηγών σε προμηθευτή ή κατασκευαστή, και

β) για την αποστολή αναλωθέντων καυσίμων ερευνητικών αντιδραστήρων σε χώρα προμηθεύτρια ή παραγωγό καυσίμων ερευνητικών αντιδραστήρων, λαμβανομένων υπόψη των εφαρμοστέων διεθνών συμφωνιών.

4. Το παρόν Διάταγμα δεν επηρεάζει το δικαίωμα άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ή επιχείρησης του εν λόγω κράτους μέλους, να επιστρέψει ελληνικής προέλευσης ραδιενεργά απόβλητα, μετά την επεξεργασία τους, στο Ελληνικό Κράτος στις περιπτώσεις, στις οποίες:

α) ραδιενεργά απόβλητα αποστέλλονται από το Ελληνικό Κράτος στο κράτος μέλος ή σε επιχείρηση κράτους μέλους, προς επεξεργασία,

β) άλλα υλικά αποστέλλονται από το Ελληνικό Κράτος στο κράτος μέλος ή την επιχείρηση κράτους μέλους, με σκοπό την ανάκτηση των ραδιενεργών αποβλήτων.

’ρθρο 3 (άρθρο 3 της Οδηγίας)

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του Προεδρικού Διατάγματος:

α) ως «παύση λειτουργίας» νοείται η περάτωση όλων των λειτουργιών σε ορισμένο χρονικό διάστημα μετά την τοποθέτηση των αναλωθέντων καυσίμων ή των ραδιενεργών αποβλήτων σε εγκατάσταση διάθεσης, συμπεριλαμβανομένων των τελικών τεχνικών ή άλλων εργασιών που απαιτούνται, ώστε να εξασφαλισθεί ότι η εγκατάσταση θα είναι μακροπρόθεσμα ασφαλής,

β) ως «αρμόδια ρυθμιστική αρχή» του τομέα της ασφάλειας της διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων ή ραδιενεργών αποβλήτων νοείται η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (Ε.Ε.Α.Ε.),

γ) ως «διάθεση» νοείται η τοποθέτηση αναλωθέντων καυσίμων ή ραδιενεργών αποβλήτων σε εγκατάσταση χωρίς πρόθεση επανάκτησης,

δ) ως «εγκατάσταση διάθεσης» νοείται εγκατάσταση ή μονάδα, της οποίας πρωταρχικός σκοπός είναι η διάθεση ραδιενεργών αποβλήτων,

ε) ως «άδεια» νοείται οποιοδήποτε νομικό έγγραφο χορηγούμενο υπό τη δικαιοδοσία του Ελληνικού Κράτους για την εκτέλεση οποιασδήποτε δραστηριότητας ή πρακτικής σχετίζεται με τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, καθώς και οποιοδήποτε νομικό έγγραφο χορηγούμενο για την ανάθεση της ευθύνης χωροθέτησης, σχεδιασμού, κατασκευής, θέσης σε λειτουργία, λειτουργίας, αποξήλωσης ή παύσης λειτουργίας μιας εγκατάστασης διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων ή μιας εγκατάστασης διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων,

στ) ως «κάτοχος άδειας» νοείται το νομικό ή φυσικό πρόσωπο που έχει τη γενική ευθύνη για οποιαδήποτε δραστηριότητα, πρακτική ή εγκατάσταση σχετίζεται με τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων ή ραδιενεργών αποβλήτων, όπως καθορίζεται σε μια άδεια,

ζ) ως «ραδιενεργά απόβλητα» νοούνται ραδιενεργά υλικά σε αέρια, υγρή ή στερεά μορφή, των οποίων η περαιτέρω χρήση δεν προβλέπεται ή δεν εξετάζεται από το Ελληνικό Κράτος ή από νομικό ή φυσικό πρόσωπο, του οποίου την απόφαση αποδέχεται το Ελληνικό κράτος, και τα οποία ελέγχονται ως ραδιενεργά απόβλητα από την Ε.Ε.Α.Ε., βάσει του νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου του Ελληνικού Κράτους,

η) ως «διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων» νοούνται όλες οι δραστηριότητες που σχετίζονται με το χειρισμό, την προεπεξεργασία, την επεξεργασία, την προετοιμασία, την αποθήκευση ή τη διάθεση ραδιενεργών αποβλήτων, εξαιρουμένης της μεταφοράς εκτός εγκατάστασης,

