ΣτΕ.Ολ 1339/2018

 

Δημοτικά τέλη - δημοτικοί φόροι. Προϋποθέσεις επιβολής τους στη Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε..

 

 

 

 

Αριθμός 1339/2018

 

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

 

 

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 7 Οκτωβρίου 2016, με την εξής σύνθεση: Νικ. Σακελλαρίου, Πρόεδρος, Χρ. Ράμμος, Ι. Γράβαρης, Αντιπρόεδροι του Συμβουλίου της Επικρατείας, Ι. Μαντζουράνης, Αικ. Χριστοφορίδου, Μ.-Ελ. Κωνσταντινίδου, Π. Ευστρατίου, Γ. Ποταμιάς, Μ. Γκορτζολίδου, Ε. Αντωνόπουλος, Π. Καρλή, Μ. Παπαδοπούλου, Δ. Κυριλλόπουλος, ’. Καλογεροπούλου, Ε. Κουσιουρής, Κ. Κουσούλης, Κ. Φιλοπούλου, Κ. Πισπιρίγκος, Μ. Πικραμένος, Τ. Κόμβου, Β. Αναγνωστοπούλου - Σαρρή, Σ. Βιτάλη, Ηλ. Μάζος, Θ. Τζοβαρίδου, Β. Πλαπούτα, Ό. Παπαδοπούλου, Ι. Σύμπλης, Σύμβουλοι, Μ. Σταματοπούλου, Π. Γρουμπού, Μ.-Ελ. Παπαδημήτρη, Πάρεδροι. Από τους ανωτέρω οι Σύμβουλοι Κ. Πισπιρίγκος και Θ. Τζοβαρίδου, καθώς και η Πάρεδρος Μ. Σταματοπούλου μετέχουν ως αναπληρωματικά μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ. 2 του ν. 3719/2008. Γραμματέας η Μ. Παπασαράντη.

 

Για να δικάσει την από 10ης Νοεμβρίου 2015 αίτηση:

 

του Δήμου Κρωπίας Ν. Αττικής, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Απόστολο Παπακωνσταντίνου (Α.Μ. 25904), που τον διόρισε με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του,

 

κατά των Υπουργών: 1. Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, 2. Οικονομικών, 3. Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και 4. Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, οι οποίοι παρέστησαν με τον Δημήτριο Μακαρονίδη, Νομικό Σύμβουλο του Κράτους.

 

Η πιο πάνω αίτηση εισάγεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, κατόπιν της από 28ης Ιανουαρίου 2016 πράξεως του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω της σπουδαιότητάς της, σύμφωνα με τα άρθρα 14 παρ. 2 εδάφ. α´, 20 και 21 του π.δ. 18/1989.

 

Με την αίτηση αυτή ο αιτών Δήμος επιδιώκει να ακυρωθεί η τεκμαιρόμενη απόρριψη από τους Υπουργούς Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομικών, Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων της από 3.8.2015 αιτήσεώς του περί εκδόσεως της προβλεπόμενης στο άρθρο 10 παρ. 2 του ν. 3631/2008 κοινής υπουργικής αποφάσεως και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

 

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Π. Ευστρατίου.

 

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του αιτούντος Δήμου, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον αντιπρόσωπο των Υπουργών, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.

 

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

 

 

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο ν Ν ό μ ο

 

 

1. Επειδή, η κρινόμενη αίτηση, η οποία ασκείται νομίμως χωρίς την καταβολή παραβόλου, εισάγεται στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας λόγω σπουδαιότητος, με την από 28.1.2016 πράξη του Προέδρου του Δικαστηρίου.

 

 

2. Επειδή, με την αίτηση αυτή ζητείται η ακύρωση της παραλείψεως των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομικών, Οικονομίας - Ανάπτυξης και Τουρισμού, Υποδομών - Μεταφορών και Δικτύων να προβούν στην έκδοση της προβλεπομένης στο άρθρο 10 παρ. 2 του ν. 3631/2008 κοινής υπουργικής αποφάσεως.

 

 

3. Επειδή, κατά το άρθρο 45 παρ. 4 του π.δ/τος 18/1989 (Α΄ 8) είναι δυνατή η άσκηση αιτήσεως ακυρώσεως και κατά παραλείψεως της διοικητικής αρχής να προβεί σε οφειλόμενη νόμιμη ενέργεια, ή κατά ρητής αρνήσεως της αρχής να προβεί στην ενέργεια αυτή, εφόσον ο νόμος ή ο υπερκείμενος του νόμου κανόνας δικαίου επιβάλλει την υποχρέωση σ’ αυτήν να ρυθμίσει συγκεκριμένο ζήτημα με την έκδοση εκτελεστής διοικητικής πράξεως. Τέτοια παράλειψη ή άρνηση δεν υπάρχει οσάκις ο νόμος παρέχει την εξουσία στην διοικητική αρχή να ρυθμίζει ζήτημα με κανονιστική πράξη, διότι η εκτίμηση της σκοπιμότητας για την έκδοση ή όχι κανονιστικής πράξεως και για τον χρόνο εκδόσεώς της ανήκει, στην ανέλεγκτη από τον ακυρωτικό δικαστή, κρίση της διοικητικής αρχής. Εξαίρεση από την αρχή αυτή υπάρχει είτε όταν η νομοθετική εξουσιοδότηση επιβάλλει στην Διοίκηση υποχρέωση για την έκδοση κανονιστικής πράξεως, εφόσον συντρέχουν ορισμένες αντικειμενικές προϋποθέσεις, όπως στην περίπτωση που ο ίδιος ο νόμος καθιερώνει αμέσως και ευθέως ένα δικαίωμα των πολιτών, καταλείπει δε απλώς στον εξουσιοδοτούμενο από αυτόν κανονιστικό νομοθέτη να θεσπίσει συμπληρωματικούς κανόνες, αναγκαίους για τη ρύθμιση τεχνικών λεπτομερειών ή των όρων ασκήσεως του δικαιώματος ή εντός ορισμένης προθεσμίας, είτε όταν η υποχρέωση της Διοικήσεως να προβεί σε κανονιστική ρύθμιση προκύπτει ευθέως εκ του Συντάγματος. Στην περίπτωση αυτή η άσκηση της αρμοδιότητας προς κανονιστική ρύθμιση καθίσταται δέσμια, η παράλειψη δε της Διοικήσεως να ασκήσει την κανονιστική αυτή αρμοδιότητα είναι αντίθετη προς τον νόμο (βλ. ΣτΕ 464/2016, 4446/2015 Ολομ., 4003/2014 Ολομ., 3749/2013 Ολομ., 1849/2009 Ολομ., 4917/2012, πρβλ. ΣτΕ 1430/1981 Ολομ., 1242/2008 7μ., 3395/2014).

