ΣυμβΠλημΑθ 1777/2016

Εκθεση - Ενδεχόμενος δόλος -.

Εννοια. Ορθότερος νομικός χαρακτηρισμός σε σωματική βλάβη από ενσυνείδητη αμέλεια.

Αριθμός 1777/2016

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΟΔΙΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές, Ιωάννη Παπαϊωάννου, Πρόεδρο Πλημμελειοδικών, Αναστασία Κτενά και Μαρίνα Ευαγγέλου, Πλημμελειοδίκες.

Συνήλθε στο γραφείο του Προέδρου στις 18 Μαΐου 2016, παρουσία της Γραμματέως Νίκης Πουρνάρα, προκειμένου ν' αποφανθεί για την παρακάτω ποινική υπόθεση:

Κατά των: 1) ... κλπ ασκήθηκε ποινική δίωξη για την αξιόποινη πράξη της έκθεσης (υπό ευρεία έννοια) με ενδεχόμενο δόλο, εκ της οποίας προκλήθηκε βαριά βλάβη στην υγεία του παθόντος κατά παραυτουργία και διενεργήθηκε κύρια ανάκριση.

Μετά το πέρας αυτής ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών Αθηνών Νικόλαος Δεληδήμος στις 12 Απριλίου 2016 εισήγαγε τη δικογραφία που σχηματίστηκε στο Συμβούλιο τούτο με την υπ' αριθμ. ΕΓ 98-16/111/13 έγγραφη πρόταση του, η οποία έχει ως εξής:

Προς το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών

ΠΡΟΤΑΣΗ

Ασκήθηκε ποινική δίωξη για «έκθεση (υπό ευρεία έννοια) με ενδεχόμενο δόλο, εκ της οποίας προκλήθηκε βαριά βλάβη στην υγεία του παθόντος κατά παραυτουργία (1, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 26 παρ. 1α, 27 παρ. 1 α δ· β, 306 παρ. 2 περ. α - σε συνδ. με παρ. 1 του Π.Κ.)» εις βάρος των ..., κατοίκου Νέου Φαλήρου Αττικής, οδός ..., ..., κατοίκου ομοίως, οδός ... και ..., οδός ..., με την από 7.11.2015 αρμοδίως απευθυνθείσα παραγγελία προς διενέργεια κυρίας ανακρίσεως, κατόπιν διαβιβάσεως, συμφώνως προς το άρθρο 38 ΚΠΔ και δυνάμει της υπ’ αρ. 84622/2014 αποφάσεως του Η΄ Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που έκρινε αθώο τον ..., ιατρό, της αποδοθείσης εις βάρος του πράξεως «σωματική βλάβη από αμέλεια από υπόχρεο δια παραλείψεως», προκληθείσα στην ..., της υπό στοιχεία ΑΒΜ Δ/2011/4700 ποινικής δικογραφίας για τους εν αυτή αναφερομένους λόγους και διενέργειας, σχετικώς, προκαταρκτικής εξέτασης με την από 10.7.2015 αρμοδίως απευθυνθείσα παραγγελία προς τούτο, υπό το εν αυτή περιεχόμενο και συνισταμένης της κατηγορίας, ως απαγγέλθηκε στις κατηγορούμενες από τον Ανακριτή του ΙΓ΄ Τμήματος του Πρωτοδικείου Αθηνών και κατά συμπύκνωση του νοήματός της, ότι δηλ. στις 18.4.08 στην Αθήνα, νοσηλεύτριες ούσες, απασχολούμενες στο νοσοκομείο "Μετροπόλιταν" - η πρώτη δε εξ αυτών ως "υπεύθυνη των νοσηλευτριών του τρίτου ορόφου" - παρ’ ότι υποχρεούντο από το άρθρο 7 του π.δ. 216/2001 σε περίθαλψη της ασθενούς ... εγκατέλειψαν αυτή αβοήθητη παρά τις εκκλήσεις του συνοδού αυτής και συζύγου της ..., εν όψει της δύσπνοιας και δυσφορίας που αντιμετώπιζε, μη επισκεπτόμενες αυτή στο θάλαμο νοσηλείας και μη ενημερώνοντας άμεσα τους ιατρούς του νοσοκομείου για τα συμπτώματα αυτά, με συνέπεια να υποστεί η ασθενής υποξαιμική εγκεφαλοπάθεια, οφειλόμενη σε παρατεταμένη ελλειπή οξυγόνωση του εγκεφάλου και εξ αυτής να πάσχει, πλέον, από τετραπληγία, καταστάσα ανάπηρη σε σχετικό ποσοστό άνω των 80 %, έχοντας αποδεχθεί οι ίδιες τον κίνδυνο αυτό, διενεργήθηκε κυρία ανάκριση μετά το πέρας της οποίας με την απολογία των κατηγορούμενων (270 παρ. 1 Κ.Π.Δ) και τη γνωστοποίηση του πέρατος στους διαδίκους (308 παρ. 4 ΚΠΔ), όπως προκύπτει από τις από 11.1.2016 εκθέσεις γνωστοποιήσεως στον πληρεξούσιο δικηγόρο και αντίκλητο των κατηγορουμένων ... και την από 12.1.2016 έκθεση γνωστοποίησης προς τους αντικλήτους του παραστάντος ως πολιτικώς ενάγοντος ..., δικαστικό συμπαραστάτη της ... δυνάμει της υπ’ αρ. 10/2010 αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ευρυτανίας, ... και ..., εισάγουμε την σχηματισθείσα υπό στοιχεία Ζ/2015/11848 ποινική δικογραφία, κατά το άρθρο 308 παρ. 1 Κ.Π.Δ, στο Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών και εκθέτουμε συμφώνως προς τις διατάξεις των άρθρων 32 παρ. 1 138 παρ. 2β Κ.Π.Δ τα κάτωθι:

