ΑΑΔΕ - ΔΕΔ (Θεσ) 594/2018

Μεταβολή Φορολογικής Κατοικίας - Ενδικοφανής προσφυγή κατά αρνητικής απάντησης αρμοδίας Δ.Ο.Υ. δεκτή - Διαφορετική φορολογική κατοικία συζύγων - Έλληνας γιατρός, απασχολούμενος στην αλλοδαπή -.

Γεγονότα όπως η μόνιμη διαμονή της οικογενείας τους στη Ελλάδα, η κατοχή ακινήτου στην Ελλάδα, η διατήρηση στην Ελλάδα τραπεζικών λογαριασμών, η συμμετοχή στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση ημεδαπών εταιρειών στην Ελλάδα, από μόνα τους, δεν μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία, ώστε να χαρακτηρισθεί το φυσικό πρόσωπο ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΑΑΔΕ

Θεσσαλονίκη 9/3/2018

Ανεξάρτητη Αρχή

Δημοσίων Εσόδων Αριθμός απόφασης: 594

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΗΣ &
ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΤΜΗΜΑ : Α7' - Επανεξέτασης
Ταχ. Δ/νση: Εγνατία 45
Ταχ. Κώδικας : 54630 - Θεσ/νικη
Τηλέφωνο: 2313-333245
ΦΑΞ: 2313-333258

ΑΠΟΦΑΣΗ

Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1.Τις διατάξεις :

α. Του άρθρου 63 του ν. 4174/2013 (ΦΕΚ Α' 170).

β. Του άρθρου 11 της Δ. ΟΡΓ. Α 1036960 ΕΞ 2017/10.03.2017 Απόφασης του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. (ΦΕΚ 968 Β722.03.2017) με θέμα «Οργανισμός της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.)»

γ. Της ΠΟΛ 1064/27-4-2017 Απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΦΕΚ Β 1440/27-4-2017).

2.Την ΠΟΛ 1069/04-03-2014 Εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

3.Την Δ.Ε.Δ. 1126366 ΕΞ 2016/30.08.2016 (ΦΕΚ Β' 2759/1.9.2016) Απόφαση του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών «Παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής».

4.Την από 10/11/2017 και με αριθμό πρωτοκόλλου 91655 ενδικοφανή προσφυγή του ΑΦΜ , κατοίκου Λονδίνου Ηνωμένου Βασιλείου, επί της οδού , κατά της με αρ. πρωτ. 71744/9-10-2017 αρνητικής απάντησης του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ζ' Θεσσαλονίκης επί της με αρ. πρωτ. 71744/8-9-2017 αίτησης για αλλαγή φορολογικής κατοικίας και της με αρ. πρωτ. 71743/8-9-2017 αίτησης κατάθεσης δικαιολογητικών και τα προσκομιζόμενα με αυτήν σχετικά έγγραφα.

5. Την ανωτέρω προσβαλλόμενη αρνητική απάντηση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης της οποίας ζητείται η ακύρωση.

6. Την από 10/11/2017 Έκθεση Απόψεων του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ζ' Θεσσαλονίκης.

7. Την εισήγηση του ορισθέντος υπαλλήλου του Τμήματος Α7 - Επανεξέτασης, όπως αποτυπώνεται στο σχέδιο της απόφασης.

Επί της από 10/11/2017 και με αριθμό πρωτοκόλλου ενδικοφανούς προσφυγής του η οποία κατατέθηκε εμπρόθεσμα και μετά την μελέτη και την αξιολόγηση όλων των υφιστάμενων στο σχετικό φάκελο εγγράφων και των προβαλλόμενων λόγων της ενδικοφανούς προσφυγής, επαγόμαστε τα ακόλουθα:

Με την με αρ. πρωτ. /9-10-2017 αρνητική απάντηση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ζ' Θεσσαλονίκης, απορρίφθηκε το αίτημα του προσφεύγοντος για τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του στο Ηνωμένο Βασίλειο στη χρήση 2016, για τους εξής λόγους :

1) Ο προσφεύγων είναι έγγαμος από την 21/01/2004 μέχρι και σήμερα και η σύζυγος του δεν επιθυμεί την αλλαγή της φορολογικής της κατοικίας.

2) Για το έτος 2016 διατηρούσε στενούς οικογενειακούς δεσμούς στην Ελλάδα διότι έχει δηλώσει ως προστατευόμενα μέλη τα δύο ανήλικα τέκνα του, τα οποία διαμένουν στην Ελλάδα και είναι μαθητές σε σχολεία στην Ελλάδα, καθώς έχει δηλώσει δαπάνη για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία,- ύψους 6.985,00 ευρώ.

3 ) Ο ίδιος και η σύζυγος του διατηρούσαν στενούς οικονομικούς δεσμούς με την Ελλάδα διότι δήλωσαν για το 2016 ενοίκια πηγής Ελλάδος ύψους 16.087,23 ευρώ και η σύζυγος του 2.160,00 ευρώ και επιπλέον η σύζυγος του δήλωσε 24.377,42 ευρώ από μισθούς πηγής Ελλάδας.