θ) ως «εγκατάσταση διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων» νοείται οποιαδήποτε εγκατάσταση ή μονάδα, της οποίας πρωταρχικός σκοπός είναι η διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων,

ι) ως «επανεπεξεργασία» νοείται η διεργασία ή λειτουργία, σκοπός της οποίας είναι η εξαγωγή σχάσιμου και η παραγωγή υλικού από αναλωθέντα καύσιμα για περαιτέρω χρήση,

ια) ως «αναλωθέντα καύσιμα» νοούνται τα πυρηνικά καύσιμα, που έχουν ακτινοβοληθεί και οριστικά αφαιρεθεί από τον πυρήνα του αντιδραστήρα. Τα αναλωθέντα καύσιμα μπορεί είτε να θεωρηθούν ως χρησιμοποιήσιμοι πόροι που μπορούν να υποβληθούν σε επανεπεξεργα-σία είτε να προορίζονται για διάθεση, εάν θεωρούνται ραδιενεργά απόβλητα,

ιβ) ως «διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων» νοούνται όλες οι δραστηριότητες που σχετίζονται με το χειρισμό, την αποθήκευση, την επανεπεξεργασία ή τη διάθεση αναλωθέντων καυσίμων, εξαιρουμένης της μεταφοράς εκτός εγκατάστασης,

ιγ) ως «εγκατάσταση διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων» νοείται οποιαδήποτε εγκατάσταση ή μονάδα, της οποίας πρωταρχικός σκοπός είναι η διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων,

ιδ) ως «αποθήκευση» νοείται η διατήρηση αναλωθέντων καυσίμων ή ραδιενεργών αποβλήτων σε εγκατάσταση με πρόθεση επανάκτησης.

’ρθρο 4 (άρθρο 4 της Οδηγίας)

Γενικές αρχές

1. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, μετά από εισήγηση της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (Ε.Ε.Α.Ε.), καθορίζεται η εθνική πολιτική για τη διαχείριση των αναλωθέντων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων. Η εθνική πολιτική εξασφαλίζει ότι:

α) η διάθεση ραδιενεργών αποβλήτων επιτρέπεται μόνο για ραδιενεργά απόβλητα, που παράγονται εντός της Ελληνικής επικράτειας, και πραγματοποιείται σε εγκεκριμένη εγκατάσταση διάθεσης εντός της χώρας,

β) μέχρι την ίδρυση της εγκατάστασης διάθεσης, η αποθήκευση των ραδιενεργών αποβλήτων, που παράγονται εντός της Ελληνικής επικράτειας, πραγματοποιείται σε εγκεκριμένη εγκατάσταση προσωρινής αποθήκευσης,

γ) τα αναλωθέντα καύσιμα ερευνητικών αντιδραστήρων επιστρέφονται οριστικά σε χώρα προμηθεύτρια ή παραγωγό καυσίμων ερευνητικών αντιδραστήρων, με βάση εφαρμοστέες διεθνείς συμφωνίες, που συνάπτονται υποχρεωτικά κατά την εισαγωγή του πυρηνικού καυσίμου.

Η Ε.Ε.Α.Ε. μεριμνά για την τήρηση και την εφαρμογή της εθνικής πολιτικής. Με την επιφύλαξη του άρθρου 2, παράγραφος 3, την τελική ευθύνη για τη διαχείριση των αναλωθέντων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων, που παράγονται εντός της Ελληνικής επικράτειας, έχει ο εκάστοτε αρμόδιος για την Ε.Ε.Α.Ε. Υπουργός.

2. Σε περίπτωση που ελληνικής προέλευσης ραδιενεργά απόβλητα αποστέλλονται από το Ελληνικό Κράτος για επεξεργασία σε κράτος μέλος της ΕΕ ή σε τρίτη χώρα, η τελική ευθύνη για την ασφαλή και υπεύθυνη διάθεση αυτών των υλικών, συμπεριλαμβανομένων τυχόν αποβλήτων που παράγονται ως υποπροϊόντα, παραμένει στον εκάστοτε αρμόδιο για την Ε.Ε.Α.Ε. Υπουργό. Την εποπτεία της ασφαλούς και υπεύθυνης διάθεσης αυτών έχει η Ε.Ε.Α.Ε..