Κατά το άρθρο 306 παρ. 1 και 2 περιπτ. β ΠΚ, όποιος εκθέτει άλλον κι έτσι τον καθιστά αβοήθητο, καθώς και όποιος με πρόθεση αφήνει αβοήθητο ένα πρόσωπο που το έχει στην προστασία του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών και αν η πράξη προκάλεσε στον παθόντα βαρειά σωματική βλάβη, επιβάλλεται κάθειρξη μέχρι δέκα ετών. Στην τελευταία αυτή περίπτωση η αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος συνίσταται στην από την έκθεση επέλευση της βαρειάς σωματικής βλάβης του εκτεθέντος προσώπου. Απαιτείται, συνεπώς, η συνδρομή αντικειμενικού αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της εκθέσεως, ως αιτίας, και της βαρειάς σωματικής βλάβης ως αποτελέσματος (ΑΠ 1796/2011, ΝοΒ, τόμος 60ος, σελ. 1491), που μπορεί να εκδηλωθεί (η έκθεση) είτε ως έγκλημα ενέργειας (περίπτωση α) είτε ως έγκλημα παράλειψης (περίπτωση β), αν και συχνά γίνεται δεκτό (ενδεικτικώς: ΑΠ 1530/2008, ΠΧρ ΝΘ, σελ. 514) ότι και η υπό στενή έννοια έκθεση της πρώτης περίπτωσης, μπορεί να τελεσθεί και δια παραλείψεως υπό τους όρους του άρθρου 15 Π.Κ. Υποκειμενικά απαιτείται δόλος, έστω και ενδεχόμενος, για το βασικό έγκλημα της έκθεσης και αμέλεια του δράστη, σύμφωνα με το άρθρο 29 ΠΚ, για την επέλευση του βαρύτερου αποτελέσματος της βαρειάς σωματικής βλάβης, διότι εάν υπάρχει πρόθεση για την τελευταία, ο δράστης τιμωρείται κατά το άρθρο 310 παρ. 3 ΠΚ, υπό τους όρους όμως της παρ. 2 του άρθρου 27 ΠΚ και μόνον υπό την συνδρομή αυτών. Περαιτέρω, από το άρθρο 27 παρ. 1β που ορίζει ότι "με δόλο (με πρόθεση) πράττει… επίσης όποιος γνωρίζει ότι από την πράξη του ενδέχεται να παραχθούν αυτά τα περιστατικά (της αξιόποινης πράξης) και τα αποδέχεται", προκύπτει ότι ενδεχόμενος δόλος ή κυριολεκτικά "δόλος αποδοχής του ενδεχομένου", υπάρχει στην περίπτωση κατά την οποία ο δράστης δεν προβλέπει μεν το εγκληματικό αποτέλεσμα, αλλά αποβλέπει σε κάτι άλλο, προβλέπει όμως ότι η εκπλήρωση της επιδιώξεώς του θα έχει ως πιθανή συνέπεια την πραγμάτωση του εγκληματικού αποτελέσματος και, παρά τούτο, προχωρεί στην τέλεση της πράξεώς του. Έτσι "αποδέχομαι" τον κίνδυνο επελεύσεως του αποτελέσματος σημαίνει ότι σταθμίζει κάποιος τα υπέρ και τα κατά με βάση τα δεδομένα στοιχεία και αποφασίζει να προβεί στην πράξη για το λόγο ότι αυτό είναι σημαντικότερο από το φόβο μήπως επέλθει τελικώς το αποτέλεσμα (ΑΠ-Ολομ.-4/2010, ΠΧρ Ξ, 719 επ).

