ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΜΔΠρΑθ 4729/2018

Απορριφθείς από μεταπτυχιακό. Ηθική βλάβη.

Αριθμός Απόφασης 4729/2018

ΓΑΚ ./2011

ΤΟ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΜΗΜΑ 19ο ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ

Συνεδρίασε δημόσια, στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, την 09η Νοεμβρίου 2017, με δικαστή τον Παναγιώτη Τσόγκα, Πρωτοδίκη Διοικητικών Δικαστηρίων και γραμματέα την Αναστασία Κάππη, δικαστική υπάλληλο,

για να δικάσει την αγωγή με ημερομηνία κατάθεσης 09.03.2011,

του ……….... ο οποίος παραστάθηκε αυτοπροσώπως, με την ιδιότητά του ως δικηγόρος,

κατά του Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών», που εκπροσωπείται από τον Πρύτανή του και παραστάθηκε δια του πληρεξουσίου δικηγόρου Ηλία Μικρουλέα.

Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα πρακτικά.

Η κρίση του Δικαστηρίου είναι η εξής:

1. Επειδή, με την κρινόμενη, ο ενάγων, παραδεκτώς, ζητεί, όπως το αίτημά του νομίμως μετατράπηκε σε αναγνωριστικό με δήλωσή του στο ακροατήριο, να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου να του καταβάλλει το ποσό των 20.000 ευρώ, που αντιστοιχεί στην χρηματική του ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη από την προσβολή της προσωπικότητάς του, ύστερα από την παράνομη, κατά τους ισχυρισμούς του, παράλειψη των οργάνων του εναγόμενου Πανεπιστημίου να απαντήσουν εντός των τασσόμενων από τον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (Ν. 2690/1999) προθεσμιών, σε δύο ιεραρχικές προσφυγές και μια αίτηση χορήγησης επικυρωμένων εγγράφων, που υπέβαλε μετά την απόρριψή του από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) του Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Τμήματος της Νομικής Σχολής.

2. Επειδή, το άρθρο 105 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα (Εισ.Ν.Α.Κ. - Π.Δ. 456/1984, ΦΕΚ 164 Α΄), ορίζει ότι: «Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος… », το δε άρθρο 106 του ιδίου Εισαγωγικού Νόμου ορίζει ότι: «Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων άρθρων εφαρμόζονται και για την ευθύνη των δήμων, των κοινοτήτων ή των άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων που βρίσκονται στην υπηρεσία τους». Από τις διατάξεις αυτές συνάγεται ότι για να στοιχειοθετηθεί υποχρέωση αποζημιώσεως εκ μέρους, μεταξύ άλλων, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, απαιτείται η πράξη ή παράλειψη των οργάνων τους να είναι παράνομη, ήτοι με αυτήν να παραβιάζεται κανόνας δικαίου με τον οποίο προστατεύεται ορισμένο ατομικό δικαίωμα ή συμφέρον (ΣτΕ 1140/2006, 3630/2001). Περαιτέρω, κατά την έννοια των ιδίων ως άνω διατάξεων, η ευθύνη, μεταξύ άλλων, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου καλύπτει κάθε θετική ή αποθετική ζημία (διαφυγόν κέρδος) του ζημιωθέντος, όπως επίσης, και την κατ’ άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη, δεδομένου ότι πρόκειται περί μορφής αδικοπραξίας (ΣτΕ 1632/2014, 2287/2012, 289/1995 7μελής, Α.Π. 1258/1985). Τέλος, τα δικαστήρια της ουσίας μπορούν να επιδικάσουν σε βάρος των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου εύλογη χρηματική ικανοποίηση σε εκείνον που υπέστη προσβολή της προσωπικότητάς του, κατ’ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 59 του Αστικού Κώδικα (ΣτΕ 300/2010, 1326/2009, 2891/1999).

