ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΤρΔΠρΑθ 3634/2018

Ασθενής από πνευμονιόκοκκο. Ιατρικό σφάλμα. Δέσμευση από αθωωτική απόφαση.

Αριθμός Απόφασης 3634/2018

ΓΑΚ ./2009

ΤΟ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ 19ο ΤΡΙΜΕΛΕΣ

Συνεδρίασε δημόσια, στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, την 15η Ιουνίου 2017, με δικαστές τους Χριστίνα Φίλη, Πρόεδρο Πρωτοδικών Διοικητικών Δικαστηρίων, Ιωάννη Δροσόπουλο και Παναγιώτη Τσόγκα (εισηγητή), Πρωτοδίκες Διοικητικών Δικαστηρίων και γραμματέα την Κανέλλα Χατζηβλάστου, δικαστική υπάλληλο,

για να δικάσει την αγωγή με ημερομηνία κατάθεσης 15.04.2009,

των: 1) ... ο οποίος απεβίωσε και τη δίκη συνεχίζουν οι δεύτερη και τρίτος από τους ενάγοντες, ως νόμιμοι κληρονόμοι του, 2) . χήρας ., το γένος ., κατοίκου Κυψέλης Αττικής, οδός ., 3) ., ατομικά και για λογαριασμό του ανήλικου υιού του ., ως έχων από κοινού με την τέταρτη ενάγουσα την γονική μέριμνα και επιμέλεια αυτού, κατοίκου Κυψέλης Αττικής, οδός . και 4) . συζύγου ., για λογαριασμό του ανήλικου υιού της ., ως έχουσα από κοινού με τον τρίτο ενάγοντα τη γονική μέριμνα και επιμέλεια αυτού, κατοίκου Κυψέλης Αττικής, οδός ., οι οποίοι παραστάθηκαν δια του πληρεξουσίου δικηγόρου Παντελεήμονος Κοναξή.

κατά του Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΘΩΡΑΚΟΣ ΑΘΗΝΩΝ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ», που εκπροσωπείται από τον Διοικητή του και παραστάθηκε με δήλωση του δικηγόρου Σταματίου Διαμαντάτου.

Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι, που εμφανίστηκαν και παραστάθηκαν, ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

Μετά τη συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη.

Η κρίση του Δικαστηρίου είναι η εξής:

1. Επειδή, με την κρινόμενη αγωγή, της οποίας το αίτημα νομίμως μετατράπηκε από καταψηφιστικό σε αναγνωριστικό με το υπόμνημα, ζητείται, παραδεκτώς, να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, με την επωνυμία «ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΘΩΡΑΚΟΣ ΑΘΗΝΩΝ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» να καταβάλει, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και έως την εξόφληση, στον πρώτο από τους ενάγοντες το ποσό των 261.863,08 ευρώ που αντιστοιχεί τόσο στην περιουσιακή του ζημία ήτοι έξοδα ιατρικά και κηδείας: 2.300,40 ευρώ + στέρηση υπηρεσιών φροντίδας 9.562,68 και σε ψυχική οδύνη 250.000 ευρώ, στην δεύτερη το ποσό των 274.327,24 ευρώ που αντιστοιχεί τόσο στην περιουσιακή της ζημία ήτοι στέρηση υπηρεσιών φροντίδας 24.326,56 ευρώ και σε ψυχική οδύνη 250.000 ευρώ, στον τρίτο το ποσό των 205.060 ευρώ που αντιστοιχεί τόσο στην περιουσιακή του ζημία ήτοι έξοδα κηδείας 5.060 ευρώ και σε ψυχική οδύνη 200.000 ευρώ, και στον εκπροσωπούμενο από τον τρίτο και τέταρτη ενάγοντες, ανήλικο υιό τους το ποσό των 50.000 ευρώ ως ψυχική οδύνη, που οι ενάγοντες υπέστησαν από παράνομες ενέργειες και παραλείψεις των οργάνων του εναγομένου, οι οποίες οδήγησαν στο θάνατο της ., κατά τη διάρκεια νοσηλείας της, που έλαβε χώρα στο εναγόμενο νοσοκομείο από 28.11.2007 έως 29.11.2007. Η θανούσα, ήταν τέκνο των δύο πρώτων εναγόντων, αδελφή του τρίτου και θεία του ανηλίκου που εκπροσωπείται από τους τρίτο και τέταρτη ενάγοντες.

2. Επειδή, όπως έγινε γνωστό με δήλωση στο ακροατήριο (βλ. τα πρακτικά της συζήτησης) ο πρώτος ενάγων απεβίωσε στις 04.02.2014 και τη δίκη συνεχίζουν οι δεύτερη και τρίτος ενάγοντες, νόμιμοι κληρονόμοι του. Προσκομίστηκαν δε σχετικώς τα εξής: α) η ./05.02.2014 ληξιαρχική πράξη θανάτου της Ληξιάρχου Βύρωνος Αττικής, β) το ./26.02.2014 πιστοποιητικό πλησιεστέρων συγγενών του Δημάρχου Αθηναίων, γ) το ./15.02.2017 πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Αθηνών, δ) το ./02.03.2017 πιστοποιητικό περί μη αποποίησης κληρονομίας της Γραμματέως του Ειρηνοδικείου Αθηνών, ε) το ./14.03.2017 πιστοποιητικό της Γραμματέως του Πρωτοδικείου Αθηνών περί μη ασκήσεως αγωγής κατά των κληρονόμων και στ) η από 07.03.2017 δήλωση των ως άνω ότι συνεχίζουν την διακοπείσα δίκη.

