ΝΟΜΟΣ 4228/ΦΕΚ Α 7/10.01.2014

Κύρωση του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.

 

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

 

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

 

Αρθρο πρώτο

 

   Κυρώνεται και έχει την ισχύ, που ορίζει το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, το Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας (κυρωτικός νόμος της Σύμβασης 1782/1988, Α 116), που υιοθετήθηκε με το ψήφισμα 57/199 (18 Δεκεμβρίου 2002) της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, το κείμενο του οποίου στο πρωτότυπο στην αγγλική γλώσσα και σε μετάφραση στην ελληνική έχει ως εξής:

 

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ

 

Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων Μορφών Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας Υιοθετήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2002, κατά την πεντηκοστή έβδομη σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, με το ψήφισμα Α/RES/57/199

 

Τα Κράτη - Μέρη στο παρόν Πρωτόκολλο,

 

   Επιβεβαιώνοντας ότι τα βασανιστήρια και άλλες μορφές σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας απαγορεύονται και συνιστούν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων,

 

   Πεπεισμένα ότι απαιτούνται περαιτέρω μέτρα για την επίτευξη των σκοπών της Σύμβασης κατά των βασανιστηρίων και άλλων Μορφών Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (εφεξής αποκαλούμενη «η Σύμβαση») και την ενίσχυση της προστασίας των ατόμων που στερούνται την ελευθερία τους κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας,

 

   Υπενθυμίζοντας ότι τα άρθρα 2 και 16 της Σύμβασης υποχρεώνουν κάθε Κράτος-Μέρος  να λαμβάνει αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη πράξεων βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, σε οποιαδήποτε εδαφική περιοχή υπό τη δικαιοδοσία του,

 

   Αναγνωρίζοντας ότι τα Κράτη έχουν την πρωταρχική ευθύνη για την εφαρμογή των άρθρων αυτών, ότι η ενίσχυση της προστασίας των ατόμων που στερούνται την ελευθερία τους και του πλήρους σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους αποτελεί κοινή ευθύνη όλων και ότι τα διεθνή όργανα εφαρμογής συμπληρώνουν και ενισχύουν τα εθνικά μέτρα,

 

   Υπενθυμίζοντας ότι η αποτελεσματική πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας απαιτεί εκπαίδευση και ένα συνδυασμό διάφορων νομοθετικών, διοικητικών, δικαστικών και άλλων μέτρων,

 

   Υπενθυμίζοντας επίσης ότι η Παγκόσμια Διάσκεψη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα σταθερά διακήρυξε ότι οι προσπάθειες για την εξάλειψη των βασανιστηρίων θα πρέπει πρωτίστως να επικεντρωθούν στην πρόληψη και ζήτησε να υιοθετηθεί ένα προαιρετικό πρωτόκολλο στη Σύμβαση, με σκοπό τη δημιουργία ενός προληπτικού συστήματος τακτικών επισκέψεων σε χώρους κράτησης,

 

   Πεπεισμένα ότι η προστασία των ατόμων τα οποία στερούνται την ελευθερία τους κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, μπορεί να ενισχυθεί με μη-δικαστικά μέσα προληπτικής φύσης, βασισμένα σε τακτικές επισκέψεις σε χώρους κράτησης,

 

   Συμφώνησαν στα εξής:

 

Αρθρο 1

Γενικές αρχές

 

   Σκοπός του παρόντος Πρωτοκόλλου είναι η δημιουργία ενός συστήματος τακτικών επισκέψεων, οι οποίες θα πραγματοποιούνται από ανεξάρτητα διεθνή και εθνικά όργανα, σε χώρους όπου τα άτομα στερούνται την ελευθερία τους, για την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.

 

Αρθρο 2

 

   1. Συνιστάται Υποεπιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και Αλλων Μορφών Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων, (εφεξής αποκαλούμενη «η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη») η οποία εκτελεί τα καθήκοντα που καθορίζονται στο παρόν Πρωτόκολλο.

 

   2. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη εκτελεί το έργο της εντός του πλαισίου του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και καθοδηγείται από τους σκοπούς και τις αρχές του, καθώς επίσης και από τους κανόνες των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη μεταχείριση των ατόμων που στερούνται την ελευθερία τους.

 

   3. Ομοίως, η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη καθοδηγείται από τις αρχές της εμπιστευτικότητας, της αμεροληψίας, της μη-επιλεκτικότητας, της καθολικότητας και της αντικειμενικότητας.

 

   4. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη και τα Κράτη Μέρη συνεργάζονται για την εφαρμογή του παρόντος Πρωτοκόλλου.

 

Αρθρο 3

 

    Κάθε Κράτος-Μέρος δημιουργεί, ορίζει ή διατηρεί, στο εσωτερικό επίπεδο, ένα ή περισσότερα όργανα επισκέψεων, για την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας (εφεξής αποκαλούμενα «ο εθνικός μηχανισμός πρόληψης»).

 

Αρθρο 4

 

   1. Κάθε Κράτος-Μέρος επιτρέπει επισκέψεις, σύμφωνα με το παρόν Πρωτόκολλο, των μηχανισμών που αναφέρονται στα άρθρα 2 και 3, σε οποιοδήποτε χώρο υπό τη δικαιοδοσία και τον έλεγχό του, στον οποίο άτομα στερούνται ή μπορεί να στερούνται την ελευθερία τους, είτε δυνάμει εντολής που δόθηκε από δημόσια αρχή είτε με την υποκίνησή της είτε με τη συγκατάθεση ή τη συναίνεσή της (εφεξής αποκαλούμενοι «χώροι κράτησης»). Οι επισκέψεις αυτές πραγματοποιούνται με σκοπό την ενίσχυση, όπου είναι αναγκαίο, της προστασίας των προσώπων αυτών κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.

 

   2. Για τους σκοπούς του παρόντος Πρωτοκόλλου, ο όρος στέρηση της ελευθερίας σημαίνει οποιαδήποτε μορφή κράτησης ή φυλάκισης ή τη τοποθέτηση ενός ατόμου σε δημόσιο ή ιδιωτικό υπό φρούρηση περιβάλλον, τον οποίο το άτομο αυτό δεν επιτρέπεται να εγκαταλείψει κατά βούληση, κατόπιν διαταγής οποιασδήποτε δικαστικής, διοικητικής ή άλλης αρχής.