3. Επειδή, στο άρθρο 5Α του Συντάγματος ορίζεται ότι: «Καθένας έχει δικαίωμα στην πληροφόρηση, όπως νόμος ορίζει.», ενώ στο άρθρο 10 ορίζεται ότι: «1. Καθένας ή πολλοί μαζί έχουν το δικαίωμα, τηρώντας τους νόμους του Κράτους, να αναφέρονται εγγράφως στις αρχές, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να ενεργούν σύντομα κατά τις κείμενες διατάξεις και να απαντούν αιτιολογημένα σε εκείνον, που υπέβαλε την αναφορά, σύμφωνα με το νόμο. .2. … 3. Η αρμόδια υπηρεσία ή αρχή υποχρεούται να απαντά στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών και χορήγηση εγγράφων, … μέσα σε ορισμένη προθεσμία, όχι μεγαλύτερη των 60 ημερών, όπως νόμος ορίζει. Σε περίπτωση παρόδου άπρακτης της προθεσμίας αυτής ή παράνομης άρνησης, πέραν των άλλων τυχόν κυρώσεων και έννομων συνεπειών, καταβάλλεται και ειδική χρηματική ικανοποίηση στον αιτούντα, όπως νόμος ορίζει.». Περαιτέρω, στο άρθρο 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Ν. 2690/1999 (Α-45), όπως οι διατάξεις του άρθρου αυτού ίσχυαν κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, ορίζονται τα ακόλουθα: «1. Κάθε ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων. Ως διοικητικά έγγραφα νοούνται όσα συντάσσονται από τις δημόσιες υπηρεσίες, όπως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιες οδηγίες, απαντήσεις της Διοίκησης, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις. 2. Όποιος έχει ειδικό έννομο συμφέρον δικαιούται, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των ιδιωτικών εγγράφων που φυλάσσονται στις δημόσιες υπηρεσίες και είναι σχετικά με υπόθεσή του… . 6. Η χρονική προθεσμία για τη χορήγηση εγγράφων κατά τις παραγράφους 1 και 2 ή την αιτιολογημένη απόρριψη της σχετικής αίτησης του πολίτη είναι είκοσι (20) ημέρες.», ενώ στο άρθρο 24 του ίδιου Κώδικα ορίζεται ότι: «Αν από τις σχετικές διατάξεις δεν προβλέπεται η δυνατότητα άσκησης της κατά το επόμενο άρθρο ειδικής διοικητικής ή ενδικοφανούς προσφυγής, ο ενδιαφερόμενος, για την αποκατάσταση υλικής ή ηθικής βλάβης των έννομων συμφερόντων του που προκαλείται από ατομική διοικητική πράξη μπορεί, για οποιονδήποτε λόγο με αίτησή του να ζητήσει είτε από τη διοικητική αρχή, η οποία εξέδωσε την πράξη, την ανάκληση ή την τροποποίησή της (αίτηση θεραπείας) είτε, από την αρχή η οποία προΐσταται εκείνης που εξέδωσε την πράξη, την ακύρωσή της (ιεραρχική προσφυγή). 2. Η διοικητική αρχή στην οποία υποβάλλεται η κατά την προηγούμενη παράγραφο αίτηση οφείλει να γνωστοποιήσει στον ενδιαφερόμενο την απόφασή της για την αίτηση αυτή το αργότερο μέσα σε τριάντα (30) ημέρες, εκτός αν από ειδικές διατάξεις προβλέπεται διαφορετική προθεσμία…». ʼλλωστε, στο άρθρο 5 του Ν. 1943/1991 (Α-50), όπως οι παρ. 7 και 8 του άρθρου αυτού είχαν αντικατασταθεί με τις παρ.1 και 2 του άρθρου 7 του Ν. 3242/2004, προβλέπεται ότι: «1. Οι δημόσιες υπηρεσίες, τα ν.π.δ.δ., οι ο.τ.α. και οι λοιποί φορείς του δημόσιου τομέα υποχρεούνται να απαντούν οριστικά στα αιτήματα των πολιτών … 7. Σε περίπτωση μη τήρησης των προθεσμιών που προβλέπονται στις διατάξεις του Ν. 2690/1999 (ΦΕΚ 45/Α΄), όπως ισχύουν, καταβάλλεται στον αιτούντα, από τον οικείο φορέα, πλήρης αποζημίωση. Η αποζημίωση αυτή αφαιρείται από το τυχόν, μεταγενεστέρως, επιδικαζόμενο ποσό, εφόσον γίνει δεκτή από το αρμόδιο δικαστήριο σχετική αγωγική απαίτηση, κατά τις περί αστικής ευθύνης διατάξεις. 8. Το ύψος του καταβλητέου χρηματικού ποσού που προβλέπεται στην προηγούμενη παράγραφο καθορίζεται από τις Επιτροπές της παραγράφου 13 του παρόντος άρθρου … Για τον καθορισμό του ύψους της καταβλητέας πλήρους αποζημίωσης λαμβάνονται υπόψη ιδίως: α) το μέγεθος της περιουσιακής ζημίας και της ηθικής βλάβης που προκλήθηκε από την καθυστέρηση, β) οι συνθήκες στις οποίες οφείλεται η καθυστέρηση, γ) το τυχόν υφιστάμενο σχετικό πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη. Η απόφαση της Επιτροπής, που εκδίδεται μέσα σε δύο μήνες από την υποβολή της σχετικής αίτησης και μετά από εξέταση της συνδρομής των ανωτέρω προϋποθέσεων, κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο, καθώς και στην υπηρεσία που δεν ενήργησε μέσα στη νόμιμη προθεσμία και αποτελεί εντολή καταβολής στον πολίτη του ορισθέντος ποσού … 13. Συνιστάται στην έδρα κάθε Περιφέρειας Ειδική Επιτροπή εφαρμογής των ανωτέρω διατάξεων, … , που λειτουργούν στη συγκεκριμένη Περιφέρεια, αποτελούμενη από …». Τέλος, στο άρθρο 1 παρ. 1 και 2 της ΔΙΣΚΠΟ/4.17/οικ.17170/03.08.2004 κοινής απόφασης των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομικών (Β-1266), που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 3 του άρθρου 7 του πιο πάνω Ν. 3242/2004, ορίζεται ότι: «1. Σε περίπτωση μη τήρησης των προβλεπόμενων, από τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 2690/1999, όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 6 του Ν. 3242/2004, προθεσμιών μέσα στις οποίες οι υπηρεσίες του Δημόσιου Τομέα, υποχρεούνται να απαντούν οριστικά στα αιτήματα των πολιτών και να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις τους, καταβάλλεται στον αιτούντα, από τον οικείο φορέα, πλήρης αποζημίωση. …2. Οι αιτήσεις υποβάλλονται μέσα σε αποκλειστική προθεσμία εξήντα (60) ημερών, από την παρέλευση άπρακτης της προθεσμίας που ορίζεται για την διεκπεραίωση της υπόθεσης ή την οριστική απάντηση.».