 

 

4. Επειδή, με το άρθρο πρώτο του ν. 2338/1995 (Α΄ 202) κυρώθηκε η «Σύμβαση Ανάπτυξης Αεροδρομίου», δηλαδή η σύμβαση ανάπτυξης του νέου διεθνούς αεροδρομίου των Αθηνών στα Σπάτα (εφεξής: ΣΑΑ) και ιδρύθηκε η εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.». Η σύμβαση αυτή προβλέπει, μεταξύ άλλων, τα εξής: ’ρθρο 1 «… "Αεροδρόμιο" σημαίνει το νέο Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών που θα κατασκευασθεί από την Εταιρεία Αεροδρομίου στα Σπάτα σύμφωνα με την παρούσα Σύμβαση ... "Ακίνητο" σημαίνει την εδαφική περιοχή που διαγραμμίζεται με πράσινο στο χάρτη του Παραρτήματος 1, Τμήμα 1 (Ακίνητο και Ζώνη Περιορισμένης Ανάπτυξης) μαζί με οποιοδήποτε τμήμα της Ζώνης Περιορισμένης Ανάπτυξης που καθίσταται εκάστοτε μέρος του Ακινήτου σύμφωνα με το ’ρθρο 7.1.3. (Ακίνητο) ή με το ’ρθρο 19.1.5 (Επέκταση του Αεροδρομίου). … "Εταιρεία Αεροδρομίου" σημαίνει την ανώνυμη εταιρεία που θα συσταθεί με τον Κυρωτικό Νόμο με την επωνυμία "Διεθνής Αερολιμήν Αθηνών Α.Ε.". … "Ζώνη Περιορισμένης Ανάπτυξης" σημαίνει την εδαφική περιοχή που διαγραμματίζεται με κόκκινο στον χάρτη του Παραρτήματος 1, Τμήματος 1 (Ακίνητο και Ζώνη Περιορισμένης Ανάπτυξης). …». ’ρθρο 5 «… 5.2. Το Ελληνικό Δημόσιο αναλαμβάνει την υποχρέωση ότι εάν οποτεδήποτε μετά την υπογραφή της παρούσας Σύμβασης υπάρξει μεταβολή του εφαρμοστέου δικαίου που: … (iii) τροποποιεί τις διατάξεις της παρούσας Σύμβασης ή καθιστά οποιεσδήποτε υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου, ή ειδικά δικαιώματα που έχουν παρασχεθεί στην Εταιρεία Αεροδρομίου κατά την παρούσα Σύμβαση, άκυρα ή μη εφαρμόσιμα, … το Ελληνικό Δημόσιο θα αποζημιώσει την Εταιρεία Αεροδρομίου, …». ’ρθρο 7 «7.1. Ακίνητο: 7.1.1. Με τη δημοσίευση του Κυρωτικού Νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως το Ελληνικό Δημόσιο θα καταστεί ο αποκλειστικός κύριος ολοκλήρου του Ακινήτου … 7.1.2. Το Ελληνικό Δημόσιο αναλαμβάνει την υποχρέωση ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της Συμβατικής Περιόδου θα έχει την κυριότητα του Ακινήτου … 7.2. Επικαρπία: 7.2.1. Το Ελληνικό Δημόσιο συνιστά με την παρούσα επικαρπία υπέρ της Εταιρείας Αεροδρομίου για τη διάρκεια της Συμβατικής Περιόδου επί ολοκλήρου του Ακινήτου … 7.1.3. Η Εταιρεία Αεροδρομίου θα εγείρει όλα τα κτίρια, κατασκευές ή άλλες εγκαταστάσεις που απαιτούνται για το Έργο επί του Ακινήτου ή, εάν η Εταιρεία Αεροδρομίου είναι σε θέση να αποδείξει στο Ελληνικό Δημόσιο ότι οποιοδήποτε τέτοιο κτίριο, κατασκευή ή εγκατάσταση είναι ευλόγως αναγκαία για το Έργο και δεν δύναται να κατασκευασθεί επί του Ακινήτου, τότε θα το κατασκευάζει σε τμήμα της Ζώνης Περιορισμένης Ανάπτυξης που συνορεύει με το Ακίνητο, εκτός εάν η Εταιρεία Αεροδρομίου δύναται να αποδείξει ότι δεν θα έπρεπε να συνορεύει ... Εάν η Εταιρεία Αεροδρομίου αποδείξει ότι το σχετικό κτίριο, κατασκευή ή άλλη εγκατάσταση είναι ευλόγως αναγκαία για το Έργο και δεν δύναται να κατασκευασθεί επί του Ακινήτου, το αναγκαίο τμήμα της Ζώνης Περιορισμένης Ανάπτυξης θα απαλλοτριωθεί επ’ ονόματι του Ελληνικού Δημοσίου, με δαπάνες της Εταιρείας Αεροδρομίου, ώστε το σχετικό τμήμα της Ζώνης Περιορισμένης Ανάπτυξης να δύναται να χρησιμοποιηθεί για τον σχετικό σκοπό ... Το σχετικό τμήμα της Ζώνης Περιορισμένης Ανάπτυξης (είτε συνορεύει είτε όχι με το Ακίνητο) θα καταστεί τμήμα του Ακινήτου και θα περιληφθεί στην Επικαρπία. … 7.3. Ζώνη Περιορισμένης Ανάπτυξης 7.3.1. Για λόγους περιβαλλοντικούς και ασφάλειας, για να αποφευχθούν συγκρουόμενες χρήσεις γης και για να εξασφαλιστεί η αρμόζουσα ισορροπία στη χρήση γης, το Ελληνικό Δημόσιο αναλαμβάνει την υποχρέωση, … να εξασφαλίσει ότι (α) ουδέν τμήμα της Ζώνης Περιορισμένης Ανάπτυξης θα περιληφθεί σε οποιοδήποτε Σχέδιο Πόλεως …». ’ρθρο 14 «… 14.13. … 14.13.1. “Αεροπορικές Δραστηριότητες” σημαίνει την παροχή στο Αεροδρόμιο ή σε σχέση με αυτό οποιωνδήποτε διευκολύνσεων ή/ και υπηρεσιών για τους σκοπούς: (α) της προσγείωσης, στάθμευσης ή απογείωσης των αεροσκαφών (β) της εξυπηρέτησης αεροσκαφών … ή/και (γ) της διακίνησης επιβατών, … αποσκευών, φορτίου ή ταχυδρομείου σε όλα τα στάδια εφόσον βρίσκονται σε εγκαταστάσεις του Αεροδρομίου … συμπεριλαμβανομένων ενδεικτικώς, (σε κάθε περίπτωση κατά το μέτρο που υποστηρίζουν τις καθοριζόμενες στο ’ρθρο 14.13.1 (α) έως (γ) ανωτέρω δραστηριότητες) των υπηρεσιών και διευκολύνσεων που προσδιορίζονται στο Τμήμα 1 του Παραρτήματος 11 (Αεροπορικές Δραστηριότητες). Δεν αποτελούν μέρος των Αεροπορικών Δραστηριοτήτων οι διευκολύνσεις και υπηρεσίες οι παρεχόμενες στο Αεροδρόμιο που καθορίζονται στο Τμήμα 2 του Παραρτήματος 11 (Αεροπορικές Δραστηριότητες) και οι λοιπές υπηρεσίες και διευκολύνσεις κατά το μέτρο που δεν υποστηρίζουν τις δραστηριότητες που καθορίζονται στο ’ρθρο 14.13.1 (α) έως (γ) ανωτέρω. …». [Στις “Αεροπορικές Δραστηριότητες” περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι υπηρεσίες φωτισμού της περιοχής του Αεροδρομίου, καθαρισμού και φωτισμού δημοσίων χώρων και διάθεσης και επεξεργασίας απορριμμάτων και αποβλήτων (Παράρτημα 11, Τμήμα 1 της ΣΑΑ).] ’ρθρο 25 (με τίτλο «Φόροι και τέλη») «… 25.1. … 25.1.2. … η Εταιρεία