 

ΜΕΡΟΣ ΙΙ

Υποεπιτροπή για την Πρόληψη

 

Αρθρο 5

 

   1. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη αποτελείται από δέκα μέλη. Μετά την πεντηκοστή επικύρωση ή προσχώρηση στο παρόν Πρωτόκολλο, ο αριθμός των μελών της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη θα αυξηθεί σε είκοσι πέντε.

 

   2. Τα μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη επιλέγονται μεταξύ προσώπων υψηλού ηθικού χαρακτήρα, τα οποία έχουν αποδεδειγμένη επαγγελματική εμπειρία στον τομέα της απονομής της δικαιοσύνης, και ιδιαίτερα του ποινικού δικαίου, τη διοίκηση φυλακών ή της αστυνομίας, ή στους διάφορους τομείς που σχετίζονται με τη μεταχείριση προσώπων που στερούνται την ελευθερία τους.

 

   3. Στη σύνθεση της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη λαμβάνεται δεόντως υπόψη η δίκαιη γεωγραφική κατανομή και η εκπροσώπηση των διαφόρων μορφών πολιτισμού και νομικών συστημάτων των Κρατών-Μερών.

 

   4. Στη σύνθεση αυτή λαμβάνεται επίσης υπόψη η ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων, βάσει των αρχών της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων.

 

   5. Δεν μπορούν να είναι υπήκοοι του ίδιου Κράτους δύο μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη.

 

   6. Τα μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη υπηρετούν τη θητεία τους υπό την προσωπική ιδιότητά τους, είναι ανεξάρτητα και αμερόληπτα και διαθέσιμα για να ασκήσουν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους στην Υποεπιτροπή για την Πρόληψη.

 

Αρθρο 6

 

   1. Κάθε Κράτος-Μέρος μπορεί να προτείνει, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος άρθρου, μέχρι δύο υποψηφίους, οι οποίοι κατέχουν τα τυπικά προσόντα και πληρούν τις απαιτήσεις που καθορίζονται στο άρθρο 5, παρέχοντας αναλυτικές πληροφορίες για τα τυπικά προσόντα των υποψηφίων.

 

   2. (α) Τα προτεινόμενα πρόσωπα έχουν την υπηκοότητα ενός Κράτους-Μέρους στο παρόν Πρωτόκολλο,

(β) Τουλάχιστον ένας από τους δύο υποψηφίους έχει την υπηκοότητα του προτείνοντος Κράτους-Μέρους,

(γ) Δεν προτείνονται περισσότεροι από δύο πολίτες ενός Κράτους-Μέρους,

(δ) Πριν ένα Κράτος-Μέρος προτείνει πολίτη ενός άλλου Κράτους-Μέρους, επιδιώκει και λαμβάνει τη συναίνεση αυτού του Κράτους-Μέρους.

 

   3. Τουλάχιστον πέντε μήνες πριν την ημερομηνία της διάσκεψης των Κρατών-Μερών, κατά τη διάρκεια της οποίας θα διεξαχθούν οι εκλογές, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών απευθύνει επιστολή προς τα Κράτη-Μέρη, προσκαλώντας τα να υποβάλουν τις προτάσεις υποψηφίων εντός τριών μηνών. Ο Γενικός Γραμματέας υποβάλλει κατάλογο, με αλφαβητική σειρά, όλων των προσώπων που προτείνονται με τον τρόπο αυτό, αναφέροντας τα Κράτη-Μέρη τα οποία τα έχουν προτείνει.

 

Αρθρο 7

 

   1. Τα μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη εκλέγονται με τον ακόλουθο τρόπο:

   (α) Λαμβάνεται πρωταρχικά υπόψη η εκπλήρωση των προϋποθέσεων και κριτηρίων του άρθρου 5 του παρόντος Πρωτοκόλλου,

   (β) Η αρχική εκλογή διεξάγεται το αργότερο μέχρι έξι μήνες μετά τη θέση σε ισχύ του παρόντος Πρωτοκόλλου,

   (γ) Τα Κράτη-Μέρη εκλέγουν τα μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη με μυστική ψηφοφορία,

   (δ) Οι εκλογές των μελών της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη πραγματοποιούνται στις ανά διετία διασκέψεις των Κρατών-Μερών, οι οποίες συγκαλούνται από το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.

 

   Στις διασκέψεις αυτές, για τις οποίες τα δύο τρίτα των Κρατών-Μερών συνιστούν απαρτία, τα πρόσωπα τα οποία εκλέγονται στην Υποεπιτροπή για την Πρόληψη θα είναι εκείνα τα οποία λαμβάνουν το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων και την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων των αντιπροσώπων των παρόντων και ψηφιζόντων Κρατών-Μερών.

 

   2. Εάν, κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας, δύο πολίτες ενός Κράτους-Μέρους έχουν καταστεί εκλόγιμοι να υπηρετήσουν ως μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη, ο υποψήφιος ο οποίος λαμβάνει το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων υπηρετεί ως μέλος της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη. Στην περίπτωση κατά την οποία οι πολίτες έχουν λάβει τον ίδιο αριθμό ψήφων, εφαρμόζεται η ακόλουθη διαδικασία:

   (α) Στην περίπτωση κατά την οποία έχει προταθεί μόνο ένας από το Κράτος-Μέρος του οποίου είναι πολίτης, ο πολίτης αυτός υπηρετεί ως μέλος τη Υποεπιτροπής για την Πρόληψη,

   (β) Στην περίπτωση κατά την οποία και οι δύο υποψήφιοι έχουν προταθεί από το Κράτος-Μέρος του οποίου είναι πολίτες, διεξάγεται χωριστή, μυστική, ψηφοφορία, προκειμένου να καθοριστεί ποιος πολίτης καθίσταται μέλος,

   (γ) Στην περίπτωση κατά την οποία κανένας υποψήφιος δεν έχει προταθεί από το Κράτος-Μέρος του οποίου είναι πολίτης, πραγματοποιείται χωριστή, μυστική, ψηφοφορία, προκειμένου να καθοριστεί ποιος υποψήφιος καθίσταται μέλος.