3. Επειδή, στο άρθρο 105 Εισ.Ν.Α.Κ. ορίζεται: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημοσίας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης, που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος. Μαζί με το δημόσιο ευθύνεται εις ολόκληρον και το υπαίτιο πρόσωπο με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων για την ευθύνη των υπουργών», στο δε άρθρο 106 αυτού ορίζεται: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Εξάλλου, στο άρθρο 932 Α.Κ. ορίζεται: «Σε περίπτωση αδικοπραξίας, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνον που έπαθε προσβολή της υγείας, της τιμής ή της αγνείας του ή στερήθηκε την ελευθερία του. Σε περίπτωση θανάτωσης προσώπου η χρηματική αυτή ικανοποίηση μπορεί να επιδικασθή στην οικογένεια του θύματος λόγω ψυχικής οδύνης». Κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ευθύνη του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου προς αποζημίωση γεννάται όχι μόνον από την έκδοση μη νόμιμης εκτελεστής διοικητικής πράξεως ή από τη μη νόμιμη παράλειψη εκδόσεως τέτοιας πράξεως αλλά και από μη νόμιμες υλικές ενέργειες των οργάνων του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή από παραλείψεις οφειλομένων νόμιμων υλικών ενεργειών αυτών, εφόσον οι υλικές αυτές ενέργειες ή παραλείψεις συνάπτονται με την οργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών ή των υπηρεσιών νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και δεν συνάπτονται με την ιδιωτική διαχείριση του Δημοσίου ή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, ούτε οφείλονται σε προσωπικό πταίσμα οργάνου που ενήργησε εκτός του κύκλου των υπηρεσιακών του καθηκόντων (Α.Ε.Δ. 5/1995). Εξ άλλου, υπάρχει ευθύνη του Δημοσίου ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, τηρουμένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου, όχι μόνον όταν με πράξη ή παράλειψη οργάνου των νομικών αυτών προσώπων παραβιάζεται συγκεκριμένη διάταξη νόμου, αλλά και όταν παραλείπονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και υποχρεώσεις που προσιδιάζουν στη συγκεκριμένη υπηρεσία και προσδιορίζονται από την κειμένη εν γένει νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις αρχές της καλής πίστεως (ΣτΕ 2796/2006 7μ., 2741/2007, 1019/2008, 4133/2011 7μ., 2669/2015). Απαραίτητη, πάντως, προϋπόθεση για την επιδίκαση αποζημιώσεως είναι η ύπαρξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της παρανόμου πράξεως ή παραλείψεως ή υλικής ενεργείας ή παραλείψεως υλικής ενεργείας του δημοσίου οργάνου και της επελθούσης ζημίας. Αιτιώδης δε σύνδεσμος υπάρχει, όταν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, η πράξη ή η παράλειψη είναι επαρκώς ικανή (πρόσφορη) και μπορεί αντικειμενικά κατά τη συνήθη και κανονική πορεία των πραγμάτων να επιφέρει τη ζημία (ΣτΕ 332/2009 7μ.). Περαιτέρω, κατά την έννοια των ίδιων διατάξεων, ανεξάρτητα από την αποζημίωση για την περιουσιακή ζημία, το δικαστήριο μπορεί, κατά το άρθρο 932 Α.Κ., να επιδικάσει εύλογη κατά την κρίση του χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ή, σε περίπτωση θανατώσεως προσώπου, λόγω ψυχικής οδύνης (ΣτΕ 2839/2017, 2669/2015, 266/2013).

4. Επειδή, εξάλλου, στο άρθρο 13 του Α.Ν. 1565/1939 «Περί κώδικος ασκήσεως του ιατρικού επαγγέλματος» (Α-16) ορίζεται ότι: «Ο ιατρός οφείλει να ασκή ευσυνειδήτως το επάγγελμα αυτού και να συμπεριφέρηται τόσον εν τη ασκήσει του επαγγέλματος, όσον και εκτός αυτής κατά τρόπον αντάξιον της αξιοπρεπείας και εμπιστοσύνης τας οποίας απαιτεί το ιατρικόν επάγγελμα»· στο άρθρο 24 του ίδιου Α.Ν. ορίζεται ότι «Ο ιατρός οφείλει να παρέχη μετά ζήλου, ευσυνειδησίας και αφοσιώσεως την ιατρικήν αυτού συνδρομήν, συμφώνως προς τας θεμελιώδεις αρχάς της ιατρικής επιστήμης, και της κτηθείσης πείρας, τηρών τας ισχυούσας διατάξεις περί διαφυλάξεως των ασθενών και προστασίας των υγιών». Κατά την έννοια της τελευταίας αυτής διατάξεως, που διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά την εισαγωγή του Αστικού Κώδικα (άρθρο 47 Εισ.Ν.Α.Κ.), σε συνδυασμό με τα άρθρα 330, 652, 914 Α.Κ., ο ιατρός ευθύνεται σε αποζημίωση για την ζημία, που υπέστη ασθενής του από κάθε αμέλεια αυτού, ακόμη και ελαφρά, αν, κατά την εκτέλεση των ιατρικών του καθηκόντων, παρέβη την υποχρέωση του να ενεργήση σύμφωνα με τις αρχές και τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, επιδεικνύοντας την δέουσα επιμέλεια, δηλαδή, αυτήν που αναμένεται από τον μέσο εκπρόσωπο του κύκλου του (ΣτΕ 2224/2014, 572/2013 κ.ά.) Περαιτέρω, στο άρθρο 47 του Ν. 2071/1992 (Α-123) ορίζεται: «Τα δικαιώματα του νοσοκομειακού ασθενούς. 1. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα προσεγγίσεως στις υπηρεσίες του νοσοκομείου, τις πλέον κατάλληλες για τη φύση της ασθενείας του. 2. Ο ασθενής έχει το δικαίωμα της παροχής φροντίδας σ' αυτόν με τον οφειλόμενο σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια του. …».

