ΣτΕ.Ολ 2184/2014

Χωρίς αντάλλαγμα μεταβίβαση μετοχών της Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ - Αίτηση ακύρωσης - Έννομο συμφέρον - Έλληνες πολίτες εργαζόμενοι και πρώην εργαζόμενοι στην Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ -.

Απόρριψη αίτησης ακύρωσης απόφασης της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων κατά το μέρος της, με το οποίο μεταβιβάζονται από το Ελληνικό Δημόσιο στην ανώνυμη εταιρία ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε., χωρίς αντάλλαγμα, μετοχές της Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. που αντιστοιχούν σε ποσοστό 35,477% του μετοχικού κεφαλαίου, λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος των αιτούντων Ελλήνων πολιτών εργαζομένων και πρώην εργαζομένων στην ανώνυμη εταιρία Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ.

Αριθμός 2184/2014

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 7 Ιουνίου 2013, με την εξής σύνθεση: Σωτ. Ρίζος, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, που είχε κώλυμα, Ν. Μαρκουλάκης, Ιω. Μαντζουράνης, Αικ. Χριστοφορίδου, Δ. Σκαλτσούνης, Α.-Γ. Βώρος, Γ. Ποταμιάς, Ε. Νίκα, Ε. Αντωνόπουλος, Π. Καρλή, Αντ. Ντέμσιας, Φ. Ντζίμας, Σπ. Χρυσικοπούλου, Ηρ. Τσακόπουλος, Μ. Σταματελάτου, Μ. Παπαδοπούλου, Β. Αραβαντινός, Δ. Κυριλλόπουλος, ʼ. Καλογεροπούλου, Β. Ραφτοπούλου, Κ. Κουσούλης, Θ. Αραβάνης, Κ. Πισπιρίγκος, Δ. Μακρής, Τ. Κόμβου, Β. Αναγνωστοπούλου - Σαρρή, Π. Μπραΐμη, Σύμβουλοι, Χρ. Ντουχάνης, Φρ. Γιαννακού, Μ. Σταματοπούλου, Πάρεδροι. Από τους ανωτέρω οι Σύμβουλοι ʼ. Καλογεροπούλου και Π. Μπραΐμη καθώς και η Πάρεδρος Μ. Σταματοπούλου μετέχουν ως αναπληρωματικά μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ. 2 του ν. 3719/2008. Γραμματέας η Μ. Παπασαράντη.

Για να δικάσει την από 25 Ιουνίου 2012 αίτηση:

των: 1. ..., κατοίκου Ωραιοκάστρου Θεσσαλονίκης (...), ο οποίος παρέστη με το δικηγόρο Βασίλειο Παπαστεργίου (Α.Μ. 19533), που τον διόρισε στο ακροατήριο και 2. ... κατοίκου Γαλατσίου Αττικής (...), ο οποίος παρέστη με τον ίδιο πιο πάνω δικηγόρο Βασίλειο Παπαστεργίου, που τον διόρισε με πληρεξούσιο,

κατά των Υπουργών: 1. Οικονομικών, 2. Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, 3. Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, 4. Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, 5. Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, 6. Τουρισμού και 7. Ναυτιλίας και Αιγαίου, οι οποίοι παρέστησαν με την Ευφροσύνη Μπερνικόλα, Νομική Σύμβουλο του Κράτους,

και κατά των παρεμβαινουσών: 1. ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΤΑΜΕΙΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Α.Ε.» (ΤΑΙΠΕΔ), που εδρεύει στην Αθήνα (Κολοκοτρώνη 1 και Σταδίου), η οποία παρέστη με το δικηγόρο Νικήτα Φορτσάκη (Α.Μ. 9923), που τον διόρισε με πληρεξούσιο και 2. ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Ανώνυμη Εταιρεία» και τον διακριτικό τίτλο «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.», που εδρεύει στο Μαρούσι Αττικής (Χειμάρας 8Α), η οποία παρέστη με το δικηγόρο Δημήτριο Ρούσση (Α.Μ. 17694), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Η πιο πάνω αίτηση εισάγεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, κατόπιν της από 9 Ιανουαρίου 2013 πράξης του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω της σπουδαιότητάς της, σύμφωνα με τα άρθρα 14 παρ. 2 εδάφ. α, 20 και 21 του Π.Δ. 18/1989.

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 206/25.4.2012 (ΦΕΚ Β΄ 1363/26.4.2012) απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Κ. Πισπιρίγκου.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο των αιτούντων, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση, τους πληρεξουσίους των παρεμβαινουσών εταιρειών και την αντιπρόσωπο των Υπουργών, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως κατεβλήθη το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθμ. Α. 1271019, 3402032/2012 ειδικά γραμμάτια παραβόλου).