 

Αρθρο 8

 

   Εάν μέλος της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη αποβιώσει ή παραιτηθεί, ή, για οποιαδήποτε αιτία, δεν μπορεί πλέον να ασκήσει τα καθήκοντά του, το Κράτος-Μέρος που πρότεινε το μέλος, προτείνει ένα άλλο εκλέξιμο πρόσωπο, το οποίο κατέχει τα τυπικά προσόντα και πληροί τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο άρθρο 5, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για κατάλληλη ισορροπία μεταξύ των διάφορων τομέων αρμοδιότητας, προκειμένου να υπηρετήσει μέχρι την επόμενη διάσκεψη των Κρατών-Συμβαλλόμενων Μερών, υπό την επιφύλαξη της έγκρισης από την πλειοψηφία των Κρατών-Μερών. Η έγκριση θεωρείται ότι έχει δοθεί, εκτός αν τα μισά ή περισσότερα από τα Κράτη-Μέρη απαντήσουν αρνητικά, εντός έξι εβδομάδων από την ενημέρωσή τους για τον προτεινόμενο διορισμό από το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.

 

Αρθρο 9

 

   Τα μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη εκλέγονται για μια θητεία τεσσάρων ετών. Μπορούν να επανεκλεγούν μια φορά ακόμη, εάν προταθούν εκ νέου. Η θητεία των μισών από τα μέλη, τα οποία εκλέγονται στην πρώτη εκλογή, λήγει μετά την πάροδο δύο ετών. Αμέσως μετά την πρώτη εκλογή, τα ονόματα των μελών αυτών επιλέγονται με κλήρωση από τον Πρόεδρο της διάσκεψης που αναφέρεται στο άρθρο 7, παράγραφος 1(δ).

 

Αρθρο 10

 

   1. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη εκλέγει τους αξιωματούχους της για διετή θητεία. Αυτοί μπορούν να επανεκλεγούν.

 

   2. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη θεσπίζει το δικό της κανονισμό λειτουργίας. Ο κανονισμός αυτός προβλέπει, μεταξύ άλλων, ότι:

   (α) Τα μισά μέλη συν ένα συνιστούν απαρτία,

   (β) Οι αποφάσεις της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη λαμβάνονται με πλειοψηφία των παρόντων μελών,

   (γ) Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη συνεδριάζει κεκλεισμένων των θυρών.

 

   3. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών συγκαλεί την πρώτη σύνοδο της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη. Μετά την πρώτη σύνοδό της, η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη συνεδριάζει όποτε αυτό προβλέπεται από τον κανονισμό λειτουργίας της. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη και η Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων συνέρχονται ταυτόχρονα, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο.

 

ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ

Οροι εντολής της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη

 

Αρθρο 11

 

   1. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη:

   (α) Επισκέπτεται τους χώρους που αναφέρονται στο άρθρο 4 και προβαίνει σε συστάσεις στα Κράτη-Μέρη, σχετικά με την προστασία των προσώπων που στερούνται την ελευθερία τους, κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας,

   (β) Οσον αφορά στους εθνικούς μηχανισμούς πρόληψης:

   (i) Συμβουλεύει και βοηθά τα Κράτη-Συμβαλλόμενα Μέρη, όταν αυτό απαιτείται, για τη δημιουργία τους,

   (ii) Διατηρεί άμεση, και εάν αυτό είναι απαραίτητο, εμπιστευτική επαφή με τους εθνικούς μηχανισμούς πρόληψης και τους προσφέρει εκπαίδευση και τεχνική βοήθεια, με σκοπό την ενίσχυση των ικανοτήτων τους,

   (iii) Τους συμβουλεύει και τους βοηθά στην αξιολόγηση των αναγκών και των μέσων που απαιτούνται για την ενίσχυση της προστασίας των προσώπων που στερούνται την ελευθερία τους, κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών, σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας,

   (iv) Προβαίνει σε συστάσεις και παρατηρήσεις προς τα Κράτη-Μέρη, με σκοπό την ενίσχυση της ικανότητας και των όρων εντολής των εθνικών μηχανισμών πρόληψης, για την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας,

 

   (γ) Συνεργάζεται, γενικά για την πρόληψη των βασανιστηρίων, με τα σχετικά όργανα και μηχανισμούς των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και με τους διεθνείς, περιφερειακούς και εθνικούς μηχανισμούς ή οργανώσεις που εργάζονται για την ενίσχυση της προστασίας όλων των προσώπων κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας.

 

Αρθρο 12

 

   Προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στην Υποεπιτροπή για την Πρόληψη να συμμορφωθεί με τους όρους εντολής της, όπως καθορίζονται στο άρθρο 11, τα Κράτη-Συμβαλλόμενα Μέρη αναλαμβάνουν:

   (α) Να δέχονται την Υποεπιτροπή για την Πρόληψη στο έδαφός τους και να της παρέχουν πρόσβαση στους χώρους κράτησης, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 4 του παρόντος Πρωτοκόλλου,

   (β) Να παρέχουν όλες τις σχετικές πληροφορίες, τις οποίες μπορεί να ζητήσει η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη, προκειμένου να αξιολογήσει τις ανάγκες και τα μέτρα, τα οποία θα πρέπει να υιοθετηθούν για την ενίσχυση της προστασίας των προσώπων που στερούνται την ελευθερία τους κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας

   (γ) Να ενθαρρύνουν και να διευκολύνουν τις επαφές μεταξύ της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη και των εθνικών μηχανισμών πρόληψης,

   (δ) Να εξετάζουν τις συστάσεις της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη και να προβαίνουν σε διάλογο με αυτή, σε σχέση με πιθανά μέτρα εφαρμογής.