4) Κατέχει σημαντική ακίνητη περιουσία, αντικειμενικής αξίας 918.850,76 ευρώ και η σύζυγος του 159.168,29 ευρώ. Μεταξύ των ακινήτων που του ανήκουν, βρίσκεται και η κύρια κατοικία του, η οποία αποτελεί την κοινή οικογενειακή του εστία όπου κατοικεί η οικογένεια του.

5) Κατά τα οικονομικά έτη 2012, 2013 και 2014 και τα φορολογικά έτη 2014 και 2015 έχει υποβάλλει κοινές φορολογικές δηλώσεις ως κάτοικος Ελλάδας, δηλώνοντας το παγκόσμιο εισόδημα του (μισθούς Ηνωμένου Βασιλείου).

6) Ο ίδιος και η σύζυγος του έχουν δηλώσει στο μητρώο ότι έχουν την Ελληνική υπηκοότητα.

Ο προσφεύγων, με την υπό κρίση ενδικοφανή προσφυγή, ζητά την ακύρωση της προσβαλλόμενης αρνητικής απάντησης του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. για τους παρακάτω λόγους :

- Εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή των άρ. 3, 4, 9, 67 παρ. 4 Ν. 4172/2013 (ΚΦΕ).

- Κατά το πρότυπο της Σύμβασης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, η μόνιμη κατοικία συνδέεται με το κέντρο των ζωτικών συμφερόντων του πολίτη.

- Εσφαλμένη, εφαρμογή ήδη καταργηθεισών και μη ισχυουσών ΠΟΑ.

- Υφίσταται η δυνατότητα υποβολής χωριστής Φορολογικής δήλωσης από τους συζύγους, εφόσον ο ένας εξ αυτών αποδεικνύεται ότι τυγχάνει φορολογικός κάτοικος χώρας του εξωτερικού. Επικαλείται την υπ' αρ. 1215/2017 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, (τμ. Β').

- Με τα προσκομιζόμενα έγγραφα του αποδεικνύεται η μεταβολή της φορολογικής του κατοικίας κατά τη χρήση 2016.

Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 3 «Υποκείμενα του φόρου» του Ν. 4172/2013 ορίζεται : « 1. Ο φορολογούμενος που έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημα του που προκύπτει στην ημεδαπή και την αλλοδαπή, ήτοι το παγκόσμιο εισόδημα του που αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος. Κατ' εξαίρεση ο φορολογούμενος που είναι αλλοδαπό προσωπικό των εγκατεστημένων στην Ελλάδα γραφείων, σύμφωνα με τις διατάξεις του α.ν. 89/1967 (Α' 132), όπως ισχύει, υπόκειται σε φόρο στην Ελλάδα μόνο για το εισόδημα που προκύπτει στην Ελλάδα. 2. Ο φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα υπόκειται σε φόρο για το φορολογητέο εισόδημα του που προκύπτει στην Ελλάδα και αποκτάται μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος.» και στο άρθρο 4 «Φορολογική κατοικία» του ίδιου νόμου ορίζεται : «1 Ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον: α) έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων ήτοι τους προσωπικούς ή οικονομικούς ή κοινωνικούς δεσμούς του ή β) είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή. 2. Ένα φυσικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Ελλάδα συνεχώς για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις (183) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στην Ελλάδα. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση φυσικών προσώπων που βρίσκονται στην Ελλάδα αποκλειστικά για τουριστικούς, ιατρικούς, θεραπευτικούς ή παρόμοιους ιδιωτικούς σκοπούς και η παραμονή τους δεν υπερβαίνει τις τριακόσιες εξήντα πέντε (365) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό. Η παρούσα παράγραφος δεν αποκλείει την εφαρμογή της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.».

Επειδή, σύμφωνα με τη ΠΟΛ 1201/6-12-2017 απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. «Διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας κατ' εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4172/2013 και του ν. 4174/2013.» ορίζεται : «1 Το φυσικό πρόσωπο το οποίο πρόκειται να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία στο εξωτερικό οφείλει να υποβάλει, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο Τμήμα ή Γραφείο Συμμόρφωσης & Σχέσεων με τους Φορολογουμένους της Δ.Ο.Υ. όπου είναι υπόχρεος υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος: αίτηση (έντυπο Μ0) με συνημμένα τα έντυπα Μ1 και Μ7

συμπληρωμένα, όπως ορίζουν οι κείμενες διατάξεις, και επιπλέον για τον ορισμό φορολογικό εκπροσώπου του στην Ελλάδα έγγραφη δήλωση με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής του. Παράλληλα, συνυποβάλλει τα σχετικά δικαιολογητικά κατά περίπτωση, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στις παρ.2 και 3 της παρούσας. Ο υπάλληλος της Δ.Ο.Υ., αφού παραλάβει τα ως άνω έντυπα, οφείλει να συμπληρώσει την ηλεκτρονική εφαρμογή για τη μεταβολή της φορολογικής κατοικίας, ακολουθώντας τις οδηγίες της Δ/νσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης της Α.Α.Δ.Ε..