5. Επειδή, τέλος, στο άρθρο 5 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (Κ.Δι.Δικ., Ν. 2717/1999, Α-97), όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 17 του Ν. 4446/2016 (Α-240) ορίζεται ότι: «1. Τα δικαστήρια δεσμεύονται από τις αποφάσεις άλλων διοικητικών δικαστηρίων, κατά το μέρος που αυτές αποτελούν Δεδικασμένο, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι σχετικές διατάξεις. 2. Τα δικαστήρια δεσμεύονται από τις αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων, οι οποίες, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, ισχύουν έναντι όλων. Δεσμεύονται, επίσης, από τις αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων ως προς την ενοχή του δράστη, από τις αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις, καθώς και από τα αμετάκλητα αποφαινόμενα να μην γίνει η κατηγορία βουλεύματα, εκτός εάν η απαλλαγή στηρίχθηκε στην έλλειψη αντικειμενικών ή υποκειμενικών στοιχείων που δεν αποτελούν προϋπόθεση της διοικητικής παράβασης». Η νεώτερη αυτή ρύθμιση του άρθρου 17 του Ν. 4446/2016 ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 32 του ίδιου νόμου, από την δημοσίευση του εν λόγω νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ήτοι από 22.12.2016, εφαρμόζεται δε, ως δικονομικού περιεχομένου διάταξη- και αναγόμενη στην έκταση δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου (πρβλ ΣτΕ 2653/2011, 3123/2005) - εφόσον δεν υπάρχει ρητή αντίθετη πρόβλεψη στον εν λόγω νόμο, και στις εκκρεμείς υποθέσεις, όσες, δηλαδή, όπως η κρινόμενη, δεν είχαν συζητηθεί μέχρι την ως άνω ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος της εν λόγω διατάξεως (ΣτΕ 1084/2017, 953/2017, 741/2017, 568/2017, πρβλ. 3953/2007).

6. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία της δικογραφίας, μεταξύ των οποίων, αντίγραφο του φύλλου ιστορικού ασθενούς του ιατρού ..., αντίγραφο του βιβλίου εξεταζομένων στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, κάρτα εκτελέσεως νοσηλείας φαρμάκων, η από 17.04.2008 βεβαίωση του Διευθυντή του Ακτινολογικού Εργαστηρίου ..., το πιστοποιητικό του Διευθυντή της 1ης Πνευμονολογικής Κλινικής ... και η με αριθμούς 28605, 30808, 39082, 411189 & 41340/2013 αμετάκλητη απόφαση του Ι΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, συνάγονται τα εξής: Στις 29.11.2007 και περί ώρα 1:20 περίπου, εισήχθη στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του εναγόμενου Νοσοκομείου η ασθενής ., θυγατέρα και αδελφή των εναγόντων. Από τις εξετάσεις διαπιστώθηκε εκτεταμένη πύκνωση δεξιού ημιθωρακίου με εικόνα πλευριτικής συλλογής. Δοκιμαστική παρακέντηση, απέτυχε και ακολούθησε, την επόμενη ημέρα προγραμματισμένος υπέρηχος προκειμένου να υποβληθεί σε κατευθυνόμενη παρακέντηση. Κατά την επιστροφή της από το Τμήμα Υπερήχων υπέστη οξεία καρδιοαναπνευστική ανακοπή. Ανετάχθη επιτυχώς και διασωληνώθηκε. Ακολούθως, την ίδια ημέρα, μεταφέρθηκε στη ΜΕΘ του νοσοκομείου «ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ», όπου και παρέμεινε έως τον θάνατό της, στις 04.01.2008, ένεκα πολυοργανικής ανεπάρκειας και σηπτικής καταπληξίας. Ακολούθησε ποινική δίωξη εις βάρος των ειδικευόμενων ιατρών ..., αλλά και των εποπτευόντων αυτών ιατρών . και ., του εναγόμενου νοσοκομείου για την αξιόποινη πράξη της ανθρωποκτονίας από αμέλεια - από υπαίτιους με ιδιαίτερη νομική υποχρέωση προς αποτροπή - δια παραλείψεως τελεσθείσης. Επ' αυτής εκδόθηκε η 28605, 30808, 39082, 411189 & 41340/2013 αμετάκλητη απόφαση του Ι΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, η οποία αφού, μεταξύ άλλων εγγράφων και μαρτυριών, έλαβε ιδίως υπόψη (βλ. σελ. 79 επ. καθώς και 129 επ. περί των αναγνωστέων εγγράφων) την μαρτυρική κατάθεση αλλά και την διαταχθείσα (κατόπιν εισαγγελικής κλητεύσεως) από 11.01.2011 «πραγματογνωμοσύνη για την ασθενή ...» του Διευθυντή της Β΄ Κλινικής Εντατικής Θεραπείας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αττικόν, Καθηγητή Α.Ε. .., σύμφωνα με την οποία (πραγματογνωμοσύνη): «… α) το συγκοπτικό επεισόδιο της ασθενούς δεν μπορούσε να προβλεφθεί και να αποφευχθεί β) από τη στιγμή που συνέβη αντιμετωπίσθηκε ορθώς με την ενδεδειγμένη για ανάλογα περιστατικά θεραπεία, γ) … δ) στη φάση του συγκοπτικού επεισοδίου προκλήθηκε ενός βαθμού εγκεφαλική βλάβη, η οποία δεν ανταποκρίθηκε στη χορηγηθείσα ενδεδειγμένη αγωγή αλλά συνέχισε να εξελίσσεται λόγω και της βαρείας σήψης της ασθενούς. Η όποια αρχική εγκεφαλική βλάβη δεν θεωρώ ότι προκάλεσε το θάνατο, συνέβαλε όμως σε συνδυασμό με τη σηπτική καταπληξία σε ένα φαύλο κύκλο επιδείνωσης της κατάστασης της ασθενούς. Σε κάθε περίπτωση … δεν τεκμηριώνονται λάθη ή παραλείψεις ή αμέλεια στην αντιμετώπιση της ασθενούς» κατέληξε στην κρίση ότι «Σε ακολουθία των προεκτεθέντων, το Δικαστήριο, άγεται στην κρίση ότι (κατά πλειοψηφία) το συγκοπτικό επεισόδιο της ασθενούς δεν μπορούσε να προβλεφθεί. Ούτε και η φύση ή η αιτιολογία του μπορεί να τεκμηριωθεί, με αντικειμενικό τρόπο, σαφώς. Όσον δε αφορά τη θεραπευτική αντιμετώπιση της ασθενούς χορηγήθηκε η ενδεδειγμένη αγωγή αμέσως μετά την εισαγωγή της. Πρέπει, λοιπόν, να κηρυχθούν αθώοι οι κατηγορούμενοι, εφόσον δεν επέδειξαν αμέλεια περί των καθηκόντων τους…». και κήρυξε αυτούς αθώους του ότι τέλεσαν το έγκλημα που τους αποδόθηκε δια παράνομων παραλείψεων, μεταξύ των οποίων, ότι καθυστέρησαν να της χορηγήσουν ενδοφλέβια αντιβίωση, να την οδηγήσουν άμεσα στο τμήμα υπερήχων προς προσδιορισμό της θέσης της θωρακοστομίας προς άμεση παροχέτευση του πλευριτικού υγρού, να παροχετεύσουν το εμπύημα, να αντιμετωπίσουν επαρκώς τις επιπλοκές και συμπτώματα λόγω της υποξαιμίας και της σοβαρής λοίμωξης αναπνευστικού εν τέλει του συγκοπτικού επεισοδίου, να προβούν σε άμεση ανάνηψη, ενώ μετέφεραν αυτή στο Τμήμα Υπερήχων κατά παράβαση του πρωτοκόλλου μεταφοράς ασθενών πασχόντων από τις αυτές ασθένειες (κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στις σελ. 181 επ. της ποινικής απόφασης). Ειδικότερα, το ποινικό δικαστήριο δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν τα εξής τα πραγματικά περιστατικά: Στις 29.11.2007 εισήχθη στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του εναγόμενου Νοσοκομείου η ασθενής .... Επικεφαλής του Τμήματος ήταν οι ειδικευμένοι Επιμελητές ιατροί ..., αναπληρωτές Διευθυντές. Η ασθενής ήταν νέα γυναίκα 30 ετών, βάρους 150 περίπου κιλών, η οποία δεν κάπνιζε και είχε παρουσιάσει πριν 3 ημέρες εμπύρετο λοίμωξη του αναπνευστικού. Στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών την εξέτασαν ο ιατρός ... και ο ειδικευόμενος ιατρός .... Διαπιστώθηκε ότι ο κορεσμός της αιμοσφαιρίνης του αρτηριακού αίματος ήταν 69% και της δόθηκε αμέσως οξυγόνο, με μάσκα Ventouri, 40%. Σημείωσε σημαντική βελτίωση. Στη 1:28 είχε κορεσμό αιμοσφαιρίνης 91%. Τοποθετήθηκε φλεβοκαθετήρας, δια του οποίου ελήφθη φλεβικό αίμα για εξετάσεις και δόθηκε αντιβίωση και ορός για ενυδάτωση. Έγινε ακτινογραφία θώρακος, ηλεκτροκαρδιογράφημα και, επειδή είχε εντοπισθεί συλλογή υγρού δεξιά, έγινε προσπάθεια παρακέντησής του. Λόγω της δυσκολίας του σωματότυπου της ασθενούς, την παροχέτευση επιχείρησε ο ίδιος ο ... και μάλιστα δυο φορές, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Έτσι, αποφασίστηκε να γίνει εισαγωγή στην κλινική και εξέταση με υπερήχους για να εντοπισθεί ακριβώς το σημείο της πλευριτικής συλλογής. Μεταφέρθηκε στο θάλαμο νοσηλείας 111 της 1ης Κλινικής, του οποίου υπεύθυνος ήταν ο ειδικευόμενος ιατρός πνευμονολογίας ... Επειδή, ο τελευταίος ήταν απασχολημένος με άλλο περιστατικό την ασθενή παρέλαβε η, επίσης ειδικευόμενη ιατρός πνευμονολόγος ., η οποία επέβλεπε, με επισκέψεις της, την ασθενή έως το πρωί και η γενική εικόνα της ήταν βελτιωμένη. Δεν είχε πυρετό ούτε δύσπνοια, μόνο ήπια ταχυκαρδία. Ακολούθησε η πρωινή σύσκεψη όλων των ιατρών και ακολούθως, έλαβε βρογχοδιασταλτικά και αντιπηκτική αγωγή. Είχε σταθερή κλινική εικόνα. Περί τις 12:00 έπρεπε να πάει για την εξέταση με υπερήχους. Ο ειδικευόμενος ιατρός πνευμονολογίας ... ζήτησε βοήθεια από το νοσοκόμο ... και συνοδεύοντάς την και ο ίδιος την πήγαν με φορείο για να μην κουραστεί. Προηγουμένως, ενημέρωσε τον ... ότι το γαλακτικό οξύ είχε μειωμένη τιμή και η παροχή οξυγόνου είχε φθάσει 24% (ο ατμοσφαιρικός αέρας είχε 21%). Η οδηγία του άνω Επιμελητή ήταν να μετρηθεί πριν τη μεταφορά πάλι το οξυγόνο και αν δεν είχε επέλθει κάποια αλλαγή, να τη μεταφέρει χωρίς οξυγόνο, γιατί η απόσταση του εργαστηρίου ήταν μικρή (ένας όροφος) και εκτιμήθηκε ότι η ασθενής μπορούσε να διατηρήσει την αναπνευστική της ικανότητα. Έτσι, μετά την τελική μέτρηση, ο ... σημείωσε 92 κορεσμό με 24% οξυγόνο και δεν τέθηκε μάσκα κατά τη μεταφορά στο τμήμα υπερήχων. Η ασθενής, μέχρι να φθάσουν, συνομιλούσε με το νοσοκόμο, μέσα στο ασανσέρ και στο εργαστήριο κατέβηκε από το κρεβάτι και μπήκε μέσα περπατώντας. Μετά το τέλος της εξέτασης, πάλι, χωρίς δυσκολία ανέβηκε στο κρεβάτι-φορείο για την επιστροφή. Εντούτοις, μέσα στο ασανσέρ έχασε, αιφνιδίως, τις αισθήσεις της και εμφάνισε κυάνωση. Αμέσως μόλις έφθασαν στο θάλαμο, ο ... διαπίστωσε ότι η ασθενής δεν είχε σφυγμό. ʼρχισε μαλάξεις και είπε στον ιατρό . να φέρει το καρότσι ανακοπής. Έγινε σε πολύ σύντομο χρόνο επιτυχής ανάνηψη. Η ασθενής επανέκτησε το χρώμα της και όταν μετρήθηκε ο κορεσμός ήταν άνω του 90% αλλά είχε αψηλάφητη πίεση. Κλήθηκε ο αναισθησιολόγος και η ασθενής διασωληνώθηκε. Δόθηκαν αγγειοσταλτικά και έτσι κατόρθωσαν να ανακτήσει η ασθενής πίεση. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας η ... μεταφέρθηκε, συνοδευόμενη, και πάλι από τον ..., στο Αγία Όλγα, όπου είχε διαθέσιμη κλίνη στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας όπου και έπρεπε, πλέον, να νοσηλευτεί. Παρά την αφαίρεση, από τους εκεί ιατρούς, του πύου που είχε συλλεγεί στην ασθενή (850 περίπου γραμμ.) και τη φροντίδα που έλαβε, η ανωτέρω κατέληξε στις 04.01.2008, ένεκα πολυοργανικής ανεπάρκειας και σηπτικής καταπληξίας. Από την εξέταση δε του πύου διαπιστώθηκε ότι η ασθενής είχε προσβληθεί από πνευμονιόκοκκο.