3. Οι βασικές αρχές της εθνικής πολιτικής, οι οποίες είναι δεσμευτικές, είναι οι ακόλουθες:

α) η παραγωγή ραδιενεργών αποβλήτων τηρείται στο ελάχιστο επίπεδο που είναι λογικά εφικτό, ως προς την ενεργότητα και τον όγκο, μέσω κατάλληλων μέτρων σχεδιασμού καθώς και πρακτικών λειτουργίας και αποξήλωσης, συμπεριλαμβανομένων της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης υλικών,

β) λαμβάνονται υπόψη οι αλληλεξαρτήσεις μεταξύ όλων των σταδίων της παραγωγής και διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων,

γ) η διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων γίνεται με ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της μακροπρόθεσμης, με χαρακτηριστικά παθητικής ασφαλείας, διαχείρισής τους,

δ) η εφαρμογή των μέτρων ακολουθεί κλιμακούμενη προσέγγιση, ανάλογα με τον χαρακτήρα και το μέγεθος του κινδύνου που ενέχει η κατά περίπτωση διαχείριση των αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων,

ε) το κόστος διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων βαρύνει όσους δημιούργησαν τα συγκεκριμένα υλικά,

στ) σε όλα τα στάδια της διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων εφαρμόζεται διαδικασία λήψης αποφάσεως βάσει αποδείξεων και τεκμηρίωσης.

4. H διάθεση των ραδιενεργών αποβλήτων που παράγονται στο Ελληνικό Κράτος πραγματοποιείται εντός της επικράτειάς του, εκτός εάν αυτά προορίζονται να αποσταλούν στο εξωτερικό και κατά τη στιγμή της αποστολής έχει τεθεί σε ισχύ συμφωνία, λαμβανομένων υπόψη των κριτηρίων που έχει καθορίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (όπως ορίζεται στο άρθρο 16 παράγραφος 2 της οδηγίας 2006/117/Ευρατόμ) μεταξύ του Ελληνικού Κράτους και άλλου κράτους μέλους της ΕΕ ή τρίτης χώρας για τη χρήση εγκατάστασης διάθεσης σε ένα εξ αυτών.

Πριν από την αποστολή ραδιενεργών αποβλήτων από την Ελλάδα σε τρίτη χώρα, η Ε.Ε.Α.Ε. ενημερώνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σχετικά με το περιεχόμενο οιασδήποτε σχετικής συμφωνίας και λαμβάνει εύλογα μέτρα ώστε να εξασφαλίζεται ότι:

α) η χώρα προορισμού έχει συνάψει συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας, η οποία καλύπτει τα αναλωθέντα καύσιμα και τα ραδιενεργά απόβλητα ή είναι συμβαλλόμενο μέρος της Κοινής Σύμβασης για την Ασφάλεια Διαχείρισης του Αναλωθέντος Καυσίμου και την Ασφάλεια Διαχείρισης των Ραδιενεργών Αποβλήτων («Κοινή Σύμβαση»),

β) η χώρα προορισμού διαθέτει προγράμματα διαχείρισης και διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων με σκοπούς που αντανακλούν υψηλά επίπεδα ασφάλειας, ανάλογα εκείνων της οδηγίας 2011/70/Ευρατόμ, και

γ) η εγκατάσταση διάθεσης στη χώρα προορισμού διαθέτει άδεια για τα ραδιενεργά απόβλητα που πρόκειται να αποσταλούν, έχει τεθεί σε λειτουργία πριν από την αποστολή, και ο τρόπος διαχείρισής της συμφωνεί με τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο πρόγραμμα για τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων της συγκεκριμένης χώρας προορισμού.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ

’ρθρο 5 (άρθρο 5 της Οδηγίας)

