ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

 

ΜονΔΠρΑθ 19619/2018

 

Αστική ευθύνη Δημοσίου - Ζημίες που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια επεισοδίων - Πλημμελής αστυνόμευση -.

 

Προϋποθέσεις αποζημιωτικής ευθύνης του Δημοσίου. Ζημίες που προκλήθηκαν σε υποκατάστημα πιστωτικού ιδρύματος από πυρκαγιά, στο πλαίσιο αναταραχών που ξέσπασαν με αφορμή το περιστατικό θανάσιμου τραυματισμού ανηλίκου από ειδικό φρουρό. Απόρριψη αγωγής με αίτημα την καταβολή αποζημιώσεως λόγω ευθύνης αστυνομικών οργάνων. Κρίθηκε ότι οι ζημίες που προκλήθηκαν δεν μπορούν να αποδοθούν σε όργανα του εναγομένου κατά την αστυνόμευση των επίμαχων επεισοδίων και επομένως, δεν στοιχειοθετείται στο πλαίσιο του σχετικού επιχειρησιακού σχεδιασμού και υλοποίησής του, παράνομη πράξη ή παράλειψη των αστυνομικών οργάνων που να θεμελιώνει ευθύνη του Δημοσίου προς αποζημίωση της ενάγουσας, κατ’ άρθρο 105 ΕισΝΑΚ.

 

 

 

Αριθμός Απόφασης 19619/2018

 

ΓΑΚ ./2013

ΤΟ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ 19ο ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ

 

            Συνεδρίασε δημόσια, στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, την 14η Ιουνίου 2018,  με δικαστή τον Παναγιώτη Τσόγκα, Πρωτοδίκη Διοικητικών Δικαστηρίων και γραμματέα την Θέκλα Κατρή, δικαστική υπάλληλο,

            για να δικάσει την αγωγή με ημερομηνία κατάθεσης 26.07.2013,

            της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «GENERALI HELLAS ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», εδρεύουσας στην Αθήνα, οδός Ηλία Ηλιού, αριθμοί 35 - 37, η οποία παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου Νικολάου Μπούτσικου,

            κατά του Ελληνικού Δημοσίου, που εκπροσωπήθηκε από τον Υπουργό Οικονομικών, ο οποίος παραστάθηκε με δήλωση  της Δικαστικής Πληρεξουσίας  του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Διονυσίας Νταϊφώτη.

            Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης η διάδικος που εμφανίστηκε και παραστάθηκε ανέπτυξε τους ισχυρισμούς της και ζήτησε όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

Η κρίση του Δικαστηρίου είναι η εξής:

 

            1. Επειδή, με την κρινόμενη  αγωγή, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το αναλογούν δικαστικό ένσημο (βλ. το …-παράβολο), η ενάγουσα, παραδεκτώς, ζητεί να υποχρεωθεί το εναγόμενο Ελληνικό Δημόσιο να της καταβάλει το ποσό των 12.392,44 ευρώ, νομιμοτόκως, από την ημερομηνία καταβολής στην ασφαλισμένη (30.01.2009) ή άλλως από την επίδοση της παρούσας μέχρις ολοσχερούς εξόφλησης. Το ποσό αυτό καταβλήθηκε από την ενάγουσα στην ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «OPEN 24 Α.Ε.», ως ασφαλιστική αποζημίωση, προς κάλυψη ζημιών που υπέστη υποκατάστημά της στην περιοχή Παλαιού Φαλήρου Αττικής (επί της οδού .). Οι ζημιές αυτές, προκλήθηκαν από πυρκαγιά, στο πλαίσιο των αναταραχών που ξέσπασαν με αφορμή το περιστατικό του θανάσιμου τραυματισμού του … από ειδικό φρουρό στις 06.12.2008, στην περιοχή των Εξαρχείων και, σύμφωνα με τους αγωγικούς ισχυρισμούς της ενάγουσας, οφείλονται σε πλημμελή αστυνόμευση της περιοχής Παλαιού Φαλήρου από τα αρμόδια αστυνομικά όργανα του εναγομένου.