4. Επειδή, από το συνδυασμό των αναφερόμενων στην προηγουμένη σκέψη διατάξεων, συνάγεται ότι ο νομοθέτης έχει θεσπίσει κανόνες διαδικασίας που αποβλέπουν προεχόντως στη λειτουργική αποτελεσματικότητα της Διοίκησης και στην ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων προς τον πολίτη υπηρεσιών, ειδικότερα δε στην δραστηριοποίηση των διοικητικών υπηρεσιών για την ταχεία και αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών (ΣτΕ 2826/2014, 2860/2013, 3004/2010 ολομ., 1499/2009). Ειδικότερα, με τη θέσπιση των προαναφερόμενων διατάξεων του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας o νομοθέτης προσδιόρισε τα συνταγματικά δικαιώματα της αναφοράς προς τις αρχές και της πληροφόρησης με τη χορήγηση αντιγράφων των εγγράφων των διοικητικών αρχείων, υπό τους ορισμούς του νόμου, αποφεύγοντας όμως να υποχρεώσει, άνευ ετέρου, τη Διοίκηση σε παροχή, γενικώς, πληροφοριών εκτός του παραπάνω τρόπου, μη επιθυμώντας να εμπλέξει αυτή σε ερμηνείες ή συμπεράσματα επί εγγράφων ή να την υποχρεώσει σε σύνθετες ενέργειες προκειμένου να παράσχει «πληροφορία» με κίνδυνο η πληροφόρηση να καταστεί ατελής ή η προσήκουσα. Μόνον η επανάληψη αιτήματος, ιδίως δε στην περίπτωση που ο πολίτης δεν έχει λάβει απάντηση επί του αρχικώς υποβληθέντος, δεν αίρει την υποχρέωση απάντησης της Διοίκησης, ούτε και την απορρέουσα εκ της παραλείψεως απαντήσεώς της υποχρέωση αποζημίωσης του πολίτη, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 5 του Ν. 1943/1991, υπό την προϋπόθεση πλήρωσης και των λοιπών προϋποθέσεων που τάσσονται από το νόμο (π.χ. υποβολή αιτήσεως προς την παραπάνω Ειδική Επιτροπή εντός 60 ημερών από την συντέλεση της παράλειψης απαντήσεως). Τέλος, το δικαίωμα αναφοράς στις αρχές αλλά και αναζήτησης εγγράφων ανάγεται στη σφαίρα του δημοσίου δικαίου, εντούτοις υπακούει στην απαγόρευση της καταχρηστικής άσκησης αυτού (πρβλ. ΣτΕ 1330/2004), όπως η απαγόρευση αυτή υπαγορεύεται από το άρθρο 25 παρ. 3 του Συντάγματος, που, ως δεσμευτική διάταξη, αποτελεί χρήσιμο οδηγό για τις υπηρεσίες του δημοσίου τομέα. Ως καταχρηστική (ΑΚ 281) νοείται η άσκηση του δικαιώματος κατά προφανή υπέρβαση, των ορίων που επιβάλλει η καλή πίστη, τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος, ενώ το πότε η άσκηση του δικαιώματος θεωρείται καταχρηστική είναι ζήτημα πραγματικό και εξαρτάται από τις ειδικές εκάστοτε συνθήκες.