7. Επειδή, ήδη, με την κρινόμενη αγωγή και τα νομίμως κατατεθέντα υπομνήματα, οι ενάγοντες ιστορούν ότι μετά την εσπευσμένη εισαγωγή της . στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του εναγόμενου Νοσοκομείου, και την διενέργεια των πρώτων διαγνωστικών εξετάσεων, από άπειρους νεαρούς ειδικευόμενους ιατρούς, ενημερώθηκε ο τρίτος ενάγων, αδελφός της ασθενούς και συνοδεύων αυτήν, πως η ασθενής θα έκανε εισαγωγή στο νοσοκομείο διότι έπασχε από πνευμονία, είχε αφυδάτωση, και συλλογή πλευριτικού υγρού δεξιά. Την ίδια νύχτα (Πέμπτη 29.11.2007), έγινε προσπάθεια να αφαιρεθεί με παρακέντηση υγρό από τη συλλογή στο δεξί πλευρό της ασθενούς, η οποία όμως απέτυχε καθώς έχρηζε παροχέτευσης με ευρύτερο σωλήνα (θωρακοτομία). Η ασθενής, εν συνεχεία, με διάγνωση λοίμωξη του αναπνευστικού και οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια (ήτοι επιπλεγμένη πνευμονία και μάλιστα επιπλοκή μείζονος κινδύνου) και συνεχώς συνδεδεμένη στο οξυγόνο, διακομίσθηκε με ασθενοφόρο από το κτίριο των επειγόντων περιστατικών στην πρώτη (1η) πνευμονολογική κλινική του εναγόμενου νοσοκομείου. Οι νοσηλευτές τακτοποίησαν την ασθενή στο θάλαμο 111 και την συνέδεσαν στο οξυγόνο. Η ειδικευόμενη ιατρός ... την επισκέφθηκε και μέτρησε το οξυγόνο του αίματος δύο ή τρεις φορές μέχρι τις 7:00 το πρωί. Η κατάσταση της ασθενούς ήταν σχετικά βελτιωμένη. Περί ώρα 9:30 το πρωί της ίδιας ημέρας πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη των ιατρών στο θάλαμο. Ο μεγαλύτερος ηλικιακά γιατρός που την εξέτασε ήταν ο ειδικευόμενος ιατρός πνευμονολόγος ... Περί ώρα 13:00 το μεσημέρι, ήλθε στο θάλαμο ο ιατρός ..., συνοδευόμενος από έναν τραυματιοφορέα ή νοσηλευτή, και ανακοίνωσε στον τρίτο ενάγοντα πως η ασθενής έπρεπε να υποβληθεί σε υπερηχογράφημα ημιθωρακίου προκειμένου να γίνει η παρακέντηση του πλευριτικού υγρού. Ο ..., ζήτησε από τον τρίτο ενάγοντα να βοηθήσει κατά την μεταφορά της ασθενούς. Ο ιατρός δεν έφερε μαζί του κανένα εξοπλισμό προς αντιμετώπιση οξέως συμβάντος. Στη διαδρομή αυτή, έως το Τμήμα Υπερήχων η ασθενής παρουσίασε κυάνωση, ήτοι έγιναν μπλε τα χείλη της, η περιοχή γύρω από το στόμα και η γενειακή περιοχή. Παράλληλα έδειχνε να αγωνιά και η αναπνοή της ήταν εργώδης και κοπιώδης, ωστόσο ο ιατρός ... δεν ανησύχησε, απλά συνέχισε να τρέχει. Μόλις έφθασαν στο Τμήμα Υπερήχων ο ιατρός ... συνέδεσε την ασθενή με παροχή οξυγόνου και της ζήτησε να κατέβει από την κινητή κλίνη και να καθίσει στο εξεταστικό κρεβάτι του υπερήχου, κίνηση την οποία η ασθενής πραγματοποίησε υποβασταζόμενη καθώς είχε μεγάλη αδυναμία. Μετά το τέλος της εξέτασης ο ιατρός ... αποσύνδεσε ξανά την ασθενή από την παροχή οξυγόνου του Τμήματος Υπερήχων και της ζήτησε να σηκωθεί από το εξεταστικό κρεβάτι και να καθίσει στην κινητή κλίνη, κίνηση την οποία η ασθενής πραγματοποίησε με ακόμη μεγαλύτερη δυσκολία από πριν και ξεκίνησαν πάλι, για ακόμη μία φορά τρέχοντας, κατόπιν υπόδειξης του ειδικευόμενου ιατρού ..., για να την επιστρέψουν στο θάλαμο νοσηλείας. Ωστόσο, φθάνοντας στη θύρα του ανελκυστήρα ασθενών στο ισόγειο η ασθενής έχασε τις αισθήσεις της. Φθάνοντας στον θάλαμο ο ιατρός ... προσπάθησε με ελαφρά χαστούκια να επαναφέρει την ασθενή και αφού διαπίστωσε ότι δεν γινόταν τίποτα έφυγε για να φέρει τον εξοπλισμό ανάνηψης. Στη συνέχεια εισήλθαν στο θάλαμο η ειδικευόμενη ιατρός ... και νοσηλευτές. Η όλη διαδικασία της ανάνηψης, με καρδιακές συμπιέσεις και ασκό αέρος (αμπού) διήρκεσε περίπου σαράντα πέντε (45) λεπτά της ώρας. Λίγο αργότερα ήρθε το ασθενοφόρο του Ε.Κ.Α.Β. και κατευθύνθηκε προς το νοσοκομείο «ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ» με την ασθενή συνοδευόμενη από τον ιατρό .... Περί ώρα 18:00, απόγευμα Πέμπτης 29.11.2007, ο ιατρός της Μ.