Αεροδρομίου θα απολαύει των ακολούθων απαλλαγών και προνομίων έως και την 31 Δεκεμβρίου 2015 … ζ) η Εταιρεία Αεροδρομίου θα απαλλάσσεται από το φόρο ακινήτου περιουσίας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, οποιουδήποτε οργανισμού τοπικής αυτοδιοικήσεως ή/και οποιουδήποτε τρίτου γενικά. … 25.6. Εκτός των προνομίων που χορηγούνται σύμφωνα με το άρθρο 26 του Νόμου 2093/1992 η Εταιρεία Αεροδρομίου δυνατόν να υποχρεωθεί να καταβάλλει κατ’ έτος ανταποδοτικές και άλλες δημοτικές ή κοινοτικές επιβαρύνσεις, φόρους ή τέλη, οποιουδήποτε είδους ή φύσεως, που επιβάλλονται από τις κοινότητες Σπάτων, Παιανίας, Μαρκοπούλου, Λούτσας και Ραφήνας, αλλά σε καμία περίπτωση, και μη λαμβανομένης υπόψη οποιασδήποτε περί του αντίθετου νομοθετικής διάταξης, το αθροιστικό ποσό όλων αυτών των επιβαρύνσεων, φόρων και τελών (μαζί με οποιεσδήποτε τέτοιες επιβαρύνσεις φόρους και τέλη που επιβάλλονται από οποιοδήποτε άλλη κοινότητα) δεν δύναται να υπερβαίνει κατ’ έτος το ήμισυ τοις εκατό των ακαθαρίστων εσόδων της Εταιρείας Αεροδρομίου για το αντίστοιχο έτος. 25.7. …». ’ρθρο 29 «… 29.3.1. Η Εταιρεία Αεροδρομίου: α) θα χρησιμοποιήσει τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνικές που δεν συνεπάγονται υπερβολικό κόστος για να εξασφαλίσει ότι η αποθήκευση, επεξεργασία και διάθεση όλων των Υλών που δημιουργούνται εκάστοτε στο ή επί του Αεροδρομίου, ή/και στο Ακίνητο κατά τη διάρκεια της κατασκευής, θέσης σε λειτουργία, ολοκλήρωσης, ανάπτυξης, συντήρησης ή/και λειτουργίας του Αεροδρομίου ή άλλως είναι τέτοια ώστε να ελαχιστοποιείται οποιαδήποτε ρύπανση που μπορεί να προκαλέσουν οι Ύλες αυτές στο Περιβάλλον ή/και οποιαδήποτε βλάβη σε ανθρώπινο ή οποιοδήποτε άλλο οργανισμό. β) θα κατασκευάσει, θα λειτουργεί και θα διατηρεί εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων τέτοιου τύπου και σε τέτοια τοποθεσία με χρησιμοποίηση των καλυτέρων διαθεσίμων τεχνικών χωρίς αυτό να συνεπάγεται υπερβολική δαπάνη, ώστε να εξασφαλίζεται ότι: i) οποιαδήποτε απόβλητα που δημιουργούνται εκάστοτε στο ή επί του Αεροδρομίου, ή/και του Ακινήτου, κατά τη διάρκεια της κατασκευής, θέσης σε λειτουργία, ολοκλήρωσης, ανάπτυξης, συντήρησης ή/και λειτουργίας του Αεροδρομίου ή άλλως, δεν θα απελευθερώνουν στο Περιβάλλον οποιαδήποτε Ύλη που είναι ικανή να προκαλέσει ρύπανση στο Περιβάλλον ή/και να βλάψει ανθρώπινο ή οποιονδήποτε άλλο οργανισμό και ii) τα εν λόγω απόβλητα και οι Ύλες να καθίστανται αβλαβείς για το Περιβάλλον ή/και τον ανθρώπινο ή κάθε άλλο οργανισμό. γ) …». Περαιτέρω, ο ως άνω ν. 2338/1995 ορίζει στο άρθρο τρίτο τα εξής: «1. Ιδρύεται νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας με έδρα το Δήμο Σπάτων και επωνυμία "Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε." … 2. Εγκρίνεται το από 31 Ιουλίου 1995 Καταστατικό της Εταιρείας της προηγούμενης παραγράφου που έχει ως εξής. … ’ρθρο 1 … ’ρθρο 2 2.1. … Σκοπός της Εταιρείας είναι: α) Η εκπλήρωση οποιωνδήποτε ή και όλων των εργασιών ή δραστηριοτήτων που συνδέονται με …, τη θέση σε λειτουργία, τη συντήρηση, τη λειτουργία, τη διοίκηση και την ανάπτυξη αεροδρομίου στα Σπάτα Αττικής …» και στο άρθρο όγδοο τα εξής: «Η κατασκευή και η λειτουργία του νέου διεθνούς αερολιμένα της Αθήνας στα Σπάτα γίνεται κάτω από τους ακόλουθους περιβαλλοντικούς όρους: … ε53) Η συλλογή των στερεών απορριμμάτων να γίνεται σε ειδικούς κάδους κατασκευασμένους σύμφωνα με τη βέλτιστη διεθνή πρακτική και τοποθετημένους σε καθορισμένα σημεία, τα οποία θα βρίσκονται σε άμεση γειτονία με τους χώρους παραγωγής των απορριμμάτων. Η επιλογή των σημείων συλλογής να γίνει κατά τρόπον ώστε η κίνηση των απορριμματοφόρων οχημάτων προς και από αυτά να μη δημιουργεί προβλήματα στην ομαλή λειτουργία του αεροδρομίου. Ο αριθμός και το μέγεθος των κάδων που θα χρησιμοποιηθούν να είναι ικανοποιητικός και πάντως τέτοιος ώστε να εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία του αεροδρομίου. ε54) Η διαχείριση (συλλογή και μεταφορά) των στερεών απορριμμάτων εντός του χώρου του αεροδρομίου θα γίνεται από τον Ανάδοχο, μέσω της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του όρου 3 ή άλλον αρμόδιο φορέα που θα συσταθεί για το σκοπό αυτόν. ε55) η μεταφορά των απορριμμάτων θα γίνεται με απορριμματοφόρα οχήματα, τα οποία θα διαθέτουν σύστημα μηχανικής συλλογής κάδων. Επίσης, θα πρέπει να είναι εφοδιασμένα με το κατάλληλο σύστημα συμπίεσης. Ο αριθμός και η χωρητικότητα των απορριμματοφόρων να είναι ανάλογος των αναγκών που αυτά θα εξυπηρετούν, λαμβανομένου υπόψη ότι οι κινήσεις των συγκεκριμένων οχημάτων εντός του χώρου του αεροδρομίου θα πρέπει να είναι σχετικά περιορισμένες, προς αποφυγή δημιουργίας προβλημάτων λειτουργικότητας του αεροδρομίου. ε55) Η τελική διάθεση των στερεών απορριμμάτων θα γίνεται σε χώρο υγειονομικής ταφής (Χ.Υ.Τ.Α.), σύμφωνα με τις υποδείξεις του Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α. (Ενιαίου Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής), από τον οποίο και θα εξυπηρετείται η περιοχή του αεροδρομίου και βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας για τη διάθεση των στερεών απορριμμάτων. …».

