ΤρΔΠρΑθ 13642/2017

Αστική ευθύνη δημοσίου - Πράξεις και παραλείψεις οργάνων ΝΠΔΔ - Αγωγή χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης - Παράβαση κανόνων της ιατρικής επιστήμης και δεοντολογίας - Παθητική νομιμοποίηση Δημοσίου - Αίτημα διενέργειας πραγματογνωμοσύνης -.

Απόρριψη αγωγής με την οποία ζητείται η καταβολή ποσού για αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπέστη ο ενάγων από πράξεις και παραλείψεις οργάνων του εναγομένου ΝΠΔΔ (νοσηλευτικού ιδρύματος) συνιστάμενες στην παράβαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης και δεοντολογίας. Απαράδεκτη η αγωγή κατά το μέρος που ασκείται κατά του Ελληνικού Δημοσίου λόγω έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης, διότι οι φερόμενες ως παράνομες πράξεις και παραλείψεις αποδίδονται μόνο σε όργανα του εναγομένου νοσοκομείου. Δεν προέκυψε ότι το πρόβλημα στην υγεία που ισχυρίζεται ότι υπέστη ο ενάγων από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του εναγόμενου νοσοκομείου είναι απότοκος του διενεργηθέντος στο εναγόμενο χειρουργείου. Κρίθηκε ότι τα όργανα του εναγομένου κατά τη διάρκεια της ένδικης χειρουργικής επέμβασης δεν υπέπεσαν σε παράνομες πράξεις ή παραλείψεις κατά παράβαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης και κατά συνέπεια το πρόβλημα στην υγεία του ενάγοντος δεν συνδέεται αιτιωδώς με την επέμβαση αυτή. Απόρριψη ισχυρισμού περί διενέργεια πραγματογνωμοσύνης. Το δικαστήριο έχει ευχέρεια και όχι υποχρέωση να διατάξει τη συμπλήρωση των αποδείξεων.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 13642/2017

ΓΑΚ: 51153/2008

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ 26° ΤΡΙΜΕΛΕΣ

συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 30 Ιανουαρίου 2017, με δικαστές τις Ειρήνη Γαρδικιώτη, Πρόεδρο Πρωτοδικών Δ.Δ., Σαπφώ Σιώρα, Ασημίνα Μιχαλούτσου (εισηγήτρια), Πρωτοδίκες Δ.Δ., και γραμματέα την Ελένη Κουρουνιώτου, δικαστική υπάλληλο,

για να δικάσει την αγωγή με ημερομηνία κατάθεσης 29.12.2008, του ..., κατοίκου Νέας Ιωνίας, οδός ..., ο οποίος δεν εμφανίστηκε στο ακροατήριο, αλλά παραστάθηκε με την από 25.1.2017 δήλωση, κατ' άρθρο 133 παρ. 2 εδ. β' του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του δικηγόρου Νικολάου Διαλυνά,

κατά των: 1. νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία "ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ" (Ν.Ι.Μ.Τ.Σ.), που εκπροσωπείται από το Διευθυντή του, ο οποίος παραστάθηκε διά του δικηγόρου Παναγιώτη Αθανασόπουλου και 2) Ελληνικού Δημοσίου που εκπροσωπείται από τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος δεν εμφανίστηκε στο ακροατήριο, αλλά παραστάθηκε με την από 18.1.2017 δήλωση, κατ' άρθρο 133 παρ. 2 εδ. β' του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, της Δικαστικής Πληρεξούσιας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Φωτεινής Πραβίτα.

Κατά τη συζήτηση, ο διάδικος που παραστάθηκε και εμφανίστηκε ανέπτυξε τους ισχυρισμού του και ζήτησε όσα αναφέρονται στα πρακτικά. Μετά τη συνεδρίαση, το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.

Η κρίση του είναι η εξής:

1. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, το αίτημα της οποίας μετατράπηκε από καταψηφιστικό σε έντοκο αναγνωριστικό, με το από 27.1.2017 νομίμως κατατεθέν υπόμνημα, ζητείται παραδεκτώς να αναγνωριστεί η υποχρέωση των εναγομένων, να καταβάλουν νομιμοτόκως και εις ολόκληρο στον ενάγοντα το ποσό των 350.000,00 ευρώ, κατόπιν περιορισμού, έναντι του αρχικώς αιτηθέντος ποσού των 700.000,00 ευρώ, για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης, που υπέστη, λόγω παρανόμων, κατά τους ισχυρισμούς του, πράξεων και παραλείψεων των οργάνων των εναγομένων, συνιστάμενες στην παράβαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης και δεοντολογίας.