2. Το προαναφερθέν φυσικό πρόσωπο οφείλει να προσκομίσει, το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Σεπτεμβρίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το φορολογικό έτος αναχώρησης, στο ως άνω Τμήμα ή Γραφείο της Δ.Ο. Υ.:

(α) Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου δηλώνει φορολογικός κάτοικος, από την οποία να προκύπτει ότι είναι φορολογικός κάτοικος αυτού του κράτους. Εάν ο φορολογούμενος έχει εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (στο εξής ΣΑΔΦΕ), μπορεί να προσκομίσει, αντί της βεβαίωσης, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦΕ όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) ή

(β) Σε περίπτωση που δεν προβλέπεται η έκδοση των ανωτέρω από την αρμόδια φορολογική αρχή, αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ή, ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός του, που υπέβαλε στο άλλο κράτος ως φορολογικός κάτοικος του κράτους αυτού.

γ) Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά (υπό α' ή β'), επειδή αποδεδειγμένα η αλλοδαπή φορολογική αρχή δεν τα εκδίδει, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή, με την οποία θα αποδεικνύεται η μόνιμη και σταθερή εγκατάσταση του προσώπου αυτού στο άλλο κράτος.

3. Επιπλέον των οριζομένων στην παράγραφο 2, ο φορολογούμενος οφείλει να προσκομίσει, κατά περίπτωση, και τα κάτωθι: α) Δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν την ημερομηνία αναχώρησης και εγκατάστασης του στη χώρα όπου δηλώνει κάτοικος, προκειμένου να διαπιστώνεται ότι έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 183 ημέρες στη χώρα αυτή μέσα σε ορισμένο φορολογικό έτος, ήτοι στο προηγούμενο έτος από εκείνο εντός του οποίου γίνεται η αίτηση μεταβολής. Τα δικαιολογητικά αυτά μπορεί να είναι, εναλλακτικά και ενδεικτικά, έγγραφα περί ανάληψης μισθωτής εργασίας, έναρξης επαγγελματικής δραστηριότητας στην εν λόγω χώρα και υπαγωγής του στην ασφαλιστική νομοθεσία της χώρας αυτής, εγγραφής σε δημοτολόγιο της εν λόγω χώρας, μίσθωσης κατοικίας, εγγραφής ή παρακολούθησης σχολείων των τέκνων στη χώρα αυτή.

Αντί των πιο πάνω επιπλέον δικαιολογητικών, ο φορολογούμενος δύναται να προσκομίζει Πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας από τη χώρα στην οποία δηλώνει κάτοικος των δύο (2) προηγούμενων ετών από το έτος στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση μεταβολής, β) Ειδικότερα, για την περίπτωση που ένας εκ των συζύνων ή μερών συμφώνου συμβίωσης αιτείται τη μεταβολή της φορολονικής του κατοικίας ενώ ο άλλος παραμένει φορολογικός κάτοικος Ελλάδος,

έραν των δικαιολογητικών της παραγράφου 2 και της περίπτωσης α' της παρούσας παραγράφου, θα πρέπει να προσκομίζονται επιπλέον και αθροιστικά και τα κάτωθι δικαιολογητικά, από τα οποία να προκύπτει ότι ο αιτούμενος τη μεταβολή πράγματι βρίσκεται εκτός Ελλάδος και έχει οργανώσει τη ζωή του στην αλλοδαπή κατά τρόπο μόνιμο ή διαρκή:

- στοιχεία νια την απασχόληση του στην αλλοδαπή, από τα οποία αποδεικνύεται ο μόνιμος ή μακροπρόθεσμος χαρακτήρας της απασχόλησης,

- στοιχεία για την ύπαρξη τραπεζικού λογαριασμού στην αλλοδαπή,

- στοιχεία νια την ύπαρξη ιδιόκτητης ή μισθωμένης κατοικίας του και λογαριασμών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στην αλλοδαπή καθώς και

- στοιχεία νια την απόκτηση φορολογικού, ασφαλιστικού ή αντίστοιχου μητρώου στην αλλοδαπή (πχ AM κοινωνικής ασφάλισης).

4. Τα ως άνω αλλοδαπά δημόσια έγγραφα, όπως αυτά καθορίζονται στις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 1497/1984 (ΑΊ88) θα προσκομίζονται κατά τα-διεθνή νόμιμα (σφραγίδα apostille, προξενική θεώρηση, θεώρηση από το ελληνικό προξενείο, κατά τα οριζόμενα σε διεθνείς συνθήκες που έχουν κυρωθεί με νόμο από την Ελλάδα, κατά περίπτωση). Για τις Υπηρεσίες και τα πρόσωπα που δικαιούνται να διενεργούν επίσημες μεταφράσεις ισχύουν τα αναφερόμενα στο αριθ. 770/ΑΣ3333/11.6.2009 έγγραφο της Ε3 Διεύθυνσης Διοικητικών και Δικαστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο είχε σταλεί, μεταξύ άλλων, με - το αριθ. 1063343/70/0006Δ/1.7.2009 έγγραφο της Διεύθυνσης Οργάνωσης της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης της Γενικής Γραμματείας Φορολογικών και Τελωνειακών Θεμάτων και σε όλες τις Φορολογικές Υπηρεσίες, Κεντρικές, Ειδικές Αποκεντρωμένες και Περιφερειακές, με περαιτέρω οδηγίες για την ορθή εφαρμογή. Από τη διαδικασία αυτή εξαιρούνται οι ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΑΔΦΕ, όπως αυτές έχουν συμφωνηθεί με τα πενήντα επτά (57) κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας. Ειδικές προβλέψεις διέπουν τις ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΣΑΔΦΕ με ΗΠΑ, ΤΟΥΡΚΙΑ και ΜΟΛΔΑΒΙΑ όπως περιγράφονται στις Π0Λ.1107/5.4.1999, Π0Λ.1092/23.6.2005, ΠΟΛ.1210/15.9.2015 αντίστοιχα για κάθε κράτος....

8. Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή για αιτήσεις μεταβολής φορολογικής κατοικίας που υποβάλλονται εντός του 2017 και επόμενα και αφορούν μεταβολή φορολογικής κατοικίας φυσικού προσώπου για τα έτη 2016 και επόμενα, αντίστοιχα. Οι φορολογούμενοι των οποίων οι υποβληθείσες εντός του 2017 αιτήσεις απορρίφθηκαν, δύνανται να προβούν σε εκ νέου υποβολή σχετικής αίτησης, η οποία εξετάζεται κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στην παρούσα, εφόσον πληρούν τις τιθέμενες στην παρούσα προϋποθέσεις.

9. Η παρούσα ισχύει από τη δημοσίευση της. Η Απόφαση ΓΓΔΕ ΠΟΛ.1058/2015 καταργείται από την έναρξη ισχύος της παρούσας.»

Επειδή, σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1260/19-12-2014 «Σχετικά με τη φορολογική κατοικία» ορίζεται : «2. Οι ελεγχόμενοι φορολογούμενοι, οι οποίοι έχουν ήδη υποβάλει μέρος των δικαιολογητικών ή δεν τα έχουν υποβάλει καθόλου, υποχρεούνται σε κάθε περίπτωση, προσκομίσουν τα ακόλουθα δικαιολογητικά, από τα οποία θα προκύπτει ότι όντως είχαν μεταφ, το κέντρο του οικογενειακού τους βίου (οικογενειακή εστία) ή το κέντρο του επαγγελματικού n βίου, της ύπαρξης τους και των βιοτικών τους σχέσεων (κέντρο ζωτικών συμφερόντων), σ αλλοδαπή:

(α) Στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι φορολογούμενοι και τα μέλη της οικογένειας το (σύζυγος/τέκνα), εάν αυτά υφίστανται, διαμένουν σε μόνιμη και σταθερή βάση στην αλλοδαπή (π., βεβαίωση από δημοτική/δημόσια/άλλη αναγνωρισμένη αρχή, αποδεικτικά εκπαίδευσης/φοίτησης, τέκνων ή μισθωτήριο συμφωνητικό κατοικίας ή αποδεικτικό ιδιόκτητης κατοικίας στην αλλοδαπή εφόσον αυτή υφίσταται).

(β. 1.) Πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας που εκδίδεται από την αλλοδαπή φορολογική αρχή, απί το οποίο θα προκύπτει ότι είναι φορολογικοί κάτοικοι αυτού του άλλου κράτους. Εάν ο, φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος (ΣΑΔΦΕ) και εφόσον αποκτούσαν εισόδημα στη χώρα μας, μπορούν να προσκομίσουν, αντί του πιστοποιητικού, την προβλεπόμενη Αίτηση για την Εφαρμογή της Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος όπου είναι ενσωματωμένο το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας (δίγλωσσα έντυπα) και για την οποία δεν απαιτείται η επισημείωση της Χάγης. Επίσης, δεν απαιτείται η επισημείωση της Χάγης για τα πιστοποιητικά φορολογικής κατοικίας που εκδίδουν οι φορολογικές αρχές των ΗΠΑ και της Τουρκίας, στο πλαίσιο της ΣΑΔΦΕ που έχει συναφθεί με τη χώρα μας.

(β. 2.) Σε περίπτωση που οι φορολογούμενοι έχουν εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο δεν υφίσταται Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος,...

(γ) Στοιχεία σχετικά με τον επαγγελματικό βίο [π.χ. σύμβαση εξηρτημένης εργασίας με αλλοδαπό εργοδότη ή βεβαίωση εργασίας από τον εν λόγω εργοδότη. Σε περίπτωση μη εξηρτημένης απασχόλησης, αποδεικτικό της επαγγελματικής δραστηριότητας στην αλλοδαπή (π.χ. έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας, συμμετοχή σε αλλοδαπές εταιρείες)].