Εθνικό πλαίσιο

1. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του αρμόδιου για την Ε.Ε.Α.Ε. Υπουργού και των συναρμόδιων Υπουργών, κατόπιν γνωμοδοτήσεως της Ε.Ε.Α.Ε. θεσπίζεται, τροποποιείται ή συμπληρώνεται το εθνικό νομοθετικό, ρυθμιστικό και οργανωτικό πλαίσιο («εθνικό πλαίσιο») για τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων. Το εθνικό πλαίσιο κατανέμει τις ευθύνες μεταξύ των φορέων που εμπλέκονται, κατά περίπτωση, σε θέματα διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων και εξασφαλίζει τον συντονισμό των φορέων αυτών. Η τήρηση και εφαρμογή του εθνικού πλαισίου, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων της Κοινής Σύμβασης για την Ασφάλεια της Διαχείρισης Αναλωθέντων Καυσίμων και την Ασφάλεια της Διαχείρισης Ραδιενεργών Αποβλήτων ανατίθεται στην Ε.Ε.Α.Ε. Το εθνικό πλαίσιο προβλέπει τα ακόλουθα:

α) Εθνικό πρόγραμμα για την εφαρμογή της πολιτικής για τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων.

β) Εκδοση νέων ή συμπληρωματικών κανονισμών και κατευθυντήριων γραμμών, οδηγιών και επεξηγηματικών εγκυκλίων.

γ) Σύστημα για την αδειοδότηση δραστηριοτήτων ή/και εγκαταστάσεων διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, το οποίο περιλαμβάνει και την απαγόρευση δραστηριοτήτων διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων ή την απαγόρευση της λειτουργίας εγκατάστασης διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων που δεν διαθέτουν σχετική άδεια, καθώς και την απαγόρευση αμφότερων [δραστηριότητας και εγκατάστασης], και, εφόσον ενδείκνυται, πρόβλεψη όρων για την περαιτέρω διαχείριση της δραστηριότητας, της εγκατάστασης ή και των δύο. Η εφαρμογή και τήρηση του συστήματος αδειοδότησης ανατίθεται στην Ε.Ε.Α.Ε..

δ) Σύστημα διαχείρισης, κατάλληλων ελέγχων, ρυθμιστικών επιθεωρήσεων, τεκμηρίωσης και υποβολής εκθέσεων για δραστηριότητες ή/και εγκαταστάσεις διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των κατάλληλων μέτρων για τις περιόδους μετά την παύση λειτουργίας των εγκαταστάσεων διάθεσης. Η εφαρμογή και τήρηση του συστήματος αυτού ανατίθεται στην Ε.Ε.Α.Ε..

ε) Μέτρα επιβολής, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής λειτουργίας και της τροποποίησης, λήξης ή ανάκλησης μιας άδειας, συνοδευόμενα από απαιτήσεις, εφόσον ενδείκνυται, για εναλλακτικές λύσεις που οδηγούν σε ασφαλέστερες συνθήκες. Τα μέτρα αυτά επιβάλλονται κατόπιν εισήγησης της Ε.Ε.Α.Ε..

στ) Κατανομή ευθυνών στους φορείς που συμμετέχουν στα διάφορα στάδια της διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων. Την πρωταρχική ευθύνη για τα αναλωθέντα καύσιμα και τα ραδιενεργά απόβλητα φέρουν οι παραγωγοί τους ή, σε ορισμένες περιστάσεις, οι κάτοχοι άδειας, στους οποίους ανατέθηκε αυτή η ευθύνη από τους αρμόδιους φορείς.

ζ) Εθνικές απαιτήσεις για την ενημέρωση και τη συμμετοχή του κοινού.

η) Σχέδιο χρηματοδότησης της διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, σύμφωνα με το άρθρο 9.

2. Η Ε.Ε.Α.Ε. εισηγείται δράσεις στον εκάστοτε αρμόδιο για την Ε.Ε.Α.Ε. Υπουργό, σχετικά με τη βελτίωση του εθνικού πλαισίου, κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη την επιχειρησιακή πείρα, τα διδάγματα που συνάγονται από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, η οποία αναφέρεται στο άρθρο 4 παράγραφος 3 στοιχείο στ, και την ανάπτυξη συναφούς τεχνολογίας και έρευνας.

’ρθρο 6 (άρθρο 6 της Οδηγίας)

Αρμόδια ρυθμιστική αρχή

1. Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (Ε.Ε.Α.Ε.) εποπτεύει την τήρηση των διατάξεων του παρόντος Διατάγματος και μεριμνά ώστε η τήρηση των εν λόγω διατάξεων να πραγματοποιείται, σύμφωνα με τα πρότυπα ασφάλειας του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τους Εθνικούς Κανονισμούς Ακτινοπροστασίας, καθώς και τους λοιπούς Εθνικούς Κανονισμούς που άπτονται του τομέα της ασφαλούς διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, προκειμένου να διασφαλίζεται η υγεία των εργαζομένων και του πληθυσμού, η προστασία του περιβάλλοντος καθώς και η αποφυγή περιττής επιβάρυνσης των επερχόμενων γενεών.