2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της αποφάσεως της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων 206/25.4.2012 (Β΄ 1363/26.4.2012) κατά το μέρος της, με το οποίο μεταβιβάζονται από το Ελληνικό Δημόσιο στην ανώνυμη εταιρεία «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) Α.Ε.», χωρίς αντάλλαγμα, 108.430.304 μετοχές της ανώνυμης εταιρείας «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.» που αντιστοιχούν σε ποσοστό 35,477% του μετοχικού κεφαλαίου.

3. Επειδή, με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς έχουν ασκήσει παρεμβάσεις στη δίκη, ζητώντας την απόρριψη της κρινομένης αιτήσεως, οι ανώνυμες εταιρείες α) ΤΑΙΠΕΔ A.E. και β) «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.».

4. Επειδή, οι αποφάσεις της προβλεπομένης στο άρθρο 3 του ν. 3049/2002 (Α΄ 212) Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων (ΔΕΑΑ), με τις οποίες μεταβιβάζονται με ειδική διοικητική διαδικασία, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 4 και 5 του ν. 3986/2011 (Α΄ 152), από το Ελληνικό Δημόσιο στην ανώνυμη εταιρεία ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε., χωρίς αντάλλαγμα, στοιχεία της ιδιωτικής περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου περιλαμβανόμενα στο «Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων 2011 – 2015» του ν. 3985/2011 (Α΄ 151), με σκοπό τη διάθεσή τους σε επενδυτές για την άντληση δημοσίων εσόδων προοριζομένων αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, όπως είναι και η προσβαλλομένη απόφαση, έχουν χαρακτήρα ατομικών διοικητικών πράξεων που υπόκεινται στον κατ’ άρθρο 95 παρ. 1 α΄ του Συντάγματος ακυρωτικό έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας (βλ. σκέψη 10 στις αποφάσεις 1902 – 3, 1906/2014 της Ολομελείας που εκδόθηκαν επί υποθέσεων της ίδιας δικασίμου).

5. Επειδή, με το άρθρο πρώτο του ν. 87/1975 (Α΄ 152) ιδρύθηκε ανώνυμη εταιρεία υπό την επωνυμία «Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου Α.Ε.». Η εταιρεία αυτή, όπως αναδιοργανώθηκε με τις διατάξεις του ν. 2593/1998 (Α΄ 59), φέρει τη νέα επωνυμία «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.» και έχει ως σκοπό την «άσκηση εμπορικής, βιομηχανικής και ερευνητικής δραστηριότητας σχετικά με τους υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό» (βλ. άρθρο 4 του Καταστατικού της εταιρείας, που περιελήφθη στο άρθρο πρώτο παρ. 3 του ν. 2593/1998).

6. Επειδή, η ανώνυμη εταιρεία «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.» υπήχθη στο «Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων 2011 – 2015» του ν. 3985/2011, στην αιτιολογική έκθεση του οποίου αναφέρονται τα εξής : «Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) Α.Ε. Τα ΕΛΠΕ έχουν … τρία διυλιστήρια στην Ελλάδα και … αντιπροσωπεύουν το 76% της διύλισης αργού πετρελαίου στη χώρα. Η εταιρεία είναι εισηγμένη στο ΧΑ και το Δημόσιο κατέχει το 35,5% του μετοχικού της κεφαλαίου … Το Δημόσιο προτίθεται να μεταβιβάσει το μετοχικό του ποσοστό στην εταιρεία εντός του 1ου τριμήνου του 2012. Η μεταβίβαση μετοχών δεν θα θίγει τα στρατηγικά αποθέματα ασφαλείας της χώρας».

7. Επειδή, προς θεμελίωση εννόμου συμφέροντος για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως οι αιτούντες προβάλλουν ότι είναι Έλληνες πολίτες, ότι στην εταιρεία «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.» ο μεν πρώτος εξ αυτών εργάζεται ο δε δεύτερος εργάσθηκε κατά το παρελθόν και ήδη είναι μέτοχος, ότι αμφότεροι έχουν συμφέροντα (εργασιακά και οικονομικά) που «εξαρτώνται άμεσα από την προοπτική» της εταιρείας, καθώς και ότι δια της αποξενώσεως του Ελληνικού Δημοσίου από το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας : α) προσβάλλεται ευθέως το δημόσιο συμφέρον και η «έννοια της κυριαρχίας», β) οι σκοποί δημόσιας ωφέλειας «έρχονται σε δεύτερη μοίρα», γ) καθίσταται αβέβαιο το οικονομικό μέλλον της επιχείρησης, ανακόπτεται η ανάπτυξή της και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και δ) καθίστανται επισφαλείς οι ήδη υπάρχουσες εργασιακές σχέσεις λόγω αλλαγής κανονισμών εργασίας, δυσμενών μισθολογικών μεταβολών, άμεσου περιορισμού των θέσεων εργασίας, απελευθέρωσης απολύσεων, μεταφοράς προσωπικού κ.ο.κ. Τέλος, προβάλλεται ότι «οι εργαζόμενοι έχουν … δικό τους, αυτόνομο, συμφέρον να μην αποκλεισθεί η επιχείρηση από την ανάπτυξη δραστηριοτήτων σχετικών με τον σκοπό της».