Τονίζεται ότι, η προσκόμιση των ως άνω δικαιολογητικών τελεί υπό την προϋπόθεση ότι η έκδοση τους προβλέπεται από τις εσωτερικές διατάξεις του άλλου κράτους (π.χ. σε ορισμένα κράτη μπορεί να μην υφίστανται δήμοι ή να μην υπάρχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης κ.λπ.). Σε κάθε, πάντως, περίπτωση, εάν ο φορολογούμενος προσκομίσει τα δικαιολογητικά που αναφέρονται στις παραγράφους (α) και β(1)/β(2), τότε δεν απαιτείται η προσκόμιση των δικαιολογητικών της παραγράφου (γ), ούτε κρίνεται αναγκαία η προσκόμιση άλλων στοιχείων ή δικαιολογητικών για την τεκμηρίωση της φορολογικής του κατοικίας στην αλλοδαπή. Αν συντρέχουν τα υπό στοιχεία (α) και β(1)/β(2), τότε γεγονότα όπως η κατοχή ακινήτου στην Ελλάδα, n διατήρηση στην Ελλάδα τραπεζικών λογαριασμών, η συμμετοχή στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση ημεδαπών εταιρειών στην Ελλάδα, από μόνα τους δεν υπορούν να αποτελέσουν στοιχεία ώστε να χαρακτηρισθεί το φυσικό πρόσωπο ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος (εκτός αν ελλείψει οικογένειας, διαπιστώνεται ότι το εν λόγω πρόσωπο έχει τη συνήθη διαμονή του στην Ελλάδα). Σε περίπτωση μη υποβολής κάποιων εκ των παραπάνω δικαιολογητικών και αν λόγω της μη υποβολής τους οι ελεγκτικές υπηρεσίες αδυνατούν να αποφανθούν για τη φορολογική κατοικία βάσει των προσκομισθέντων δικαιολογητικών, τότε οι φορολογούμενοι οφείλουν να προσκομίσουν πρόσθετα δικαιολογητικά (π.χ. βεβαίωση ασφαλιστικού φορέα, βεβαίωση από επαγγελματικές ενώσεις-επιμελητήρια-συλλόγους, δικαιολογητικά για την ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων), με τα οποία θα αποδεικνύουν τον ισχυρό δεσμό τους με το άλλο κράτος, δεσμός που τους δημιουργεί μόνιμη φορολογική κατοικία στο άλλο κράτος.»

Επειδή στο άρθρο 67 του Ν. 4172/2013 ορίζεται «4. Οι σύζυγοι, κατά τη διάρκεια του γάμου, υποχρεούνται να υποβάλουν κοινή δήλωση για τα εισοδήματα τους στα οποία ο φόρος, τα τέλη και οι εισφορές που αναλογούν υπολογίζονται χωριστά στο εισόδημα καθενός συζύγου. Οι τυχόν ζημίες του εισοδήματος του ενός συζύγου δεν συμψηφίζονται με τα εισοδήματα του άλλου συζύγου. Υπόχρεος υποβολής δήλωσης είναι ο σύζυγος και για τα εισοδήματα της συζύγου του.

Ειδικότερα οι σύζυγοι υποβάλλουν χωριστή φορολογική δήλωση, ο καθένας για τα εισοδήματα του, εφόσον: α. Έχει διακοπεί η έγγαμη συμβίωση κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης. Το βάρος της απόδειξης για τη διακοπή φέρει ο φορολογούμενος, β. Ο ένας από τους δύο συζύγους είναι σε κατάσταση πτώχευσης ή έχει υποβληθεί σε δικαστική συμπαράσταση. Για τα εισοδήματα των ανήλικων τέκνων, υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης είναι ο γονέας που ασκεί τη γονική μέριμνα σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 11.»