5. Επειδή, από τα στοιχεία του φακέλου της δικογραφίας συνάγονται τα εξής: Ο ενάγων εισήχθη, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2006-2007, ως μεταπτυχιακός φοιτητής, στο Π.Μ.Σ. του Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Τμήματος της Νομικής Σχολής του εναγόμενου Πανεπιστημίου. Εντούτοις, τόσο κατά την εξεταστική περίοδο Ιουνίου-Ιουλίου 2007 όσο και στην επαναληπτική του Σεπτεμβρίου 2007 δεν κατόρθωσε να επιτύχει στις εξετάσεις δύο μαθημάτων, ήτοι στα μαθήματα «Διεθνές Οικονομικό Δίκαιο» και «Η Πρακτική της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής», με αποτέλεσμα να απορριφθεί από το Π.Μ.Σ., κατά τα οριζόμενα στον ισχύοντα κανονισμό του. Εν συνεχεία, κατά της βαθμολόγησής του στα δύο αυτά μαθήματα υπέβαλε την .../27.09.2007 αίτηση θεραπείας προς τον Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Τμήματος Νομικής, ζητώντας την επανεξέταση των γραπτών του και στα δύο μαθήματα. Με την αίτηση του αυτή ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής «…Παρακαλώ τον Τομέα σας όπως εξετάσει εκ νέου το ζήτημα της βαθμολόγησής μου στα προαναφερθέντα μαθήματα του ΠΜΣ με μεγαλύτερη επιείκεια, προκειμένου να αρθεί η εις βάρος μου διαμορφωθείσα δυσμενέστατη αυτή κατάσταση, που μου αποστερεί τη δυνατότητα αφενός να περατώσω με επιτυχία τις σπουδές μου στο πλαίσιο του ΠΜΣ και αφετέρου να ασχοληθώ εκτενέστερα με το οικείο γνωστικό αντικείμενο…». Οι διδάσκοντες στα ανωτέρω μαθήματα (Καθηγητής ... και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ...) απέρριψαν το αίτημα αναβαθμολόγησης των γραπτών για τους λόγους που αναφέρονται στο απόσπασμα πρακτικού της Συνέλευσης του Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών της 01.10.2007. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από το ανωτέρω απόσπασμα (Θέμα 8° «Ένσταση θεραπείας του φοιτητού ΠΜΣ ….»), «Ο κ. ...ανέλαβε να παρουσιάσει πρώτος τη συνολική εικόνα του κ. …. …. φοιτητού του ΠΜΣ του Τομέα κατά το έτος 2006-2007, ο οποίος απέτυχε στις επαναληπτικές εξετάσεις και ακολούθως, απορρίφθηκε εφεξής από το Πρόγραμμα. Η εκτίμησή του ως προς την παρουσία του κ. …. είναι φτωχή, δεδομένου ότι δεν διάβαζε και δεν είχε ενεργή παρουσία στα μαθήματα. Τελικά, ούτε και στην επαναληπτική εξέταση του Δ. Οικονομικού Δικαίου κατόρθωσε να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις, οπότε και απερρίφθη. Η κα ... συμφωνεί με τη συνολική εκτίμηση από τον κ. ... και επισημαίνει τα προβλήματα που έχει καταρχήν το σύστημα επιλογής των φοιτητών του ΠΜΣ. Ο Τομέας αποφασίζει να πρωτοκολληθεί η ένσταση θεραπείας και να δοθεί γραπτή αιτιολογία για την απόρριψη του κ. …. από τους δύο καθηγητές - μέλη του Τομέα (βλ. σχετικά συνημμένα κείμενα). Επιπλέον, λαμβάνεται απόφαση να ενημερωθεί ο αιτών από τον Τομέα». Στο ανωτέρω Πρακτικό επισυνάπτονται το από 03.10.2007 σημείωμα του Καθηγητή ..., καθώς επίσης, και σημείωμα της Αναπληρώτριας καθηγήτριας ..., στα οποία αιτιολογείται πλήρως η βαθμολογία που έλαβε ο ενάγων στα επίμαχα μαθήματα κατά την εξεταστική του Σεπτεμβρίου του έτους 2007, ενώ καταγράφεται και η εκτίμηση των Καθηγητών του για τη συνολική παρουσία του στο εν λόγω Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών. Τα έγγραφα αυτά, ήτοι το ως άνω Πρακτικό και τα συνημμένα σ’ αυτό προαναφερθέντα σημειώματα κοινοποιήθηκαν στον ενάγοντα την 19η Νοεμβρίου 2007. Εν συνεχεία ο ενάγων υπέβαλε την .../03.03.2008, αίτηση - ιεραρχική προσφυγή του προς τον Πρύτανη του εναγόμενου Πανεπιστημίου και προς τον Αντιπρύτανη Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Ιδρύματος