Εν προκειμένω από τα στοιχεία της δικογραφίας και συγκεκριμένα τα έγγραφα, τις ενόρκως ληφθείσες καταθέσεις των μαρτύρων, την ανωμοτί εξέταση του παραστάντος ως πολιτικώς ενάγοντος δικαστικού συμπαραστάτη της παθούσης, τις εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης, εκτιμώμενα κατ’ άρθρον 177 Κ.Π.Δ, σε συνδυασμό με την απολογία των κατηγορουμένων, τα υπ’ αυτών κατατεθέντα υπομνήματα και τις εγγράφως παρασχεθείσες εξηγήσεις αυτών, σύμφωνα με το άρθρο 31 παρ. 2 Κ.Π.Δ κατά τη διενέργεια της προκαταρκτικής εξέτασης, προέκυψαν τα εξής: Στις 18.04.2008 η παθούσα ... υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση πρόσθιας αυχενικής δισκεκτομής και σπονδυλοδεσίας με γιατρό τον χειρουργό ..., στο Νοσοκομείο "Μετροπόλιταν", στο Νέο Φάληρο Αττικής, πάσχουσα από συμπτωματική αυχενική δισκοκήλη (περί της επεμβάσεως οράτε την από 15.5.12 έκθεση ιατρικής πραγματογνωμοσύνης του ...). Από ώρα 12.05, οπότε ολοκληρώθηκε η επέμβαση, έως τις 14.00, η παθούσα παρέμεινε στο κέντρο ανάνηψης και, ακολούθως, οδηγήθηκε στο θάλαμο νοσηλείας με αριθμό 314 του ίδιου νοσοκομείου, με φυσιολογική αναπνοή και ομαλή κίνηση των άκρων, συνοδευόμενη από τον σύζυγό της και ήδη δικαστικό συμπαραστάτη αυτής, δηλώσαντα υπό την ιδιότητά του αυτή, για λογαριασμό της, παράσταση πολιτικής αγωγής, ... (σχετ. ή υπό ημερομηνία 18.4.08 αναφορά ενεργειών νοσηλείας και το υπό την αυτή ημερομηνία φύλλο ειδικών ιατρικών εντολών). Οι κατηγορούμενες ... εργάζονται ως νοσηλεύτριες στο παραπάνω νοσοκομείο· η ... δε ήταν υπεύθυνη των νοσηλευτριών του τρίτου ορόφου του κτηρίου όπου στεγάζεται το νοσοκομείο. Περί ώρα 15:40 της 18.4.08 και ενώ οι παραπάνω κατηγορούμενες είχαν "αναλάβει" την εργασία τους από ώρα 15:00, διαρκούσα έως τις 23:00, ο σύζυγος της παθούσας ... διαπίστωσε ότι αυτή εμφάνιζε δύσπνοια και δυσχέρεια στην κατάποση, ειδοποιήσας σχετικώς την κατηγορουμένη ..., η οποία μετέβη στο θάλαμο νοσηλείας υπ’ αρ. 314 και προέβη σε έλεγχο των ζωτικών λειτουργιών της ... (οράτε το από 18.4.08 φύλλο ειδικώς ιατρικών εντολών: ε.α), που διαπιστώθηκε πως ήταν σε φυσιολογικά όρια. Εν τούτοις, λόγω της εξακολούθησης των συμπτωμάτων αυτών στην ασθενή και την επιδείνωση της καταστάσεώς της, η οποία, πλέον, δυσκολεύονταν ιδιαιτέρως και εμφανώς να αναπνεύσει, περί ώρα 16:15 - 16:20 ο ..., ιδιαιτέρως ανήσυχος, χρησιμοποίησε τον ηχητικό μηχανισμό ειδοποίησης του νοσηλευτικού προσωπικού λαμβάνοντας την διαβεβαίωση ότι θα προσέλθει ιατρός αλλά, μη ικανοποιηθείς από την αοριστία της καθησυχαστικής διαβεβαίωσης, διαμαρτυρήθηκε έντονα στην κατηγορούμενη ..., την οποία αναζήτησε και εντόπισε σε άλλους χώρος του τρίτου ορόφου.