Επειδή, με την απόφαση 1445/2016 του ΣτΕ ορίζεται ότι : «8....Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 4 καθορίζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων ένα φυσικό πρόσωπο θεωρείται κάτοικος Ελλάδας. Τα κριτήρια αυτά είναι η μόνιμη ή κύρια κατοικία, η συνήθης διανομή και το κέντρο των προσωπικών, οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων [...].». Κατά την έννοια, λοιπόν, σύμφωνα με όλα τα προεκτιθέμενα, των διατάξεων των άρθρων 3 και 4 παρ. 1 του ν. 4172/2013, σε φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημα του, ήτοι για εκείνο που προκύπτει τόσο στην ημεδαπή όσο και στην αλλοδαπή, υπόκειται, μεταξύ άλλων, το φυσικό πρόσωπο το οποίο έχει την κατοικία του στην Ελλάδα, έχει δηλαδή σ' αυτήν μόνιμη και κύρια πραγματική εγκατάσταση, την οποία έχει καταστήσει, σύμφωνα με τη βούληση του, το κέντρο των εν γένει βιοτικών του σχέσεων και ζωτικών συμφερόντων (πρβλ. καθ" ερμηνεία του άρθρου 51 ΑΚ, ΣτΕ 259, 3254/2011, 1113/2008 κ.ά., ΑΠ 660/2015, 1730/2009 κ.ά.), το οποίο αποτελεί στοιχείο προσδιοριστικό της έννοιας της κατοικίας. Ως τέτοιο δε (δηλαδή ως στοιχείο προσδιοριστικό της έννοιας της κατοικίας) νοούμενο στην παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 4172/2013 και όχι ως αυτοτελές κριτήριο προσδιορισμού της φορολογικής κατοικίας, το κέντρο των βιοτικών σχέσεων και ζωτικών συμφερόντων ενός φυσικού προσώπου υφίσταται εκεί όπου το πρόσωπο αυτό αναπτύσσει τους προσωπικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς δεσμούς του (βλ. άλλωστε τα διαλαμβανόμενα στην αιτιολογική έκθεση για το «κέντρο των προσωπικών, οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων» -δίχως τη διάζευξη που έχει τεθεί στο κείμενο του νόμου- καθώς και για την κατά τα διεθνή πρότυπα και κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΟΣΑ, συμπεριλαμβανομένων των οδηγιών της Ευρωπαϊκή Ένωσης, έννοια αυτού). Εξάλλου, προκειμένου να κριθεί εάν ένα φυσικό πρόσωπο έχει (ή πολλώ μάλλον μεταβάλλει την επί μακρόν διατηρούμενη από αυτό) κατοικία, πρέπει να συνεκτιμώνται όλα τα πρόσφορα στοιγεία (πρβλ. ΣτΕ 1948/1956, 3870/2002, 3973/2005, 1113/2008, 259/2011 κ.ά.), όπως ιδίως η ύπαρξη στέγης, η φυσική παρουσία του ίδιου, των μελών της οικογένειας του (στην οποία δεν περιλαμβάνονται μόνον ο ή η σύζυγος και τα τέκνα αυτού), ο τόπος άσκησης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, ο τόπος των περιουσιακών συμφερόντων, ο τόπος των διοικητικών δεσμών με τις δημόσιες αρχές και Φορείς (ασφαλιστικούς, επαγγελματικούς, κοινωνικούς), ο τόπος ανάπτυξης πολιτικών, πολιτισμικών ή άλλων δραστηριοτήτων. Συνεπώς, νια τη θεμελίωση της προαναφερόμενης Φορολογικής υποχρέωσης ενός φυσικού προσώπου, n Φορολογική αρχή πρέπει να προβαίνει σε ειδικώς αιτιολογημένη κρίση αναφορικά με το εάν το πρόσωπο αυτό έχει κατοικία στην Ελλάδα, φέρουσα κατ' αργήν και το βάρος απόδειξης των πραγματικών περιστατικών που τεκμηριώνουν, επαρκώς, ενόψει των συνθηκών, την ύπαρξή της. Συναφώς, το δικαστήριο της ουσίας, όταν εκδικάζει προσφυγή κατά πράξης περί της εν λόγω φορολογικής υποχρέωσης φυσικού προσώπου, οφείλει να ερευνήσει το ίδιο, κατ' ενάσκηση πλήρους δικαιοδοσίας, αν συντρέχει η αμφισβητούμενη πραγματική βάση της, δηλαδή η ύπαρξη ή μη κατοικίας αυτού στην Ελλάδα, και να κρίνει το ζήτημα, στο πλαίσιο δε αυτό, έχει την εξουσία, κατ' άρθρο 152 επ. του Κ.Δ.Δ., να διατάξει συμπλήρωση των αποδείξεων και, τελικώς, αν δεν βεβαιώνεται στον αναγκαίο βαθμό για τα κρίσιμα πραγματικά περιστατικά, να αποφανθεί, αφού κατανείμει το βάρος αποδείξεως μεταξύ των διαδίκων. Περαιτέρω, και ενόψει του ότι, βάσει των γενικότερων κοινωνικών και ηθικών αντιλήψεων της εποχής αλλά και ανάλογα με τα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα των συζύγων, είναι νοητή n χωριστή κατοικία αυτών (πρβλ. ήδη πριν από την κατάργηση με το άρθρο 2 του ν. 1329/1983, Α' 25, της κατ' άρθρο 55 ΑΚ νόμιμης κατοικίας της συζύγου, ΑΠ 163/1975 ΝοΒ11,1056, 229/1964, ΝοΒ 12,803, 835/1978, ΝοΒ 27,737, πρβλ. ομοίως ΔΕΚ, αποφάσεις της 16-5-2000, C-87/99, Zurstrassen, σκ. 19, 25-1-2007, C-329/05, Gerold Meindl, σκ. 28), σε περίπτωση πο. έγγαμο Φυσικό πρόσωπο δεν είναι υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης φόρου εισοδήματος στην Ελλάδα, νια τον λόγο ά.. το ίδιο δεν έχει τη φορολογική κατοικία του σ' αυτήν, δεν τίθεται εν πάση περιπτώσει ζήτημα υποβολής κοινής δήλωσης φόρου εισοδήματος, κατ' άρθρο 67 παρ. 4 του ν. 4172/2013, με τον ή τη σύζυγο του, αποκλειστικώς και μόνον επειδή ο ή η σύζυγος πληροί τα κατά το άρθρο 4 παρ. 1 του εν λόγω νόμου κριτήρια νια να χαρακτηρισθεί φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, και τούτο ανεξαρτήτως αν η υποχρέωση υποβολής κοινής δήλωσης είναι ή όχι σύμφωνη με διατάξεις υπερνομοθετικής ισχύος. Εξάλλου, από την εξεταζόμενη άποψη δεν ασκούν επιρροή - υπό την έννοια ότι δεν συνεπάγονται υποχρέωση υποβολής κοινής δήλωσης - περιορισμοί τυχόν ανακύπτοντες από τις τεχνικές ρυθμίσεις και δυνατότητες του συστήματος της κατά την παρ. 1 του ίδιου άρθρου 67 ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων φόρου εισοδήματος (μη πρόβλεψη στο εν λόγω σύστημα της δυνατότητας υποβολής δήλωσης από τον ένα μόνο σύζυγο, όταν ο άλλος δεν είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας), διότι το σύστημα αυτό θα πρέπει αντιθέτως να προσαρμόζεται στους κανόνες της φορολογικής νομοθεσίας και να εξυπηρετεί τις ανάγκες της ορθής εφαρμογής της και όχι η εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας να προσαρμόζεται στις δυνατότητες του συστήματος. Εξάλλου, δεν ασκεί επιρροή από την ανωτέρω άποψη η στην αυτή παρ. 1 του άρθρου 67 πρόβλεψη της δυνατότητας υποβολής έγχαρτης δήλωσης σε εξαιρετικές περιπτώσεις οριζόμενες κατ' εξουσιοδότηση της παρ. 7 του ίδιου άρθρου (βλ., για το κρίσιμο φορολογικό έτος, άρθρο 1 παρ. 3 της ΠΟΛ 1088/2015 απόφασης της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Εσόδων, Β' 763), εφόσον εν πάση περιπτώσει δεν έχει θεσπισθεί εξαίρεση από την υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικής δηλώσεως στην επίμαχη περίπτωση. Τέλος, σε περίπτωση που φυσικό πρόσωπο δεν θεωρείται, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις του ν. 4172/2013, φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, δεν ανακύπτει ανάγκη διευθέτησης περίπτωσης διπλής κατοικίας και άρσης σύγκρουσης της φορολογικής εξουσίας της Ελλάδας και εκείνης άλλου κράτους...».