2. Επειδή, η κρινόμενη αγωγή, καθ' ό μέρος ασκείται κατά του Ελληνικού Δημοσίου, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη, σύμφωνα με το άρθρο 72 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δ.Δ. ν. 2717/1997 Φ.Ε.Κ. Α' 97), λόγω έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης, κατά αποδοχή ως βάσιμου και του σχετικού ισχυρισμού του, δεδομένου ότι οι φερόμενες ως παράνομες πράξεις και παραλείψεις αποδίδονται μόνο σε όργανα του εναγομένου νοσοκομείου. Κατά τα λοιπά, η κρινόμενη αγωγή, για την οποία πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις του παραδεκτού, πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να εξετασθεί κατ' ουσία.

3. Επειδή, στο άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (ΕισΝΑΚ) ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημοσίας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος...» και στο άρθρο 106 ότι: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων, εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ευθύνη του Δημοσίου προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από τη μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή από παραλείψεις οφειλόμενων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών ή των υπηρεσιών νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και δεν συνάπτονται με την ιδιωτική διαχείριση του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, ούτε οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων (Α.Ε.Δ. 5/1995). Εξ άλλου, υπάρχει ευθύνη του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου των νομικών αυτών προσώπων παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κειμένη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστεως (Σ.τ.Ε. 2669/2015, 4133/2011 7μ, 1019/2008, 2741/2007, 2796/2006 7μ.). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσης είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας του δημόσιου οργάνου και της ζημίας που επήλθε. Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικά κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού να επιφέρει τη ζημία και την επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (Σ.τ.Ε. 1608/2016, 2669/2015, 266/2013, 322 /2009 7μ., 1024/2005 κ.α.). Περαιτέρω, κατά την έννοια των ίδιων διατάξεων (άρθρα 105-106 Εισ.Ν.Α.Κ.), το Δημόσιο και τα νομικά προσώπου δημοσίου δικαίου υποχρεούνται, συντρεχουσών και των λοιπών προϋποθέσεων, σε αποκατάσταση κάθε θετικής και αποθετικής ζημίας, ενώ το Δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, κατ' ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 932 Α.Κ.

4. Επειδή, τέλος, ο α.ν. 1565/1939 «Περί κωδικός ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος» (Φ.Ε.Κ. Α' 16) ορίζει στο άρθρο 13 ότι: «Ο ιατρός οφείλει να ασκή ευσυνειδήτως το επάγγελμα αυτού και να συμπεριφέρεται τόσον εν τη ασκήσει του επαγγέλματος, όσον και εκτός αυτής κατά τρόπον αντάξιον της αξιοπρέπειας και εμπιστοσύνης τας οποίας απαιτεί το ιατρικόν επάγγελμα» και στο άρθρο 24 ότι:« Ο ιατρός οφείλει να παρέχη μετά ζήλου, ευσυνειδησίας και αφοσιώσεως την ιατρικήν αυτού συνδρομήν, συμφώνως προς τας θεμελιώδεις αρχάς της ιατρικής επιστήμης και της κτηθείσης πείρας, τηρών τας ισχύουσας διατάξεις περί διαφυλάξεως των ασθενών και προστασίας των υγιών».

