ΣτΕ.Ολ 2179/2014

Χωρίς αντάλλαγμα μεταβίβαση μετοχών του ΟΛΠ ΑΕ στο ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ - Αίτηση ακύρωσης - Έννομο συμφέρον - Σωματεία - Έλληνας Πολίτης - Προσωπικό ΟΛΠ ΑΕ -.

Απόρριψη αίτησης ακυρώσεως της αποφάσεως της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων κατά το μέρος της με το οποίο μεταβιβάζονται από το Ελληνικό Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ χωρίς αντάλλαγμα μετοχές του ΟΛΠ ΑΕ που αντιστοιχούν σε ποσοστό 51,038 του μετοχικού κεφαλαίου. Η αίτηση απορρίφθηκε ως απαράδεκτη λόγω ελλείψεως εννόμου συμφέροντος των αιτούντων σωματίων και Ελλήνων πολιτών εργαζομένων στον ΟΛΠ ΑΕ (Αντίθετες μειοψηφίες).

Αριθμός 2179/2014

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 7 Ιουνίου 2013, με την εξής σύνθεση: Σωτ. Ρίζος, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, που είχε κώλυμα, Ν. Μαρκουλάκης, Ι. Μαντζουράνης, Α. Χριστοφορίδου, Δ. Σκαλτσούνης, Α.Γ. Βώρος, Γ. Ποταμιάς, Ε. Νίκα, Ε. Αντωνόπουλος, Π. Καρλή, Α. Ντέμσιας, Φ. Ντζίμας, Σ. Χρυσικοπούλου, Η. Τσακόπουλος, Μ. Σταματελάτου, Μ. Παπαδοπούλου, Β. Αραβαντινός, Δ. Κυριλλόπουλος, Α. Καλογεροπούλου, Β. Ραφτοπούλου, Κ. Κουσούλης, Θ. Αραβάνης, Κ. Πισπιρίγκος, Δ. Μακρής, Τ. Κόμβου, Β. Αναγνωστοπούλου-Σαρρή, Π. Μπραΐμη, Σύμβουλοι, Χ. Ντουχάνης, Φ. Γιαννακού, Μ. Σταματοπούλου, Πάρεδροι. Από τους ανωτέρω οι Σύμβουλοι Α. Καλογεροπούλου και Π. Μπραΐμη, καθώς και η Πάρεδρος Μ. Σταματοπούλου μετέχουν ως αναπληρωματικά μέλη, σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ. 2 του ν. 3719/2008. Γραμματέας η Μ. Παπασαράντη.

Για να δικάσει την από 25 Ιουνίου 2012 αίτηση:

των: 1) Ένωσης Μονίμων και Δοκίμων Λιμενεργατών Οργανισμού Λιμένος Πειραιά, 2) Συνδέσμου Εποπτών και Αρχιεργατών ΟΛΠ, ʼγιος Αντώνιος, που εδρεύουν στη Δραπετσώνα (Ανδρούτσου 1 και Κανάρη), οι οποίοι παρέστησαν με την δικηγόρο Αναστασία Χριστοδουλοπούλου (Α.Μ. 5228), στην οποία δόθηκε προθεσμία μέχρι τις 26/6 για την νομιμοποίησή της, 3) ... και 15) ... ο οποίος παρέστη με την ίδια ως άνω δικηγόρο Αναστασία Χριστοδουλοπούλου, που την διόρισε στο ακροατήριο,

κατά των Υπουργών: 1) Οικονομικών, 2) Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, 3) Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, 4) Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, 5) Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, 6) Τουρισμού και 7) Ναυτιλίας και Αιγαίου, οι οποίοι παρέστησαν με την Ευφρ. Μπερνικόλα, Νομικό Σύμβουλο του Κράτους

και κατά της παρεμβαίνουσας ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «ΤΑΜΕΙΟ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα (Κολοκοτρώνη 1 και Σταδίου), η οποία παρέστη με τον δικηγόρο Κωνσταντίνο Αλεξίου (Α.Μ. 4518), που τον διόρισε με πληρεξούσιο.

Η πιο πάνω αίτηση εισάγεται στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, κατόπιν της από 9 Ιανουαρίου 2013 πράξης του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, λόγω σπουδαιότητάς της, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 2 εδάφ. α του Π.Δ. 18/1989.