 

            2. Επειδή,  ο Εισαγωγικός Νόμος του Αστικού Κώδικα (Π.Δ. 456/1984, Α-164 - Εισ.Ν.Α.Κ.) ορίζει στο άρθρο 105 ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος. …». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών,  ευθύνη του Δημοσίου προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξης ή από τη μη νόμιμη παράλειψη έκδοσης τέτοιας πράξης, αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή από παραλείψεις οφειλόμενων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών. Εξάλλου, υπάρχει ευθύνη του Δημοσίου, πληρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου του παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κείμενη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστης (ΣτΕ 2669/2015, 4133/2011, 1019/2008, 2741/2007, 2796/2006 7μ). Ο κατά τα ανωτέρω παράνομος χαρακτήρας της ζημιογόνου πράξης, παράλειψης ή υλικής ενέργειας αρκεί για να στοιχειοθετηθεί η ευθύνη του Δημοσίου, χωρίς να απαιτείται και η διαπίστωση πταίσματος του οργάνου του (ΣτΕ 1413/2006 7μ). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημίωσης είναι, μεταξύ άλλων, η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παράνομης πράξης ή παράλειψης ή υλικής ενέργειας ή παράλειψης υλικής ενέργειας του δημόσιου οργάνου και της ζημίας που επήλθε. Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικά κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων και χωρίς τη μεσολάβηση άλλου περιστατικού να επιφέρει τη ζημία και την επέφερε στη συγκεκριμένη περίπτωση (βλ. ΣτΕ 473/2011, 322/2009 7μ, 334/2008 7μ, 1024/2005, πρβλ. ΑΠ 425/2006).  Εξάλλου, η διακοπή του αιτιώδους συνδέσμου έχει ως προϋπόθεση την παρεμβολή άλλων μεταγενεστέρων όλως εξαιρετικών και απρόβλεπτων γεγονότων, ιδίως δε ενέργειες τρίτων προσώπων (ΣτΕ 2776/2016, 4410-22/2015, 3124/2011, ΑΠ 999/2010). 

 