Και πάλι όμως ουδείς ιατρός ειδοποιήθηκε προκειμένου να ελέγξει την κατάσταση της νοσηλευομένης ..., δηλ. ούτε ο θεράπων ιατρός ..., ούτε η εφημερεύουσα ιατρός ... ούτε κάποιος άλλος ιατρός του νοσοκομείου, με αποτέλεσμα η κατάστασή της να βαίνει ραγδαίως επιδεινούμενη και η δυσχέρεια της αναπνοής της να μετατρέπεται σε πλήρη αδυναμία να αναπνεύσει. Περί ώρα 16:50 - 16:55 ο επί 30΄ και πλέον ματαίως αναμένων την έλευση ιατρού ..., εισήλθε αλλόφρων στο γραφείο των νοσηλευτών όπου ευρίσκοντο οι κατηγορούμενες, γνωστοποιώντας σε αυτές ότι η σύζυγός του έχει πάψει να αναπνέει. Μόνον τότε οι παραπάνω νοσηλεύτριες επισκέφθηκαν το θάλαμο νοσηλείας της παθούσης και υπό την διαπίστωση της καταστάσεώς της, που ήταν ακριβώς όπως την εξέθετε ο σύζυγός της, δηλ. είχε απωλέσει τις αισθήσεις της και, επιπροσθέτως, ήταν κυανωτική και εμφάνιζε αφρώδες σίελο γύρω από τη στοματική κοιλότητα, ειδοποίησαν την εφημερεύουσα ιατρό ... (επί τούτου βλ. την από 11.1.12 ένορκη κατάθεση του πολιτικώς ενάγοντος, ληφθείσα προ της υποβολής αυτού της σχετικής δηλώσεως και την από 17.9.15 ομοία της ...), η οποία με τη συνδρομή τυχαίως παρευρισκομένης σε παρακείμενο θάλαμο νοσηλείας, για κοινωνικούς λόγους, ιατρού αγνώστων στοιχείων, προσπάθησε να αναζωογονήσει την … και, παραλλήλως, ειδοποίησε τους ιατρούς της ομάδας καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης, που έσπευσαν στο θάλαμο. Η επακολουθήσασα χειρουργική επέμβαση κατέδειξε ότι η νοσηλευόμενη είχε υποστεί μετεγχειρητικά απόφραξη της αναπνευστικής οδού συνεπεία αιματώματος χωροκατακτητικού χαρακτήρα και αναπτύξεως οιδήματος στην ανώτερη αναπνευστική οδό. Παρ’ όλον τούτο, επετεύχθη μόνον η παροχέτευση του αιματώματος δίχως να καταστεί δυνατή η αποφυγή της επελθούσης τετραπληγίας, που κατέστησε αυτή ανάπηρη σε ποσοστό 80%. (σχετ. η υπ’ αρ. πρωτ. 469/6.8.09 γνωμάτευση της Υγειονομικής Επιτροπής του νομού Ευρυτανίας σε συνδυασμό με την από 4.1.2010 γνωμάτευση του ..., το υπ’ αρ. 108994/30.8.2011 έγγραφο του νοσοκομείου "Mühleugrund" σε συνδυασμό με την, ως είρηται, ιατροδικαστική έκθεση), εξ’ αιτίας υποξαιμικής εγκεφαλοπάθειας, προκληθείσα από την παρατεταμένη ανοξία του εγκεφάλου (οράτε την υπ’ αρ. 84622/2014 αμετάκλητη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, δυνάμει της οποίας απηλλάγη της κατηγορίας της σωματικής βλάβης εξ’ αμελείας "από υπόχρεο διά παραλείψεως" ο ενεργήσας την χειρουργική επέμβαση ιατρός ...). Η ανωτέρω προκληθείσα εις βάρος της ... σωματική βλάβη και πάθηση, χαρακτηριζόμενη ως βαρειά τοιαύτη, διότι προξένησε σε αυτή κίνδυνο ζωής και, ακολούθως βαρειά και μακροχρόνια αδυναμία να χρησιμοποιεί το σώμα και τη διάνοιά της (ΑΠ 290/2014, ΠΧρ ΞΕ, 373), οφείλεται αποκλειστικά στη συμπεριφορά των κατηγορουμένων να παραλείψουν την άμεση ειδοποίηση των ιατρών του εν λόγω νοσοκομείου, παρά τις συνεχείς οχλήσεις - εκκλήσεις του συζύγου της παθούσας· η περί του αντιθέτου δε ισχυρισμοί αυτών, διαληφθέντες στα πανομοιοτύπου περιεχομένου υπομνήματά τους, όπου αναλισκώμενες, κυρίως, σε παράθεση του ιστορικού της επεμβάσεως, αρνούνται αναποδείκτως την κατηγορία, είναι απολύτως αβάσιμη και ευθέως διαψευδόμενοι από τις καταθέσεις των ... (οράτε ανωτέρω καθώς επίσης τα πρακτικά συνεδριάσεως και την απόφαση του Η' Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών της συνεδριάσεως της 24.10.14), ... (οράτε πρακτικά και απόφαση: ε.α.). Ως προεξετέθη (σελ. 3η της παρούσης) για να τιμωρηθεί το παραπάνω αποτέλεσμα της βαρειάς σωματικής βλάβης ως επελθόν εξ’ αμελείας, θα πρέπει η κινδυνώδης συμπεριφορά των κατηγορουμένων που εξέθεσε σε κίνδυνο την παθούσα Βιργινία Λύγδη να έχει εκδηλωθεί από πρόθεση, δηλ. και από ενδεχόμενο δόλο τούτων, στοιχειοθετουμένου υπό αυτήν την υποκειμενική προϋπόθεση του (βασικού) εγκλήματος της έκθεσης.