 

Αρθρο 13

 

   1. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη καταρτίζει, καταρχάς με κλήρωση, πρόγραμμα τακτικών επισκέψεων στα Κράτη-Μέρη, για την εκπλήρωση των όρων εντολής της, όπως αυτοί καθορίζονται στο άρθρο 11.

 

   2. Κατόπιν διαβουλεύσεων, η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη γνωστοποιεί στα Κράτη-Μέρη το πρόγραμμά της, προκειμένου αυτά να μπορούν να προβαίνουν, χωρίς καθυστέρηση, στις απαραίτητες πρακτικές διευθετήσεις για τη διεξαγωγή των επισκέψεων.

 

   3. Οι επισκέψεις διεξάγονται από τουλάχιστον δύο μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη. Τα μέλη αυτά μπορούν να συνοδεύονται, εάν αυτό είναι απαραίτητο, από εμπειρογνώμονες αποδεδειγμένης επαγγελματικής εμπειρίας και γνώσεων στους τομείς που καλύπτονται από το παρόν Πρωτόκολλο, οι οποίοι επιλέγονται από κατάλογο εμπειρογνωμόνων που προετοιμάζεται βάσει προτάσεων που γίνονται από τα Κράτη-Μέρη, το Γραφείο του Υπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και το Κέντρο των Ηνωμένων Εθνών για την Πρόληψη του Διεθνούς Εγκλήματος. Κατά την προετοιμασία του καταλόγου, τα ενδιαφερόμενα Κράτη-Μέρη προτείνουν όχι περισσότερους από πέντε εθνικούς εμπειρογνώμονες. Το ενδιαφερόμενο Κράτος-Μέρος μπορεί να αντιταχθεί στη συμπερίληψη ενός συγκεκριμένου εμπειρογνώμονα στην επίσκεψη, οπότε η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη προτείνει άλλο εμπειρογνώμονα.

 

   4. Εάν η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη το θεωρήσει, πρόσφορο, μπορεί να προτείνει σύντομη επίσκεψη συνέχειας, μετά από μια τακτική επίσκεψη.

 

Αρθρο 14

 

   1. Προκειμένου να καταστεί δυνατό για την Υποεπιτροπή για την Πρόληψη να εκπληρώσει τους όρους εντολής της, τα Κράτη Μέρη στο παρόν Πρωτόκολλο αναλαμβάνουν να της παρέχουν:

 

   (α) Απεριόριστη πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες αναφορικά με τον αριθμό ατόμων που στερούνται την ελευθερία τους σε χώρους κράτησης, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 4, καθώς και με τον αριθμό των χωρών και την τοποθεσία τους,

 

   (β) Απεριόριστη πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που αναφέρονται στη μεταχείριση των προσώπων αυτών, καθώς και στις συνθήκες κράτησης τους,

 

   (γ) Υπό την επιφύλαξη της παραγράφου 2 κατωτέρω, απεριόριστη πρόσβαση σε όλους τους χώρους κράτησης και τις εγκαταστάσεις και διευκολύνσεις τους,

 

   (δ) Την ευκαιρία να πραγματοποιεί κατ’ ιδίαν συνεντεύξεις με τα πρόσωπα που στερούνται την ελευθερία τους, χωρίς την παρουσία μαρτύρων, είτε προσωπικά είτε με την παρουσία μεταφραστή, εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο, καθώς επίσης και με οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, το οποίο η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη θεωρεί ότι μπορεί να δώσει σχετικές πληροφορίες,

 

   (ε) Ελευθερία επιλογής των χώρων που επιθυμεί να επισκεφθεί και των προσώπων από τα οποία επιθυμεί να πάρει συνέντευξη.

 

   2. Αντίρρηση για επίσκεψη σε συγκεκριμένο χώρο κράτησης μπορεί να προβληθεί μόνο για επείγοντες και επιτακτικούς λόγους εθνικής άμυνας, δημόσιας ασφάλειας, φυσικών καταστροφών ή σοβαρής αναταραχής στο χώρο στον οποίο πρόκειται να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη, οι οποίοι αποτρέπουν προσωρινά την πραγματοποίηση μιας τέτοιας επίσκεψης. Κράτος-Μέρος δεν μπορεί να επικαλεσθεί την ύπαρξη κηρυχθείσας κατάστασης έκτακτης ανάγκης, αυτήν καθ’ εαυτήν, ως λόγο αντίρρησης σε μια επίσκεψη.

 

Αρθρο 15

 

   Καμία αρχή ή αξιωματούχος δεν διατάζει, εφαρμόζει, επιτρέπει ή ανέχεται οποιαδήποτε κύρωση κατά οποιουδήποτε προσώπου ή οργάνωσης, επειδή κοινοποίησε στην Υποεπιτροπή για την Πρόληψη ή στους εκπροσώπους της οποιαδήποτε πληροφορία, είτε αληθινή είτε ψευδή, και κανένα τέτοιο πρόσωπο ή οργάνωση δεν βλάπτεται αλλιώς, με οποιοδήποτε τρόπο.

 

Αρθρο 16

 

   1. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη κοινοποιεί τις συστάσεις και τις παρατηρήσεις της εμπιστευτικά προς το Κράτος-Μέρος και, εάν είναι σχετικές, στον εθνικό μηχανισμό πρόληψης.

 

   2. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη δημοσιεύει την έκθεσή της, μαζί με οποιαδήποτε σχόλια του ενδιαφερόμενου Κράτους-Μέρους, όποτε της ζητηθεί να το κάνει από αυτό το Κράτος-Μέρος. Εάν το Κράτος-Μέρος δημοσιοποιήσει μέρος της έκθεσης, η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη μπορεί να δημοσιεύσει την έκθεση, στο σύνολό της ή εν μέρει. Εντούτοις, προσωπικά δεδομένα δεν δημοσιεύονται χωρίς τη ρητή συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου προσώπου.

 

   3. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη υποβάλλει δημόσια ετήσια έκθεση για τις δραστηριότητές της στην Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων.