            3. Επειδή, στο άρθρο 8 του Ν. 2800/2000 (Α-41), ο οποίος άρχισε να ισχύει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (στις 29.02.2000, βλ. άρθρο 39 του νόμου αυτού) και, συνεπώς, ήταν εφαρμοστέος κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, ορίζονται τα εξής: «1. Η Ελληνική Αστυνομία είναι Σώμα Ασφαλείας με τοπική αρμοδιότητα σε όλη την επικράτεια, εκτός από τους χώρους για τους οποίους ειδικές διατάξεις προβλέπουν αρμοδιότητα του Λιμενικού Σώματος, και έχει ως αποστολή: α. Την εξασφάλιση της δημόσιας ειρήνης και ευταξίας και της απρόσκοπτης κοινωνικής διαβίωσης των πολιτών, που περιλαμβάνει την άσκηση της αστυνόμευσης και τροχαίας. β. Την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος και την προστασία του Κράτους και του δημοκρατικού πολιτεύματος, στα πλαίσια συνταγματικής τάξης, που περιλαμβάνει την άσκηση της αστυνομίας δημόσιας και κρατικής ασφάλειας. 2.  Η Ελληνική Αστυνομία συμμετέχει στην αντιμετώπιση κάθε έκτακτης ανάγκης που προκύπτει από θεομηνίες και ατυχήματα ή άλλες καταστροφές σε περίοδο ειρήνης ή πολέμου, σε συνεργασία με τις συναρμόδιες αρχές και Υπηρεσίες, καθώς και στην εξασφάλιση της εθνικής άμυνας, σε συνεργασία με τις ένοπλες δυνάμεις.  3. Η άσκηση της αστυνομίας γενικής αστυνόμευσης περιλαμβάνει ιδίως:  α. Τη διασφάλιση της κοινωνικής ειρήνης και ευταξίας και την παροχή έννομης προστασίας στους πολίτες και συνδρομής στις αρχές.  β. Την τήρηση της τάξης στους δημόσιους χώρους και στις δημόσιες συγκεντρώσεις και συναθροίσεις και την προστασία των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων των πολιτών κατά τις εκδηλώσεις αυτές.   γ. Τον έλεγχο της λειτουργίας δημόσιων κέντρων, θεαμάτων και καταστημάτων. δ. ... 5. Η άσκηση της αστυνομίας δημόσιας ασφάλειας περιλαμβάνει ιδίως: α. ...  στ. Την επιτήρηση των τόπων όπου συχνάζουν οι ύποπτοι διάπραξης  εγκλημάτων και τον έλεγχο των προσώπων αυτών... 8. Η έκταση των αρμοδιοτήτων της Ελληνικής Αστυνομίας που εμπίπτουν στα κατά τις προηγούμενες παραγράφους του άρθρου αυτού θέματα της αποστολής της, προσδιορίζεται από τις ισχύουσες κάθε φορά για τα θέματα αυτά διατάξεις. ». Στο άρθρο 9 του ίδιου νόμου ορίζονται τα εξής: «1. Η Ελληνική Αστυνομία αποτελεί ιδιαίτερο ένοπλο Σώμα Ασφαλείας και λειτουργεί με τους δικούς της οργανικούς νόμους... 2. Όλες οι Υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας και το προσωπικό της τελούν σε διαρκή ετοιμότητα για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος, την προστασία του δημοκρατικού πολιτεύματος και της έννομης τάξης και την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών. Το αστυνομικό προσωπικό, οι συνοριακοί φύλακες και οι ειδικοί φρουροί θεωρούνται ότι βρίσκονται σε διατεταγμένη υπηρεσία, σε κάθε περίπτωση που καθίσταται αναγκαία η παρέμβασή τους. 3. Το προσωπικό του τελευταίου εδαφίου της προηγούμενης παραγράφου εκπαιδεύεται στη χρήση όπλων και ειδικών μέσων και μηχανημάτων και φέρει για την άσκηση των καθηκόντων του κατάλληλο οπλισμό, εφόδια και μέσα. 4. … ».  Επιπλέον, στο Π.Δ. 141/1991 (Α-58) ορίζονται, στο άρθρο 93 ότι: «1. Η προληπτική ενέργεια αποτελεί το πρώτιστο καθήκον της Ελληνικής Αστυνομίας. Αποσκοπεί στην πρόληψη των αξιόποινων πράξεων και δυστυχημάτων και την εξασφάλιση της δημόσιας ειρήνης, ευταξίας και απρόσκοπτης κοινωνικής διαβίωσης των πολιτών. 2. Η κατασταλτική ενέργεια εκδηλώνεται σε περιπτώσεις τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης αξιόποινων πράξεων, είτε ως δικαστική προανάκριση είτε ως καταδιωκτική ενέργεια και αποσκοπεί στη ματαίωση των αξιοποίνων πράξεων ή τον περιορισμό των δυσμενών συνεπειών τους, την εξιχνίαση των τελουμένων εγκλημάτων, την ανακάλυψη και σύλληψη των δραστών και την ανεύρεση και κατάσχεση των πειστηρίων και των προϊόντων του εγκλήματος. 3. Η αποτελεσματικότητα τόσο της προληπτικής όσο και της κατασταλτικής ενέργειας δείχνει τις ικανότητες και την υπηρεσιακή απόδοση των αρμόδιων οργάνων της Ελληνικής Αστυνομίας».  Από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει μεταξύ άλλων, ότι η Ελληνική Αστυνομία υποχρεούται να λαμβάνει τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα προστασίας των προσώπων από συνήθεις και αναμενόμενες σε δεδομένη χρονική περίοδο επιθέσεις τρίτων, η δε παράλειψη των οργάνων της αστυνομικής υπηρεσίας να λάβουν τα μέτρα αυτά, ενδέχεται να συνιστά, υπό δεδομένες συνθήκες, αντικειμενικώς πρόσφορη αιτία για τη μη αποτροπή των εν λόγω επιθέσεων (ΣτΕ 442/2012). Εξάλλου, η επιλογή των ενδεδειγμένων μέτρων που πρέπει να ληφθούν, υπό δεδομένες συνθήκες, για την αντιμετώπιση κάθε υπόθεσης, ανήκει στη διακριτική εξουσία των αστυνομικών οργάνων, ελεγχόμενη μόνον ως προς την κακή χρήση της ή την κατάχρηση εξουσίας (ΣτΕ 950/2014, 322/2009).  Δεν υφίσταται υποχρέωση αποζημιώσεως, ωστόσο, όταν πρόκειται περί ασυνήθων περιπτώσεων που υπερβαίνουν τις δυνατότητες της αστυνομικής δυνάμεως και ανάγονται έτσι στην έννοια της ανωτέρας βίας (ΣτΕ 1048/2016, 952/2010, 2741/2007).