επαναλαμβάνοντας το αίτημά του για επανεξέταση των γραπτών του, αναφέροντας μεταξύ άλλων «…Με παρέμβαση των αρμοδίων οργάνων του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Πρυτανεία, Σύγκλητος, Επιτροπή Δεοντολογίας, κλπ) αναθεωρηθούν οι μη προβιβάσιμοι βαθμοί -4 και -3 αντίστοιχα στα μαθήματα «Διεθνές Οικονομικό Δίκαιο» και «Η Πρακτική της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής» και επαναξιολογηθούν στον προβιβάσιμο βαθμό 5, καθώς και στον καθορισμό ευλόγου χρονικού διαστήματος προκειμένου να κατορθώσω τελικώς να υλοποιήσω την έρευνα, μελέτη, σύνταξη και εν συνεχεία κατάθεση και υποστήριξη της διπλωματικής εργασίας με τίτλο Ή Διπλωματική Πρακτική της Ελλάδας σε σχέση με τη Σύμβαση της Βιέννης του 1961 με σκοπό την επιτυχή ολοκλήρωση του εν λόγω Π.Μ.Σ.…». Η προσφυγή αυτή δεν απαντήθηκε. Ακολούθως, ο ενάγων υπέβαλλε την, ομοίου περιεχομένου, .../03.03.2009 αίτηση - ιεραρχική προσφυγή, που απευθυνόταν και πάλι στον Πρύτανη του εναγόμενου ως Προϊστάμενο του Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.) με κοινοποίηση και στον Προϊστάμενο της Νομικής Υπηρεσίας Ε.Κ.Π.Α. Δεδομένου ότι η αίτηση αυτή, δεν απαντήθηκε εντός 30 ημερών, προσέφυγε στο Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (Σ.Ε.Ε.Δ.Δ.) με την .../13.04.2009 σχετική έγγραφη καταγγελία του. Το Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. με την Σ.Ε.Ε.Δ.Δ./.../23.06.2010 απόφασή του έκρινε ότι η ανωτέρω καταγγελία του ενάγοντος ήταν βάσιμη και κακώς το εναγόμενο δεν είχε απαντήσει στην .../03.03.2009 ιεραρχική προσφυγή. Ακολούθως, το εναγόμενο κοινοποίησε στον ενάγοντα την .../13.07.2010 απάντηση, με την οποία απέρριψε την .../03.03.2009 ιεραρχική προσφυγή. Εξάλλου, ο ενάγων είχε υποβάλει και την .../03.03.2009 αίτηση προς το αρμόδιο για τη λειτουργία του Π.Μ.Σ. όργανο του εναγόμενου, με την οποία ζήτησε κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 5 παρ. 1, 2, 4 και 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, να του χορηγηθούν θεωρημένα αντίγραφα των γραπτών (κόλλες) στα δύο μαθήματα του θερινού εξαμήνου του Π.Μ.Σ. στα οποία επανεξετάστηκε σύμφωνα με τα παραπάνω εκτεθέντα κατά την επαναληπτική εξεταστική Σεπτεμβρίου 2007. Επί της αίτησης αυτής το εναγόμενο δεν απάντησε εντός της προθεσμίας των 20 ημερών του άρθρου 5 παρ. 6 του Κώδικα διοικητικής Διαδικασίας. Ωσαύτως, ο ενάγων, υπέβαλλε τις .../13.04.2009 και .../03.09.2009 αναφορές προς την Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη σχετικά με το ζήτημα, η οποία με τις ....09.2.1/21.05.2009 και ....09.2.2/07.09.2009 επιστολές ζήτησε από τον Πρόεδρο του Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Τμήματος Νομικής, να προβεί στην ανάλογη μέριμνα του θέματος. Εν τέλει ο ενάγων, ύστερα από σχετική αίτησή του πέτυχε την έκδοση της .../29.07.2009 παραγγελίας της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών και τότε μόνον παραδόθηκε στον ενάγοντα θεωρημένο για τη γνησιότητά του φωτοαντίγραφο από τον Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Τμήματος Νομικής, του γραπτού στο μάθημα «Διεθνές Οικονομικό Δίκαιο». Σε ό,τι αφορά το γραπτό στο δεύτερο μάθημα «Η Πρακτική της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής» δεν στάθηκε δυνατόν να του χορηγηθεί σε θεωρημένο αντίγραφο, διότι το πρωτότυπο καταστράφηκε στην πυρκαγιά της βιβλιοθήκης Ευρωπαϊκού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. όπου φυλασσόταν, κατά τις ταραχές που ακολούθησαν στην Αθήνα μετά τη δολοφονία του ... το Δεκέμβριο του 2008.