Οπωσδήποτε, το επελθόν αποτέλεσμα ήταν αντιπαθές για τις κατηγορούμενες, πλην όμως τούτο διόλου σημαίνει ότι εξ’ αυτού του λόγου αποκλείεται εξ’ αρχής η συνδρομή του στοιχείου του δόλου. Εν τούτοις, η προεκτεθείσα συμπεριφορά των κατηγορουμένων, όπως αποδόθηκε σε αυτές κατά την απαγγελία της κατηγορίας και όπως από τα αποδεικτικά στοιχεία προέκυψε, δεν εντάσσεται στην έννοια της αποδοχής του επελθόντος εις βάρος της ... αποτελέσματος, όχι μόνον υπό τη στενή έννοια της επιδοκιμασίας αυτού (Ν. Χωραφάς: Ποινικόν Δίκαιον, έκδοση τη επιμελεία Κων. Σταμάτη, σελ. 255,256) αλλά και υπό την κρατούσα ευρεία τοιαύτη, κατά την οποία ο δράστης γνωρίζοντας το σοβαρό ενδεχόμενο επέλευσης του αποτελέσματος, έλαβε σοβαρά υπ’ όψιν του τούτο, το εστάθμησε προς την επιδίωξή του και έκρινε την τελευταία ως σημαντικότερη, έτσι ώστε να προβεί στην πράξη του ελπίζοντας ή ευχόμενος ότι το αξιόποινο αποτέλεσμα, έστω και υπ’ αυτού αποδοκιμαστέο, δεν θα επέλθει. (ΑΠ - Ολομ - 4/2010, ε.α). Οι κατηγορούμενες νοσηλεύτριες, εν προκειμένω, πίστεψαν και όχι, απλώς, ήλπισαν, ότι δεν θα επέλθει το τελικώς επελθόν αποτέλεσμα. Τούτο προκύπτει εκ του γεγονότος ότι η εξ’ αυτών ... είχε προβεί σε έλεγχο της λειτουργίας ζωτικών οργάνων της παθούσας, που διαπιστώθηκε φυσιολογική. Αυτό προκάλεσε στην ίδια και τις συγκατηγορουμένες της, σε συνδυασμό βεβαίως ότι η … ενοσηλεύετο σε νοσοκομείο όπου υπήρχε εφημερεύων ιατρός αλλά και ιατροί άλλων ειδικοτήτων, οι οποίοι προσέτρεξαν όταν, καθυστερημένα, έλαβαν γνώση του περιστατικού, ότι η κατάσταση της ασθενούς τελεί υπό ιατρικό έλεγχο. Στην ίδια κρίση καταλήγουμε βάσει της συμπεριφοράς των κατηγορουμένων μόλις διαπίστωσαν την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η νοσηλευομένη, οπότε αφενός προσπάθησαν ανεπιτηδείως και υπό συνθήκες πανικού (οράτε πρακτικά και απόφαση Μον. Πλημ. Αθηνών: ε.α) να αναστρέψουν την αρνητική πορεία της υγείας της και αφετέρου ειδοποίησαν τους κατάλληλους για την περίπτωση ιατρούς, όπως βέβαια ήδη όφειλαν να έχουν πράξει. Οι παραδοχές μας αυτές αφορούν στο βουλητικό στοιχείο του ενδεχομένου δόλου, ισότιμο, κατά τον νόμο, του γνωστικού στοιχείου ως προς την πλήρωσή του για την κατάφαση ή όχι αυτού του είδους της υποκειμενικής στάσης του δράστη έναντι της πράξεώς του (βλ. Ν. Ανδρουλάκης: "Πως διακρίνεται ο ενδεχόμενος δόλος από την ενσυνείδητη αμέλεια;" ΠΧρ ΜΑ, 18, Αλ., Κωστάρας: "Έννοιες και θεσμοί του Ποινικού Δικαίου", εκδ. 2001, πλαγιάρ. 1503, Γ.Α. Μαγκάκης: "Ποινικό Δίκαιο", εκδ. 1984, σελ. 306 - Ρητώς περί ισοτιμίας των δύο στοιχείων: ΑΠ 268/2014, ΠΧρ ΞΣΤ, σελ. 34), βασιζόμενες στα προαναφερθέντα εμπειρικά κριτήρια (ή, απλώς, "κριτήρια": ΑΠ 552/2011, ΝοΒ, σελ. 956 ή "ενδείκτες"· ΑΠ 1527/2010, ΠΧρ ΞΑ, 582). Επιπροσθέτως, οι κατηγορούμενες, βάσει των προεκτεθέντων, απώθησαν από τη συνείδησή τους την παράσταση του εγκληματικού αποτελέσματος (ΑΠ 268/2014, εα, ΑΠ 768/2013, αδημ. στο νομικό τύπο, ΑΠ 282/2013, αδημ. στο νομικό τύπο, αναφερόμενες σε Κ. Βαθιώτης: "Δόλος: Θεμελίωση και αποκλεισμός στο Ποινικό Δίκαιο", εκδ. 2014, σελ. 129, πλαγιάρ. 553). Οι παραπάνω λόγοι που αποκλείουν την αποδοχή εκ μέρους των κατηγορουμένων του επελθόντος, εν τέλει, αποτελέσματος εις βάρος της ..., ουδόλως επηρεάζουν το ασφαλές της διαπιστώσεως ότι αυτές όφειλαν και ηδύνατο, με βάση της προσωπικές τους ιδιότητες και την γνωστή στις ίδιες, ρητώς επιβαλλόμενη από το άρθρο 7 π.δ. 216/2001, υποχρέωσή τους να περιθάλψουν την παθούσα, όπως κάθε νοσηλευόμενο, πλην όμως παρέλειψαν τούτο από έλλειψη της προσοχής που επιβάλλετο, κατά τα παραπάνω, να επιδειχθεί με συνέπεια να προκληθεί εις βάρος της νοσηλευομένης η προαναφερθείσα βαρειά σωματική βλάβη, που όμως βασίμως πίστεψαν ότι δεν θα επέλθει (για την κρίσιμη διάκριση ανάμεσα σε απλή ή έωλη πίστη και βάσιμη ελπίδα βλ. Κ. Βαθιώτης: ε.α., σελ. 78 -79). Η βαρύνουσα τις κατηγορούμενες αμέλεια είναι ενσυνείδητη, όχι διότι τα προαναφερθέντα, κριτήρια ("ενδείκτες - αντενδείκτες") αποκλείουν εξ’ ορισμού την άνευ συνειδήσεως αμέλεια, ιδίως η απώθηση του ενδεχομένου επέλευσης του βλαπτικού αποτελέσματος (έτσι θεωρείται σε: Γκμπάντι - Μαργαρίτης: "Ποινικό Δίκαιο και ’ρειος Πάγος": εκδ. 2008, σελ. 16), αλλά διότι γνώριζαν ως εκ της ιδιότητάς τους ότι η εμφανισθείσα δύσπνοια και δυσχέρεια στην κατάποση είναι δυνατόν να μην συνιστούν, απλώς, μετεγχειρητικό, ακίνδυνο σύμπτωμα αλλά αποτέλεσμα σοβαρής μετεγχειρητικής επιπλοκής, που απαιτεί άμεση διερεύνηση.