 

   4. Εάν το Κράτος-Μέρος αρνηθεί να συνεργαστεί με την Υποεπιτροπή για την Πρόληψη, σύμφωνα με τα άρθρα 12 και 14, ή να λάβει μέτρα για βελτίωση της κατάστασης υπό το φως των συστάσεων της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη, η Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων μπορεί, κατόπιν αιτήματος της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη, να αποφασίσει, με πλειοψηφία των μελών της, αφού δοθεί στο Κράτος-Μέρος η ευκαιρία να γνωστοποιήσει τις απόψεις του, να προβεί σε δημόσια δήλωση για το θέμα ή να δημοσιεύσει την έκθεση της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη.

 

ΜΕΡΟΣ IV

Εθνικοί μηχανισμοί πρόληψης

 

Αρθρο 17

 

   Κάθε Κράτος-Μέρος διατηρεί, ορίζει ή δημιουργεί, το αργότερο εντός ενός έτους από τη θέση σε ισχύ του παρόντος Πρωτοκόλλου ή της επικύρωσης του ή της προσχώρησης σε αυτό, ένα ή περισσότερους ανεξάρτητους εθνικούς μηχανισμούς πρόληψης για την πρόληψη των βασανιστηρίων στο εσωτερικό επίπεδο. Οι μηχανισμοί που δημιουργούνται από αποκεντρωμένες μονάδες μπορούν να ορίζονται ως εθνικοί μηχανισμοί πρόληψης, για τους σκοπούς του παρόντος Πρωτοκόλλου, εάν είναι σύμφωνοι με τις διατάξεις του.

 

Αρθρο 18

 

   1. Τα Κράτη Μέρη εγγυώνται τη λειτουργική ανεξαρτησία των εθνικών μηχανισμών πρόληψης, καθώς και την ανεξαρτησία του προσωπικού τους.

 

   2. Τα Κράτη-Μέρη λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να διασφαλίζουν ότι οι εμπειρογνώμονες του εθνικού μηχανισμού πρόληψης έχουν τις απαραίτητες ικανότητες και επαγγελματικές γνώσεις. Θα προσπαθούν να υπάρχει μια ισορροπία φύλων και επαρκής εκπροσώπηση των εθνοτικών και μειονοτικών ομάδων στη χώρα.

 

   3. Τα Κράτη Μέρη αναλαμβάνουν να διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους για τη λειτουργία των εθνικών μηχανισμών πρόληψης.

 

   4. Κατά τη δημιουργία εθνικών μηχανισμών πρόληψης, τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις Αρχές που σχετίζονται με το καθεστώς των εθνικών οργανισμών για την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

 

Αρθρο 19

 

   Στους εθνικούς μηχανισμούς πρόληψης παρέχεται, κατ’ ελάχιστον, η εξουσία:

 

   (α) να εξετάζουν τακτικά τη μεταχείριση των προσώπων τα οποία στερούνται την ελευθερία τους σε χώρους κράτησης, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 4, με σκοπό την ενίσχυση, εάν αυτό είναι απαραίτητο, της προστασίας τους κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας,

 

   (β) να προβαίνουν σε συστάσεις προς τις αρμόδιες αρχές, με στόχο τη βελτίωση της μεταχείρισης και των συνθηκών των προσώπων που στερούνται την ελευθερία τους και την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, λαμβάνοντας υπόψη τους συναφείς κανόνες των Ηνωμένων Εθνών.

 

   (γ) να υποβάλλουν προτάσεις και παρατηρήσεις σχετικά με την υφιστάμενη νομοθεσία ή σχέδια νόμων.

 

Αρθρο 20

 

   Προκειμένου να καταστήσουν δυνατή την εκπλήρωση της εντολής των εθνικών μηχανισμών πρόληψης, τα Κράτη-Μέλη στο παρόν Πρωτόκολλο αναλαμβάνουν να τους παρέχουν:

 

   (α) Πρόσβαση σε όλα τις πληροφορίες αναφορικά με τον αριθμό των προσώπων που στερούνται την ελευθερία τους σε χώρους κράτησης, όπως αυτοί ορίζονται στο άρθρο 4, καθώς και τον αριθμό των χώρων και των τοποθεσιών τους,

 

   (β) Πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες που αναφέρονται στη μεταχείριση των προσώπων αυτών, καθώς και στις συνθήκες κράτησης τους,

 

   (γ) Πρόσβαση σε όλους τους χώρους κράτησης και στις εγκαταστάσεις και διευκολύνσεις τους,

 

   (δ) Την ευκαιρία να πραγματοποιούν ιδιωτικές συνεντεύξεις με τα πρόσωπα τα οποία στερούνται την ελευθερία τους, χωρίς την παρουσία μαρτύρων, είτε προσωπικά είτε με την παρουσία μεταφραστή, εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο, καθώς επίσης και με οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο, το οποίο ο εθνικός μηχανισμός πρόληψης θεωρεί ότι μπορεί να δώσει συναφείς πληροφορίες,

 

   (ε) Ελευθερία επιλογής των χώρων που επιθυμούν να επισκεφθούν και των προσώπων από τα οποία επιθυμούν να πάρουν συνέντευξη,

 

   (στ) Το δικαίωμα να έχουν επαφές με την Υποεπιτροπή για την Πρόληψη, να της διαβιβάζουν πληροφορίες και να συναντώνται με αυτή.

 

Αρθρο 21

 

   1. Καμία αρχή ή αξιωματούχος δεν διατάζει, εφαρμόζει, επιτρέπει ή ανέχεται οποιαδήποτε κύρωση κατά οποιουδήποτε προσώπου ή οργάνωσης, επειδή κοινοποίησε στον εθνικό μηχανισμό πρόσληψης οποιαδήποτε πληροφορία, είτε αληθινή είτε ψευδή, και κανένα τέτοιο πρόσωπο ή οργάνωση δεν θα βλάπτεται αλλιώς, με οποιονδήποτε τρόπο.

 

   2. Οι εμπιστευτικές πληροφορίες οι οποίες συγκεντρώνονται από το εθνικό μηχανισμό πρόσληψης είναι απόρρητες. Κανένα προσωπικό δεδομένο δεν δημοσιεύεται, χωρίς τη ρητή συγκατάθεση του ενδιαφερόμενου ατόμου.