5. Επειδή, εν προκειμένω, με την κρινόμενη αγωγή, ο ενάγων ιστορεί ότι: Στις αρχές Μαρτίου του έτους 2005, λόγω κοιλιακού άλγους, επισκέφθηκε τον ιατρό -χειρουργό του εναγομένου νοσοκομείου ..., ο οποίος τον παρέπεμψε στο γαστρεντερολογικό τμήμα, προκειμένου να υποβληθεί σε "κολονοσκοπική ενδοσκόπηση", την οποία διενήργησε ο γαστρεντερολόγους ..., στις 18.3.2003. Σύμφωνα με την "έκθεση" της ανωτέρω ενδοσκόπησης, " η εξέταση έγινε μέχρι το τυφλό" και διαπιστώθηκε "πολύποδας παχέος εντέρου (αναμένονται ιστολογικές εξετάσεις)". Εν συνεχεία, στις 25.7.2003, ο ενάγων εισήχθη στη χειρουργική κλινική του εναγομένου νοσοκομείου, προκειμένου να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, με διάγνωση εισαγωγής "Πολύποδας ορθοσιγμοειδούς (σωληνωτό αδένωμα) Απώλεια αίματος από ορθό". Την ίδια ημέρα, υπεβλήθη σε δεύτερη κολονοσκόπηση, σύμφωνα με την οποία: «... ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΕΜΙΣΧΟ ΠΟΛΥΠΟΕΙΔΕΣ ΜΟΡΦΩΜΑ ΠΕΡΙΠΟΥ 1,5 cm ΚΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΕΣ ΘΕΣΕΙΣ (2) ΔΥΟ ΠΟΛΥΠΟΕΙΔΕΙΣ ΥΠΕΞΕΡΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 0,5 cm...» και κατόπιν πλήρους εργαστηριακού ελέγχου, αποφασίσθηκε η χειρουργική αντιμετώπιση. Πράγματι, στις 28.7.2003, πραγματοποιήθηκε το χειρουργείο, σύμφωνα με το από 28.7.2003 πρακτικό του οποίου, συνταχθέν από τους ιατρούς ...., ο ενάγων υπεβλήθη σε "Σιγμοειδεκτομή -Ca Σιγμοειδούς" «υπό γενική αναισθησία τομή μέση υπερυπομφάλιος και είσοδος στην περιτοναϊκή κοιλότητα ψηλαφάται όγκος στην περιοχή του παχέος έντερου στα όρια της ανάκαμψης του περιτοναίου ενώ ο έλεγχος της κοιλίας απέβη αρνητικός για απαθείς εντοπίσεις. Κινητοποίηση του ορθοσιγματοειδούς με αναγνώριση και διαφύλαξη των σφιγκτήρων από τις περιτοναϊκές τους συμφύσεις και διατομή του παχέος εντέρου σε απόσταση τουλάχιστον 10 cm κεντρικά του όγκου και περίπου 4cm περιφερικά του αναστόμωση τελικό - Τελική με κυκλικό αναστομωτήρα. Πλύση, αιμόσταση, τοποθέτηση παροχέτευσης κ' σύγκληση του κοιλιακού τοιχώματος κατά στρώματα». Αμέσως μετά τη χειρουργική επέμβαση, ο ενάγων, κατά τους ισχυρισμούς του, εμφάνισε ακράτεια κοπράνων, γεγονός που ανέφερε στον ιατρό που τον χειρούργησε (...), ο οποίος το απέδωσε σε δυσλειτουργία του σφιγκτήρα και του συνέστησε αφενός μεν εκγύμναση των γλουτών, προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργία των σφιγκτήρων, αφετέρου δε να απασχολείται σε βοηθητική εργασία. Εν συνεχεία, ο ενάγων προβάλλει ότι παρά τις συνεχείς επισκέψεις του στο εναγόμενο νοσοκομείο από τις 16.10.2003 και εξής και την κατ' επανάληψη εξέταση του από τον ως άνω ιατρό, τις οδηγίες του οποίου, περί εκγύμνασης γλουτών, ακολουθούσε, η ακράτεια συνεχίζονταν. Έτσι, στις 28.6.2004 επισκέφτηκε το "ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΌ ΙΑΤΡΕΙΟ ΠΡΩΚΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Ε.Π.Ε.", στην Αθήνα, όπου και υποβλήθηκε σε "κολοπρωκτολογική εξέταση", σύμφωνα με την οποία: «Ο κ. ... εξετάσθηκε σήμερα 28 Ιουνίου 2004 μετά από εκτομή παχέος εντέρου. Η εξέταση έφθασε μέχρι τα 8cm από τον δάκτυλο. Στην μέση και στην επιπολής μοίρα του πρωκτού ανευρέθηκαν αλλοιώσεις του έξω και του έσω σφιγκτήρα σε όλο το πάχος του». Κατόπιν αυτών, επισκέφθηκε εκ νέου, όπως ισχυρίζεται, τον ως άνω ιατρό του εναγομένου (...), ο οποίος για πρώτη φόρα, τον ενημέρωσε ότι το πρόβλημα του δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με συγκεκριμένη θεραπευτική αγωγή, καθώς οφείλεται σε αλλοιώσεις του έσω και έξω σφιγκτήρα. Τέλος, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, τον Απρίλιο του έτους 2005, επισκέφθηκε την Ηπατογαστρεντερολογική Μονάδα Α' Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων, όπου υπεβλήθη εκ νέου σε "ενδοσκόπιση - ορθοσκόπηση", σύμφωνα με το από 4.4.2005 πόρισμα της οποίας: «Ασθενής 48 ετών με ιστορικό μετεγχειρητικής ακράτειας από 2ετίας (ορθική εκτομή-κολοπρωκτική αναστόμωση). Έλλειμμα οπίσθιο, έσω Σφιγκτήρα (ΕΣΣ) (ώρες 4-7) στο εν τω βάθει πρωκτικό επίπεδο και πολλαπλά ελλείμματα ΕΣΣ στο μεσαίο πρωκτικό επίπεδο (2 υπολείμματα ΕΣΣ ώρες 10-12 και 1-4). Έλλειμμα οπίσθιο εν τω βάθει έξω σφιγκτήρα (ΕΞΣ) πιθανώς και ... ορθικού μυός με αριστερή επέκταση (ώρες 5 έως 7) στο μέσο πρωκτικό επίπεδο. Εικόνα ουλής κατά τις ώρες 13 στο μεσοεπιπολής επίπεδο».