Επειδή με το Ν.Δ. 2732/1953 (ΦΕΚ 329/12-11-1953/τ.Α) κυρώθηκε Σύμβαση μεταξύ των Κυβερνήσεων της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας για την αποφυγή της διπλής φορολογίας και την αποτροπή της φοροδιαφυγής.

Επειδή, εν προκειμένω, ο προσφεύγων προσκομίζει :

1. Το από 6/4/2017 πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας της αρμοδίας φορολογικής αρχής του Ηνωμένου Βασιλείου, νομίμως μεταφρασμένο, που φέρει την απαιτούμενη επισημείωση της Χάγης (apostille), με το οποίο βεβαιώνεται ότι ο προσφεύγων ήταν φορολογικός κάτοικος του Ηνωμένου Βασιλείου από 1/10/2004 έως 6/4/2017.

2. Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της από 04.10.2016 Βεβαίωσης Απασχόλησης για το φορολογικό έτος 06.04.2015 - 06.04.2016 [κατά την ισχύουσα φορολογική νομοθεσία της Αγγλίας], νομίμως μεταφρασμένο, που φέρει την απαιτούμενη επισημείωση της Χάγης (apostille), εκ της οποίας προκύπτει ότι ο προσφεύγων, κατά το επίμαχο έτος (2016), απασχολήθηκε πλήρως στα εξής Δημόσια Νοσοκομεία: ..(από 01.05.2015 μέχρι και 10.01.2016) και . (από 11.01.2016 έως και σήμερα).

3. Επικυρωμένα και μεταφρασμένα στην ελληνική γλώσσα φωτοαντίγραφα λογαριασμών εκδοθέντων στο όνομα του προσφεύγοντος από την Υπηρεσία Παροχής Ύδρευσης και την Υπηρεσία Παροχής Φυσικού Αερίου.

4. Την από 16.12.2015 Βεβαίωση Διακοπής Εργασιών Φυσικού Προσώπου Επιτηδευματία της Ζ' Δ.Ο.Υ. Θεσσαλονίκης (Τμήμα Μητρώου), με την οποία δηλώθηκε η παύση των εργασιών της ατομικής του επιχείρησης στην Ελλάδα με αντικείμενο εργασιών «Ιατρικές Υπηρεσίες ειδικότητας Καρδιολογία»

5. Βεβαίωση του Διευθυντή του Τμήματος Κληρονομικών Καρδιακών Παθήσεων του Ιδρύματος ., με την οποία βεβαιώνεται η πλήρης απασχόληση του προσφεύγοντος στο ανωτέρω ίδρυμα, με την ανάληψη-αυξημένω καθηκόντων.

6. Την υποβληθείσα με ΑΦΜ φορολογική δήλωση φορολογικού έτους 6/4/2015 -5/4/2016 στη Βασιλική Υπηρεσία Δημοσίων Εσόδων και Τελωνείων, στην οποία δηλώθηκαν πέραν των μισθών του και ενοίκια που εισέπραξε από ακίνητα στην Ελλάδα.

7. Βεβαίωση αποδοχών του εργοδότη για το φορολογικό έτος 2016 με Αριθμό Εθνικής Ασφάλισης εργαζομένου.

8. Βεβαίωσης της Εταιρίας Ορκωτών Λογιστών υπό την επωνυμία Β50 Ν/ΑΙ.Ε ΝΤΙΝΕ, που εδρεύει στο Λονδίνο, στην οποία βεβαιώνεται ότι ο προσφεύγων κατά το έτος (2016), υπέβαλε φορολογικές δηλώσεις προς την αρμόδια φορολογική Αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου, δηλώνοντας το παγκόσμιο εισόδημα του.