Μη νοουμένου του εγκλήματος της έκθεσης ως εξ’ αμελείας τελεσθέν και προβλεπόμενης της, συνεπεία αυτής, επέλευσης βαρειάς σωματικής βλάβης οφειλομένης σε αμέλεια του δράστη υπό τους όρους του άρθρου 29 ΠΚ, συννόμως χαρακτηρίζεται η αποδοθείσα εις βάρος των κατηγορουμένων αξιόποινη πράξη ως σωματική βλάβη εξ’ αμελείας, τελεσθείσα δια παραλείψεως (314 παρ. 1α, 15, 28 ΠΚ, άρθρο 7 π.δ. 216/2001), επί των αυτών πραγματικών περιστατικών, ο αξιόποινος χαρακτήρας της οποίας όμως έχει εξαλειφθεί, με συνέπεια παραγραφής το αργότερο στις 18.4.2013 (άρθρα 111 - 113 ΠΚ, άρθρο 18 ΠΚ). Τέλος, επισημαίνουμε αφενός ότι η ως άνω εξάλειψη του αξιοποίνου ήδη είχε χωρίσει στις 30.10.2014, οπότε δυνάμει της υπ’ αρ. 84622/2014, ως είρηται, αποφάσεως διαβιβάστηκε παρ’ ημίν η δικογραφία της εκδικασθείσης υποθέσεως προς σχηματισμό νέας, όπερ και εγένετο με τον σχηματισμό της εν θέματι, υπό στοιχεία ΑΒΜ Ζ/2015/11848 ομοίας, και αφετέρου ότι αποδόθηκε εις βάρος του απαλλαγέντος με την προαναφερθείσα απόφαση κατηγορουμένου ... ως "σωματική βλάβη από αμέλεια, από υπόχρεο, δια παραλείψεως" η παράλειψή του "να παρακολουθήσει την ασθενή ... μετά τη διενέργεια της χειρουργικής επέμβασης προς αποτροπή επιπλοκών… παρέλειψε να ενεργήσει εγκαίρως προς ανεύρεση της αιτίας επιδεινώσεως της κατάστασης υγείας της ασθενούς… παρέλειψε να παρακολουθεί αυτή κατά το μετεγχειρητικό στάδιο… παρέλειψε να υποδείξει στο προσωπικό του νοσοκομείου να τον ενημερώσει άμεσα…" και όχι ως έκθεση του άρθρου 306 παρ. 1, 2α ΠΚ (επί του ζητήματος της ασκήσεως ποινικών διώξεων κατ’ επιλογήν του ενδεχομένου δόλου αντί της αμέλειας: βλ. Ν. Ανδρουλάκης: "Ή ποινική δογματική και η απήχησή της στην πράξη 50 χρόνια μετά", ΠΧρ ΝΒ, σελ. 290), κωλυομένης της εφαρμογής της ως άνω διατάξεως, σε συνδυασμό προς εκείνες των άρθρων 308 παρ. 1β, 250 ΚΠΔ ως προς αυτών, λόγω συνδρομής δεδικασμένου (57 ΚΠΔ - ΑΠ 422/2012, ΠΧρ ΞΓ, 40).