6. Επειδή, ήδη με την κρινόμενη αγωγή, όπως αυτή αναπτύσσεται με το υπόμνημα, ο ενάγων ισχυρίζεται ότι αποκλειστικά υπεύθυνα, για την ακράτεια κοπράνων, είναι τα όργανα του εναγομένου νοσοκομείου, τα οποία κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης αφαίρεσης πολύποδα στις 28.7.2003, προέβησαν σε λανθασμένους χειρισμούς, κατά παράβαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης και δεοντολογίας. Ειδικότερα, ισχυρίζεται ότι η ακράτεια, εμφανίστηκε το πρώτον μετά την ως άνω χειρουργική επέμβαση, γι' αυτό άλλωστε, κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο, όπως τούτος αποτυπώθηκε στις από 25.7.2003 και 18.3.2003 εκθέσεις ενδοσκόπησης, δεν διαπιστώθηκε βλάβη του σφιγκτήρα, ενώ ούτε στην προεγχειρητική διάγνωση και στην αιτία εισόδου του φύλλου νοσηλείας, δεν αναφέρεται σαν σύμπτωμα η ακράτεια κοπράνων. Συναφώς, προβάλλει ότι ουδέποτε ενημερώθηκε από τα όργανα του εναγομένου για το ενδεχόμενο εμφάνισης μετεγχειρητικής ακράτειας κοπράνων, αντιθέτως τον διαβεβαίωναν ότι πρόκειται για μία "απλή επέμβαση ρουτίνας", κατά την οποία δεν διέτρεχε κανένα κίνδυνο, μετά δε, ότι το πρόβλημα της ακράτειας οφείλονταν σε υπερκινητικότητα του δακτυλίου, η οποία θα υποχωρούσε με εκγύμναση των γλουτών. Εξάλλου, το πρώτον με το υπόμνημα του, ο ενάγων απαραδέκτως (άρθρο 138 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ.) ισχυρίζεται ότι τα όργανα του εναγομένου τον υπέβαλαν σε ανοικτή χειρουργική επέμβαση και εξαίρεση του πολύποδα σε τμήμα εντέρου, χωρίς να υπάρχει διάγνωση καρκίνου, γεγονός που αν είχε επιβεβαιωθεί ιστοπαθολογικά θα έπρεπε να είχε υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία. Περαιτέρω, ο ενάγων προβάλλει ότι εξαιτίας των κατά τα ανωτέρω παρανόμων πράξεων και παραλείψεων των οργάνων του εναγομένου, υπέστη ηθική βλάβη, συνιστάμενη στην καθ' ολοκληρία αλλαγή της καθημερινότητας του και της ζωής του εν γένει.

