ΤρΔΕφΑθ 2264/2014

Αστική ευθύνη δημοσίου - Κατάληψη ακινήτου από Δήμο και διαμόρφωση χώρου πλατείας και πρασίνου - Αγωγή αποζημίωσης - Υποχρέωση συμμόρφωσης διοίκησης - Δικαιοδοσία -.

Απόρριψη πρωτοδίκως της αγωγής αποζημίωσης λόγω ελλείψεως δικαιοδοσίας των διοικητικών δικαστηρίων. ʼσκηση έφεσης. Η αγωγή αποζημίωσης που στηρίζεται σε παράλειψη των οργάνων της διοίκησης [Δημοσίου-Δήμου] να συμμορφωθούν με αποφάσεις πολιτικών δικαστηρίων που συνδέονται αρρήκτως με την διαδικασία απονομής της πολιτικής δικαιοσύνης και σχετίζονται με την διαχείριση της ιδιωτικής περιουσίας των εν λόγω προσώπων και όχι με την άσκηση δημόσιας εξουσίας ώστε να εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, δημιουργεί ιδιωτική διαφορά υπαγόμενη στην δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων και όχι διοικητική διαφορά ουσίας με εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων. Απόρριψη εφέσεως.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 2264/2014

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ 15ο ΤΡΙΜΕΛΕΣ

Αποτελούμενο από τους: Νικόλαο Σοϊλεντάκη, Πρόεδρο Εφετών Δ. Δ., Αγάπη Γαλενιανού - Χαλκιαδάκη και Αικατερίνη Καρφάκη - Εισηγήτρια, Εφέτες Διοικητικών Δικαστηρίων και γραμματέα την Αικατερίνη Αδαμοπούλου, δικαστική υπάλληλο,

συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του, στις 11 Φεβρουαρίου 2014 για να δικάσει την έφεση με χρονολογία 25 Φεβρουαρίου 2013 (αριθμ. καταχ. 493/25-2-2013)

της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα(οδός Χαλκοκονδύλη αρ.30) και παραστάθηκε δια του πληρεξούσιου της δικηγόρου Χάρη Συνοδινού, σύμφωνα με την από 10-2-2014 έγγραφη δήλωση (άρθρο 133 παρ.2 του Κ.Δ.Δ.), την οποία κατέθεσε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου,

κατά του Δήμου Αθηναίων, ο οποίος εκπροσωπείται νόμιμα από το Δήμαρχο του και παραστάθηκε δια του πληρεξούσιου του δικηγόρου Στέλιου Μπεζαντέ, σύμφωνα με την από 10-2-2014 έγγραφη δήλωση (άρθρο 133 παρ.2 του Κ.Δ.Δ, την οποία κατέθεσε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου.

Το Δικαστήριο,

μελέτησε τη δικογραφία

και σκέφτηκε σύμφωνα με το νόμο.

1. Επειδή, με την κρινόμενη έφεση, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (1310830 και 3784452 ειδικά έντυπα σειρά Α'), η εκκαλούσα εταιρεία ζητά να εξαφανιστεί η 12942/2012 οριστική απόφαση του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών. Με την απόφαση αυτή, ζητούσε να υποχρεωθεί ο εφεσίβλητος να της καταβάλει το ποσό του 1.769.029,1.9 ευρώ, ως αποζημίωση, κατ' άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ για την αποκατάσταση της ζημίας που επήλθε σε αυτήν το χρονικό διάστημα από 1-9-2011 έως και 31-12-2011 από την παράλειψη των οργάνων του σε συμμόρφωση με αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων για απόδοση του ιδιόκτητου ακινήτου της που βρίσκεται στην περιοχή «Πατήσια» και επί των οδών .....

