ΣτΕ 1593/2015

Αυθαίρετες κατασκευές - Απομάκρυνση και κατεδάφιση αυθαιρέτων κατασκευών - ’λσος σχολής Ευελπίδων - Πραγματοπαγείς πράξεις - Έλλειψη έννομου συμφέροντος -.

Οι πράξεις που αφορούν την κατεδάφιση αυθαιρέτων κτισμάτων και την απομάκρυνση πάσης φύσεως κατασκευασμάτων ή εγκαταστάσεων, υπό ευρεία έννοια, που ανεγείρονται, τοποθετούνται, δημιουργούνται ή εναποτίθενται σε δάση και δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις είναι πραγματοπαγείς, αφορούν δηλαδή τα ίδια τα κτίσματα και τις ενκαταστάσεις, και όχι τον ιδιοκτήτη, νομέα, κάτοχο ή εργολάβο. Στην προκειμένη περίπτωση, στις 31.12.2010 ο εκκαλών δήμος παρέδωσε το άλσος της Σχολής Ευελπίδων στην Διεύθυνση Δασών Αθηνών και υπογράφηκε σχετικό πρωτόκολλο παράδοσης-παραλαβής και συνεπώς, μετά την υπογραφή του πρωτοκόλλου αυτού ο δήμος δεν είναι πλέον κύριος της επίμαχης εκτάσεως και των επ' αυτής αυθαίρετων εγκαταστάσεων, ούτε έχει άλλη νομική σχέση με αυτά. Απόρριψη έφεσης ως αλυσιτελούς και λόγω ελλείψεως εννόμου συμφέροντος του αιτούντος δήμου.

Αριθμός 1593/2015

ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Ε'

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριο του στις 5 Δεκεμβρίου 2012, με την εξής σύνθεση: Αγγ. Θεοφιλοπούλου, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του Ε' Τμήματος, Ιω. Μαντζουράνης, Μ. Γκορτζολίδου, Αντ. Ντέμσιας, Θ. Αραβάνης, Σύμβουλοι, Ρ. Γιαννουλάτου, Χρ. Παπανικολάου, Πάρεδροι. Γραμματέας η Ειρ. Δασκαλάκη.

Για να δικάσει την από 4 Νοεμβρίου 2005 έφεση:

του Δήμου Αθηναίων, ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Στυλιανό Μπεζαντές (Α.Μ 10510), που τον διόρισε με πάγιο πληρεξούσιο,

κατά του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο οποίος παρέστη με την Κωνσταντίνο Χριστοπούλου, Πάρεδρο του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους,

και κατά της υπ' αριθμ. 3858/2005 απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών.

Οι πληρεξούσιοι των διαδίκων δήλωσαν, σύμφωνα με ης διατάξεις της παρ 2 του άρθρου 21 του Κανονισμού Λειτουργίας του Δικαστηρίου, ότι δεν θα αγορεύσουν.

Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Συμβούλου I. Μαντζουράνη.

Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι

Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα

Σκέφθηκε κατά το Νόμο

1. Επειδή, με την κρινόμεvn έφεση για την άσκηση της οποίας δεν απαιτείται κατά το νόμο η καταβολή παραβόλου, ζητείται η εξαφάνιση της υπ' αριθ. 3858/2005 αποφάσεως της Προέδρου του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση ακυρώσεως του εκκαλούντος κατά της υπ' αριθ. 360/4.3.2005 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής. Με την τελευταία αυτή απόφαση διατάχθηκε, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 71 του Ν. 998/1979 (Α' 289) και του άρθρου 114 του Ν. 1892/1990 (Α' 101), η απομάκρυνση και κατεδάφιση αυθαίρετων κατασκευών που έχουν ανεγερθεί εντός του άλσους της Σχολής Ευελπίδων.

2. Επειδή, νομίμως συζητήθηκε η υπόθεση, καίτοι δεν παρέστησαν οι εφεσίβλητοι ..... και ....., οι οποίοι είχαν ασκήσει παρέμβαση στην ακυρωτική δίκη ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου, εφόσον αντίγραφο της εφέσεως κοινοποιήθηκε σ' αυτούς νομοτύπως και εμπροθέσμως, όπως προκύπτει από το οικείο αποδεικτικό (βλ. τα από 5.12.2011 αποδεικτικά επιδόσεως της Επιμελητού του Δικαστηρίου ...).

3. Επειδή, απαραδέκτως ζητείται η ακύρωση της υπ. αρ. 360/4.3.2005 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, διότι, σύμφωνα με το άρθρο 58 του Π.Δ. 18/1989 (ΦΕΚ 8 Α'), με το ένδικο μέσο της έφεσης μπορεί να προσβληθεί μόνο απόφαση διοικητικού δικαστηρίου εκδοθείσα επί αιτήσεως ακυρώσεως, και όχι διοικητική πράξη (ΣτΕ 4879/2013, 4411/2009, κ.ά.).