6. Επειδή, ήδη ο ενάγων με την κρινόμενη αγωγή και τα νομίμως κατατεθέντα υπομνήματα, ισχυρίζεται ότι με τις ως άνω παράνομες παραλείψεις των αρμοδίων οργάνων του εναγομένου - αντιβαίνουσες στην αρχή του Κράτους δικαίου, την αρχή της νομιμότητας και του δικαιώματος του πολίτη να αναφέρεται στις αρχές - αφενός να μην απαντήσουν στην .../03.03.2008 ιεραρχική προσφυγή καθώς και να απαντήσουν πολύ μετά το πέρας της προβλεπόμενης στο άρθρο 24 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας προθεσμίας των 30 ημερών στην 12332/03.03.2009 δεύτερη ιεραρχική προσφυγή του και αφετέρου να απαντήσουν πολύ μετά το πέρας της προβλεπόμενης στο άρθρο 5 παρ. 6 του ίδιου Κώδικα προθεσμίας των 20 ημερών στην .../03.03.2009 αίτηση χορήγησης του γραπτών του στις εξετάσεις των προαναφερθέντων μαθημάτων, προκάλεσαν σ’ αυτόν υλική ζημία αλλά και ηθική βλάβη καθώς αναγκάστηκε να επανυποβάλει την ιεραρχική προσφυγή του, αλλά και να επικαλεστεί την παρέμβαση τόσο του Σ.Ε.Ε.Δ.Δ., όσο και του Συνηγόρου του Πολίτη και της Εισαγγελίας Πρωτοδικών, για να λάβει απαντήσεις σχεδόν ένα έτος μετά την υποβολή των σχετικών αιτήσεων. Η βάναυση και ζοφερή αδιαφορία των οργάνων του εναγόμενου, προκάλεσαν σ’ αυτόν καθεστώς αβεβαιότητας και ανασφάλειας για το γεγονός της απόρριψής του από το Π.Μ.Σ. αλλά και ψυχοσυναισθηματική φόρτιση δεδομένης της υπερέχουσας θέσης του εναγόμενου, ιδίως εν προκειμένω, όπου η σχέση εξουσίασης Πανεπιστημίου-φοιτητή κατέληξε στο ολέθριο για εκείνον συμβάν της μη ολοκλήρωσης του μεταπτυχιακού προγράμματος. Για όλες τις ανωτέρω αιτίες, ο ενάγων ισχυρίζεται ότι προκλήθηκε σ’ αυτόν ζημία με τη μορφή της ηθικής βλάβης την οποία αποτιμά σε 20.000 ευρώ, ποσό το οποίο ζητεί να αναγνωριστεί η υποχρέωση του εναγόμενου να του καταβάλει, νομιμοτόκως, από την επίδοση της αγωγής και έως την εξόφληση.

