ΣτΕ 382/2016

Ανάθεση καθηκόντων προσωρινού προϊσταμένου γενικής διεύθυνσης - Αρμοδιότητα -.

Κρίθηκε ότι η εκδίκαση της υπό κρίση διαφοράς, η οποία αφορά ανάθεση καθηκόντων προσωρινού προϊσταμένου γενικής διεύθυνσης, καθώς και τοποθέτηση υπαλλήλου, δεν ανήκει στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά του Διοικητικού Εφετείου. Η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στο αρμόδιο Διοικητικό Εφετείο.

Αριθμός 382/2016

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Γ΄

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 28 Μαΐου 2015, με την εξής σύνθεση: Αικ. Συγγούνα, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Γ΄ Τμήματος, Δ. Σκαλτσούνης, Φ. Ντζίμας, Μ. Σταματελάτου, Β. Αναγνωστοπούλου-Σαρρή, Σύμβουλοι, Ι. Παπαγιάννης, Γ. Ζιάμος, Πάρεδροι. Γραμματέας η Δ. Τετράδη, Γραμματέας του Γ΄ Τμήματος.

Για να δικάσει την από 3 Δεκεμβρίου 2014 αίτηση:

του ..., κατοίκου Αθηνών (...), ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Απ. Παπακωνσταντίνου, που τον διόρισε στο ακροατήριο,

κατά του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας, ο οποίος παρέστη με τον Κ. Ζαμπάρα, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους

Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει να ακυρωθούν: 1) η υπ’ αριθμ. 37382/Δ1.7307/29.10.2014 απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, 2) η υπ’ αριθμ. 37390/Δ1.7312/30.10.2014 απόφαση της Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Δ. Σκαλτσούνη.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του αιτούντος, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση και τον αντιπρόσωπο του Υπουργού, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο

1. Επειδή, καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (2898983, 1368758, 2451754/2014 έντυπα παραβόλου).

2. Επειδή, ζητείται να ακυρωθεί α) η 37382/Δ1.7307/29.10.2014 απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, κατά το μέρος που με αυτήν τοποθετήθηκε ο … ως Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, κατά παράλειψη του αιτούντος, β) η 37390/Δ1.7312/30.10.2014 απόφαση της Γενικής Γραμματέως του ίδιου Υπουργείου, κατά το μέρος που με αυτήν τοποθετήθηκε ο αιτών ως υπάλληλος στο Τμήμα Νομοθετικής Πρωτοβουλίας του Υπουργείου.

3. Επειδή, η Πρόεδρος του Τμήματος με πράξη της (4199/2014/11.12.2014) εισήγαγε την υπόθεση λόγω σπουδαιότητας στην επταμελή σύνθεση (άρθρο 14 παρ. 5 π.δ. 18/1989, Α΄ 8).

4. Επειδή, ο ν. 702/1977 (Α΄ 268) ορίζει στις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 1, όπως ίσχυαν κατά τον εν προκειμένω κρίσιμο χρόνο μετά την αντικατάστασή τους με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του ν. 2944/2001 (Α΄ 222) και την παράγραφο 2 του άρθρου 47 του ν. 3900/2010 (Α΄ 213), αντιστοίχως, ότι: «1. Στην αρμοδιότητα του τριμελούς διοικητικού εφετείου υπάγεται η εκδίκαση αιτήσεων ακυρώσεως ατομικών πράξεων διοικητικών αρχών που αφορούν: α) το διορισμό και την εν γένει υπηρεσιακή κατάσταση των λειτουργών και υπαλλήλων (πολιτικών, στρατιωτικών και δικαστικών) του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτης και δεύτερης βαθμίδας και των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, β) … 2. Εξακολουθούν να υπάγονται στην κατά πρώτο και τελευταίο βαθμό αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι αιτήσεις ακυρώσεως που αφορούν: α) … στ) την προαγωγή στο βαθμό του Γενικού Διευθυντή ή την ανάθεση καθηκόντων για ορισμένο χρόνο κατόπιν επιλογής σε Προϊσταμένους Γενικών Διευθύνσεων των υπηρεσιών του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, ζ) … ». Περαιτέρω, ο ν. 702/1977 ορίζει στην παράγραφο 1 του άρθρου 5, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του ν. 2944/2001, ότι: «Με την επιφύλαξη των οριζομένων στο άρθρο 5Α, σε έφεση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας υπόκεινται οι οριστικές αποφάσεις των διοικητικών εφετείων που εκδίδονται κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου επί αιτήσεως ακυρώσεως ή τριτανακοπής» και στο άρθρο 5Α που προστέθηκε με το άρθρο 3 του ν. 2944/2001, όπως ίσχυε μετά την αντικατάστασή του με την παράγραφο 3 του άρθρου 47 του ν. 3900/2010, ότι: «Οι αποφάσεις των διοικητικών εφετείων που εκδίδονται επί των διαφορών των περιπτώσεων α΄, β΄, γ΄, δ΄, ε΄, ια΄ και ιγ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του παρόντος νόμου δεν υπόκεινται σε έφεση. Εξαιρούνται και υπόκεινται σε έφεση οι διαφορές που αφορούν: α) το διορισμό με διαδικασία μη υποκείμενη στον έλεγχο του Α.Σ.Ε.Π., τη μετάταξη, την προαγωγή σε βαθμό που χαρακτηρίζεται ανώτατος από διάταξη νόμου και τη λύση της υπαλληλικής σχέσης των υπαλλήλων (πολιτικών και δικαστικών) του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτης και δεύτερης βαθμίδας και των λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, β) … ».

