ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 142/ΦΕΚ Α 227/22.10.2013

Εφαρμογή της τηλεοπτικής συνεδρίασης σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΠολΔ.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εχοντας υπόψη:

1) Τις διατάξεις : α) της παρ. 9 του άρθρου 72 του Ν. 3994/2011 (Α' 165) «Εξορθολογισμός και βελτίωση στην απονομή της πολιτικής δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις», β) των άρθρων 5, 6 και των παρ. 7 και 8 του άρθρου 270 ΚΠολΔ., όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 28 του Ν. 3994/2011, γ) του Ν. 3287/2004 (Α' 224) «Κύρωση της Σύμβασης Χάγης για τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων στην αλλοδαπή σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις», δ) του Ν. 2472/1997 «Προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα» (Α' 50), όπως ισχύουν και ε) του Ν. 3471/2006 «Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και τροποποίηση του Ν. 2472/1997» (Α' 133), όπως ισχύουν.

2) Τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθμ. 1206/2001 του Συμβουλίου της 28ης Μαΐου 2001 για τη συνεργασία μεταξύ των δικαστηρίων των κρατών μελών κατά την διεξαγωγή αποδείξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις (Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων - L 174/1).

3) Το γεγονός ότι από τις διατάξεις του παρόντος διατάγματος δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού.

4) Την με αριθμ. 260/2013 γνωμοδότηση του Β' Τμήματος Διακοπών του Συμβουλίου της Επικρατείας, ύστερα από πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αποφασίζουμε:

’ρθρο 1

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος διατάγματος:

1. Τηλεοπτική συνεδρίαση είναι η χρησιμοποίηση σύγχρονης τεχνολογίας με την οποία καθίσταται δυνατή η μέσω τηλεπικοινωνιακής ζεύξης σε πραγματικό χρόνο μετάδοση εικόνας και ήχου ή άλλη διευθέτηση, με την οποία πρόσωπα, τα οποία μολονότι δεν παρευρίσκονται στην αίθουσα του Δικαστηρίου, μπορούν να βλέπουν, να ακούν και να επικοινωνούν ταυτόχρονα με τα πρόσωπα που βρίσκονται στην αίθουσα του Δικαστηρίου και αντίστροφα τα πρόσωπα που βρίσκονται στην αίθουσα του Δικαστηρίου να βλέπουν, να ακούν και να επικοινωνούν ταυτόχρονα με τα πρόσωπα που δεν παρευρίσκονται στην αίθουσα του Δικαστηρίου.

2. Τηλεσυζήτηση είναι η διαδικασία συζήτησης με τα σύγχρονα μέσα τεχνολογίας, τα οποία επιτρέπουν τη διεξαγωγή της συζήτησης από το δικαστήριο, μολονότι ορισμένα από τα πρόσωπα που συμμετέχουν στη διαδικασία βρίσκονται εκτός της αίθουσας του δικαστηρίου και σε άλλο τόπο.

3. Τηλεκατάθεση (Τηλεξέταση), είναι η προφορική εξέταση των προσώπων που δεν παρευρίσκονται στην αίθουσα του δικαστηρίου, με τα σύγχρονα μέσα τεχνολογίας τα οποία επιτρέπουν τη διεξαγωγή της εξέτασης από το δικαστήριο, μολονότι τα πρόσωπα αυτά βρίσκονται εκτός της αίθουσας του δικαστηρίου και σε άλλο τόπο.

4. Πρόσωπα που δεν παρευρίσκονται στην αίθουσα του Δικαστηρίου θεωρούνται οι διάδικοι, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι, οι μάρτυρες, οι πραγματογνώμονες και οι διερμηνείς ή άλλα πρόσωπα που ορίστηκαν από το δικαστήριο να βοηθούν τους μάρτυρες ή τη διαδικασία.

5. Αίθουσα τηλεοπτικής συνεδρίασης θεωρείται η αίθουσα συνεδρίασης του δικαστηρίου και η αίθουσα στον απομακρυσμένο τόπο.