Με την αίτηση αυτή οι αιτούντες επιδιώκουν να ακυρωθεί η υπ’ αριθμ. 206/25.4.2012 (ΦΕΚ Β’ 1363/26.4.2012) απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη της Διοικήσεως.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου Κ. Πισπιρίγκου.

Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε την πληρεξούσια των αιτούντων, η οποία ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση, τον πληρεξούσιο της παρεμβαίνουσας εταιρείας και την αντιπρόσωπο των Υπουργών, οι οποίοι ζήτησαν την απόρριψή της.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α

Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο

1. Επειδή, για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως κατεβλήθη το νόμιμο παράβολο (υπ’ αριθμ. Α. 1271023, 3402029 / 2012 ειδικά γραμμάτια παραβόλου).

2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση της αποφάσεως της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων 206 / 25.4.2012 (Β΄ 1363 / 26.4.2012) κατά το μέρος της, με το οποίο μεταβιβάζονται από το Ελληνικό Δημόσιο στην ανώνυμη εταιρεία «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) Α.Ε.», χωρίς αντάλλαγμα, 12.759.440 μετοχές του «Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) Α.Ε.» που αντιστοιχούν σε ποσοστό 51,038% του μετοχικού κεφαλαίου.

3. Επειδή, με έννομο συμφέρον και εν γένει παραδεκτώς έχει ασκήσει παρέμβαση στη δίκη, ζητώντας την απόρριψη της κρινομένης αιτήσεως, η ανώνυμη εταιρεία ΤΑΙΠΕΔ A.E.

4. Επειδή, οι αποφάσεις της προβλεπομένης στο άρθρο 3 του ν. 3049/2002 (Α΄ 212) Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων (ΔΕΑΑ), με τις οποίες μεταβιβάζονται με ειδική διοικητική διαδικασία, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 4 και 5 του ν. 3986 / 2011 (Α΄ 152), από το Ελληνικό Δημόσιο στην ανώνυμη εταιρεία ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε., χωρίς αντάλλαγμα, στοιχεία της ιδιωτικής περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου περιλαμβανόμενα στο «Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων 2011–2015» του ν. 3985/2011 (Α΄ 151), με σκοπό τη διάθεσή τους σε επενδυτές για την άντληση δημοσίων εσόδων προοριζομένων αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους, όπως είναι και η προσβαλλομένη απόφαση, έχουν χαρακτήρα ατομικών διοικητικών πράξεων που υπόκεινται στον κατ’ άρθρο 95 παρ. 1 α΄ του Συντάγματος ακυρωτικό έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας (βλ. σκέψη 10 στις αποφάσεις 1902 – 3, 1906 / 2014 της Ολομελείας που εκδόθηκαν επί υποθέσεων της ίδιας δικασίμου).

5. Επειδή, ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) ιδρύθηκε με τον ν. 4748/1930 (Α΄ 166) ως νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου και, ακολούθως, μετετράπη δια των διατάξεων του άρθρου πρώτου του ν. 2688/1999 (Α΄ 40) σε ανώνυμη εταιρεία κοινής ωφελείας (ΟΛΠ Α.Ε.), η οποία λειτουργεί κατά τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας. Σκοπός δε της εταιρείας είναι «η διοίκηση και η εκμετάλλευση του Λιμένος Πειραιώς ή και άλλων λιμένων» (βλ. άρθρο 3 του κυρωθέντος με το άρθρο τρίτο του ν. 2688 / 1999 Καταστατικού).

6. Επειδή, ο ΟΛΠ Α.Ε. υπήχθη στο «Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων 2011 – 2015» του ν. 3985 / 2011, στην αιτιολογική έκθεση του οποίου ορίζεται ότι : «Σχετικά με τον ΟΛΠ, σχεδιάζεται η πώληση ποσοστού 23,1% των μετοχών της εταιρίας το 4ο τρίμηνο του 2011. Στη συνέχεια προγραμματίζεται περαιτέρω πώληση μετοχών … το 1ο τρίμηνο του 2012 με την είσοδο στρατηγικών επενδυτών».