2. Η Ε.Ε.Α.Ε.:

α) είναι λειτουργικώς διαχωρισμένη από οποιονδήποτε άλλο φορέα ή οργανισμό που σχετίζεται με την προαγωγή ή τη χρήση πυρηνικής ενέργειας ή ραδιενεργών υλικών, συμπεριλαμβανομένων της παραγωγής ηλεκτρισμού και των εφαρμογών ραδιοϊσοτόπων ή με τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, προκειμένου να διασφαλίζεται πραγματική ανεξαρτησία από αθέμιτη επιρροή στα ρυθμιστικά καθήκοντά της.

β) Εκδίδει ατομικές και κανονιστικές πράξεις, εγκυκλίους ή οδηγίες σχετικές με την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, κατά το παρόν Διάταγμα, και διαθέτει τους απαραίτητους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, σε συνδυασμό με το εθνικό πλαίσιο που περιγράφεται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 στοιχεία β έως και ε.

γ) Διαθέτει την απαραίτητη εργαστηριακή υποδομή, όπως μετρητικές διατάξεις - όργανα, ραδιενεργές πηγές για την εκπλήρωση των ρυθμιστικών, εποπτικών και ελεγκτικών της αρμοδιοτήτων.

’ρθρο 7 (άρθρο 7 της Οδηγίας)

Κάτοχοι άδειας

1. Η πρωταρχική ευθύνη για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και/ή δραστηριοτήτων διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων βαρύνει τον κάτοχο της άδειας. Η ευθύνη αυτή δεν μπορεί να μεταβιβαστεί.

2. Οι κάτοχοι άδειας, υπό τον έλεγχο της Ε.Ε.Α.Ε., αξιολογούν κατά τακτά χρονικά διαστήματα, επιβεβαιώνουν και βελτιώνουν συνεχώς στο βαθμό του εφικτού, την ασφάλεια της εγκατάστασης ή της δραστηριότητας διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων με συστηματικό και επαληθεύσιμο τρόπο. Αυτό επιτυγχάνεται με την κατάλληλη αξιολόγηση της ασφάλειας και άλλα επιχειρήματα και αποδεικτικά στοιχεία.

3. Στο πλαίσιο της διαδικασίας αδειοδότησης πρέπει να αποδεικνύεται από τον αιτούντα τη χορήγηση άδειας ή από τον κάτοχο άδειας η ασφάλεια της εγκατάστασης ή/και της δραστηριότητας. Η απόδειξη αυτή πρέπει να καλύπτει την ανάπτυξη και λειτουργία της δραστηριότητας και την ανάπτυξη, λειτουργία και αποξήλωση της εγκατάστασης ή την παύση λειτουργίας της εγκατάστασης διάθεσης, καθώς και της περιπλοκότητας και του μεγέθους της σχετικής εγκατάστασης ή/και δραστηριότητας. Η διαδικασία αδειοδότησης συμβάλλει και εγγυάται την ασφάλεια της εγκατάστασης ή της δραστηριότητας, σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας, σε περιπτώσεις συμβάντων που μπορούν να προβλεφθούν και σε περίπτωση δυνητικών ατυχημάτων, που έχουν ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό.

Οι κάτοχοι άδειας πρέπει να εφαρμόζουν μέτρα ασφάλειας με σκοπό την πρόληψη ατυχημάτων και τον περιορισμό των συνεπειών τους. Στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται η επαλήθευση των φυσικών φραγμάτων και οι διοικητικές διαδικασίες που επιβάλλονται στον κάτοχο της άδειας για λόγους προστασίας των εργαζομένων και του πληθυσμού, ώστε σε περίπτωση αστοχίας τους να αποφεύγεται σημαντική έκθεση των εργαζομένων και του πληθυσμού σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες. Η προσέγγιση αυτή πρέπει να εντοπίζει και να μειώνει τις αβεβαιότητες.