6. Αίθουσα συνεδρίασης του δικαστηρίου είναι η κατάλληλα διαμορφωμένη και με τον αναγκαίο ηλεκτρονικό και υποστηρικτικό εξοπλισμό για τη διεξαγωγή τηλεοπτικής συνεδρίασης αίθουσα ακροατηρίου ή αίθουσα γραφείου του Δικαστηρίου, στο οποίο εκδικάζεται η υπόθεση και διεξάγεται η διαδικαστική πράξη και η οποία έχει πιστοποιηθεί με απόφαση του Προϊσταμένου του οικείου Δικαστηρίου που κοινοποιείται στον Υπουργό Δικαιοσύνης.

7. Απομακρυσμένος τόπος είναι αίθουσα κατάλληλα διαμορφωμένη και με τον αναγκαίο ηλεκτρονικό και υποστηρικτικό εξοπλισμό για διεξαγωγή τηλεοπτικής συνεδρίασης, όπου μπορούν να παρίστανται οι διάδικοι, οι πληρεξούσιοι δικηγόροι και να εξετάζονται οι μάρτυρες, οι πραγματογνώμονες και οι διερμηνείς ή άλλα πρόσωπα που ορίστηκαν να βοηθούν τους μάρτυρες ή τη διαδικασία. Τέτοια κατάλληλη αίθουσα μπορεί να είναι μία αίθουσα ακροατηρίου ή αίθουσα γραφείου δικαστηρίου, η οποία έχει πιστοποιηθεί με απόφαση του Προϊσταμένου του Δικαστηρίου που κοινοποιείται στον Υπουργό Δικαιοσύνης. Επίσης μπορεί να είναι και αίθουσα ελληνικής προξενικής αρχής στο εξωτερικό.

8. Διαδικαστικές πράξεις θεωρούνται όλες οι προβλεπόμενες πράξεις διαδικασίας σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του ΚΠολΔ.

’ρθρο 2

Προϋποθέσεις τηλεοπτικής συνεδρίασης

1. Γενικές προϋποθέσεις: α) Η αίθουσα τηλεοπτικής συνεδρίασης είναι εξοπλισμένη με σύγχρονο ηλεκτρονικό και λοιπό υποστηρικτικό εξοπλισμό ο οποίος επιτρέπει τη λήψη και μετάδοση εικόνας και ήχου σε πραγματικό χρόνο χωρίς να αλλοιώνει τις φυσιολογικές τιμές των προσώπων και των αντικειμένων. Η αίθουσα διαθέτει τις απαραίτητες ρυθμίσεις που απαιτούνται και σε αίθουσα δικαστηρίου για τη διεξαγωγή της διαδικαστικής πράξης, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι θέσεις των προσώπων τα οποία έχουν δικαίωμα να παρευρίσκονται. Επίσης εξασφαλίζει την απρόσκοπτη διεξαγωγή της τηλεοπτικής συνεδρίασης με την αποτροπή της πρόσβασης μη δικαιούμενων προσώπων και της λαθραίας ακρόασης της διαδικασίας. β) Ο εξοπλισμός μπορεί να είναι σταθερός ή φορητός. Ο ηλεκτρονικός, κύριος εξοπλισμός αποτελείται από μηχανές λήψης (κάμερες) υψηλής ευκρίνειας και γωνίας λήψης, μικρόφωνα υψηλής ευαισθησίας, οθόνες μεγάλων διαστάσεων, υψηλής ευκρίνειας, μεγάλης γωνίας θέασης. Ο υποστηρικτικός (δευτερεύων) εξοπλισμός αποτελείται από υλικό και λογισμικό μέρος διαχείρισης του κύριου εξοπλισμού, πρόσβασης στο διαδίκτυο, μεγάφωνα, κωδικοποιητές συμπίεσης και αποσυμπίεσης (codec) αρχείων εικόνας και ήχου, εναρμονισμένων - συμβατών με τα διεθνή πρότυπα, και λοιπό απαραίτητο ηλεκτρονικό υλικό διασύνδεσης των μερών του εξοπλισμού, μηχανές ανάγνωσης εγγράφων, τηλεομοιοτυπίας (fax) καθώς και βάσεις στήριξης του κύριου και δευτερεύοντος εξοπλισμού.