 

 

5. Επειδή, ενόψει του ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, δεν εφαρμοζόταν στην πράξη η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 25 παρ. 25.6 της ΣΑΑ, με το υπό στοιχεία …/21.5.2003 έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της εταιρείας "Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε." ζητήθηκε η συνδρομή των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Μεταφορών και Επικοινωνιών και Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης για την εφαρμογή, με την έκδοση κοινής υπουργικής αποφάσεως ή με άλλο πρόσφορο τρόπο, της ανωτέρω διατάξεως της ΣΑΑ, η οποία «αφορά κυρίως στην διαδικασία καταλογισμού και καταβολής από την Εταιρεία Αεροδρομίου του Δημοτικού Φόρου (του "Φόρου επί των Ηλεκτροδοτούμενων Χώρων των χρησιμοποιουμένων ή προοριζομένων δια κατοικίαν ή δια άσκησιν επαγγέλματος") που προβλέπεται από το άρθρο 10 του ν. 1080/80 ... στους Δήμους των οποίων τα διοικητικά όρια εκτείνονται εντός των στεγασμένων και μη χώρων του Αερολιμένα "Ελευθέριος Βενιζέλος"». Στο ίδιο έγγραφο αναφέρεται ότι, κατά τη χρήση 1.1.2002-31.12.2002, η εταιρεία "Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε." κατέβαλε, μέσω της "ΔΕΗ Α.Ε.", το ποσό του 1.424.442 ευρώ στον (τότε) Δήμο Σπάτων, 310.826 ευρώ στον (τότε) Δήμο Παιανίας, 10 ευρώ στον (τότε) Δήμο Μαρκόπουλου και 10.242 ευρώ στον (τότε) Δήμο Αρτέμιδος, δηλαδή το συνολικό ποσό του 1.745.520 ευρώ, το οποίο υπερέβαινε κατά πολύ το ποσό των 705.149,05 ευρώ, στο οποίο αντιστοιχούσε κατά τη χρήση εκείνη το ποσοστό 0,5% επί των ακαθαρίστων εσόδων της "Εταιρείας Αεροδρομίου" (208.074.190,86 ευρώ ακαθάριστα έσοδα × 0,5% το φορολογικό προνόμιο = 705.149,05 ευρώ η υποχρέωση της "Εταιρείας Αεροδρομίου" έναντι όλων των Δήμων και για το σύνολο των δυνάμενων να επιβληθούν φόρων, τελών και λοιπών επιβαρύνσεων). Περαιτέρω, στο εν λόγω έγγραφο του Γενικού Διευθυντή της εταιρείας «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.» αναφέρεται ότι, εξαιτίας του γεγονότος ότι το άρθρο 25.6 ΣΑΑ κατισχύει έναντι οποιασδήποτε αντίθετης διάταξης νόμου, "απαιτείται να εξευρεθεί η πλέον κατάλληλη κανονιστική βάση για την ορθή εφαρμογή του από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, με σκοπό (α) την χρέωση του δημοτικού φόρου και κάθε άλλου τέλους που δύναται να επιβληθεί από τους Δήμους Σπάτων, Παιανίας, Μαρκοπούλου, Αρτέμιδος και Ραφήνας και κάθε άλλη κοινότητα, σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, σε απολογιστική βάση μετά την έγκριση και κατά νόμο δημοσίευση των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων της Εταιρείας Αεροδρομίου, ρητά και ειδικά εξαιρουμένης της τελευταίας από την υποχρέωση περιοδικής καταβολής τους μέσω της ΔΕΗ και (β) την άμεση επιστροφή στην Εταιρεία Αεροδρομίου από τους εισπράξαντες Δήμους κάθε αχρεωστήτως καταβληθέντος ποσού μέχρι την ημερομηνία θέσης σε ισχύ της παραπάνω διαδικασίας και (γ) την ρύθμιση κάθε συναφούς ζητήματος".

 

 

6. Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, δηλαδή της εκ μέρους της εταιρείας «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.» καταβολής στους προαναφερθέντες Ο.Τ.Α. ποσών που φαίνεται ότι υπερέβαιναν το προβλεπόμενο από το άρθρο 25 παρ. 25.6 της ΣΑΑ ποσοστό επί των ακαθαρίστων εσόδων της, με το άρθρο 10 παρ. 2 και 3 του ν. 3631/2008 (Α΄ 6/29.1.2008) ορίσθηκαν τα εξής: «2. Κατ’ εφαρμογή του άρθρου 25.6 της Σύμβασης Ανάπτυξης Αεροδρομίου (Σ.Α.Α.), όπως αυτή κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2338/1995 (ΦΕΚ 202 Α΄), καθορίζεται, με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομίας και Οικονομικών και Μεταφορών και Επικοινωνιών, η διαδικασία επιβολής και είσπραξης ανταποδοτικών και άλλων δημοτικών ή κοινοτικών επιβαρύνσεων, φόρων ή τελών από τους Δήμους Σπάτων, Παιανίας, Μαρκόπουλου Μεσογαίας, Αρτέμιδος, Ραφήνας και Κορωπίου, καθώς και από κάθε άλλο δικαιούχο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) σε βάρος της εταιρείας "Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε." (Δ.Α.Α. Α.Ε.). 3. Ποσά που εισπράχθηκαν από τους ανωτέρω Ο.Τ.Α. καθ’ υπέρβαση του προβλεπόμενου από το άρθρο 25.6 της Σ.Α.Α. ανώτατου ορίου από την 28.3.2001 και μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, συμψηφίζονται με μεταγενέστερες οφειλές». Στην αιτιολογική έκθεση του ως άνω νόμου αναφέρονται τα εξής: «Μέχρι σήμερα δεν κατέστη δυνατή η εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 25.6 της Σύμβασης Ανάπτυξης Αεροδρομίου από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης εντός των διοικητικών ορίων των οποίων αναπτύχθηκε και λειτουργεί ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών με αποτέλεσμα το γεγονός αυτό να οδηγήσει σε σημαντική και αδικαιολόγητη επιβάρυνση της εταιρείας αεροδρομίου, καθώς και συνακόλουθη αξίωσή της σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου κατά τις διατάξεις της ΣΑΑ και του ν. 2338/1995. Αυτό οφείλεται ιδιαίτερα στην αδυναμία εξέλιξης και προσαρμογής του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου για την επιβολή και είσπραξη δημοτικών και κοινοτικών τελών και λοιπών επιβαρύνσεων με την ειδική ρύθμιση της ΣΑΑ, η οποία σε κάθε περίπτωση κατισχύει των αντίθετων με αυτήν προγενέστερων διατάξεων. Με την προτεινόμενη ρύθμιση δίδεται εξουσιοδότηση στους αρμόδιους Υπουργούς, με απόφασή τους, να καθορίσουν την διαδικασία χρέωσης της εταιρείας ΔΑΑ Α.Ε. από τους Δήμους σε απολογιστική βάση μέχρι του ανώτερου ποσοστού 0,5% των ακαθάριστων εσόδων της εταιρείας για το αντίστοιχο έτος μετά τη δημοσίευση των ετήσιων οικονομικών του καταστάσεων. [Η πρόβλεψη για τη βάση υπολογισμού του ανωτέρω ποσοστού, όπως προσδιορίζεται στην αιτιολογική έκθεση (απολογιστικός υπολογισμός με βάση τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρείας μετά τη δημοσίευση των ετησίων οικονομικών της καταστάσεων, πράγμα που αποκλείει, επομένως, την είσπραξη μέσω λογαριασμών ΔΕΗ), δεν επαναλήφθηκε και στο νόμο]. Με την παρ. 3 προβλέπεται ο συμψηφισμός των ποσών που εισπράχθηκαν από τους Ο.Τ.Α., καθ' υπέρβαση του προβλεπομένου από το άρθρο 25.6 της ΣΑΑ ανωτάτου ορίου, με μεταγενέστερες οφειλές».