7. Επειδή, προς θεμελίωση εννόμου συμφέροντος για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως τα δύο αιτούντα σωματεία προβάλλουν ότι είναι συνδικαλιστικές οργανώσεις, για τις οποίες αποτελεί σκοπό «η κατάκτηση και η απόλαυση κάθε δικαιώματος που αναγνωρίζεται και προστατεύεται από το Σύνταγμα, τους νόμους και τις διεθνείς συμβάσεις με αναγνωρισμένη ισχύ» και η «επίτευξη των επαγγελματικών, οικονομικών, εργασιακών και κοινωνικών συμφερόντων» των μελών τους σύμφωνα με τα καταστατικά τους, των οποίων αντίγραφα έχουν νομίμως προσκομισθεί. Οι λοιποί αιτούντες προβάλλουν : α) ότι είναι Έλληνες πολίτες και εργαζόμενοι στον ΟΛΠ Α.Ε., β) ότι με την προσβαλλομένη απόφαση προσβάλλεται ευθέως το δημόσιο συμφέρον και η «έννοια της κυριαρχίας», περαιτέρω δε «ανακόπτεται η ανάπτυξη της επιχείρησης και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενώ, αντιθέτως, είναι άμεσος ο κίνδυνος περιορισμού των θέσεων εργασίας» και γ) ότι «οι εργαζόμενοι έχουν – ανεξάρτητα από το συμφέρον του Οργανισμού – δικό τους, αυτόνομο, συμφέρον να μην αποκλεισθεί η επιχείρηση από την ανάπτυξη δραστηριοτήτων σχετικών με τον σκοπό της». Τέλος, οι εκ των αιτούντων Ελευθέριος Τσακίρης, Παντελής Λαγάνης και Σταύρος Κάτρης προβάλλουν ότι είναι και μέτοχοι του ΟΛΠ Α.Ε., αλλά δεν προσκομίζουν νομίμως στοιχεία για την απόδειξη αυτής της ιδιότητας.

8. Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 47 παρ. 1 του π.δ. 18 / 1989 (Α΄ 8), το έννομο συμφέρον νομικού προσώπου για την προσβολή διοικητικής πράξεως με αίτηση ακυρώσεως κρίνεται, κυρίως, επί τη βάσει του σκοπού του νομικού προσώπου και του περιεχομένου της πράξεως (ΣτΕ 1212/2010 Ολομ., 1620/1988 Ολομ.). Εν προκειμένω, η προσβαλλομένη απόφαση δεν συνεπάγεται άμεση μεταβολή στις εργασιακές σχέσεις μεταξύ του ΟΛΠ Α.Ε. και των μελών των δύο αιτούντων σωματείων, από τα καταστατικά των οποίων δεν προκύπτει, πάντως, η ύπαρξη σκοπού συνισταμένου στην προάσπιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της εταιρείας (ΣτΕ 1212 / 2010). Υπό τα δεδομένα αυτά, η κρινόμενη αίτηση ασκείται απαραδέκτως, ελλείψει εννόμου συμφέροντος, από τα αιτούντα σωματεία. Αν και κατά τη γνώμη του Προέδρου του Δικαστηρίου και των Σύμβουλων Ι. Μαντζουράνη, Γ. Ποταμιά, Η. Τσακόπουλου, Μ. Σταματελάτου – Μπεριάτου, Μ. Παπαδοπούλου, Θ. Αραβάνη, Δ. Μακρή και Τ. Κόμβου, με τους οποίους συντάχθηκαν οι Πάρεδροι Χ. Ντουχάνης και Φ. Γιαννακού, τα αιτούντα σωματεία, ως συνδικαλιστικές οργανώσεις που έχουν συσταθεί με σκοπό τη δράση για τη διατήρηση και βελτίωση των συνθηκών εργασίας των μελών τους, ασκούν με έννομο την κρινόμενη αίτηση, διότι στον ως άνω σκοπό προδήλως περιλαμβάνεται και η δράση για τη διατήρηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της εργοδοσίας, ήτοι για τη διατήρηση του χαρακτήρα του ΟΛΠ Α.Ε. ως δημόσιας επιχείρησης, ο οποίος ήδη μεταβάλλεται με την προσβαλλομένη απόφαση που αποξενώνει το Ελληνικό Δημόσιο από την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας.