Συμφώνως προς τα προεκτεθέντα πρέπει να παύσει οριστικά η ασκηθείσα εις βάρος των κατηγορουμένων ποινική δίωξη της κατ’ ορθότερον νομικό χαρακτηρισμό αποδοθείσης εις βάρος τους αξιόποινης πράξης της σωματικής βλάβης εξ’ αμελείας τελεσθείσα δια παραλείψεως (314 παρ. 1α, 28, 15 ΠΚ, άρθρο 7 π.δ. 216/2001) λόγω παραγραφής επελθούσης το αργότερο στις 18.4.2013 (άρθρα 111 - 113, 18 ΠΚ, άρθρο 310 ΚΠΔ) δίχως να συντρέχει λόγος επιβολής εξόδων εις βάρος οιουδήποτε.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ: Να χαρακτηρισθεί η αποδοθείσα εις βάρος των κατηγορουμένων ... αξιόποινη πράξη από "έκθεση (με ενδεχόμενο δόλο) από την οποία προκλήθηκε βαρειά βλάβη στην υγεία του παθόντος κατά παραυτουργία" σε σωματική βλάβη εξ’ αμελείας, τελεσθείσα δια παραλείψεως (314 παρ. 1α, 28, 15 ΠΚ, άρθρο 7 π.δ. 216/2001).