Ε.Θ. του νοσοκομείου «ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ» ενημέρωσε τον τρίτο ενάγοντα ότι η ασθενής είχε υποστεί στο νοσοκομείο «ΣΩΤΗΡΙΑ» καρδιοαναπνευστική ανακοπή και όχι ένα απλό επεισόδιο υποξυγοναιμίας. Όπως ο ιατρός του «ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ» ενημέρωσε τον τρίτο ενάγοντα οι ιατροί και νοσηλευτές του «ΣΩΤΗΡΙΑ» είχαν επαναφέρει την ασθενή με μαλάξεις, ενέσεις αδρεναλίνης και τεχνητή αναπνοή. Ωστόσο το πρόβλημα ήταν ότι μέχρι να την επαναφέρουν ο εγκέφαλός της έμεινε πολύ ώρα χωρίς οξυγόνο, για 5 με 10 ολόκληρα λεπτά, ενώ είναι γνωστό στους ιατρικούς κύκλους ότι ο εγκέφαλος αντέχει χωρίς οξυγόνο μόλις 3 λεπτά. Την Παρασκευή 30.11.2007, ενώ η ασθενής βρισκόταν διασωληνωμένη πλέον στη Μ.Ε.Θ. του νοσοκομείου «ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ», διενεργήθηκε εντέλει η παροχεύτεση του πλευριτικού υγρού (η οποία θα έπρεπε κατά τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης να είχε γίνει από την πρώτη στιγμή της διακομιδής της στο εναγόμενο νοσοκομείο). Με την παρακέντηση αφαιρέθηκε υγρό όγκου 850 κυβικά εκατοστά. Τις επόμενες ημέρες η ασθενής νοσηλεύτηκε στη Μ.Ε.Θ. του «ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ» με την νευρολογική της κατάσταση να παραμένει στάσιμη: πλήρης απουσία ανακλαστικών και αντιδράσεων στον πόνο. Τέλος, η ασθενής κατέληξε στις 04.01.2008, ένεκα πολυοργανικής ανεπάρκειας και σηπτικής καταπληξίας. Θάνατος, ο οποίος κατά τους ενάγοντες οφείλεται σε ενέργειες και παραλείψεις των ως άνω ιατρών του εναγόμενου νοσοκομείου, οι οποίοι ήταν ειδικευόμενοι και κατά συνέπεια άπειροι και δεν διέγνωσαν έγκαιρα το επείγον του περιστατικού και δεν εισήγαγαν την ασθενή, αμέσως σε Μ.Ε.Θ. Επιπλέον, προέβαιναν συνεχώς σε ιατρικά λάθη και παραλείψεις καθώς αποσυνέδεσαν την ασθενή από την παροχή οξυγόνου – κατά παράβαση του πρωτοκόλλου μεταφοράς ασθενών -, ενώ στη συνέχεια αν και αυτή παρουσίασε κυάνωση και κοπιώδη αναπνοή – προάγγελο καρδιακής ανακοπής- την αποσυνέδεσαν για δεύτερη φορά, από το οξυγόνο, κατά την αποχώρηση από το Τμήμα Υπερήχων με αποτέλεσμα να υποστεί αυτή καρδιαναπνευστική ανακοπή. Η αδικαιολόγητα καθυστερημένη αντιμετώπιση της ανακοπής είχε ως αποτέλεσμα να παραμείνει ο εγκέφαλος της ασθενούς για μακρό χρονικό διάστημα χωρίς οξυγόνο με συνέπεια να προκληθεί βλάβη στον εγκέφαλό της, πολύ μεγάλη και μη αναστρέψιμη. Η βλάβη αυτή (ανοξυγοναιμική εγκεφαλοπάθεια - εγκεφαλοπάθεια εξ ανοξίας) φάνηκε και στη μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου που πραγματοποιήθηκε στις 21.12.2007. Τελικά η ασθενής άντεξε 37 ημέρες στη μονάδα εντατικής θεραπείας και κατέληξε στις 04.01.2008 με κλινική εικόνα πολυοργανικής ανεπάρκειας και σηπτικής καταπληξίας. Από το θάνατο της πολυαγαπημένης τους κόρης και αδελφής, οι ενάγοντες υπέστησαν αφενός περιουσιακή ζημία (ήτοι, τόσο θετική ζημία - έξοδα κηδείας όσο και αποθετική ζημία – στέρηση υπηρεσιών φροντίδας της θανούσης προς τους ενάγοντες γονείς της) και αφετέρου ψυχική οδύνη από τον άδικο και αδόκητο χαμό της. Τη ζημία τους δε αυτή αποτιμούν ως εξής: ο πρώτος από αυτούς: Έξοδα κηδείας: 2.300,40 ευρώ + στέρηση υπηρεσιών φροντίδας 9.562,68 ευρώ + ψυχική οδύνη 250.000 ευρώ = 261.863,08 ευρώ. Η δεύτερη από αυτούς στέρηση υπηρεσιών φροντίδας 24.326,56 ευρώ + ψυχική οδύνη 250.000 ευρώ = 274.327,24 ευρώ. Ο τρίτος από αυτούς: Έξοδα κηδείας: 5.060 ευρώ + ψυχική οδύνη 200.000 ευρώ = 205.060 ευρώ. Ο εκπροσωπούμενος από τον τρίτο και την τέταρτη ενάγοντες ανήλικος ανιψιός: ψυχική οδύνη = 50.000 ευρώ. Τα ποσά αυτά ζητούν, να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου να τους καταβάλει νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής τους και έως την εξόφληση.