5. Επειδή, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων και ειδικότερα του άρθρου 1 του ν. 702/1977, μεταξύ των υποθέσεων που δικάζονται σε πρώτο και τελευταίο βαθμό από το Συμβούλιο της Επικρατείας περιλαμβάνονται οι αιτήσεις ακυρώσεως που αφορούν την ανάθεση καθηκόντων για ορισμένο χρόνο «κατόπιν επιλογής» σε προϊσταμένους γενικών διευθύνσεων των υπηρεσιών του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, εφόσον η ανάθεση των καθηκόντων αυτών διενεργείται κατόπιν ουσιαστικής αξιολόγησης και σύγκρισης των υποψηφίων υπαλλήλων και εφόσον τα καθήκοντα προϊσταμένου γενικής διεύθυνσης ανατίθενται για «ορισμένο χρόνο» (πρβλ. Σ.τ.Ε. 2993/2013 7μ., 4052/2013).

6. Επειδή, στο άρθρο 5 του ν. 4275/2014 (Α΄ 149), ορίζεται ότι: «1. Με την έναρξη ισχύος των προεδρικών διαταγμάτων που εκδίδονται για πρώτη φορά κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 54 του ν. 4178/2013 και της παρ. 4 του άρθρου 35 του ν. 4024/2011: α) Παύει αυτοδικαίως η άσκηση καθηκόντων ευθύνης των προϊσταμένων οργανικών μονάδων των δημοσίων υπηρεσιών και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου είτε αυτοί έχουν επιλεγεί με βάση τις διατάξεις του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. είτε με βάση ειδικές διατάξεις, καθώς επίσης παύει και η άσκηση καθηκόντων με αναπλήρωση. β) αα) Με απόφαση του οικείου Υπουργού ή του αρμόδιου για τοποθέτηση προϊσταμένων οργάνου τοποθετούνται προϊστάμενοι στις νέες οργανικές μονάδες που προβλέπονται στις οικείες οργανικές διατάξεις των δημοσίων υπηρεσιών και Ν.Π.Δ.Δ., υπάλληλοι, οι οποίοι λαμβάνονται κατά προτεραιότητα από τους Προϊσταμένους που υπηρετούν στον οικείο φορέα και ασκούσαν καθήκοντα προϊσταμένου του ίδιου επιπέδου κατόπιν επιλογής κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος των οικείων προεδρικών διαταγμάτων, υπό την προϋπόθεση ότι ανήκουν στον κλάδο, του οποίου οι υπάλληλοι προβλέπεται από τις οικείες οργανικές διατάξεις να προΐστανται στη συγκεκριμένη θέση. Κατ’ εξαίρεση, ο οικείος Υπουργός ή το αρμόδιο για τοποθέτηση προϊσταμένων όργανο μπορεί, με ειδικά αιτιολογημένη απόφασή του, για λόγους που ανάγονται στην εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της υπηρεσίας να τοποθετήσει ως προϊσταμένους στις νέες οργανικές μονάδες υπαλλήλους που κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος των οικείων προεδρικών διαταγμάτων υπηρετούν στον οικείο φορέα και την 31η Δεκεμβρίου 2013 ασκούσαν καθήκοντα προϊσταμένου του ίδιου επιπέδου, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων περί αναπλήρωσης