Να παύσει οριστικώς ή κατά των κατηγορουμένων ποινική δίωξη για την πράξη της σωματικής βλάβης εξ’ αμελείας τελεσθείσα δια παραλείψεως εις βάρος των ... και ....

Αθήνα, 11.4.2016

Ο Εισαγγελέας

Νικόλαος Δεληδήμος

Εισαγγελεύς Πρωτοδικών

Αφού έλαβε υπόψη του την παραπάνω πρόταση του Εισαγγελέως Πλημ/κών Αθηνών Νικολάου Δεληδήμου.

ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΤΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Για όσους λόγους αναπτύσσονται και αναλύονται στην παραπάνω εισαγγελική πρόταση, στους οποίους ως νόμιμους και βάσιμους το Συμβούλιο αναφέρεται, πρέπει: Α) Να αποφανθεί 1] ότι η αποδοθείσα σε βάρος των κατηγορουμένων: 1 ..., 2) ... και 3) ..., αξιόποινη πράξη της έκθεσης (με ενδεχόμενο δόλο) από την οποία προκλήθηκε βαριά βλάβη στην υγεία του παθόντος κατά παραυτουργία συνιστά, κατ' ορθότερο νομικό χαρακτηρισμό, σωματική βλάβη εξ' αμελείας, τελεσθείσα δια παραλείψεως και Β) Να παύσει οριστικά η ποινική δίωξη που ασκήθηκε σε βάρος των κατηγορουμένων: 1) ..., 2) ... και 3) ..., για την πράξη της σωματικής βλάβης εξ' αμελείας, τελεσθείσα δια παραλείψεως, σε βάρος της ..., στο Νέο Φάληρο Αττικής, την 18-4-2008, λόγω παραγραφής.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

ΑΠΟΦΑΙΝΕΤΑΙ ότι η αποδοθείσα σε βάρος των κατηγορουμένων: 1) ..., κατοίκου Νέου Φαλήρου Αττικής, οδός ..., 2) ..., κατοίκου Νέου Φαλήρου Αττικής, οδός ... και 3) ..., οδός ..., πράξη της έκθεσης (με ενδεχόμενο δόλο) από την οποία προκλήθηκε βαριά βλάβη στην υγεία του παθόντος κατά παραυτουργία, συνιστά, κατ' ορθότερο νομικό χαρακτηρισμό, σωματική βλάβη εξ αμελείας, τελεσθείσα δια παραλείψεως.

ΠΑΥΕΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ την ποινική δίωξη που ασκήθηκε σε βάρος των κατηγορουμένων: 1) ..., 2) ... και 3) ..., για την πράξη της σωματικής βλάβης εξ' αμελείας, τελεσθείσα δια παραλείψεως, σε βάρος της ..., στο Νέο Φάληρο Αττικής, την 18-4-2008.

Αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 18 Μαΐου 2016 και εκδόθηκε στις 25/5/2016.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ιωάννης Παπαϊωάννου

Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Νίκη Πουρνάρα

ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ

Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ

Αναστασία Κτενά