2. Επειδή, στο άρθρο 93 του Συντάγματος ορίζεται ότι «1. Τα δικαστήρια διακρίνονται σε διοικητικά, πολιτικά και ποινικά και οργανώνονται με ειδικούς νόμους» ενώ στο άρθρο 94 του Συντάγματος ορίζεται ότι «1. Στο Συμβούλιο της Επικρατείας και τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια υπάγονται οι διοικητικές διαφορές, όπως νόμος ορίζει, με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 2. Στα πολιτικά δικαστήρια υπάγονται οι ιδιωτικές διαφορές, καθώς και οι υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας, όπως νόμος ορίζει. 3. Σε ειδικές περιπτώσεις και προκειμένου να επιτυγχάνεται η ενιαία εφαρμογή της αυτής νομοθεσίας μπορεί να ανατεθεί με νόμο η εκδίκαση κατηγοριών ιδιωτικών διαφορών στα διοικητικά δικαστήρια ή κατηγοριών διοικητικών διαφορών ουσίας στα πολιτικά δικαστήρια. 4. Στα πολιτικά ή διοικητικά δικαστήρια μπορεί να ανατεθεί και κάθε άλλη αρμοδιότητα διοικητικής φύσης, όπως νόμος ορίζει. Στις αρμοδιότητες αυτές περιλαμβάνεται και η λήψη μέτρων για τη συμμόρφωση της διοίκησης με τις δικαστικές αποφάσεις. Οι δικαστικές αποφάσεις εκτελούνται αναγκαστικά και κατά του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, όπως νόμος ορίζει». Επίσης, στο άρθρο 1παρ.1 και 2 στοιχ. η' του ν. 1406/1983 ορίζεται ότι «Η εκδίκαση των ιδιωτικών διαφορών ουσίας ανήκει στα υφιστάμενα τακτικά διοικητικά δικαστήρια. Στα πολιτικά δικαστήρια υπάγονται όλες οι ιδιωτικές.». Εξάλλου, κατά την παρ.5 του άρθρου 95 του Συντάγματος «Η διοίκηση έχει υποχρέωση να συμμορφώνεται προς τις δικαστικές αποφάσεις. Η παράβαση της υποχρέωσης αυτής γεννά ευθύνη για κάθε αρμόδιο όργανο, όπως νόμος ορίζει...». Τέλος, με το άρθρο 105 του Εισαγωγικού νόμου του Αστικού Κώδικα ορίζεται ότι: «Για παράνομες πράξεις των οργάνων του Δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το Δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση..» και με το άρθρο 106 του ίδιου νόμου ότι: «Οι διατάξεις των δύο προηγουμένων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους».

3. Επειδή το Σύνταγμα, με τις παραπάνω διατάξεις, οργανώνει την απονομή της δικαιοσύνης με την λειτουργία δικαιοδοτικών οργάνων αντίστοιχων προς τη φύση των αναφυόμενων δικαστικών διαφορών, ως ιδιωτικών ή διοικητικών, κατά τα λοιπά δε αναθέτει στον κοινό νομοθέτη την υποχρέωση να θεσπίζει τους κατάλληλους δικονομικούς κανόνες για την εκδίκαση των ιδιωτικών διαφορών από τα πολιτικά δικαστήρια και των διοικητικών διαφορών από το Συμβούλιο της Επικρατείας και τα διοικητικά δικαστήρια με την επιφύλαξη των αρμοδιοτήτων του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Εξαίρεση από τον κανόνα της κατανομής της δικαιοδοσίας, ανάλογα με τη φύση της διαφοράς ως ιδιωτικής ή διοικητικής, επιτρέπεται με τις τασσόμενες στο άρθρο 94 παρ. 3 του Συντάγματος προϋποθέσεις. Εξάλλου, ενόψει του προβλεπόμενου από το Σύνταγμα οργανωτικού σχήματος των χωριστών δικαιοδοσιών, ο έλεγχος των αποφάσεων και των λοιπών διαδικαστικών πράξεων ενεργείται υποχρεωτικά από όργανα που ανήκουν στον ίδιο δικαιοδοτικό κλάδο, υπό την επιφύλαξη ότι δεν πρόκειται για πράξεις που συνιστούν άσκηση αρμοδιότητας διοικητικής φύσης (βλ. ΑΕΔ 18/2005, ΣτΕ Ολομ. 2490/2006, πρβλ. ΑΕΔ 23/1990). Περαιτέρω, από τις παραπάνω διατάξεις προκύπτει ότι μπορεί μεν να δημιουργηθεί ευθύνη του δημοσίου και των δήμων προς αποζημίωση, κατ' άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, και από παράλειψη οργάνου του κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του και, συνεπώς να δημιουργηθεί διοικητική διαφορά υπαγόμενη στη δικαιοδοσία των διοικητικών δικαστηρίων, μόνο, όταν η παράλειψη αυτή ενέχει άσκηση δημόσιας εξουσίας, είτε γιατί εντάσσεται σε έννομη σχέση του δημόσιου δικαίου μεταξύ κράτους και πολίτη, την οποία πραγματώνει ή επ' ευκαιρία της οποίας τελείται, είτε γιατί συνιστά καθεαυτή δραστηριότητα που αναπτύσσεται υπό καθεστώς νομοθετικής υπεροχής έναντι των πολιτών που αρμόζει αποκλειστικά στο κράτος ή στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ως φορείς δημόσιας εξουσίας, διαφορετικά η ανακύπτουσα διαφορά είναι ιδιωτική (ΑΠ 599/2013). Από τα παραπάνω παρέπεται ότι, αξίωση αποζημίωσης που στηρίζεται σε παράλειψη των οργάνων της Διοίκησης (του Δημοσίου-Δήμου) να συμμορφωθούν με αποφάσεις πολιτικών δικαστηρίων που συνδέονται αρρήκτως με τη διαδικασία απονομής της πολιτικής δικαιοσύνης και σχετίζονται με τη διαχείριση της ιδιωτικής περιουσίας των εν λόγω προσώπων και όχι με άσκηση δημόσιας εξουσίας, ώστε να εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, δημιουργεί ιδιωτική διαφορά υπαγόμενη στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων και όχι διοικητική διαφορά ουσίας με εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων.