4. Οι κάτοχοι άδειας πρέπει να θεσπίζουν και να εφαρμόζουν ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης της διασφάλισης της ποιότητας. Τα συστήματα αυτά παρέχουν την προσήκουσα προτεραιότητα στην ασφάλεια κατά τη συνολική διαχείριση των αναλωθέντων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων. Η Ε.Ε.Α.Ε. είναι αρμόδια να ελέγχει, σε τακτά χρονικά διαστήματα, τα παραπάνω συστήματα.

5. Οι κάτοχοι άδειας διαθέτουν και διατηρούν επαρκείς οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους, όσον αφορά την ασφάλεια της διαχείρισης των αναλωθέντων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων, όπως αυτές αναφέρονται στις παραγράφους 1 έως και 4.

’ρθρο 8 (άρθρο 8 της Οδηγίας)

Εμπειρογνωμοσύνη και δεξιότητες

Όλοι οι φορείς, που κατέχουν αρμοδιότητες ή ασκούν δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, διασφαλίζουν την παροχή εκπαίδευσης και κατάρτισης στο προσωπικό τους και προωθούν δραστηριότητες σχετικές με την έρευνα και την ανάπτυξη για την κάλυψη των αναγκών του εθνικού προγράμματος, με σκοπό την απόκτηση, διατήρηση και περαιτέρω ανάπτυξη της εμπειρογνωμοσύνης και των δεξιοτήτων που απαιτούνται.

’ρθρο 9 (άρθρο 9 της Οδηγίας)

Οικονομικοί πόροι

Όλοι οι φορείς, που κατέχουν αρμοδιότητες ή ασκούν δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, διασφαλίζουν την διαθεσιμότητα επαρκών οικονομικών πόρων, σε περίπτωση που αυτοί απαιτηθούν, για την εφαρμογή του αναφερομένου στο άρθρο 11 εθνικού προγράμματος, ιδίως δε για τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, λαμβανομένης δεόντως υπόψη της σχετικής με την οικονομική επιβάρυνση ευθύνης των παραγωγών, όπως ορίζεται στο άρθρο 7 του παρόντος.

’ρθρο 10 (άρθρο 10 της Οδηγίας)

Διαφάνεια

1. Ο εκάστοτε αρμόδιος για την Ε.Ε.Α.Ε. Υπουργός, και οι συναρμόδιοι Υπουργοί Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να διατίθεται στους εργαζομένους και το ευρύ κοινό η απαραίτητη πληροφόρηση σχετικά με τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων. Η Ε.Ε.Α.Ε. ενημερώνει σχετικά το κοινό στους τομείς της αρμοδιότητάς της. Η ενημέρωση του κοινού καθίσταται διαθέσιμη, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τις διεθνείς υποχρεώσεις, υπό την προϋπόθεση ότι δε θέτει σε κίνδυνο άλλα συμφέροντα αναγνωρισμένα από την εθνική νομοθεσία ή τις διεθνείς υποχρεώσεις, όπως μεταξύ άλλων, η δημόσια ασφάλεια.

2. Ο εκάστοτε αρμόδιος για την Ε.Ε.Α.Ε. Υπουργός, και οι συναρμόδιοι Υπουργοί Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, προβαίνουν στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να δίδεται στο κοινό η δυνατότητα για ουσιαστική συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, σχετικά με τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία και τις διεθνείς υποχρεώσεις.

’ρθρο 11 (άρθρο 11 της Οδηγίας)

Εθνικό πρόγραμμα

1. Η Ε.Ε.Α.Ε. μεριμνά για την εφαρμογή του προβλεπόμενου στο στοιχείο α της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του παρόντος, εθνικού προγράμματος, το οποίο καλύπτει όλους τους τύπους αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων που υπάγονται στη δικαιοδοσία του Ελληνικού Κράτους, καθώς και όλα τα στάδια της διαχείρισης αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων από την παραγωγή έως και τη διάθεσή τους.

2. Η Ε.Ε.Α.Ε. εισηγείται στον εκάστοτε αρμόδιο για την Ε.Ε.Α.Ε. Υπουργό, δράσεις για την τακτική επανεξέταση και αναπροσαρμογή του εθνικού προγράμματος, λαμβάνοντας υπόψη την τεχνολογική και επιστημονική εξέλιξη, κατά περίπτωση, καθώς και τις συστάσεις, τα διδάγματα και τις καλές πρακτικές από αξιολογήσεις ομοτίμων (peer review).