4. Επειδή, κατά την παρ. 1 του άρθρου 71 του Ν. 998/1979 (Α' 289, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 46 του Ν. 2145/1993 (Α' 88), "1. Εργολάβοι, υπεργολάβοι, κατασκευαστές, οι εντολείς τους και κάθε τρίτος που επιχειρεί, άνευ δικαιώματος ... την ανέγερση οποιουδήποτε κτίσματος ή κατασκευάσματος, οριστικής ή προσωρινής μορφής ή πραγματοποιεί οποιασδήποτε φύσεως εγκατάσταση, εντός δάσους ή δασικής εκτάσεως, δημόσιας ή ιδιωτικής, τιμωρούνται με φυλάκιση ... και με χρηματική ποινή…" ενώ, κατά την παρ. 2 του αυτού άρθρου 71 του Ν. 998/1979, "2 .. η δασική αρχή διατάσσει και, εν αρνήσει του υπόχρεου, εκτελεί άνευ ετέρας διατυπώσεως την κατεδάφισιν των κτισμάτων". Εξ άλλου, κατά την παρ. 1 του άρθρου 114 του Ν. 1892/199(Γ(Α' 101), όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 5 του άρθρου 9 του Ν. 2880/2001 (Α' 9), "1. Απαγορεύεται η ανέγερση οικοδομών, κτισμάτων και πάσης φύσεως εγκαταστάσεων εντός δημοσίων ή ιδιωτικών δασών ή δασικών ή αναδασωτέων εκτάσεων, που καταστράφηκαν ή καταστρέφονται από πυρκαϊά….", ενώ κατά την παρ. 2 του αυτού άρθρου, "2. Ανεγερθείσες ή ανεγειρόμενες οικοδομές, κτίσματα και πάσης φύσεως εγκαταστάσεις στις ανωτέρω εκτάσεις κατεδαφίζονται υποχρεωτικά κατόπιν αποφάσεως του οικείου Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας με τεχνική υποστήριξη που διατίθεται και από τεχνική υπηρεσία νομαρχιακής αυτοδιοίκησης της οικείας Περιφέρειας, ύστερα από αίτημα του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας και με την συνδρομή της δασικής υπηρεσίας", κατά δε την παρ. 6 του αυτού άρθρου, "6. Οι προηγούμενες παράγραφοι 2 έως και 5 εφαρμόζονται αναλόγως και για τις περιπτώσεις κατεδάφισης κτιρίων ή εγκαταστάσεων, που προβλέπονται στην παρ. 2 του άρθρου 71 του ν. 998/1979".

5. Επειδή, σύμφωνα με τις προαναφερθείσες διατάξεις, οι πράξεις που αφορούν την κατεδάφιση αυθαιρέτων κτισμάτων και την απομάκρυνση πάσης φύσεως κατασκευασμάτων ή εγκαταστάσεων, υπό ευρεία έννοια, που ανεγείρονται, τοποθετούνται, δημιουργούνται ή εναποτίθενται σε δάση και δασικές ή αναδασωτέες εκτάσεις είναι πραγματοπαγείς, αφορούν δηλαδή τα ίδια τα κτίσματα και τις ενκαταστάσεις, και όχι τον ιδιοκτήτη, νομέα, κάτοχο ή εργολάβο. (Σ.τ.Ε. 3791/2007 7μ., 3790/2007 7μ). Εξάλλου, μετά την παράδοση των αυθαίρετων εγκαταστάσεων στο Δημόσιο, ο ενδιαφερόμενος, σε βάρος του οποίου έχει εκδοθεί σχετική πράξη κατεδάφισης, στερείται εννόμου συμφέροντος να αμφισβητήσει το κύρος της πράξης αυτής, εκτός αν επικαλεστεί και αποδείξει ότι συντρέχουν ειδικοί λόγο.