7. Επειδή, αντιθέτως, το εναγόμενο Πανεπιστήμιο με το από 13.11.2017 υπόμνημα ζητεί την απόρριψη της αγωγής, προβάλλοντας κατ’ αρχάς ένσταση αοριστίας του δικογράφου και περαιτέρω ότι η αγωγή ασκείται άνευ εννόμου συμφέροντος, δεδομένου ότι κατά το χρόνο άσκησης της αγωγής είχε λάβει απαντήσεις στις προαναφερόμενες αιτήσεις - προσφυγές του. Εν συνεχεία, υποστηρίζει ότι οι επαναλαμβανόμενες αιτήσεις - ιεραρχικές προσφυγές του ενάγοντος συνιστούν καταχρηστική άσκηση του σχετικού δικαιώματος. Τούτο διότι πριν την άσκηση των .../03.03.2008 & .../03.03.2009 ιεραρχικών προσφυγών καθώς και της .../03.03.2009 αίτησης χορήγησης επικυρωμένων αντιγράφων των γραπτών εξετάσεων στα δύο προαναφερθέντα εξετασθέντα μαθήματα, είχε ήδη ασκήσει την .../27.09.2007 αίτηση θεραπείας προς τον Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Τμήματος Νομικής, ζητώντας την επανεξέταση των γραπτών του. Η αίτηση δε αυτή είχε απαντηθεί και απορριφθεί, για τους λόγους που αναφέρονται στο απόσπασμα πρακτικού της Συνέλευσης του Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών της 01.10.2007 στο οποίο επισυνάπτονται το από 03.10.2007 σημείωμα του Καθηγητή ..., καθώς επίσης, και σημείωμα της Αναπληρώτριας καθηγήτριας ..., στα οποία αιτιολογείται πλήρως η βαθμολογία που έλαβε ο ενάγων στα επίμαχα μαθήματα κατά την εξεταστική του Σεπτεμβρίου του έτους 2007, ενώ καταγράφεται και η αρνητική εκτίμηση των Καθηγητών του για τη συνολική παρουσία του στο εν λόγω Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών. Τα έγγραφα αυτά, ήτοι το ως άνω Πρακτικό και τα συνημμένα σ’ αυτό προαναφερθέντα σημειώματα κοινοποιήθηκαν στον ενάγοντα την 19η Νοεμβρίου 2007. Συνεπώς, συνεχίζει το εναγόμενο οι ιεραρχικές προσφυγές, που ακολούθησαν, ασκήθηκαν κατά τρόπο καταχρηστικό εκ μέρους του ενάγοντος, καθόσον με αυτές επανερχόταν στο ίδιο ζήτημα, με το ίδιο ακριβώς αίτημα της επανεξέτασης - αναβαθμολόγησης στα ως άνω μαθήματα. Επιπλέον, τόσο από τις γενικές διατάξεις περί μεταπτυχιακών σπουδών στα Α.Ε.Ι. όσο και από τις γενικότερες διατάξεις που αφορούν το συγκεκριμένο Π.Μ.Σ. δεν παρέχεται στον Πρύτανη ή στην Σύγκλητο αρμοδιότητα ασκήσεως ελέγχου νομιμότητας επί πράξεων άλλων οργάνων του Α.Ε.Ι. που εκδίδονται κατά την ενάσκηση ειδικής αρμοδιότητας, όπως εν προκειμένω, που έχει ανατεθεί στα όργανα αυτά από το νόμο (ΣτΕ Ολ 2218/1993) και ως εκ τούτου αναρμοδίως και δίχως σχετική πρόβλεψη στο νόμο ασκήθηκαν οι .../03.03.2008 & .../03.03.2009 ιεραρχικές προσφυγές κατά της .../27.09.2007 αίτησης θεραπείας, ώστε και εξ αυτού του λόγου δεν συνιστά παράνομη παράλειψη η μη απάντηση εκ μέρους των οργάνων του εναγόμενου. Ούτε άλλωστε και η παρέλευση της προθεσμίας των 20 ημερών για τη χορήγηση των επικυρωμένων αντιγράφων συνιστά παράνομη παράλειψη, αφενός διότι ήδη ο ενάγων παραδέχεται στο κείμενο της .../03.03.2008 ιεραρχικής προσφυγής του είχε λάβει γνώση της αναλυτικής βαθμολογίας των γραπτών του από τον διδάσκοντα, αλλά θεώρησε την ενημέρωση ανεπαρκή και αφετέρου από το άρθρο 5 του Εσωτερικού Κανονισμού του Π.Μ.Σ. συνάγεται ότι η χορήγηση αντιγράφων μπορεί να διενεργείται εντός του χρόνου υποχρέωσης φύλαξης των γραπτών, που εν προκειμένω είναι 2 έτη.