 

 

7. Επειδή, στις 7.8.2015 ο αιτών δήμος κατέθεσε στα Γραφεία των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού αίτηση για την άμεση έκδοση της προβλεπόμενης στο άρθρο 10 παρ. 2 του προαναφερθέντος ν. 3631/2008 κοινής αποφάσεως των ως άνω Υπουργών, “προκειμένου να καθορισθεί με αυτήν η διαδικασία επιβολής σε βάρος της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία “ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε.” και είσπραξης ανταποδοτικών και άλλων δημοτικών επιβαρύνσεων, φόρων ή τελών από τον Δήμο μας”. Μεταξύ των επιβαρύνσεων που αδυνατεί, κατ’ αυτόν, να επιβάλει στην "Εταιρεία Αεροδρομίου" ο αιτών Δήμος αναφέρει στην κρινόμενη αίτηση (σελίδα 17) "τέλη όχλησης, εγγύτητας και διέλευσης, περιβαλλοντικής επιβάρυνσης, λοιπούς ειδικούς φόρους κ.ο.κ. ... κατ' εφαρμογή των ως άνω κειμένων συναφών διατάξεων", μεταξύ των οποίων απαριθμεί τα άρθρα 78 παρ. 1 και 4 και 102 παρ. 1, 2 και 5 του Συντάγματος, 157 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006) περί εσόδων των ΟΤΑ και 25.6 ΣΑΑ.

 

 