 

            4. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας, μεταξύ των οποίων το  …/13.12.2013 έγγραφο απόψεων του Γενικού Αστυνομικού Διευθυντή Αττικής (Γ.Α.Δ.Α.), το …΄/07.12.2008 έγγραφο - διαταγή του Τμηματάρχη Επιχειρήσεων της Γ.Α.Δ.Α. το από 07.12.2008 δελτίο τύπου της Γ.Α.Δ.Α., το …/15.12.2008 έγγραφο του Διευθυντή της Διεύθυνσης Αστυνομικών Επιχειρήσεων Αττικής και το …/01.06.2018 έγγραφο απόψεων του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος, προκύπτουν τα ακόλουθα: Με αφορμή το δυσάρεστο συμβάν της 6ης Δεκεμβρίου 2008, στην περιοχή των Εξαρχείων, και ειδικότερα τον θανάσιμο τραυματισμό του … από ειδικό φρουρό, έλαβαν χώρα εκτεταμένα επεισόδια ιδιαίτερης και πρωτόγνωρης έντασης και διάρκειας, αρχικά στην περιοχή των Εξαρχείων και πέριξ αυτής τα οποία, εν συνεχεία και σταδιακά γενικεύθηκαν στην ευρύτερη περιοχή πρωτευούσης και επεκτάθηκαν σε όλη την περιοχή ευθύνης και αρμοδιότητας της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής. Για το λόγο αυτό, από το Τμήμα Επιχειρήσεων του Επιτελείου της Γ.Α.Δ.Α., λήφθηκαν άμεσα, ήτοι από τις πρώτες πρωινές ώρες της 07.12.2008, αστυνομικά μέτρα για την προστασία εγκαταστάσεων που βρίσκονταν στο επίκεντρο των κινητοποιήσεων ατόμων του «αντιεξουσιαστικού χώρου». Ειδικότερα, δόθηκαν οδηγίες προς όλες τις αστυνομικές διευθύνσεις, αρμοδιότητας Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής, για περιφρούρηση κυβερνητικών κτιρίων όπως η Βουλή των Ελλήνων, το Υπουργείο Εσωτερικών (επί της Σταδίου 27), το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (επί της Σταδίου 29), το Υπουργείο Υγείας (επί της Αριστοτέλους 17), το ΥΠ.Ε.ΧΩ.Δ.Ε. (επί της Χαριλάου Τρικούπη 182), το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (επί της Πανεπιστημίου 37), το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (επί της Αχαρνών 2), το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (επί της Πειραιώς 40 ), το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών (επί της Νίκης 5 - 7), το Υπουργείο Ανάπτυξης/Γ.Γ. Εμπορίου (επί της πλατείας Κάνιγγος), το Υπουργείο Ανάπτυξης (επί της Μεσογείων 119), τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης ( επί των οδών Φρουγκούδη 11 & Αλ. Πάντου). Επιπροσθέτως, δόθηκαν εντολές για επαύξηση των μέτρων προστασίας όλων των Αστυνομικών Υπηρεσιών της Αττικής, με δυνάμεις εκ των ενόντων, με μέλημα και ευθύνη των διοικούντων, για όσο διάστημα διαρκούν οι εν λόγω κινητοποιήσεις. Εξάλλου, σύμφωνα με τα …/07.12.2008 και …/07.12.2008 «κατεπείγοντα» έγγραφα της Γ.Α.Δ.Α., που κοινοποιήθηκαν σε όλες τις Διευθύνσεις Ασφάλειας, Τροχαίας, ’μεσης Δράσης & Αστυνομικών Επιχειρήσεων (μονάδες Υ.ΜΕ.Τ. {Υποδιευθύνσεων Μέτρων Τάξης} & Υ.Α.Τ. {Υποδιευθύνσεων Αποκατάστασης Τάξης}) Αττικής, και όλες τις Υ.