προϊσταμένων υπό την προϋπόθεση ότι σε κάθε περίπτωση οι ανωτέρω ανήκουν στον κλάδο, του οποίου οι υπάλληλοι προβλέπεται από τις οικείες οργανικές διατάξεις να προΐστανται στη συγκεκριμένη θέση. Για την ανωτέρω τοποθέτηση λαμβάνονται επίσης υπόψη τα ουσιαστικά προσόντα του υπαλλήλου, η ποιότητα της υπηρεσιακής δραστηριότητάς του, η γνώση του αντικειμένου του φορέα, της οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης γενικότερα και οι διοικητικές ικανότητές του να προγραμματίζει, να συντονίζει, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, να λαμβάνει αποτελεσματικές αποφάσεις και να διαχειρίζεται κρίσεις. Σε περίπτωση που δεν επαρκούν οι υπάλληλοι που ασκούσαν καθήκοντα προϊσταμένου του ίδιου επιπέδου κατόπιν επιλογής ή κατ’ εφαρμογή των διατάξεων περί αναπλήρωσης σύμφωνα με τα ανωτέρω οριζόμενα, ως προϊστάμενοι τοποθετούνται υπάλληλοι που ασκούσαν καθήκοντα προϊσταμένου του ίδιου επιπέδου με αναπλήρωση μετά την 31η Δεκεμβρίου 2013, εφόσον η αναπλήρωση αυτή πραγματοποιήθηκε κατόπιν κένωσης θέσης λόγω λύσης υπαλληλικής σχέσης ή άλλης υπηρεσιακής μεταβολής που συνεπάγεται κένωση θέσης και αν δεν επαρκούν, τοποθετούνται υπάλληλοι που ασκούσαν καθήκοντα του αμέσως κατώτερου επιπέδου κατόπιν επιλογής και, εν ελλείψει, υπάλληλοι που ασκούσαν τα καθήκοντα αυτά κατ’ εφαρμογή της αναπλήρωσης, υπό την προϋπόθεση ότι σε κάθε περίπτωση οι ανωτέρω ανήκουν στον κλάδο, του οποίου οι υπάλληλοι προβλέπεται από τις οικείες οργανικές διατάξεις να προΐστανται στη συγκεκριμένη θέση. ββ) Η ανωτέρω τοποθέτηση προϊσταμένων λήγει αυτοδικαίως με την επιλογή και τοποθέτηση προϊσταμένων σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος για τις αντίστοιχες θέσεις. Οι υπάλληλοι που τοποθετούνται προσωρινά προϊστάμενοι μέχρι την επιλογή και τοποθέτηση των νέων προϊσταμένων διατηρούν το βαθμολογικό και μισθολογικό καθεστώς που είχαν κατά την ημερομηνία παύσης των καθηκόντων τους. Κατά τη διάρκεια της προσωρινής αυτής τοποθέτησής τους ως προϊσταμένων λαμβάνουν τα προβλεπόμενο επίδομα προϊσταμένου για την αντίστοιχη θέση ευθύνης. Για τους ανωτέρω προσωρινά τοποθετούμενους προϊστάμενους Γενικής Διεύθυνσης και Διεύθυνσης, οι οποίοι δεν θα επιλεγούν με τις διατάξεις του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. ή δεν πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής κατά τα οριζόμενα στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4α του άρθρου 84 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ., εφαρμόζονται οι διατάξεις των παραγράφων 15 και 16 του άρθρου 86 του ίδιου Κώδικα. 2. …».