8. Επειδή, στο υπ’ αριθ. 5/18.8.2015 ενημερωτικό σημείωμα του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Οικονομικών ΟΤΑ του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης προς τον Υπουργό, τον Γενικό Γραμματέα και τον Γενικό Διευθυντή Οικονομικών Υπηρεσιών και Διοικητικής Υποστήριξης του Υπουργείου, αναφορικά με τις αιτήσεις των Δήμων Ραφήνας - Πικερμίου, Μαρκοπούλου- Μεσογαίας και Σπάτων - Αρτέμιδος για την έκδοση της προβλεπόμενης από την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 10 παρ. 2 του ν. 3631/2008 κοινής υπουργικής αποφάσεως, αναφέρεται ότι ο λόγος για τον οποίο θεσπίσθηκε το άρθρο 10 παρ. 2 του ν. 3631/2008 υπήρξε η μονομερής χρέωση από ορισμένους δήμους ήδη θεσμοθετημένων τελών και φόρων, «χωρίς να συνεκτιμάται ο περιορισμός του συνολικά αποδιδόμενου ποσού στο 0,5% των ακαθαρίστων εσόδων της Εταιρείας Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε., με αποτέλεσμα, σύμφωνα και με την αιτιολογική έκθεση του ν. 3631/2008, το γεγονός αυτό να οδηγήσει σε σημαντική και αδικαιολόγητη επιβάρυνση της εταιρείας». Στο ίδιο ενημερωτικό σημείωμα γίνεται αναφορά στην υπ’ αριθ. 2823/2014 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας [με την οποία κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι η εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.» είναι αποκλειστικώς αρμόδια και υπεύθυνη για την παροχή υπηρεσιών φωτισμού στην περιοχή του αεροδρομίου καθώς και υπηρεσιών καθαριότητας (συμπεριλαμβανομένης της συλλογής και μεταφοράς των στερεών απορριμμάτων) στο χώρο του αεροδρομίου αυτού καθ’ εαυτό και, συνεπώς, στη συγκεκριμένη περιοχή δεν προβλέπεται παροχή δημοτικών υπηρεσιών καθαριότητας ή/και φωτισμού ούτε είναι επιτρεπτή η επιβολή σχετικών ανταποδοτικών δημοτικών τελών] και στην απαλλαγή της “Εταιρείας Αεροδρομίου” από την υποχρέωση καταβολής Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) έως 31.12.2015, ενώ επισημαίνεται ότι ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων που επιβάλλεται από κάποιους εκ των πέντε δήμων (που αναφέρονται στο άρθρο 10 παρ. 2 του ν. 3631/2008) και εισπράττεται κανονικά μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ «υπερβαίνει από μόνος του το όριο που τίθεται στο άρθρο 25.6 της Σύμβασης. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι για το έτος 2014 το ποσό που προκύπτει βάσει του ποσοστού 0,5% επί των ακαθαρίστων εσόδων, είναι 1.578.013,89 ευρώ, ενώ στους όμορους δήμους έχει καταβληθεί ποσό 3.001.274,86 ευρώ». Επιπλέον, αναφέρεται ότι η εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών» απέχει από το να υποστηρίζει την αναγκαιότητα εκδόσεως της επίμαχης κοινής υπουργικής αποφάσεως, διότι η επιβάρυνσή της με το υπερβάλλον ποσό αφορά σε ζήτημα αναγόμενο στην εσωτερική σχέση της με το Ελληνικό Δημόσιο, από το οποίο και το αναζητεί. Κατόπιν των ανωτέρω, το σημείωμα καταλήγει με τη διαπίστωση ότι «η άποψη της υπηρεσίας … είναι ότι απαιτείται διερεύνηση και διασαφήνιση των φόρων και τελών, που πρέπει να εισπράττονται και από τους πέντε ενδιαφερόμενους δήμους, σε μια συνολική θεώρηση για τις συνθήκες διασφάλισης των όρων της Σύμβασης, μέσα από διαδικασίες διαβούλευσης με τα συναρμόδια Υπουργεία και τους εμπλεκόμενους δήμους». Εξάλλου, προς διευκρίνιση απλώς της έννοιας των διατάξεων που προβλέπουν το ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού και διασφάλιση της τηρήσεως της αρχής της ανταποδοτικότητας κατά την επιβολή του εν λόγω τέλους, ενόψει και των κριθέντων με την προαναφερθείσα υπ’ αριθ. 2823/2014 απόφαση του Δικαστηρίου, με το άρθρο 13 του ν. 4337/2015 (Α΄ 129/17.10.2015), μεταξύ άλλων, προστέθηκε παράγραφος 3 στο άρθρο 82 του από 24.9/20.10.1958 β.δ/τος (Α΄ 171), με την οποία ορίσθηκαν τα εξής: «Δεν επιβάλλονται ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας [εννοείται το ενιαίο τέλος καθαριότητας και φωτισμού] από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης σε … νομικά πρόσωπα … προς τους οποίους το Ελληνικό Δημόσιο … έχουν αναθέσει την παροχή υπηρεσίας … με σύμβαση παραχώρησης, που κυρώνεται από τη Βουλή με τυπικό νόμο, εφόσον στην εν λόγω σύμβαση προβλέπεται ότι οι σχετικές υπηρεσίες παρέχονται από τα ανωτέρω πρόσωπα …».

 

 