Τούτο δε διότι, περιορίστηκαν οι κινήσεις του στον εργασιακό τομέα και από οδηγός τρόλεϊ, εργάζεται πλέον ως "ρυθμιστής", για να μπορεί να έχει εύκολη και συνεχή πρόσβαση σε τουαλέτα, ήτοι απασχολείται πλέον σε βοηθητικές και μόνο εργασίες, στερούμενος κάθε επαγγελματικής ανέλιξης. Μετά δε το πέρας της εργασίας, επιστρέφει στην οικία του, αποφεύγοντας κάθε κοινωνική δραστηριότητα. Δεν επισκέπτεται φίλους, αποφεύγει να πηγαίνει σε κινηματογράφους, θέατρα, κέντρα διασκέδασης, ενώ έχει στερήσει από την οικογένεια του, εκδρομές και ταξίδια, λόγω της αδυναμίας πολύωρης μετακίνησης, καθώς είναι αναγκασμένος καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας και εφ' όρου ζωής, αφού το πρόβλημα του είναι μη αναστρέψιμο, να φορά "πάνες ακράτειας". Λόγω δε της κατά τα ανωτέρω κατάστασής του και της πολύωρης παραμονής του στο σπίτι, αντιμετωπίζει ψυχολογικά προβλήματα, πάσχων από κατάθλιψη, έντονους πονοκεφάλους, ημικρανίες και ταχυκαρδίες, ενώ συχνά αναγκάζεται να λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή και ηρεμιστικά χάπια, προκειμένου να εξασφαλίζει κάποιες ώρες ήρεμου ύπνου. Ζητά δε, με την κήρυξη της απόφασης προσωρινώς εκτελεστής, να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγομένου να του καταβάλει, νομιμοτόκως από την επίδοση της κρινόμενης αγωγής, το ποσό των τριακοσίων πενήντα χιλιάδων (350.000,00) ευρώ, ως χρηματική ικανοποίηση, για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης, σύμφωνα με τα άρθρα 105-106 του ΕισΝΑΚ και 932 του ΑΚ, ενώ προβάλλει και αίτημα περί διενέργειας πραγματογνωμοσύνης, η οποία, κατά τους ισχυρισμούς του είναι επιβεβλημένη. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του ο ενάγων, μεταξύ άλλων, επικαλείται και προσκομίζει: 1) Την από 18.3.2003 έκθεση ενδοσκόπησης του ιατρού - γαστρεντερολόγου του εναγομένου ..., στο συμπέρασμα της οποίας αναφέρεται: «Πολύποδας παχέος εντέρου (αναμένονται ιστολογικές εξετάσεις)», 2) Την από 25.7.2003 έκθεση ενδοσκόπησης του εναγομένου, στην οποία αναφέρονται τα εξής: «Είσοδος οργάνου έως τυφλού. Έντονη σπαστικότητα παχέος εντέρου. Στα 30 cm κατά την είσοδο κ 18cm κατά την έξοδο παρατηρείται και έμισχο πολυποειδές μόρφωμα ... Λοιπός επισκοπηθείς βλεννογόνος παχέος εντέρου χωρίς παθολογικά ευρήματα», 3) το φύλλο νοσηλείας του στο εναγόμενο νοσοκομείο, σύμφωνα με το οποίο εισήχθη στις 25.7.2003 και παρέμεινε έως 4.8.2003, λόγω "απώλειας αίματος από το ορθό, πολύποδας