Α. Αθηνών, ενόψει των προγραμματισμένων συναθροίσεων που θα πραγματοποιούσαν διάφορες «αντιεξουσιαστικές ομάδες» στην περιοχή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (επί της οδού Πατησίων) και ακολούθως της πορείας προς το Α.Μ.Α. (Αστυνομικό Μέγαρο Αλεξάνδρας) επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας 173 στην Αθήνα, δόθηκαν εντολές για άμεση λήψη έντονων μέτρων. Ειδικότερα, διατάχθηκε επιφυλακή αστυνομικού προσωπικού - συνοριακών φυλάκων και ειδικών φρουρών και πέραν της λήξεως της βάρδιας, η διάθεση ελικοπτέρου σε επιχειρησιακή ετοιμότητα, η διάθεση ομάδων ΕΚΑΜ και υπηρεσιακού ασθενοφόρου, εγγύς και πέριξ του χώρου της συγκέντρωσης και σε ευπαθείς χώρους της περιοχής για την τήρηση της τάξης. Επίσης, δόθηκαν εντολές προς τα αρμόδια αστυνομικά τμήματα: α) Να επαυξήσουν από τις πρωινές ώρες της 07.12.2008 τα μέτρα φρούρησης στόχων που βρίσκονται πέριξ του χώρου συγκέντρωσης - πορείας, προς προστασία τους, τήρηση της τάξης, αποφυγή και αποτροπή εκτρόπων και οιασδήποτε ενέργειας στρεφομένων κατά προσώπων και πραγμάτων. Επίσης, ανακοινώθηκε ότι θα βρίσκεται σε ετοιμότητα εκπρόσωπος της εισαγγελικής αρχής και θα διατεθούν πυροσβεστικά οχήματα.  ’λλωστε, σύμφωνα με το από 07.12.2008 δελτίου τύπου του γραφείου ενημέρωσης της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής «Από 21.30 ώρας της 06.12.2008 … συγκεντρώθηκαν αρχικά στην περιοχή Εξαρχείων και ακολούθως στο Πολυτεχνείο, ομάδες, πλέον των χιλίων (1000) ατόμων, προκαλώντας φθορές σε εμπορικά καταστήματα, υποκαταστήματα τραπεζών και οχήματα. Στη συνέχεια … διασκορπίστηκαν σε διάφορες περιοχές, συνεχίζοντας να προκαλούν φθορές πέριξ του Πολυτεχνείου, στις οδούς Πατησίων - Σταδίου-Ακαδημίας-Ερμού-Αιόλου-Αθηνάς-Συγγρού καθώς και στις περιοχές Πετραλώνων και Π. Φαλήρου. … καθ’ όλη τη διάρκεια και μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, οι ομάδες των ατόμων επιτίθεντο κατά των αστυνομικών δυνάμεων με ιδιαίτερη βιαιότητα, χρησιμοποιώντας πέτρες, ξύλα, βόμβες μολότοφ και άλλα αντικείμενα … τραυματίστηκαν και διακομίσθηκαν σε νοσοκομείο είκοσι τέσσερις (24) αστυνομικοί…».  Από τις αστυνομικές δυνάμεις συνελήφθησαν επτά (7) άτομα και προσήχθησαν άλλα δεκαπέντε (15). Αναφέρθηκαν πυρκαγιές σε δύο (2) οχήματα, δύο (2) αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, δύο (2) υποκαταστήματα τραπεζών και δύο (2) καταστήματα καθώς και φθορές σε τριάντα οκτώ (38) οχήματα, δεκατέσσερα (14) καταστήματα και τέσσερα (4) υποκαταστήματα τραπεζών.».  Στο πλαίσιο των επεισοδίων και αναταραχών αυτών, τις πρώτες πρωινές ώρες της 07.12.2008, άγνωστοι δράστες, αφού έθραυσαν τμήμα του υαλοστασίου της πρόσοψης του ως άνω υποκαταστήματος της ασφαλισμένης (OPEN 24 A.E.), έριξαν εντός του χώρου αυτού εύφλεκτα υλικά, τα οποία ανεφλέγησαν και προκάλεσαν πυρκαγιά, με αποτέλεσμα να προκληθούν εκτεταμένες ζημίες. 