9. Επειδή, με την παρατεθείσα στη σκέψη 4 διάταξη του άρθρου 25 παρ. 25.6. της ΣΑΑ ρυθμίζεται ζήτημα που αφορά τη σχέση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας «ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε.», η οποία έχει αναλάβει τη διοίκηση και τη λειτουργία του αεροδρομίου των Αθηνών στα Σπάτα, έστω και αν η εφαρμογή της διατάξεως αυτής θα μπορούσε να έχει, ενδεχομένως, εμμέσως συνέπειες και για τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοικήσεως (Ο.Τ.Α.), εντός των ορίων των οποίων κείται το αεροδρόμιο, υπό την έννοια ότι με τη διάταξη αυτή τίθεται ανώτατο όριο επιβαρύνσεως της ανωτέρω εταιρείας με ανταποδοτικά τέλη, φόρους ή άλλου είδους οικονομικά βάρη υπέρ των εν λόγω Ο.Τ.Α. Με τη νεότερη δε διάταξη του άρθρου 10 παρ. 2 του ν. 3631/2008 επιδιώκεται να καταστεί δυνατή η εφαρμογή της ανωτέρω ρήτρας της ΣΑΑ, η οποία θεσπίζει μεν ανώτατο όριο επιβαρύνσεως της εταιρείας «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.» με φόρους, τέλη και λοιπά οικονομικά βάρη υπέρ των Ο.Τ.Α., χωρίς, όμως, να εξειδικεύει τον τρόπο που θα εφαρμοσθεί ο περιορισμός αυτός. Συνεπώς, η ανωτέρω διάταξη απέβλεπε στην ενεργοποίηση του περιορισμού των έναντι των Ο.Τ.Α. υποχρεώσεων της εταιρείας «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.», που προβλέπει η διάταξη του άρθρου 25 παρ. 25.6 της ΣΑΑ, και, ως εκ τούτου, δεν είναι αναγκαία η έκδοση της προβλεπομένης από αυτήν κοινής υπουργικής αποφάσεως για την επιβολή και είσπραξη των τελών, φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων υπέρ των Ο.Τ.Α., που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζεται από την εν λόγω νομοθεσία, υπό τον όρο, βεβαίως, ότι συντρέχουν όλες οι τασσόμενες από την νομοθεσία αυτή προϋποθέσεις [π.χ. προκειμένου περί περιοχής εκτός σχεδίου πόλεως, η κανονιστική πράξη του δήμου περί επιβολής του ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού είναι νόμιμη μόνον εφόσον συντρέχει πραγματική ανάγκη για παροχή της σχετικής υπηρεσίας (καθαριότητας ή/και φωτισμού), ενόψει των συνθηκών που κρατούν στην συγκεκριμένη περιοχή, και η υπηρεσία αυτή έχει οργανωθεί κατάλληλα και παρέχεται πράγματι (βλ. την προαναφερθείσα ΣτΕ 2823/2014), δεν συντρέχει δε η προβλεπόμενη από το άρθρο 13 του ν. 4337/2015 περίπτωση, ενώ, εξάλλου, για να μπορεί να επιβληθεί με απόφαση δημοτικού συμβουλίου τέλος, πρέπει τούτο να έχει, ενόψει του άρθρου 78 παρ. 1 και 4 του Συντάγματος, ανταποδοτικό και όχι φορολογικό χαρακτήρα, δηλαδή να αντικρύζει ειδική αντιπαροχή προς τους βαρυνομένους με αυτό (βλ. ΣτΕ 1717-8/2003, 605, 3735/2004, 380, 2480/2005, 3323/2006, 1855-6, 3435/2007, 2034/2008)]. Με τα δεδομένα αυτά, η παράλειψη της Διοικήσεως να εκδώσει την προβλεπόμενη από το άρθρο 10 παρ. 2 του ν. 3631/2008 κοινή υπουργική απόφαση δεν συνιστά παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας έναντι του αιτούντος Δήμου. Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση, η οποία στηρίζεται στην εσφαλμένη, ενόψει των προεκτεθέντων, αντίληψη ότι η επιβολή εις βάρος της εταιρείας «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Α.Ε.» και, συνακόλουθα, η είσπραξη από τον αιτούντα Δήμο των πάσης φύσεως οικονομικών επιβαρύνσεων, που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία υπέρ των Ο.Τ.Α., δεν είναι δυνατή χωρίς την έκδοση της επίμαχης υπουργικής αποφάσεως, είναι απορριπτέα ως απαράδεκτη.