ορθοσιγμοειδούς (σωληνωτό αδένωμα)" και υπεβλήθη σε "σιγμοειδεκτομή". Στο στοιχείο "κλινική εξέταση" του εν λόγω φύλλου νοσηλείας αναφέρονται τα εξής: "... Κατά την δακτυλική εξέταση του ορθού (όπως σταθερά γίνεται σε παθήσεις εντέρου - ορθοσιγμοειδούς) διαπιστούται: Προϋπάρχουσα χάλαση έσω κ' έξω σφιγκτήρα μυός, διαπιστωθείσα κατά την δακτυλική εξέταση (χωνοειδής δακτύλιος) γνωστή στον ασθενή, συνοδευόμενη από διαταραχές κενώσεων". Επίσης στην τελευταία σελίδα του ανωτέρω φύλλου νοσηλείας αναφέρεται ότι: «4/08 Έξοδος υπό αγωγή και φαρμακευτικές οδηγίες, συνεστήθη δε παρακολούθηση κ πιθανή χειρουργική αντιμετώπιση για το προϋπάρχον πρόβλημα των σφιγκτήρων», 4) το από 27.7.2003 πρακτικό χειρουργείου των ιατρών ..., το πλήρες περιεχόμενο του οποίου παρατέθηκε στην πέμπτη σκέψη της παρούσας, 5) την από 28.6.2004 "έκθεση κολοπρωκτολογικής εξέτασης" του Διαγνωστικού Θεραπευτικού Ιατρείου Πρωκτού & Παχέος Εντέρου, το περιεχόμενο της οποίας, επίσης παρατίθεται στην πέμπτη σκέψη της παρούσας, 6) τα από 23.8.2004, 3.3.2005, 8.2.2006 και 13.11.2006 πιστοποιητικά νοσηλείας του εναγομένου νοσοκομείου, τα οποία του χορηγήθηκαν κατόπιν αίτησης του "για την υπηρεσία του" και στα οποία επαναλαμβάνονται οι διαπιστώσεις περί αλλοιώσεων του έξω και του έσω σφιγκτήρα σε όλο το πάχος του, η ένεκα αυτών απώλεια - ακράτεια κοπράνων και η σύσταση των ιατρών περί απασχόλησης του σε "βοηθητικές εργασίες", λόγω "συχνών επισκέψεων στην τουαλέτα", 7) το από 14.2.2008 πιστοποιητικό νοσηλείας του εναγομένου στο οποίο, αφού αναφέρεται η ημερομηνία εισόδου και εξόδου του ενάγοντος και το είδος του διενεργηθέντος στις 25.7.2003 χειρουργείου, σημειώνεται ότι: «Μετεγχειρητική πορεία ομαλή. Του εδόθη αναρρωτική άδεια 30 ημερών ως είθισται και έλαβε οδηγίες για γυμναστική των σφιγκτήρων και χειρουργική αποκατάσταση του προϋπάρχοντος προβλήματός του. Δηλαδή της προ του χειρουργείου υπάρχουσας ακράτειας του», 8) το από 14.1.2008 πιστοποιητικό νοσηλείας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων, σύμφωνα με το οποίο: «Ο ασθενής αναφορά ιστορικού εκτομής τμήματος παχέος εντέρου τον 7° του 2003 και ακράτεια κοπράνων έκτοτε. Ο ασθενής υποβλήθηκε σε ενδοσκόπηση (ορθοσκόπηση) στις 4/4/05 στο τμήμα μας όπου διαπιστώθηκε "χαίνων σφιγκτήρας ... Την ίδια ημερομηνία διενεργήθηκε ενδοπρωκτικό υπερηχογράφημα που διέγνωσε πολλαπλά ελλείμματα του έσω και έξω σφιγκτήρα» και 9) φωτοαντίγραφα σχετικών ιατρικών συγγραμμάτων.