9. Το από 6/8/2010 μισθωτήριο συμβόλαιο ακινήτου στο Λονδίνο του Ηνωμένου Βασιλείου.

10. Την από 2/3/2018 βεβαίωση της Τράπεζας HSBC του Λονδίνου για την τήρηση λογαριασμού στο όνομα του προσφεύγοντος.

11. Αποδεικτικά Κράτησης αεροπορικών εισιτηρίων και Καρτών Επιβίβασης της συζύγου και των ανήλικων τέκνων του προσφεύγοντος, οι οποίοι τον επισκέφτηκαν κατά την διάρκεια των θερινών του διακοπών και των διακοπών των Χριστουγέννων του έτους 2016.

Επειδή, από τα ανωτέρω προσκομιζόμενα έγγραφα συνάγεται ότι, ο προσφεύγων "ζει στο Ηνωμένο Βασίλειο επί της οδού από την 1/10/2004 έως σήμερα και εργάζεται στο Νοσοκομείο « με πλήρη απασχόληση ως ιατρός, με την ειδικότητα του Καρδιολόγου, Διευθυντής του Τμήματος, ο οποίος λόγω της γνώσης και εμπειρίας του εκπροσωπεί το ανωτέρω ίδρυμα σε εθνικά και διεθνή συνέδρια. Επίσης, υποβάλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος στη Βασιλική Υπηρεσία Δημοσίων Εσόδων και Τελωνείων του Ηνωμένου Βασιλείου από το έτος 2014, όπου δηλώνει το παγκόσμιο εισόδημα του.

Επειδή, περαιτέρω, ο προσφεύγων κατέχει ακίνητα στην Ελλάδα αντικειμενικής αξίας 918.850,76 ευρώ και δηλώνει εισοδήματα από ακίνητα ύψους 16.087,23 ευρώ. Ωστόσο, σύμφωνα με τις διατάξεις της ΠΟΛ 1260/2014 τα ανωτέρω εισοδήματα από μόνα τους δεν μπορούν να αποτελέσουν επαρκή στοιχεία ώστε να χαρακτηρισθεί ο προσφεύγων ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος, διότι η απόκτηση εισοδημάτων πηγής Ελλάδας (συντάξεις, επιχειρηματική αμοιβή, ενοίκια, τόκοι) δεν αποτελούν από μόνα τους κριτήριο για τον προσδιορισμό της φορολογικής κατοικίας, αλλά θα πρέπει να συνεκτιμώνται και επιπλέον στοιχεία τα οποία να αποδεικνύουν ότι το κέντρο των βιοτικών σχέσεων και ζωτικών συμφερόντων του φυσικού προσώπου βρίσκεται στην Ελλάδα.

Επειδή, κριτήριο για τον καθορισμό της φορολογικής κατοικίας είναι η μόνιμη κατοικία του φορολογούμενου ή η συνήθης διαμονή του ή το κέντρο των βιοτικών σχέσεων και των ζωτικών συμφερόντων και σε καμιά περίπτωση δεν είναι η υπηκοότητά του.

Επειδή, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις και οδηγίες της ΠΟΛ 1201/2017, ο προσφεύγων προσκομίζει τα απαραίτητα έγγραφα που πιστοποιούν την φορολογική κατοικία του στο Λονδίνο του Ηνωμένου Βασιλείου. Περαιτέρω, ο προσφεύγων, με τα επιπλέον δικαιολογητικά έγγραφα που προσκομίζει, αποδεικνύει πλήρως ότι το κέντρο των βιοτικών σχέσεων και των ζωτικών συμφερόντων του βρίσκεται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Επομένως, ανεξάρτητα αν είναι έγγαμος και η σύζυγος του ζει και εργάζεται μόνιμα στην Ελλάδα, δεν είναι υπόχρεος σε υποβολή κοινής δήλωσης φόρου εισοδήματος στην Ελλάδα, για τον λόγο ότι δεν έχει τη φορολογική κατοικία του σ' αυτήν και θα πρέπει να γίνουν αποδεκτές η με αρ. πρωτ. /8-9-2017 αίτηση για αλλαγή φορολογικής κατοικίας στο έτος 2016 και η με αρ. πρωτ. /8-9-2017 αίτηση κατάθεσης δικαιολογητικών.

Αποφασίζουμε

Την αποδοχή της με ημερομηνία κατάθεσης 10/11/2017 και με αριθμό πρωτοκόλλου 91655 ενδικοφανούς προσφυγής του ΑΦΜ και την ακύρωση της με αρ. πρωτ. 71744/9-10-2017 αρνητικής απάντησης του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Ζ' Θεσσαλονίκης.

Εντελλόμεθα όπως αρμόδιο όργανο κοινοποιήσει με τη νόμιμη διαδικασία την παρούσα απόφαση στην υπόχρεο.

Ακριβές Αντίγραφο με εντολη του προϊσταμενου

Η Υπάλληλος του Αυτοτελούς ΤΗΣ διευθυνσησ επιλυσησ διαφορων

Γραφείου Διοικητικής Υποστήριξης