 

            5. Επειδή, ήδη, με το δικόγραφο της κρινόμενης αγωγής και τα νομίμως κατατεθέντα υπομνήματα, η ενάγουσα προβάλλει ότι οι προκληθείσες ζημίες στο συγκεκριμένο υποκατάστημα της ασφαλισμένης της οφείλονται σε πλημμέλειες των αρμοδίων αστυνομικών οργάνων του εναγομένου Ελληνικού Δημοσίου, τα οποία δεν έλαβαν όλα τα απαιτούμενα, επαρκή και πρόσφορα μέτρα για την πρόληψη ή την αποτελεσματική καταστολή των καταστροφικών ενεργειών των ατόμων που προκάλεσαν τις φθορές αυτές. Ειδικότερα, υποστηρίζει ότι ενώ οι αρμόδιες αστυνομικές αρχές διέθεταν τον απαιτούμενο χρόνο, τα μέσα, το προσωπικό και τις πληροφορίες προκείμενου να λάβουν όλα εκείνα τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν επεισόδια βίας σε βάρος της ζωής και της περιουσίας των πολιτών, παρόλα αυτά ήταν προκλητικά απούσες στον ευρύτερο χώρο της περιοχής του Παλαιού Φαλήρου, όπου ελάμβαναν χώρα επεισόδια βίας σε ιδιαίτερο έντονο βαθμό ήδη από το βράδυ της 06.12.2008, όταν συνέβη το ατυχές περιστατικό του θανάσιμου τραυματισμού του … από ειδικό φρουρό, στην περιοχή των Εξαρχείων. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της ενάγουσας, οι αστυνομικές δυνάμεις όφειλαν να φρουρούν με ενισχυμένες βάρδιες κάθε πιθανό στόχο (ΑΤΜ Τραπεζών, αντιπροσωπείες αυτοκινήτων, πολυεθνικές εταιρείες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κ.λπ.) σε περιοχές όπως αυτή της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου 34 - 36 στο Παλαιό Φάληρο Αττικής, όπου ευρίσκετο το υποκατάστημα της ασφαλισμένης της και ήταν σφόδρα πιθανή η πρόκληση καταστροφικών επιθέσεων. Βάσει δε των ανωτέρω, η ενάγουσα ζητεί να υποχρεωθεί το εναγόμενο να της καταβάλλει το ποσό των 12.392,44 ευρώ, νομιμοτόκως, με το εκάστοτε ισχύον επιτόκιο, από την ημερομηνία καταβολής στην ασφαλισμένη (30.01.2009) ή άλλως από την επίδοση της παρούσας μέχρις ολοσχερούς εξόφλησης, το οποίο αντιστοιχεί στο ποσό που υποχρεώθηκε να καταβάλει στην ασφαλισμένη της για την ασφαλιστική κάλυψη των ανωτέρω ζημιών. Προς απόδειξη των ισχυρισμών της, αλλά και του ύψους της ζημίας της επικαλείται και προσκομίζει: Α) Την από 22.02.2009 έκθεση πραγματογνωμοσύνης της εταιρείας «… Ltd» με αντικείμενο τη διαπίστωση και εκτίμηση των ζημιών, σύμφωνα με την οποία για την αποκατάσταση των ζημιών, εκτιμήθηκε ότι απαιτήθηκε ποσό 12.392,44 ευρώ. Β) αντίγραφο του ασφαλιστηρίου συμβολαίου, με αριθμό …, μεταξύ της ενάγουσας και της ασφαλισμένης για την ασφαλιστική κάλυψη του ένδικου τραπεζικού υποκαταστήματος. Γ) Ακριβές αντίγραφο του …/10.12.2008 βιβλίου αδικημάτων και συμβάντων του Διοικητή του Τμήματος Ασφαλείας Παλαιού Φαλήρου, σύμφωνα με το οποίο σχηματίστηκε δικογραφία κατ’ αγνώστων δραστών του αναρχικού-αντιεξουσιαστικού χώρου για τις φθορές στο ένδικο ακίνητο. Δ) Διάφορες άλλες αναρτήσεις έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, οι οποίες αναφέρονται σε «μπαράζ εμπρηστικών επιθέσεων με στόχους υποκαταστήματα τραπεζών και πολυτελή αυτοκίνητα σε διάφορα σημεία της Αθήνας», σε διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις στο κέντρο της Αθήνας με λεηλασίες σε δεκάδες τράπεζες (16), καταστήματα (20) και αυτοκίνητα (12) και ότι πρόκειται για τα χειρότερα επεισόδια των τελευταίων τριάντα ετών, μεγάλες πυρκαγιές στην οδό Ερμού και στο Μοναστηράκι καθώς και στο Αστυνομικό Τμήμα Ακροπόλεως κ.