9. Επειδή, αντιθέτως, το εναγόμενο με το από 29.03.2016 υπόμνημά ζητεί την απόρριψη της αγωγής, υποστηρίζοντας, προεχόντως, ότι υφίσταται εν προκειμένω αμετάκλητη αθωωτική απόφαση ποινικού δικαστηρίου, η οποία δεσμεύει το Δικαστήριο και με την οποία κρίθηκε με δύναμη δεδικασμένου ότι τα όργανα του νοσοκομείου δεν φέρουν καμία ευθύνη για τον θάνατο της ....

10. Επειδή, λαμβάνοντας υπόψη τα εξής: i) σύμφωνα με όσα έχουν γίνει δεκτά ανωτέρω, (β. σκέψη υπό 6) το Δικαστήριο δεσμεύεται από τις αμετάκλητες αθωωτικές αποφάσεις, εφόσον με αυτές κρίθηκαν ζητήματα που αποτελούν προϋπόθεση για τη διάγνωση της ένδικης διαφοράς της διοικητικής δίκης και, συγκεκριμένα, της ύπαρξης παράνομης πράξης ή παράλειψης και αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ των φερόμενων ως παρανόμων ενεργειών ή παραλείψεων των οργάνων του εναγόμενου Ν.Π.Δ.Δ. και της προκληθείσας από αυτές βλάβης των εναγόντων, ii) οι ενάγοντες με την κρινόμενη αγωγή, αποδίδουν τον θάνατο της ... αποκλειστικά και μόνον στις παράνομες, κατά τους ισχυρισμούς τους, πράξεις και παραλείψεις των ανωτέρω πέντε ιατρών του εναγόμενου Νοσοκομείου και, συγκεκριμένα, των ειδικευόμενων ιατρών ... αλλά και των εποπτευόντων αυτών ιατρών Αντωνίου και Δεμερτζή, κατά τα αναφερόμενα στην 8η σκέψη και iii) και οι πέντε ως άνω ιατροί αθωώθηκαν αμετάκλητα από ποινικό δικαστήριο (Ι΄ Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών), για την αποδοθείσα αξιόποινη πράξη της ανθρωποκτονίας από αμέλεια τελεσθείσα δια αυτών παράνομων πράξεων και παραλείψεων (που με την κρινόμενη αγωγή αποδίδονται σ’ αυτούς) κατά τα αναφερόμενα στην 7η σκέψη, με την αιτιολογία ότι αυτοί δεν επέδειξαν αμέλεια περί των καθηκόντων τους καθώς το συγκοπτικό επεισόδιο της ασθενούς δεν μπορούσε να προβλεφθεί, αλλά ούτε και η φύση ή η αιτιολογία του μπορεί να τεκμηριωθεί, με αντικειμενικό τρόπο, σαφώς, όσον αφορά δε τη θεραπευτική αντιμετώπιση της ασθενούς χορηγήθηκε η ενδεδειγμένη αγωγή αμέσως μετά την εισαγωγή της, το Δικαστήριο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση, δεν υπάρχει, σύμφωνα με τα παραπάνω, παράνομη πράξη ή παράλειψη των ως άνω ιατρών του εναγομένου, οι οποίοι ενήργησαν σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης, και, κατά συνέπεια, δεν στοιχειοθετείται ευθύνη του εναγομένου προς αποκατάσταση της ζημίας και της ψυχικής οδύνης των εναγόντων από το θάνατο της ..., απορριπτομένων ως αβασίμων των αντίθετων ισχυρισμών τους.

11. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αγωγή πρέπει ν’ απορριφθεί, ενώ εκτιμώντας τις περιστάσεις ν’ απαλλαγούν οι ενάγοντες από τα δικαστικά έξοδα (άρθρο 275 παρ. 1 εδ. ε΄ Κ.Δι.Δικ.).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Απορρίπτει την αγωγή.

Απαλλάσσει τους ενάγοντες από τα δικαστικά έξοδα.

Η διάσκεψη του Δικαστηρίου έγινε στην Αθήνα στις 05 Οκτωβρίου 2017.

Λόγω προαγωγής της Προέδρου,

ο αρχαιότερος Δικαστής που μετείχε στη σύνθεση Ο Εισηγητής

(άρθρο 194 παρ.3 ΚΔΔ).

Ιωάννης Δροσόπουλος Παναγιώτης Τσόγκας

Η απόφαση δημοσιεύθηκε στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση της 28ης Φεβρουαρίου 2018.

Ο Πρόεδρος Η Γραμματέας

Νικόλαος Πανταζής Κανέλλα Χατζηβλάστου