7. Επειδή, λαμβάνοντας υπ’ όψη ότι α) είναι απορριπτέος ως αβάσιμος ο ισχυρισμός του εναγομένου περί αοριστίας της αγωγής, δεδομένου ότι αυτή αναπτύσσεται σαφώς και εμπεριστατωμένα τόσο στο κύριο δικόγραφο όσο και στα υπομνήματα του ενάγοντος και δεν καταλείπεται στο Δικαστήριο αμφιβολία περί την σαφήνεια τόσο των περιγραφόμενων πραγματικών περιστατικών, όσο και της υπαγωγής τους στον κρίσιμο κανόνα δικαίου, β) ούτε άλλωστε, η αγωγή ασκείται άνευ εννόμου συμφέροντος δεδομένου πως αντικείμενο της παρούσας δίκης δεν είναι η άρση της τυχόν παρανομίας από την παράλειψη απάντησης, αλλά η άρση της ζημίας που τυχόν προκλήθηκε από την παράλειψη αυτή, γ) σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη υπό 4), κατά την έννοια του άρθρου 10 του Συντάγματος, αλλά και των σχετικών διατάξεων του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας δεν επιβάλλεται, σε κάθε περίπτωση, η υποχρέωση έκδοσης εκτελεστών διοικητικών πράξεων επί υποβολής αναφοράς ή άσκησης απλής διοικητικής προσφυγής του πολίτη και πολύ περισσότερο δεν υφίσταται υποχρέωση απάντησης της Διοίκησης σε καταχρηστική επανάληψη αυτών (άρθρο 4 παρ. 3 του Ν. 2690/1999), δ) όπως συνάγεται από το περιεχόμενό τους και δεν αμφισβητείται από τον ενάγοντα, οι .../03.03.2008 & .../03.03.2009 ιεραρχικές προσφυγές έχουν το ίδιο αίτημα με την .../27.09.2007 αίτηση θεραπείας, ήτοι, κατ’ ουσίαν, την αναβαθμολόγηση των γραπτών του ενάγοντος στα μαθήματα που δεν πέτυχε προβιβάσιμο βαθμό, ε) στον ενάγοντα κοινοποιήθηκε προσηκόντως, όπως άλλωστε κι ο ίδιος αποδέχεται, πλήρης και αιτιολογημένη απάντηση επί της .../27.09.2007 αίτηση θεραπείας, στ) στον Συνήγορο του Πολίτη ανατίθεται η διαμεσολάβηση μεταξύ των πολιτών και των δημοσίων υπηρεσιών, προς το σκοπό της πληρέστερης προστασίας των δικαιωμάτων του πολίτη, της καταπολέμησης της κακοδιοίκησης και της τήρησης της νομιμότητας, ενώ στο Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης ανατίθεται ο έλεγχος λειτουργίας των οργάνων της διοίκησης, τα πορίσματα όμως των θεσμών αυτών, στα οποία διατυπώνονται οι προτάσεις τους για την επίλυση συγκεκριμένου προβλήματος του πολίτη, δεν αποτελούν εκτελεστή διοικητική πράξη ούτε αποτελούν οι περιλαμβανόμενες σ’ αυτά προτάσεις προς τις αρμόδιες υπηρεσίες, επιταγές, ώστε η μη συμμόρφωση προς αυτές να συνιστά παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας (πρβλ. ΣτΕ 1041/2004) και ζ) ο ενάγων είχε ήδη πληροφορηθεί, όπως παραδέχεται στο κείμενο της …/03.03.2008 ιεραρχικής προσφυγής του ότι είχε λάβει γνώση της αναλυτικής βαθμολογίας των γραπτών του από τον διδάσκοντα, αλλά θεώρησε την ενημέρωση ανεπαρκή, το Δικαστήριο κρίνει ότι .../03.03.2008 & .../03.03.2009 ιεραρχικές προσφυγές ασκήθηκαν καταχρηστικώς εκ μέρους του ενάγοντος, αφού είχε ήδη λάβει πλήρη και εμπεριστατωμένη απάντηση επί της .../27.09.2007 αίτησης θεραπείας, ώστε δεν προκύπτει, εν προκειμένω, παράνομη παράλειψη διοικητικού οργάνου να αποφανθεί επί των προσφυγών αυτών, όπως αβάσιμα διατείνεται ενάγων. Ωσαύτως, δεν συνιστά παράνομη παράλειψη η μη χορήγηση εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας των αντιγράφων επί της .../03.03.2009 αίτησης χορήγησης επικυρωμένων αντιγράφων, οποία εξίσου ασκήθηκε καταχρηστικώς, δεδομένου ότι ο ενάγων είχε λάβει πληροφόρηση για την βαθμολογία του πριν την άσκησή της. Ούτε, άλλωστε, συνάγεται ότι από την καθυστέρηση αυτή υπέστη ο ενάγων προσβολή των μη περιουσιακών του αγαθών, αφού την ηθική του βλάβη εντοπίζει ιδίως στο γεγονός του «ολέθριου» για εκείνον συμβάντος της μη ολοκλήρωσης του μεταπτυχιακού προγράμματος, το οποίο δεν συνδέεται ουσιωδώς με την αποδιδόμενη παράλειψη χορήγησης αντιγράφων. Κατόπιν αυτών, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν υφίσταται παράνομη ενέργεια εκ μέρους των οργάνων του εναγόμενου σε βάρος των εναγόντων και συνεπώς, μη υφισταμένης της αποδιδόμενης με την ένδικη αγωγή στο εναγόμενο παρανομίας δεν είναι δυνατή η επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης. Επομένως, η αγωγή είναι ουσία αβάσιμη και πρέπει ως τέτοια να απορριφθεί.

8. Επειδή, κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει ν’ απορριφθεί η κρινόμενη αγωγή, ενώ εκτιμώντας τις περιστάσεις ν’ απαλλαγεί ο ενάγων από τα δικαστικά έξοδα (άρθρο 275 παρ. 1 εδ. ε΄ Κ.Δι.Δικ.).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Απορρίπτει την αγωγή.

Απαλλάσσει τον ενάγοντα από τα δικαστικά έξοδα του εναγόμενου Πανεπιστημίου.

Η απόφαση δημοσιεύθηκε στην Αθήνα, στο ακροατήριο του Δικαστηρίου, σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση της 22ας Μαρτίου 2018.

Ο ΔΙΚΑΣΤΗΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