α.  Αντιθέτως, το εναγόμενο, με το από 19.06.2018 υπόμνημα και το …/13.12.2013 έγγραφο των απόψεών του ζητεί την απόρριψη της αγωγής, προβάλλοντας, μεταξύ άλλων, ότι ουδεμία πλημμέλεια βαρύνει τα αρμόδια αστυνομικά όργανά του, καθώς οι αναταραχές που ξέσπασαν εξαιτίας του αναπάντεχου θανάτου του … ήταν ιδιαίτερης έντασης και διάρκειας, πρωτόγνωρες για τα ελληνικά δεδομένα, με συνέπεια παρά τη λήψη έντονων αστυνομικών μέτρων και ιδίως τη διάθεση όλης της διαθέσιμης δύναμης των αστυνομικών οργάνων της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής, για τη λήψη προστατευτικών μέτρων υπέρ των πολιτών και της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας, να είναι εκ των πραγμάτων αδύνατη η πρόληψη του συνόλου των έκνομων ενεργειών, οι οποίες είχαν τα χαρακτηριστικά γενικευμένης εξέγερσης. Ήταν αυτονόητο και αναμενόμενο το συντριπτικό μέρος του επιχειρησιακού συντονισμού της αστυνομίας να επικεντρωθεί πρωτίστως στις υψηλού κινδύνου περιοχές και τα σημεία στόχους των διαδηλωτών, όπως εγκαταστάσεις κυβερνητικού, πολιτικού, διπλωματικού και οικονομικού ενδιαφέροντος με αποτέλεσμα να επέλθουν οι λιγότερες δυνατές ζημίες τόσο σε περιουσιακά αγαθά όσο και στη ζωή και την υγεία πολιτών.  Επρόκειτο, άλλωστε, για επεισόδια που δεν ελάμβαναν χώρα στα πλαίσια κάποιας προγραμματισμένης κινητοποίησης, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο στις αστυνομικές αρχές να προβλέψουν τον τόπο και τον χρόνο εκδήλωσής τους. Πολύ δε περισσότερο που η περιοχή του Παλαιού Φαλήρου, όπου έλαβε χώρα το επίδικο συμβάν βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τον κύριο χώρο όπου εκτυλίχθηκαν τα ανωτέρω γεγονότα ενώ χαρακτηρίζεται, εν γένει, ως περιοχή χαμηλού κινδύνου από πλευράς εγκληματικότητας.  Τέλος, προβάλλεται ότι για την αντιμετώπιση των ιδιαίτερα αυξημένων αναγκών που προέκυψαν, ενόψει του ανωτέρω περιστατικού της 06.12.2008, για περιφρούρηση στόχων κυβερνητικού - διπλωματικού- αστυνομικού ενδιαφέροντος, που βρίσκονταν στο επίκεντρο των επιθέσεων καθώς και για την τήρηση της τάξης, την αποτροπή έκνομων ενεργειών σε βάρος προσώπων και πραγμάτων αξιοποιήθηκε επιχειρησιακά όλη η διαθέσιμη δύναμη των υπηρεσιών Γ.Α.Δ.Α., τελώντας από την προαναφερόμενη ημερομηνία σε επιφυλακή. Περαιτέρω, για την αντιμετώπιση των υπεραυξημένων υπηρεσιακών αναγκών που προέκυψαν, είχαν διατεθεί προς ενίσχυση της Γ.Α.Δ.Α. δυνάμεις από Υπηρεσίες του Αρχηγείου καθώς και δυνάμεις (διμοιρίες υποστήριξης) από αστυνομικές διευθύνσεις της Χώρας. Επίσης, κατά τη διάρκεια των γεγονότων τραυματίσθηκαν 13 αστυνομικοί, γεγονός που δεν συνάδει, με την αποδιδόμενη στην ελληνική αστυνομία, παθητική στάση.