2. Λειτουργικές απαιτήσεις του συστήματος: Το σύνολο του εξοπλισμού πρέπει να είναι εύχρηστο και να τοποθετείται κατά τρόπο που να επιτρέπει την διεξαγωγή της ζητούμενης διαδικαστικής πράξης και να διευκολύνει τις εργασίες του δικαστηρίου. Ο εξοπλισμός παροχής υπηρεσιών διαδικτύου πρέπει να καλύπτει όλες τις προϋποθέσεις για την συνεχή, ταχεία και ασφαλή μετάδοση και λήψη των δεδομένων της διαδικασίας.

3. Μαγνητοφώνηση: Η διαδικασία τηλεσυζήτησης, τηλεξέτασης και τηλεκατάθεσης μπορεί να μαγνητοφωνηθεί (χωρίς εικόνα), σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.

4. Χρήση εγγράφων: Τα έγγραφα τα οποία απαιτούνται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας μπορεί, εφόσον αυτό είναι τεχνικώς δυνατό, να παρουσιάζονται με τη χρησιμοποίηση χωριστής μηχανής εικονοληψίας εγγράφων, ως μέρους του εξοπλισμού. Σε περίπτωση που δεν διατίθεται τέτοιος εξοπλισμός, οι αίθουσες πρέπει να διαθέτουν μηχάνημα τηλεομοιοτυπίας (fax).

’ρθρο 3

Προετοιμασία της τηλεοπτικής συνεδρίασης

Για τη χρήση της τηλεοπτικής συνεδρίασης σε συγκεκριμένη υπόθεση, αποφασίζει το Δικαστήριο αυτεπαγγέλτως ή μετά από αίτηση των διαδίκων. Η αποδοχή ή μη μιας τέτοιας αίτησης ανήκει στη εξουσία του Δικαστηρίου, το οποίο κρίνει κατά πόσο η χρήση της σχετικής τεχνολογίας είναι αναγκαία για την αποτελεσματικότερη διεξαγωγή της διαδικασίας. Το Δικαστήριο εκτιμώντας τις συνθήκες της εκάστοτε περίπτωσης, δύναται να ικανοποιεί το αίτημα διεξαγωγής τηλεσυζήτησης, τάσσοντας ενδεχομένως πρόσθετες εγγυήσεις για την ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας.

α) Αίτηση διαδίκου: Ο ενδιαφερόμενος διάδικος καταθέτει στον Γραμματέα του Δικαστηρίου, ενώπιον του οποίου εκδικάζεται η υπόθεση, αίτηση για την διεξαγωγή τηλεσυζήτησης (άρθρ. 270 παρ. 7 ΚΠολΔ) ή για τη διεξαγωγή τηλεξέτασης ή τηλεκατάθεσης (άρθρ. 270 παρ. 8 ΚΠολΔ). Στην αίτηση περιλαμβάνονται, το δικαστήριο ή η προξενική αρχή του απομακρυσμένου τόπου, τα ονόματα των προσώπων τα οποία θα συμμετάσχουν στην τηλεοπτική συνεδρίαση με τις διευθύνσεις τους (και ηλεκτρονικές) και αριθμό τηλεφώνου και fax για την αναζήτησή τους, η διαδικαστική πράξη για την οποία ζητείται η τηλεοπτική συνεδρίαση, η προβλεπόμενη διάρκειά της, καθώς και οι ενδεχόμενες ιδιαίτερες απαιτήσεις εξοπλισμού. Επίσης, περιλαμβάνονται και τυχόν ειδικοί όροι που έχουν θέσει οι διάδικοι για την πραγματοποίηση της τηλεοπτικής συνεδρίασης. Το αίτημα μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε και σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, εφόσον για την αποδοχή του δεν παραβιάζονται οι υπάρχουσες προθεσμίες του ΚΠολΔ για τη διεξαγωγή της διαδικαστικής πράξης. Η αίτηση με τα σχετικά δικαιολογητικά μπορεί να υποβληθεί και ηλεκτρονικά σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Οι επαφές για τον προγραμματισμό και την διενέργεια της τηλεοπτικής συνεδρίασης γίνονται με την επιμέλεια των αρμοδίων υπαλλήλων του δικαστηρίου και του απομακρυσμένου τόπου, με κάθε πρόσφορο μέσο, όπως τηλέφωνο, ηλεκτρονικό μήνυμα και τηλεομοιοτυπία. Το Δικαστήριο με απόφασή του εγκρίνει ή απορρίπτει το αίτημα. Η απόφαση αυτή κοινοποιείται από τον Γραμματέα στον επισπεύδοντα διάδικο με κάθε πρόσφορο μέσο. Εάν το αίτημα γίνει δεκτό, η διεξαγωγή της διαδικαστικής πράξης με τηλεοπτική συνεδρίαση γνωστοποιείται στους λοιπούς διαδίκους με επιμέλεια του επισπεύδοντος διαδίκου.