8. Επειδή, επί του κοινού ενδιαφέροντος των Ελλήνων πολιτών για το νομικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς που διέπει τις ανήκουσες στο Ελληνικό Δημόσιο ανώνυμες εταιρείες δεν θεμελιώνεται έννομο συμφέρον για την προσβολή, με αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, των σχετικών με τις εν λόγω εταιρείες διοικητικών πράξεων, διότι άλλως το ένδικο βοήθημα της αιτήσεως ακυρώσεως θα προσελάμβανε χαρακτήρα λαϊκής αγωγής. Εξ άλλου, η αποξένωση του Ελληνικού Δημοσίου από τις μετοχές της εταιρείας «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.» δεν συνεπάγεται τον περιορισμό των δραστηριοτήτων της, ώστε να προκύψει κατάργηση θέσεων εργασίας, είναι δε αβέβαιο αν οι εργασιακές σχέσεις θα επηρεασθούν στο μέλλον καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Ομοίως, είναι αβέβαιο αν θα επηρεασθεί αρνητικά η τρέχουσα αξία των μετοχών της εταιρείας με συνέπεια την οικονομική βλάβη των μετόχων της, η οποία (αν προκληθεί) θα είναι πάντως ασήμαντη για τον δεύτερο αιτούντα, που αποδεικνύει ότι είναι κάτοχος 100 μετοχών. Τέλος, για την εκδήλωση ενδιαφέροντος προς ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της εταιρείας και για την επιδίωξη, συναφώς, παροχής δικαστικής προστασίας νομιμοποιούνται τα καταστατικά της όργανα και όχι οι εργαζόμενοι (ΣτΕ 3324/1995, Ολομ.). Συνεπώς, οι αιτούντες ασκούν την κρινόμενη αίτηση απαραδέκτως, λόγω μη θεμελιώσεως εννόμου συμφέροντος στις ιδιότητες που επικαλούνται. Αν και κατά τη γνώμη του Προέδρου του Δικαστηρίου και των Συμβούλων Ι. Μαντζουράνη, Αικ. Χριστοφορίδου, Γ. Ποταμιά, Μ. Σταματελάτου, Μ. Παπαδοπούλου, Θ. Αραβάνη, Δ. Μακρή, Τ. Κόμβου και Β. Αναγνωστοπούλου – Σαρρή, με τους οποίους συντάχθηκε η Πάρεδρος Φ. Γιαννακού, οι εργαζόμενοι σε ανώνυμες εταιρείες που ανήκουν, αμέσως ή εμμέσως, στο Ελληνικό Δημόσιο έχουν έννομο συμφέρον για τη δικαστική επιδίωξη της διατηρήσεως του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, με το οποίο συναρτάται η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αυτών των εταιρειών και η επίτευξη των σκοπών που προβλέπονται στο καταστατικό εκάστης. Συνεπώς, κατά τη γνώμη αυτή, το έννομο συμφέρον του πρώτου αιτούντος για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως θεμελιώνεται στην ιδιότητα του εργαζομένου στην παρεμβαίνουσα ανώνυμη εταιρεία «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.», την οποία παύει να ελέγχει ιδιοκτησιακώς το Ελληνικό Δημόσιο λόγω της αποξενώσεώς του, με την έκδοση της προσβαλλομένης αποφάσεως, από τo μετοχικό κεφάλαιο.

9. Επειδή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί, ως απαράδεκτη, ελλείψει εννόμου συμφέροντος των αιτούντων. Απορριπτομένης δε της αιτήσεως, πρέπει να γίνουν δεκτές οι παρεμβάσεις.

Διά ταύτα

Απορρίπτει την αίτηση.

Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.

Δέχεται τις παρεμβάσεις.

Επιβάλλει στους αιτούντες, συμμέτρως, τα ποσά α) των τετρακοσίων εξήντα (460) ευρώ ως δικαστική δαπάνη του Ελληνικού Δημοσίου και β) των εξακοσίων σαράντα (640) ευρώ ως δικαστική δαπάνη εκάστης των παρεμβαινουσών εταιρειών.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 18 και 21 Οκτωβρίου 2013.

Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος Η Γραμματέας

Σωτ. Αλ. Ρίζος Μ. Παπασαράντη

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 12ης Ιουνίου 2014.

Ο Πρόεδρος Η Γραμματέας

Σωτ. Αλ. Ρίζος Μ. Παπασαράντη