6. Επειδή, με την 77250/3866/10-7-1991 απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Γεωργίας παραχωρήθηκε δωρεάν και μεταβιβάστηκε στο Δήμο Αθηναίων κατά κυριότητα, νομή και κατοχή το άλσος της Σχολής Ευελπίδων. Κατά της πράξης αυτής ασκήθηκε αίτηση ακυρώσεως, επί της οποίας εκδόθηκε η 4570/1996 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με την απόφαση αυτή ακυρώθηκε η ως άνω πράξη λόγω αναρμοδιότητας. Ακολούθως, με την 95202/9572/ΠΕ/10-21997 απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών και Γεωργίας παραχωρήθηκε εκ νέου δωρεάν και μεταβιβάστηκε στο Δήμο Αθηναίων κατά κυριότητα, νομή και κατοχή το ίδιο άλσος. Και κατά της πράξης αυτής ασκήθηκε νέα αίτηση ακυρώσεως επί της οποίας εκδόθηκε η 714/2001 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με την απόφαση αυτή ακυρώθηκε και πάλι η προσβληθείσα πράξη παραχώρησης λόγω αναρμοδιότητας. Περαιτέρω, με την 91876/888/29-10-2001 απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομικών και Γεωργίας παραχωρήθηκε εκ νέου και μεταβιβάσθηκε στο Δήμο Αθηναίων κατά κυριότητα, νομή και κατοχή το άλσος της Σχολής Ευελπίδων. Εξάλλου, με την 1978/2002 απόφαση του Δικαστηρίου έγινε δεκτό ότι οι διενεργηθείσες στο άλσος της Σχολής Ευελπίδων επεμβάσεις συνιστούν ανεπίτρεπτη μεταβολή του προορισμού του, ακυρώθηκε δε η παράλειψη της Διοίκησης να εκδώσει πράξεις κατεδάφισης κτισμάτων και εγκαταστάσεων εντός του άλσους της Σχολής Ευελπίδων, να κηρύξει ως αναδασωτέα τα αποψιλωθέντα τμήματα του και να τα χαρτογραφήσει. Εν όψει της αποφάσεως αυτής εκδόθηκε η υπ. αρ. 360/4.3.2005 πράξη του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Αττικής με την οποία αποφάσισε να κατεδαφιστούν α) γήπεδο μπάσκετ διαστάσεων 23χ42 εμβαδού 966 τ.μ., δύο μπασκέτες και οι τσιμεντοστρώσεις του και β) αποθήκη διαστάσεων 6χ3,5, εμβαδού 21τ.μ. Με την 3142/2006 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε δεκτό ότι η άρνηση της Διοίκησης να ανακαλέσει την 91876/888/29-10-2001 πράξη παραχώρησης συνιστά παράλειψή της να προβεί σε οφειλόμενη νόμιμη ενέργεια και ακύρωσε την παράλειψη αυτή. Κατόπιν των ανωτέρω, εκδόθηκε η 93215/565/21.5.2007, κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Οικονομίας και Οικονομικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την οποία, αφενός μεν, ανακλήθηκε η 91876/888/29.10.2001 πράξη παραχώρησης, αφετέρου δε παραχωρήθηκε εκ νέου το άλσος στο Δήμο Αθηναίων κατά κυριότητα, νομή και κατοχή. Η ανωτέρω (93215/565/21.5.2007) πράξη παραχώρησης ακυρώθηκε με την 677/2010 απόφαση του Δικαστηρίου.

7. Επειδή, στις 31.12.2010 ο εκκαλών δήμος παρέδωσε το άλσος της Σχολής Ευελπίδων στην Διεύθυνση Δασών Αθηνών και υπογράφηκε σχετικό πρωτόκολλο παράδοσης - παραλαβής. Συνεπώς, μετά την υπογραφή του ανωτέρω πρωτοκόλλου ο εκκαλών δήμος δεν είναι πλέον κύριος της επίμαχης εκτάσεως και των επ' αυτής αυθαίρετων εγκαταστάσεων, ούτε έχει άλλη νομική σχέση με αυτά. Υπό τα δεδομένα αυτά, η υπό κρίση έφεση αποβαίνει αλυσιτελής, διότι, και αν ακόμη γίνει δεκτή και το Δικαστήριο χωρήσει περαιτέρω στην εκδίκαση της από 23.3.2005 αιτήσεως ακυρώσεως κατά της 360/4.3.2005 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, δεν δύναται να αχθεί σε αποδοχή της, αλλά θα την απορρίψει λόγω ελλείψεως εννόμου συμφέροντος του αιτούντος δήμου. Και ναι μεν με το από 17.12.2012 υπόμνημά του ο Δήμος Αθηναίων ισχυρίζεται ότι διατηρείται το έννομο συμφέρον του για την ακύρωση της ανωτέρω αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Αττικής, διότι, με βάση την απόφαση αυτή, έχουν εκδοθεί σε βάρος του πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτων, ο ισχυρισμός, όμως αυτός, ανεξαρτήτως ότι προβάλλεται αορίστως και αναποδείκτως, αφού δεν προσκομίζονται οι σχετικές αποφάσεις επιβολής προστίμων, είναι απορριπτέος, διότι η οικειοθελής παράδοση των αυθαιρέτων εγκαταστάσεων στο Δημόσιο, επάγετοι την απαλλαγή του εκκαλούντος δήμου από την καταβολή των επιβληθέντων προστίμων (πρβλ ΣτΕ 4587/2009 7μελούς, 1817/2012, 652/2015).

8. Επειδή, με τα δεδομένα αυτά, η κρινόμενη έφεση πρέπει να απορριφθεί, το δε Δικαστήριο εκτιμώντας τις περιστάσεις (σύμφωνα με το άρθρο 39 παρ. 1 του π.δ. 18/1989), κρίνει ότι πρέπει να συμψηφισθεί η δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων.

Διά τ α ύ τ α

Απορρίπτει την υπό κρίση έφεση.

Συμψηφίζει τη δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων

Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 21 Μαΐου 2013

Η Πρόεδρος του Ε' Τμήματος Η Γραμματέας

Αγγ. Θεοφιλοπούλου Ειρ. Δασκαλάκη

και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση στις 29 Απριλίου 2015.

Η Προεδρεύουσα Σύμβουλος Ο Γραμματέας

Αικ. Σακελλαροπούλου Α. Γεωργακόπουλος