β) Αυτεπάγγελτη ενέργεια του δικαστηρίου: Η απόφαση για τη διενέργεια τηλεοπτικής συνεδρίασης μπορεί να εκδοθεί από το δικάζον δικαστήριο και αυτεπαγγέλτως και κοινοποιείται στους διαδίκους.

’ρθρο 4

Διεξαγωγή της συζήτησης

Ο δικαστής, ο γραμματέας και τα πρόσωπα που συμμετέχουν στη τηλεοπτική συνεδρίαση, οφείλουν να παρευρίσκονται στις αντίστοιχες αίθουσες πριν την προγραμματισμένη ώρα έναρξης της μετάδοσης. Η σύμπραξη δικαστή στον απομακρυσμένο τόπο, κρίνεται κατά περίπτωση από το δικαστήριο. Τον εξοπλισμό τον χειρίζεται ο δικαστής ή εξουσιοδοτημένο προσωπικό του δικαστηρίου. Στην περίπτωση της προξενικής αρχής ο χειρισμός γίνεται από εξουσιοδοτημένο, από τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας, άτομο. Η συζήτηση στην τηλεοπτική συνεδρίαση διεξάγεται κατά τις διατάξεις του ΚΠολΔ., ανάλογα με το είδος της διαδικαστικής πράξης. Ο δικαστής ορίζει τον αριθμό των προσώπων που μπορούν να παρευρίσκονται στις αίθουσες. Επίσης, διευθύνει τη συζήτηση, καθοδηγεί και δίνει τις απαραίτητες κατευθύνσεις στα παρευρισκόμενα και στις δύο αίθουσες πρόσωπα. Κάθε μέλος του δικαστηρίου ή παράγοντας της δίκης έχει δικαίωμα, με την άδεια του δικαστή που διευθύνει τη συζήτηση, να απευθύνει ερωτήσεις στους διαδίκους, τους μάρτυρες και τους πραγματογνώμονες που παρίστανται. Για την ταυτοποίηση του προσώπου στην απομακρυσμένη αίθουσα ο δικαστής επικουρείται από τον γραμματέα ή το εξουσιοδοτημένο από τον πρόξενο άτομο του απομακρυσμένου τόπου. Για την περάτωση της τηλεοπτικής συνεδρίασης αποφασίζει σχετικά ο δικαστής που διευθύνει τη συζήτηση. Η τηλεκατάθεση - τηλεξέταση μαρτύρων, πραγματογνωμόνων και διαδίκων, θεωρείται ότι διεξάγεται ενώπιον του δικαστηρίου και έχει την ίδια αποδεικτική ισχύ με την εξέταση στο ακροατήριο.

’ρθρο 5

Πρακτικά της τηλεοπτικής συνεδρίασης

Μετά την ολοκλήρωση της τηλεοπτικής συνεδρίασης υπογράφονται τα σχετικά πρακτικά, τα οποία αναφέρουν την ημερομηνία και τον τόπο της εξέτασης, την ταυτότητα των παρασταθέντων ή εξετασθέντων προσώπων, την ταυτότητα και την ιδιότητα αυτών που παρευρέθησαν, την όρκιση, καθώς και τις τεχνικές συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκε η εξέταση.

’ρθρο 6

Η ισχύς του παρόντος Διατάγματος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Στον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος Διατάγματος.