7. Επειδή, εξάλλου το εναγόμενο, με την 20.10.2016 έκθεση απόψεων, το από 7.2.2017 υπόμνημα και την προσθήκη - αντίκρουση, ζητά την απόρριψη της κρινόμενης αγωγής, ισχυριζόμενο ότι τα όργανα του, ενεργώντας με άκρα επιμέλεια και ακολουθώντας τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και δεοντολογίας, προέβησαν στην αντιμετώπιση του ιατρικού προβλήματος του ενάγοντος, ο οποίος έπασχε από "έμμισχο πολυποειδές μόρφωμα", το οποίο αποτελεί ένα προκαρκινικό μόρφωμα, η αφαίρεση του οποίου ήταν απολύτως απαραίτητη και επιβεβλημένη για την υγεία του ασθενούς και την αποτροπή κινδύνου μετατροπής του σε καρκίνο. Ο ενάγων δε, είχε ενημερωθεί αφενός για τις επιπτώσεις της μη αφαίρεσης του εν λόγω μορφώματος, αφετέρου για τους κινδύνους της επέμβασης, η οποία σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται "επέμβαση ρουτίνας", ενώ κανένας από τους κινδύνους δεν πραγματοποιήθηκε και η εγχείρηση ήταν απολύτως επιτυχημένη. Περαιτέρω, το εναγόμενο ισχυρίζεται ότι ο ενάγων αυθαίρετα επιχειρεί να παρουσιάσει την ακράτεια κοπράνων ως μετεγχειρητική συνέπεια, οφειλόμενη σε σφάλματα των οργάνων του, δεδομένου ότι προϋπήρχε της επέμβασης και οφείλονταν σε χάλαση των σφιγκτήρων (μέσα και έξω), όπως διαπιστώθηκε κατά την προεγχειρητική κλινική εξέταση και ρητώς αναφέρεται στη δεύτερη σελίδα του φύλλου νοσηλείας. Διατείνεται επίσης ότι τα όργανα του κατά την έξοδο του ενάγοντος από το νοσοκομείο, στις 4.8.2003, μαζί με τις απαραίτητες οδηγίες για τη συνέχιση της φαρμακευτικής αγωγής, του συνέστησαν παρακολούθηση και "πιθανή χειρουργική αντιμετώπιση του προϋπάρχοντος προβλήματος των σφιγκτήρων", όπως τούτου προκύπτει από την τελευταία σελίδα του προμνησθέντος φύλλου νοσηλείας, ενώ το γεγονός ότι ο ενάγων παρέβη τις ανωτέρω οδηγίες, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της κατάστασης της υγείας, δεν οφείλεται σε πράξεις, παραλείψεις ή αμελή συμπεριφορά των οργάνων του. Στη συνέχεια, προβάλλει ότι σύμφωνα με την από 4.4.2005 γνωμάτευση της ηπατογαστρεντερολογικής μονάδας της Α' παθολογικής κλινικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων, ο ενάγων φέρεται να έχει υποστεί ακράτεια, μετά από εγχείριση "ορθικής εκτομής - κολοπρωκτικής αναστόμωσης". Όπως, όμως προκύπτει από το ιστορικό της νοσηλείας του, αυτός ουδέποτε χειρουργήθηκε από τους ιατρούς του στο ορθό, ούτε έλαβε χώρα, κολοπρωκτική αναστόμωση, καθώς η μόνη εγχείριση στην οποία υποβλήθηκε ήταν "Ca Σιγμοειδούς - Σιγμοειδεκτομή", ήτοι επέμβαση διαφορετική από την παραπάνω και μάλιστα σε εντελώς διαφορετικό σημείο του παχέος εντέρου. Εξ' αυτού δε του λόγου, το εναγόμενο πιθανολογεί ότι ο ενάγων υποβλήθηκε σε δεύτερη χειρουργική επέμβαση "ορθικής εκτομής -κολοπρωκτικής αναστόμωσης", σε άλλο νοσοκομείο, που ενδεχομένως του προκάλεσε τις παραπάνω βλάβες, την οποία αποκρύπτει. Τέλος, υποστηρίζει ότι από τα προσκομισθέντα και από τον ενάγοντα ιατρικά πιστοποιητικά και λοιπά έγγραφα, δεν προκύπτει ότι η ακράτεια προέκυψε μετά τη διενεργηθείσα από το όργανα του επέμβαση, ενώ σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύεται η σοβαρότητα και η μονιμότητα του προβλήματός του. Προς απόδειξη των ισχυρισμών του, το εναγόμενο, μεταξύ άλλων εγγράφων, πολλών εκ των οποίων ταυτίζονται με αυτά του ενάγοντος, επικαλείται και προσκομίζει: α) το από 25.10.2016 ακριβές φωτοαντίγραφο εγγράφου του, σύμφωνα με το οποίο ο ενάγων εισήχθη στις 25.7.2003 και εξήχθη στις 4.8.2003, υποβληθείς σε "Σιγμοειδούς- Σιγμοειδεκτομή", β) το από 28.7.2003 έγγραφο του αναισθησιολογικού τμήματος του, σύμφωνα με το οποίο η εν λόγω επέμβαση διενεργήθηκε "με συνεχή επισκληρίδια έγχυση", χωρίς την εμφάνιση δυσκολιών και επιπλοκών και γ) διάφορες εξετάσεις του ενάγοντος διενεργηθείσες κατά το χρόνο νοσηλείας του.