4. Επειδή, η εκκαλούσα εταιρεία με την από 1-12-2006 αγωγή της εξέθεσε ότι είχε στην αποκλειστική κυριότητα της ένα ακίνητο (οικόπεδο) έκτασης 1.658,80 τ.μ. (με το επ' αυτού παλαιό νεοκλασικό κτίριο) που βρίσκεται στο Δήμο Αθηναίων και στις οδούς ... στην περιοχή «Πατήσια», το οποίο από το Σεπτέμβριο του έτους 1989 κατέλαβε αυθαίρετα ο εφεσίβλητος Δήμος και το μετέτρεψε σε χώρο πρασίνου και διαμόρφωσε πλατεία. Στη συνέχεια, και μετά από την άσκηση της από 18-5-1994 διεκδικητικής αγωγής της εκκαλούσας κατά του εφεσίβλητου, εκδόθηκε η 6014/1999 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών που αναγνώρισε την κυριότητα της εκκαλούσας στο επίδικο ακίνητο και υποχρέωσε τον εφεσίβλητο να της το αποδώσει. Έφεση του τελευταίου, κατά της εν λόγω απόφασης απορρίφθηκε, με την 9104/2001 απόφαση του Εφετείου Αθηνών. Σε εκτέλεση του πρώτου απογράφου εκτελεστού των εν λόγω αποφάσεων, συντάχθηκε η 2134/23-6-2010 έκθεση αποβολής και εγκατάστασης του δικαστικού επιμελητή ..., βάσει της οποίας το επίδικο ακίνητο αποδόθηκε στην εκκαλούσα. Με την από 1-12-2006 αγωγή ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών η εκκαλούσα εταιρεία προέβαλε ότι, εξαιτίας της παράνομης κατάληψης από τον εφεσίβλητο του επίδικου ακινήτου του ανήκει στην κυριότητα της, καθόσον η εν λόγω απόφαση του Εφετείου κατέστη αμετάκλητη και, κατά παράβαση της απορρέουσας από το άρθρο 95 παρ. 5 του Σ υποχρέωσης σε συμμόρφωση προς τις αποφάσεις των δικαστηρίων, στερήθηκε της νομής του ακινήτου της με αποτέλεσμα να υποστεί ζημία. Για το λόγο αυτόν ζήτησε να υποχρεωθεί ο εφεσίβλητος να της καταβάλει, ως αποζημίωση, κατ' άρθρα 105 και 106 του ΕισΝΑΚ α) ποσό 274.559,11 ευρώ που αντιστοιχεί στα μισθώματα που κατέβαλε το χρονικό διάστημα από 1-9-2001 έως 31-8-2006 για τη στέγαση του Πρακτορείου Κυψέλης σε κτίριο στην οδό ..., β) ποσό 335.299,78 ευρώ, που αντιστοιχεί στα μισθώματα που θα καταβάλει από 1-9-2006 έως 31-12-2011 και γ)ποσό 1.186.170 ευρώ που θα εισέπραττε για μια πενταετία από την εκμίσθωση του ακάλυπτου χώρου του εν λόγω οικοπέδου και συνολικά 1.769.029 ευρώ. Με την εκκαλούμενη απόφαση απορρίφθηκε ως απαράδεκτη η αγωγή της εκκαλούσας με την αιτιολογία ότι η ένδικη διαφορά είναι ιδιωτική, που εμπίπτει στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων.

5. Επειδή, ύστερα από τα παραπάνω και, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ένδικες αξιώσεις της εκκαλούσας όπως εκτέθηκαν δεν συνδέονται με άσκηση δημόσιας εξουσίας, καθόσον στηρίζονται στην «παράλειψη» του εφεσίβλητου να συμμορφωθεί στις παραπάνω αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων, το Δικαστήριο κρίνει ότι η προκύπτουσα διαφορά είναι ιδιωτική υπαγόμενη στη δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων, όπως ορθώς κρίθηκε με την εκκαλούμενη απόφαση, απορριπτόμενων ως αβάσιμων των αντιθέτως προβαλλόμενων με την κρινόμενη έφεση.

6. Επειδή, κατ' ακολουθίαν τούτων, η κρινόμενη έφεση πρέπει να απορριφθεί, να καταπέσει το παράβολο που κατατέθηκε υπέρ του Δημοσίου (άρθρο 277 παρ. 9 Κ.Δ.Δ.) και, κατ' εκτίμηση των περιστάσεων, να απαλλαγεί η εκκαλούσα εταιρεία από τα δικαστικά έξοδα του εφεσίβλητου (άρθρο 275 παρ. 1 Κ.Δ.Δ.).

ΔΙΑ ΤΑΥΤΑ

Απορρίπτει την έφεση.

Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου στο Δημόσιο.

Απαλλάσσει την εκκαλούσα εταιρεία από τα δικαστικά έξοδα.

Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα, στις 27 Μαρτίου 2014 και δημοσιεύτηκε στην ίδια πόλη, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, στις 14 Απριλίου 2014.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