 

 

10. Επειδή, κατά την γνώμη, όμως, των Αντιπροέδρων Χρ. Ράμμου και Ι. Γράβαρη και των Συμβούλων Ι. Μαντζουράνη, Γ. Ποταμιά, Π. Καρλή, Α. Καλογεροπούλου, Εμ. Κουσιουρή, Τ. Κόμβου, Β. Αναγνωστοπούλου - Σαρρή, Ηλ. Μάζου και Ο. Παπαδοπούλου, η διάταξη της παραγράφου 25.6 του άρθρου 25 της Σύμβασης Ανάπτυξης Αεροδρομίου, θεσπίζοντας υπέρ της εταιρείας «ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε.» το κατά τ’ ανωτέρω ανώτατο όριο (0,5% των ακαθάριστων ετήσιων εσόδων της) για το σύνολο των ανταποδοτικών και λοιπών οικονομικών επιβαρύνσεων που μπορούν να της επιβάλλουν οι συγκεκριμένοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, αφορά αμέσως όχι μόνον την εταιρεία αλλά και τους εν λόγω οργανισμούς, αφού, κατά την έννοιά της, οριοθετεί αντιστοίχως την αρμοδιότητα των οργανισμών αυτών προς επιβολή των σχετικών επιβαρύνσεων και τάσσει προϋπόθεση για τη νομιμότητα των οικείων αποφάσεών τους. Η ατέλεια δε της σχετικής ρυθμίσεως, ως είχε πριν από τον ν. 3631/2008, η αδυναμία δηλαδή να προσδιορίζεται κατά τον κρίσιμο εκάστοτε χρόνο, το πιο πάνω ποσοστό και να προσαρμόζεται αναλόγως η επί μέρους επιβολή και είσπραξη των προβλεπόμενων επιβαρύνσεων, ώστε συνολικά να μην το υπερβαίνει, οδήγησε, κατά τα προεκτεθέντα, σε σημαντικές τέτοιες υπερβάσεις, κατά παράβαση της Συμβάσεως. Αυτήν ακριβώς την ατέλεια εσκόπευσε, σύμφωνα και με την αιτιολογική του έκθεση, να θεραπεύσει ο ν. 3631/2008, με την κατά το άρθρο 10 παρ. 2 αυτού κοινή υπουργική απόφαση και τη ρύθμιση με αυτήν του πιο πάνω ζητήματος. Υπό τα δεδομένα, συνεπώς, αυτά, η έκδοση της εν λόγω κανονιστικής αποφάσεως, αναγκαία για τη λειτουργία της ως άνω ρυθμίσεως της Συμβάσεως, όχι μόνο ως διασφαλίζουσα το σχετικό δικαίωμα της εταιρείας έναντι της εξουσίας των οικείων οργανισμών προς επιβολή εις βάρος της οικονομικών βαρών, αλλά και ως αποτελούσα, αντιστοίχως, προϋπόθεση για τη σύννομη άσκηση της εξουσίας αυτής από τους τελευταίους, αποτελεί, και έναντι αυτών, υποχρέωση της Διοικήσεως, η παράλειψη της οποίας συνιστά, κατά τη γνώμη αυτή, παράλειψη οφειλόμενης ενεργείας.

 

 

11. Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

 

 

Δ ι ά τ α ύ τ α

 

 

Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.

 

Επιβάλλει στον αιτούντα Δήμο την δικαστική δαπάνη του Δημοσίου, η οποία ανέρχεται σε τετρακόσια εξήντα (460) ευρώ.

 

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 3 Απριλίου 2017

 

Ο Πρόεδρος                           Η Γραμματέας

και μετά την αποχώρησή της

 

Νικ. Σακελλαρίου                     Ελ. Γκίκα

 

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 20ής Ιουνίου 2018.

 

Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος        Η Γραμματέας

 

Αθ. Ράντος                                        Ελ. Γκίκα