9. Επειδή, περαιτέρω, επί του κοινού ενδιαφέροντος των Ελλήνων πολιτών για το νομικό και ιδιοκτησιακό καθεστώς που διέπει τις ανήκουσες στο Ελληνικό Δημόσιο ανώνυμες εταιρείες δεν θεμελιώνεται έννομο συμφέρον για την προσβολή, με αίτηση ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, των σχετικών με τις εν λόγω εταιρείες διοικητικών πράξεων, διότι άλλως το ένδικο βοήθημα της αιτήσεως ακυρώσεως θα προσελάμβανε χαρακτήρα λαϊκής αγωγής. Εξ άλλου, η αποξένωση του Ελληνικού Δημοσίου από τις μετοχές του ΟΛΠ Α.Ε. δεν συνεπάγεται περιορισμό των δραστηριοτήτων του Οργανισμού, ώστε να προκύψει κατάργηση θέσεων εργασίας, είναι δε αβέβαιο αν οι εργασιακές σχέσεις στον Οργανισμό θα επηρεασθούν στο μέλλον καθ’ οιονδήποτε τρόπο. Τέλος, για την εκδήλωση ενδιαφέροντος προς ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του ΟΛΠ Α.Ε. και για την επιδίωξη, συναφώς, παροχής δικαστικής προστασίας νομιμοποιούνται τα καταστατικά όργανα της εταιρείας και όχι οι εργαζόμενοι, είτε ατομικώς είτε συλλογικώς (ΣτΕ 3324/1995, Ολομ). Συνεπώς, απαραδέκτως ασκούν την κρινόμενη αίτηση και οι λοιποί αιτούντες, λόγω μη θεμελιώσεως εννόμου συμφέροντος στις ιδιότητες που επικαλούνται και αποδεικνύουν ότι έχουν, ήτοι του Έλληνα πολίτη και του εργαζομένου στον ΟΛΠ Α.Ε. Αν κατά τη γνώμη του Προέδρου του Δικαστηρίου και των Συμβούλων Ι. Μαντζουράνη, Αικ. Χριστοφορίδου, Γ. Ποταμιά, Μ. Σταματελάτου–Μπεριάτου, Μ. Παπαδοπούλου, Θ. Αραβάνη, Δ. Μακρή, Τ. Κόμβου και Β. Αναγνωστοπούλου–Σαρρή, με τους οποίους συντάχθηκε η Πάρεδρος Φ. Γιαννακού, οι εργαζόμενοι σε δημόσιες επιχειρήσεις και, γενικότερα, σε ανώνυμες εταιρείες που ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο έχουν έννομο συμφέρον για τη δικαστική επιδίωξη της διατηρήσεως του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, με το οποίο συναρτάται η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων και η επίτευξη των σκοπών που προβλέπονται στο καταστατικό εκάστης. Συνεπώς, κατά τη γνώμη αυτή, θεμελιώνεται έννομο συμφέρον για την άσκηση της κρινομένης αιτήσεως στην ιδιότητα του εργαζομένου στον ΟΛΠ Α.Ε., διότι λόγω της εκδόσεως της προσβαλλομένης αποφάσεως το Ελληνικό Δημόσιο παύει να ελέγχει ιδιοκτησιακώς την εταιρεία.

10. Επειδή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί, ως απαράδεκτη, ελλείψει εννόμου συμφέροντος των αιτούντων. Απορριπτομένης δε της αιτήσεως, πρέπει να γίνει δεκτή η παρέμβαση.

Δ ι ά τ α ύ τ α

Απορρίπτει την αίτηση.

Διατάσσει την κατάπτωση του παραβόλου.

Δέχεται την παρέμβαση.

Επιβάλλει στους αιτούντες, συμμέτρως, τα ποσά των τετρακοσίων εξήντα (460) ευρώ ως δικαστική δαπάνη του Ελληνικού Δημοσίου και των εξακοσίων σαράντα (640) ευρώ ως δικαστική δαπάνη της παρεμβαίνουσας εταιρείας ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε.

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 18 Οκτωβρίου 2013

Ο Προεδρεύων Αντιπρόεδρος Η Γραμματέας

Σωτ. Αλ. Ρίζος Μ. Παπασαράντη

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 12ης Ιουνίου 2014.

Ο Πρόεδρος Η Γραμματέας

Σωτ. Αλ. Ρίζος Μ. Παπασαράντη