 

            6. Επειδή, υπό τα ως άνω δεδομένα, λαμβάνοντας υπόψη ότι: α) Οι αναταραχές που ξέσπασαν με αφορμή το περιστατικό του θανάσιμου τραυματισμού του … από ειδικό φρουρό, την 6η Δεκεμβρίου 2008, στην περιοχή των Εξαρχείων, και επεκτάθηκαν πέριξ αυτής και στην ευρύτερη περιοχή πρωτευούσης, ήταν, κατά τα κοινώς γνωστά, ιδιαίτερης έντασης και διάρκειας, πρωτόγνωρες για τα ελληνικά δεδομένα, με συνέπεια παρά τη διάθεση του συνόλου της αστυνομικής δύναμης της Γ.Α.Δ.Α., κατά το χρονικό διάστημα από 07.12.2008 έως 13.12.2008, για τη λήψη προστατευτικών μέτρων υπέρ των πολιτών και της δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας, να είναι εκ των πραγμάτων αδύνατη η πρόληψη του συνόλου των έκνομων ενεργειών, β) εκ του λόγου τούτου, ήταν αυτονόητο το συντριπτικό μέρος του επιχειρησιακού συντονισμού της αστυνομίας να επικεντρωθεί στις υψηλού κινδύνου περιοχές και στα σημεία στόχους των διαδηλωτών, όπως εγκαταστάσεις κυβερνητικού, πολιτικού, διπλωματικού και οικονομικού ενδιαφέροντος με αποτέλεσμα την επέλευση των λιγότερο δυνατόν ζημιών τόσο στα περιουσιακά αγαθά όσο και στη ζωή και την υγεία των πολιτών, γ) οι αναταραχές αυτές, εντούτοις, εξαπλώθηκαν απρόβλεπτα σε διάφορες περιοχές του λεκανοπεδίου Αττικής, και μάλιστα σε απομακρυσμένες περιοχές από το κέντρο των Αθηνών, όπως η περιοχή του Παλαιού Φαλήρου, χαρακτηρισμένες ως περιοχές χαμηλού κινδύνου από άποψης εγκληματικότητας και δ) σύμφωνα με τα δεδομένα της κοινής πείρας, ακόμη και αν είχε διατεθεί μεγαλύτερη αστυνομική δύναμη στην πιο πάνω περιοχή, δεν θα ήταν επαρκώς ικανή, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, να αποτρέψει το συγκεκριμένο συμβάν, δεδομένου ότι τα αρμόδια όργανα της Αστυνομίας δεν ήταν δυνατόν να εποπτεύουν ανά πάσα στιγμή και να ενεργούν φύλαξη όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων της Αττικής από αστυνομικές δυνάμεις, προς πρόληψη και αποτροπή πρόκλησης ζημιών σ’ αυτά, όπως το υποκατάστημα της «OPEN 24 Α.Ε.» στην περιοχή Παλαιού Φαλήρου Αττικής (επί της οδού Αγ. Αλεξάνδρου 34 - 36), κρίνει ότι το γεγονός της μη αποτροπής, τελικώς, του εμπρησμού που προκλήθηκε από αγνώστους δράστες στο εν λόγω υποκατάστημα, με αποτέλεσμα να προκληθούν εκτεταμένες ζημίες σ’ αυτό οφείλεται στον αιφνιδιαστικό χαρακτήρα της επίθεσης, η οποία δεν θα μπορούσε να αποτραπεί ακόμη και με μέτρα άκρας επιμέλειας. Συνεπώς, οι ζημίες που προκλήθηκαν δεν μπορούν να αποδοθούν σε όργανα του εναγομένου κατά την αστυνόμευση των επεισοδίων και αναταραχών που ακολούθησαν το θανάσιμο τραυματισμό του … και επομένως, δεν στοιχειοθετείται στο πλαίσιο του ως άνω επιχειρησιακού σχεδιασμού και υλοποίησής του, παράνομη πράξη ή παράλειψη των αστυνομικών οργάνων που να θεμελιώνει ευθύνη του Δημοσίου προς αποζημίωση της ενάγουσας, κατ’ άρθρο 105 Εισ.Ν.Α.Κ.

 

            7. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η αγωγή πρέπει να απορριφθεί, ενώ, κατ’ εκτίμηση των περιστάσεων ν’ απαλλαγεί η ενάγουσα από τα δικαστικά  έξοδα του Δημοσίου (άρθρο 275 παρ.1 τελευταίο εδάφιο του Κ.Δι.Δικ.).

 

 

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

 

 

            Απορρίπτει  την αγωγή.

            Απαλλάσσει  την ενάγουσα από τα δικαστικά έξοδα του Δημοσίου.

 

Η απόφαση δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση της 15ης  Νοεμβρίου 2018.

 

Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ                                               Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ       

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΟΓΚΑΣ                       ΘΕΚΛΑ ΚΑΤΡΗ