’ρθρο 12 (άρθρο 12 της Οδηγίας)

Περιεχόμενο του εθνικού προγράμματος

1. Το εθνικό πρόγραμμα, όπως αυτό προβλέπεται στο στοιχείο α της παραγράφου 1 του άρθρου 5 του παρόντος, καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται η αναφερόμενη στο άρθρο 4 εθνική πολιτική για την υπεύθυνη και ασφαλή διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, ώστε να εκπληρούται ο σκοπός του παρόντος Διατάγματος, και περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

α) Τους συνολικούς στόχους της εθνικής πολιτικής, όσον αφορά τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων.

β) Τα σημαντικά ορόσημα και σαφή χρονοδιαγράμματα, σχετικά με την επίτευξη αυτών των ορόσημων, λαμβάνοντας υπόψη τους πρωταρχικούς στόχους του εθνικού προγράμματος.

γ) Κατάλογο όλων των αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων καθώς και εκτιμήσεις για μελλοντικές ποσότητες, περιλαμβανομένων και εκείνων που προέρχονται από παροπλισμό εγκαταστάσεων. Ο κατάλογος αναφέρει σαφώς την τοποθεσία και την ποσότητα των αναλωθέντων καυσίμων και των ραδιενεργών αποβλήτων, σύμφωνα με την ενδεδειγμένη ταξινόμηση των ραδιενεργών αποβλήτων.

δ) Τις ιδέες ή τα σχέδια και τις τεχνικές λύσεις για τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, από την παραγωγή έως και τη διάθεση.

ε) Τις ιδέες ή τα σχέδια για τη διάρκεια ζωής μιας εγκατάστασης διάθεσης, μετά την παύση λειτουργίας, που περιλαμβάνουν και το χρόνο, κατά τον οποίον διενεργούνται οι κατάλληλοι έλεγχοι, καθώς και τα μέσα που χρησιμοποιούνται για τη διατήρηση της γνώσης για την εν λόγω εγκατάσταση μακροπρόθεσμα.

στ) Τις δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και τεκμηρίωσης που απαιτούνται για την υλοποίηση μεθόδων, σχετικών με τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων.

ζ) Την ευθύνη για την υλοποίηση του εθνικού προγράμματος και τους βασικούς δείκτες απόδοσης για την παρακολούθηση της προόδου εφαρμογής του.

η) Την εμπεριστατωμένη και αιτιολογημένη εκτίμηση του κόστους του εθνικού προγράμματος, η οποία πρέπει να συμπεριλαμβάνει και τη σχετική κατανομή στο χρόνο.

θ) Τα ισχύοντα σχέδια χρηματοδότησης.

ι) Την πολιτική διαφάνειας ή τις διαδικασίες εφαρμογή της, σύμφωνα με το άρθρο 10.

ια) Τις συμφωνίες, αν υπάρχουν, που έχουν συναφθεί με κράτος μέλος της ΕΕ ή τρίτη χώρα, σχετικά με τη διαχείριση αναλωθέντων καυσίμων ή ραδιενεργών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης εγκαταστάσεων διάθεσης.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

’ρθρο 13

Μεταβατικές Διατάξεις

Μέχρι την έκδοση της κοινής υπουργικής απόφασης του άρθρου 4, παράγραφος 1 και του προεδρικού διατάγματος του άρθρου 5, παράγραφος 1, η ασφαλής διαχείριση των αναλωθέντων καυσίμων και ραδιενεργών αποβλήτων, πραγματοποιείται υπό την εποπτεία της Ε.Ε.Α.Ε., σύμφωνα με την εθνική πολιτική του άρθρου 4 και τις διατάξεις της κοινής υπουργικής απόφασης υπ' αριθμ. 1014 (ΦΟΡ) 94/25-1-2001 ««Εγκριση Κανονισμών Ακτινοπροστασίας» (Β' 216/06.03.2001) και λαμβάνοντας υπόψη τα σχετικά κριτήρια ασφάλειας, τις μεθόδους και τις διαδικασίες, που προβλέπονται από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

’ρθρο 14

Εναρξη Ισχύος

Οι διατάξεις του παρόντος διατάγματος ισχύουν από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος διατάγματος.

Λευκάδα, 7 Αυγούστου 2013