 

Αρθρο 22

 

   Οι αρμόδιες αρχές του ενδιαφερόμενου Κράτους-Μέρους εξετάζουν τις συστάσεις του εθνικού μηχανισμού πρόληψης και προβαίνουν σε διάλογο με αυτόν, σε σχέση με πιθανά μέτρα εφαρμογής.

 

Αρθρο 23

 

   Τα Κράτη Μέρη στο παρόν Πρωτόκολλο αναλαμβάνουν να δημοσιεύουν και να διαδίδουν τις ετήσιες εκθέσεις των εθνικών μηχανισμών πρόληψης.

 

ΜΕΡΟΣ V

Δήλωση

 

Αρθρο 24

 

   1. Κατά την επικύρωση, τα Κράτη-Μέρη μπορούν να προβούν σε δήλωση για αναβολή της εφαρμογής των υποχρεώσεών τους είτε υπό το Μέρος ΙΙΙ είτε υπό το Μέρος IV του παρόντος Πρωτοκόλλου.

 

   2. Η αναβολή αυτή ισχύει κατ’ ανώτατο όριο για τρία έτη. Μετά από δέουσες παραστάσεις οι οποίες γίνονται από το Κράτος Μέρος και μετά από διαβούλευση με την Υποεπιτροπή για την Πρόληψη, η Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων μπορεί να παρατείνει την περίοδο αυτή για δύο επιπλέον έτη.

 

ΜΕΡΟΣ VI

Οικονομικές διατάξεις

 

Αρθρο 25

 

   1. Οι δαπάνες που προκαλεί η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη κατά την εφαρμογή του παρόντος Πρωτοκόλλου επιβαρύνουν τα Ηνωμένα Εθνη.

 

   2. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών παρέχει το αναγκαίο προσωπικό και εγκαταστάσεις για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη υπό το παρόν Πρωτόκολλο.

 

Αρθρο 26

 

   1. Ιδρύεται Ειδικό Ταμείο σύμφωνα με τις συναφείς διαδικασίες της Γενικής Συνέλευσης το οποίο διοικείται σύμφωνα με τους οικονομικούς κανονισμούς και κανόνες των Ηνωμένων Εθνών, προκειμένου να βοηθήσει τη χρηματοδότηση της εφαρμογής των συστάσεων της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη, σε συνέχεια επίσκεψης σε Κράτος-Μέρος, καθώς και εκπαιδευτικών προγραμμάτων των εθνικών μηχανισμών πρόληψης.

 

   2. Το Ειδικό Ταμείο μπορεί να χρηματοδοτείται μέσω εθελοντικών εισφορών οι οποίες καταβάλλονται από Κυβερνήσεις, διακυβερνητικές και μη-κυβερνητικές οργανώσεις και άλλους ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς.

 

ΜΕΡΟΣ VII

Τελικές διατάξεις

 

Αρθρο 27

 

   1. Το παρόν Πρωτόκολλο είναι ανοικτό προς υπογραφή από οποιοδήποτε Κράτος έχει υπογράψει τη Σύμβαση.

 

   2. Το παρόν Πρωτόκολλου υπόκειται σε επικύρωση από οποιοδήποτε Κράτος έχει επικυρώσει ή προσχωρήσει στη Σύμβαση. Τα έγγραφα επικύρωσης κατατίθενται στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.

 

   3. Το παρόν Πρωτόκολλο είναι ανοικτό σε προσχώρηση από οποιοδήποτε Κράτος έχει επικυρώσει ή προσχωρήσει στη Σύμβαση.

 

   4. Η προσχώρηση πραγματοποιείται με την κατάθεση εγγράφου προσχώρησης στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.

 

   5. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών ενημερώνει όλα τα Κράτη που έχουν υπογράψει το παρόν Πρωτόκολλο ή έχουν προσχωρήσει σε αυτό για την κατάθεση κάθε εγγράφου επικύρωσης ή προσχώρησης.

 

Αρθρο 28

 

   1. Το παρόν Πρωτόκολλο τίθεται σε ισχύ την τριακοστή ημέρα μετά την ημερομηνία κατάθεσης στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών του εικοστού εγγράφου επικύρωσης ή προσχώρησης.

 

   2. Για κάθε Κράτος που επικυρώνει το παρόν Πρωτόκολλο ή προσχωρεί σε αυτό, μετά την κατάθεση στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών του εικοστού εγγράφου επικύρωσης ή προσχώρησης, το παρόν Πρωτόκολλο τίθεται σε ισχύ την τριακοστή ημέρα μετά την ημερομηνία κατάθεσης του δικού του εγγράφου επικύρωσης ή προσχώρησης.

 

Αρθρο 29

 

   Οι διατάξεις του παρόντος Πρωτοκόλλου επεκτείνονται σε όλα τα τμήματα των ομοσπονδιακών Κρατών, χωρίς οποιουδήποτε περιορισμούς ή εξαιρέσεις.

 

Αρθρο 30

 

   Καμία επιφύλαξη δεν μπορεί να γίνει στο παρόν Πρωτόκολλο.

 

Αρθρο 31

 

   Οι διατάξεις του παρόντος Πρωτοκόλλου δεν επηρεάζουν τις υποχρεώσεις των Κρατών-Μερών υπό οποιαδήποτε περιφερειακή σύμβαση που καθιερώνει σύστημα επισκέψεων σε χώρους κράτησης. Η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη και τα όργανα που δημιουργούνται δυνάμει τέτοιων περιφερειακών συμβάσεων ενθαρρύνονται να διαβουλεύονται και να συνεργάζονται, με σκοπό την αποφυγή της επικάλυψης εργασιών και την αποτελεσματική προώθηση των στόχων του παρόντος Πρωτοκόλλου.