8. Επειδή, ενόψει των προεκτεθέντων πραγματικών περιστατικών και όσων έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Δικαστήριο λαμβάνοντας ειδικότερα υπόψη ότι: α) το πρόβλημα του ενάγοντος, ήτοι η "ακράτεια κοπράνων", προϋπήρχε της ένδικης επέμβασης και οφείλονταν σε "χάλαση σφιγκτήρων (μέσα και έξω)", όπως διαπιστώθηκε κατά την προεγχειρητική κλινική εξέταση αυτού και ρητώς αναφέρεται στο προσκομισθέν και από τους δύο διαδίκους "φύλλο νοσηλείας" του εναγομένου, β) για την αντιμετώπιση του προϋπάρχοντος προβλήματος των σφιγκτήρων, είχε συσταθεί στον ενάγοντα, ήδη από 4.8.2003, ημερομηνία εξόδου του από το εναγόμενο, παρακολούθηση και "πιθανή χειρουργική αντιμετώπιση", όπως τούτο ρητώς αναφέρεται στο προμνησθέν φύλλο νοσηλείας και στο από 14.2.2008 πιστοποιητικό νοσηλείας του εναγομένου, γ)ο ενάγων δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του εναγομένου, κατά τη διάρκεια του εν λόγω χειρουργείου, συνεπεία των οποίων επήλθε τυχόν επιδείνωση του προβλήματος των σφιγκτήρων του, δ) από κανένα από τα προσκομισθέντα και από τον ίδιο τον ενάγοντα στοιχεία, δεν προκύπτει ότι η ακράτεια των κοπράνων, είναι απότοκος του διενεργηθέντος στο εναγόμενο χειρουργείου, κρίνει ότι τα όργανα του εναγομένου, κατά τη διάρκεια της ένδικης χειρουργικής επέμβασης δεν υπέπεσαν σε παράνομες πράξεις ή παραλείψεις, κατά παράβαση των κανόνων της ιατρικής επιστήμης και συνεπώς η ακράτεια του ενάγοντος δεν συνδέεται αιτιωδώς με την επέμβαση αυτή. Ενόψει δε αυτών και της σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 151 του Κ.Δ.Δ., ευχέρειας και όχι υποχρέωσης του Δικαστηρίου να διατάσσει τη συμπλήρωση των αποδείξεων (Σ.τ.Ε. 5/2011, 1843/2010, 330, 1818, 3312/2009, 1848/2007 κ.α.), ο ισχυρισμός περί διενέργειας πραγματογνωμοσύνης, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Συνεπώς, δεν στοιχειοθετείται, κατ' άρθρα 105 - 106 του Εισ.Ν.Α.Κ., ευθύνη του εναγομένου προς αποκατάσταση της επικαλούμενης ηθικής βλάβης του ενάγοντος, απορριπτόμενων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών αυτού, ως αβάσιμων.

9. Επειδή, κατ' ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αγωγή, πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της, ενώ το Δικαστήριο κατ' εκτίμηση των περιστάσεων, απαλλάσσει τον ενάγοντα από τα δικαστικά έξοδα των εναγομένων (άρθρο 275 παρ. 1 του Κ.Δ.Δ.).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Απορρίπτει την αγωγή.

Απαλλάσσει τον ενάγοντα από τα δικαστικά έξοδα των εναγομένων.

Η διάσκεψη του Δικαστηρίου έγινε στην Αθήνα στις 29 Μαίου 2017 και η απόφαση του δημοσιεύθηκε στο ακροατήριό του κατά τη δημόσια συνεδρίαση της 31ης Ιουλίου 2017.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ

ΕΙΡΗΝΗ Σ. ΓΑΡΔΙΚΙΩΤΗ ΑΣΗΜΙΝΑ ΜΙΧΑΛΟΥΤΣΟΥ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ Δ.Δ.

Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΕΛΕΝΗ ΚΟΥΡΟΥΝΙΩΤΟΥ