7. Επειδή, καθήκοντα προσωρινών προϊσταμένων γενικών διευθύνσεων ανατίθενται, σύμφωνα με τις διατάξεις που παρατέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, κατά σειρά προτεραιότητας σε υπαλλήλους οι οποίοι: α) ασκούσαν καθήκοντα προϊσταμένου γενικής διεύθυνσης την 31.12.2013 κατόπιν επιλογής, β) ασκούσαν καθήκοντα προϊσταμένου γενικής διεύθυνσης την 31.12.2013, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων περί αναπλήρωσης προϊσταμένων, γ) ασκούσαν καθήκοντα προϊσταμένου γενικής διεύθυνσης με αναπλήρωση μετά την 31η Δεκεμβρίου 2013, εφόσον η αναπλήρωση αυτή πραγματοποιήθηκε κατόπιν κένωσης θέσης λόγω λύσης υπαλληλικής σχέσης ή άλλης υπηρεσιακής μεταβολής που συνεπάγεται κένωση θέσης, δ) ασκούσαν καθήκοντα προϊσταμένου διεύθυνσης κατόπιν επιλογής, ε) ασκούσαν τα καθήκοντα προϊσταμένου διεύθυνσης κατ’ εφαρμογή των διατάξεων περί αναπλήρωσης, υπό την προϋπόθεση σε όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις ότι οι υπάλληλοι αυτοί υπηρετούν στον οικείο φορέα και ανήκουν στον κλάδο του οποίου οι υπάλληλοι μπορούν να ασκούν καθήκοντα προϊσταμένου σύμφωνα με τις οικείες οργανικές διατάξεις. Εφόσον οι θέσεις προσωρινών προϊσταμένων γενικών διευθύνσεων ενός φορέα μπορεί να καλυφθούν με υπαλλήλους ανώτερης κατηγορίας, δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση σ’ αυτές υπαλλήλων κατώτερης κατηγορίας. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η ανάθεση καθηκόντων προσωρινού προϊστάμενου γενικής διεύθυνσης σε υπαλλήλους που ανήκουν στη δεύτερη από τις ως άνω κατηγορίες, ακόμα και αν υφίστανται υπάλληλοι της πρώτης κατηγορίας, για λόγους που ανάγονται στην εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία της υπηρεσίας και αναφέρονται ειδικώς στην οικεία απόφαση περί τοποθέτησης προσωρινών προϊσταμένων. Για την επιλογή των υπαλλήλων στους οποίους θα ανατεθούν καθήκοντα προσωρινών προϊσταμένων από αυτούς που έχουν, σύμφωνα με τα ανωτέρω, τα αναγκαία προς τούτο τυπικά προσόντα (εφόσον αυτοί είναι περισσότεροι από τις θέσεις προϊσταμένων), το αρμόδιο όργανο διαθέτει ευρεία διακριτική ευχέρεια. Ενόψει του προσωρινού χαρακτήρα της ανάθεσης καθηκόντων και της ανάγκης ταχείας ολοκλήρωσης της διαδικασίας επιλογής, το αρμόδιο όργανο δεν είναι υποχρεωμένο να προβεί σε συγκριτική αξιολόγηση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων των υποψηφίων, οφείλει, όμως, να λάβει υπόψη τα ουσιαστικά προσόντα των υπαλλήλων, την ποιότητα της υπηρεσιακής δραστηριότητάς τους, τη γνώση του αντικειμένου του φορέα, της οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης γενικότερα και τις διοικητικές ικανότητές τους. Με τα ανωτέρω δεδομένα, η απόφαση περί τοποθέτησης προσωρινών προϊσταμένων γενικών διευθύνσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 4275/2014 δεν συνιστά ανάθεση καθηκόντων προϊσταμένων γενικών διευθύνσεων για ορισμένο χρόνο και κατόπιν επιλογής, κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 2 περ. στ΄ του ν. 702/1977, όπως ισχύει, καθώς, αφενός, η τοποθέτηση αυτή είναι προσωρινή και όχι για ορισμένη θητεία και, αφετέρου, η επιλογή των προς τοποθέτηση υπαλλήλων δεν γίνεται κατόπιν συγκριτικής ουσιαστικής αξιολόγησής τους, αλλά βάσει τυπικών κριτηρίων και επικουρικώς κατόπιν εκτίμησης της γενικής υπηρεσιακής εικόνας και των προσόντων τους.

8. Επειδή, κατ’ επίκληση του άρθρου 5 του ν. 4275/2014 εκδόθηκε η προσβαλλόμενη 37382/Δ1.7307/29.10.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας με θέμα «Τοποθέτηση Προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας», με την οποία τοποθετήθηκαν οι προϊστάμενοι των γενικών διευθύνσεων του Υπουργείου. Μεταξύ αυτών, τοποθετήθηκε ο … ως Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Στην ανωτέρω απόφαση αναφέρεται ρητώς ότι η τοποθέτηση γίνεται για το μεταβατικό διάστημα μέχρι την εφαρμογή του νέου συστήματος επιλογής προϊσταμένων. Σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, η εκδίκαση της υπό κρίση διαφοράς, η οποία αφορά ανάθεση καθηκόντων προσωρινού προϊσταμένου γενικής διεύθυνσης, καθώς και τοποθέτηση υπαλλήλου, δεν ανήκει στην αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά του διοικητικού εφετείου. Επομένως, η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 67 παρ. 1 του π.δ. 18/1989 και 34 παρ. 1 και 2 του ν. 1968/1991 (Α΄ 150).

Δ ι ά τ α ύ τ α

Παραπέμπει την υπόθεση στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 3 Ιουνίου 2015

Η Πρόεδρος του Γ΄ Τμήματος Η Γραμματέας του Γ΄ Τμήματος

Αικ. Συγγούνα Δ. Τετράδη

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 4ης Φεβρουαρίου 2016.

Η Πρόεδρος του Γ' Τμήματος Ο Γραμματέας

Αικ. Συγγούνα Ν. Βασιλόπουλος