 

Αρθρο 32

 

   Οι διατάξεις του παρόντος Πρωτοκόλλου δεν επηρεάζουν τις υποχρεώσεις των Κρατών Μερών στις τέσσερις Συνθήκες της Γενεύης της 12ης Αυγούστου 1949 και στα Πρόσθετα Πρωτόκολλά τους της 8ης Ιουνίου 1977, ούτε την ευκαιρία που είναι διαθέσιμη σε οποιοδήποτε Κράτος Μέρος, να επιτρέψει στη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού να επισκέπτεται χώρους κράτησης σε καταστάσεις που δεν καλύπτονται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

 

Αρθρο 33

 

   1. Οποιοδήποτε Κράτος-Μέρος μπορεί να καταγγείλει το παρόν Πρωτόκολλο οποτεδήποτε, με γραπτή γνωστοποίηση απευθυνόμενη προς το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, οποίος ενημερώνει στη συνέχεια τα άλλα Κράτη-Μέρη στο παρόν Πρωτόκολλο και τη Σύμβαση. Η καταγγελία τίθεται σε ισχύ ένα έτος μετά την ημερομηνία λήψης της αναγγελίας από το Γενικό Γραμματέα.

 

   2. Τέτοια καταγγελία δεν επιφέρει την απαλλαγή του Κράτους Μέρους από τις υποχρεώσεις του υπό το παρόν Πρωτόκολλο, αναφορικά με οποιαδήποτε πράξη ή κατάσταση που μπορεί να προκύψει πριν την ημερομηνία κατά την οποία τίθεται σε ισχύ ή καταγγελία ή με τις ενέργειες στις οποίες η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη έχει αποφασίσει ή μπορεί να αποφασίσει να προβεί, όσον αφορά στο ενδιαφερόμενο Κράτος-Συμβαλλόμενο Μέρος, ούτε η καταγγελία επηρεάζει, με οποιονδήποτε τρόπο, τη συνεχιζόμενη εξέταση οποιουδήποτε θέματος είναι ήδη υπό εξέταση από την Υποεπιτροπή για την Πρόληψη, πριν την ημερομηνία κατά την οποία τίθεται σε ισχύ η καταγγελία.

 

   3. Μετά την ημερομηνία κατά την οποία τίθεται σε ισχύ η καταγγελία του Κράτους-Μέρους, η Υποεπιτροπή για την Πρόληψη δεν αρχίζει την εξέταση οποιουδήποτε νέου θέματος σχετικά με το Κράτος αυτό.

 

Αρθρο 34

 

   1. Οποιοδήποτε Κράτος-Μέρος στο παρόν Πρωτόκολλο μπορεί να προτείνει τροποποίηση και να την καταθέσει στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Ο Γενικός Γραμματέας ανακοινώνει στη συνέχεια την προτεινόμενη τροποποίηση στα Κράτη-Μέρη στο παρόν Πρωτόκολλο, με αίτημα να του γνωστοποιήσουν εάν ευνοούν διάσκεψη των Κρατών Μερών, με σκοπό την εξέταση και την ψηφοφορία για την πρόταση. Σε περίπτωση που, εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία μιας τέτοιας ανακοίνωσης, το ένα τρίτο τουλάχιστον των Κρατών-Μερών ευνοεί τη σύγκληση μιας τέτοιας διάσκεψης, ο Γενικός Γραμματέας συγκαλεί τη διάσκεψη, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Οποιαδήποτε τροποποίηση υιοθετηθεί από πλειοψηφία των δύο τρίτων των Κρατών Μερών που είναι παρόντα και ψηφίζουν στη διάσκεψη υποβάλλεται από το Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών σε όλα τα Κράτη-Μέρη, για αποδοχή.

 

   2. Τροποποίηση που υιοθετείται σύμφωνα με την παράγραφο 1 του παρόντος άρθρου τίθεται σε ισχύ όταν γίνει αποδεκτή από πλειοψηφία των δύο τρίτων των Κρατών-Μερών στο παρόν Πρωτόκολλο, σύμφωνα με τις αντίστοιχες συνταγματικές διαδικασίες τους.

 

   3. Όταν οι τροποποιήσεις τεθούν σε ισχύ, είναι δεσμευτικές για εκείνα τα Κράτη-Μέρη που τις έχουν αποδεχθεί, ενώ τα υπόλοιπα Κράτη-Μέρη δεσμεύονται ακόμα από τις διατάξεις του παρόντος Πρωτοκόλλου και από οποιαδήποτε προηγούμενη τροποποίηση που έχουν αποδεχθεί.

 

Αρθρο 35

 

   Στα μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη και των εθνικών μηχανισμών πρόληψης παρέχονται όσα προνόμια και ασυλίες είναι απαραίτητα για την ανεξάρτητη άσκηση των καθηκόντων τους. Στα μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη παρέχονται τα προνόμια και οι ασυλίες που ορίζονται στην παράγραφο 22 της Σύμβασης για τα προνόμια και τις ασυλίες των Ηνωμένων Εθνών, της 13ης Φεβρουαρίου 1946, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 της εν λόγω Σύμβασης.

 

Αρθρο 36

 

   Όταν επισκέπτονται ένα Κράτος-Μέρος, τα μέλη της Υποεπιτροπής για την Πρόληψη, χωρίς να θίγονται διατάξεις και σκοποί του παρόντος Πρωτοκόλλου και τα προνόμια και οι ασυλίες που μπορεί να απολαμβάνουν:

 

   (α) Σέβονται τους νόμους και τους κανονισμούς του Κράτους που επισκέπτονται,

 

   (β) Απέχουν από οποιοδήποτε ενέργεια ή δραστηριότητα ασυμβίβαστη με την αμερόληπτη και διεθνή φύση των καθηκόντων τους.

 

Αρθρο 37

 

   1. Το παρόν Πρωτόκολλο, του οποίου το αραβικό, κινέζικο, αγγλικό, γαλλικό, ρωσικό και ισπανικό κείμενο είναι εξίσου αυθεντικά, κατατίθεται στο Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.

 

   2. Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών διαβιβάζει επικυρωμένα αντίγραφα του παρόντος Πρωτοκόλλου σε όλα τα Κράτη.

 

Αρθρο δεύτερο

Σύσταση Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης

 

   1. Ως «Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης», κατά τα άρθρα 3 και 17 του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας (καλούμενου εφεξής «Προαιρετικό Πρωτόκολλο»), ορίζεται ο Συνήγορος του Πολίτη.

 

   2. Στην παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 3094/2003 (Α 10) προστίθεται τελευταίο εδάφιο ως εξής:

 

   «Ο Συνήγορος του Πολίτη ορίζεται ως «Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης, για την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας» σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 3 και 17 του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου, στη σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, που υιοθετήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2002.»

 

   3. Κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του, o Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης δύναται να συνεργάζεται με άλλους φορείς που δραστηριοποιούνται στο πεδίο της

προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικότερα της πρόληψης των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης, ιδίως με την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, την Ειδική Επιτροπή Ελέγχου – Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές (άρθρο 2 του ν. 2716/1999), το Γραφείο Αντιμετώπισης Περιστατικών Αυθαιρεσίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη (ν. 3938/2011) και το Σώμα Επιθεώρησης και Ελέγχου Καταστημάτων Κράτησης (ν. 3090/ 2002).

 

Αρθρο τρίτο

Στελέχωση Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης

 

   1. Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων που προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, ο Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης στελεχώνεται από μέλη του προβλεπόμενου στο άρθρο 5 του ν. 3094/2003 «Συνήγορος του Πολίτη και άλλες διατάξεις» ειδικού επιστημονικού προσωπικού.

 

   2. Για την επάρκεια στελέχωσης του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης συνιστώνται στο Σ.τ.Π. τρεις (3) οργανικές θέσεις μόνιμου προσωπικού κλάδου ΠΕ Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού ή με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου της ίδιας ειδικότητας της παρ. 3 του άρθρου 5 του ν. 3094/2003, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 7 του άρθρου 284 του ν. 3852/2010, που προστέθηκε με την παρ. 1α του άρθρου 9 του ν. 3861/2010. Οι θέσεις αυτές καλύπτονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου, οι οποίες διατάξεις διέπουν και το καθεστώς του υπηρετούντος σε αυτές προσωπικού.

 

   3. Για την αποτελεσματικότερη άσκηση των αρμοδιοτήτων του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης δύναται να αποσπώνται στο Συνήγορο του Πολίτη μόνιμοι ή με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπάλληλοι από υπηρεσίες του Δημοσίου ή των Ν.Π.Δ.Δ. ή των Ν.Π.Ι.Δ. του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός εκάστοτε οριοθετείται από τις ισχύουσες διατάξεις, για τη διοικητική και γραμματειακή υποστήριξη του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης. Η απόσπαση διενεργείται με κοινή απόφαση των Υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, ύστερα από αίτημα του Σ.τ.Π., χωρίς γνώμη υπηρεσιακών συμβουλίων, κατά παρέκκλιση των ισχυουσών γενικών ή ειδικών διατάξεων. Η διάρκεια της απόσπασης ορίζεται  τριετής, δύναται να παρατείνεται δύο ακόμη φορές για ίσο χρονικό διάστημα με διαπιστωτική πράξη του Συνηγόρου του Πολίτη και είναι υποχρεωτική για την υπηρεσία του υπαλλήλου. Κατά τα λοιπά για τις αποσπάσεις ή μετατάξεις υπαλλήλων εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 4024/2011 και της παρ. 22 του άρθρου τρίτου του ν. 3845/2010.

 

   4. Ο Συνήγορος του Πολίτη αναθέτει την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων του Ε.Μ.Π. που προβλέπονται από τις παρούσες διατάξεις, σε έναν από τους Βοηθούς Συνηγόρους.

 

Αρθρο τέταρτο

Διενέργεια επισκέψεων - Πραγματογνωμοσύνη

 

    1. Κατά την ενάσκηση των καθηκόντων του, ο Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης διενεργεί επισκέψεις σε όλους τους χώρους στέρησης της ελευθερίας, με ή χωρίς προηγούμενη ενημέρωση των αρμόδιων αρχών που προΐστανται των χώρων αυτών. Αιτιολογημένη αντίρρηση για επίσκεψη σε συγκεκριμένο χώρο στέρησης της ελευθερίας μπορεί να προβληθεί, υπό την αίρεση της έγκρισής της από την αμέσως ανώτερη αρχή εντός είκοσι τεσσάρων ωρών, μόνο για επείγοντες και επιτακτικούς

λόγους εθνικής άμυνας, δημόσιας ασφάλειας, φυσικών καταστροφών ή σοβαρής αναταραχής στο χώρο στον οποίο πρόκειται να πραγματοποιηθεί η επίσκεψη, οι οποίοι αποτρέπουν προσωρινά την πραγματοποίηση μιας τέτοιας επίσκεψης.

 

   2. Ο Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης δύναται να παραγγέλλει πραγματογνωμοσύνη,  κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 6 παρ. 1 του π.δ. 273/1999 «Κανονισμός Λειτουργίας του Συνηγόρου του Πολίτη».

 

Αρθρο πέμπτο

Σύνταξη εκθέσεων

 

   Στην παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 3094/2003 (Α 10) προστίθεται τελευταίο εδάφιο ως εξής:

 

   «Ο Συνήγορος του Πολίτη, ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης, για την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, διενεργεί έρευνες και δημοσιεύει εκθέσεις σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του «Προαιρετικού Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας», όπως αυτό κυρώνεται δια του παρόντος νόμου.»

 

Αρθρο έκτο

 

    Οι δαπάνες που προκαλούνται από τη λειτουργία του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης και την εκτέλεση του έργου του, αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο των κατ έτος εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης πιστώσεων, ύστερα από πρόταση του Συνηγόρου του Πολίτη.

 

Αρθρο έβδομο

 

   Με απόφαση του Συνηγόρου του Πολίτη που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δύναται να καθορίζονται θέματα λειτουργίας του Εθνικού Μηχανισμού Πρόληψης.

 

Αρθρο όγδοο

 

   Η ισχύς του παρόντος νόμου αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και του Πρωτοκόλλου που κυρώνεται από την πλήρωση των προϋποθέσεων του άρθρου 28 αυτού.

 

   Παραγγέλλομε τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και την εκτέλεσή του ως νόμου του Κράτους.