ΕλΣ (Πρκτ. Β’Κλιμ. ΘΕΜΑ Β) 2ης Συνεδριάσεως της 30ης Ιανουαρίου 2015

Δήμοι - Θεώρηση χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής εργαζομένων - Σχολικοί φύλακες - Θέση σε διαθεσιμότητα σχολικών φυλάκων - ’σκηση ενδίκων μέσων από Δήμο κατ΄ αποφάσεων διαπλαστικής φύσης - Αγωγή για μισθολογικές απαιτήσεις -.

Μη θεώρηση χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής σχολικών φυλάκων, οι οποίοι είχαν τεθεί σε διαθεσιμότητα και για τους οποίους εκδόθηκε πρωτόδικα δικαστική απόφαση, με την οποία αναγνωρίστηκε ότι ήταν μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας τους η ένταξή τους σε καθεστώς διαθεσιμότητας και ότι η περικοπή του μισθού τους είναι παράνομη και καταχρηστική. Και τούτο, γιατί δεν ασκήθηκε από το Δήμο ένδικο μέσο, εφόσον η απόφαση αυτή αν και αναγνωριστικού και διαπλαστικού περιεχομένου, αποτελεί νομικό πρόκριμα για μετέπειτα μισθολογικές απαιτήσεις των εργαζομένων, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν δημοσιονομικές επιπτώσεις σε βάρος του δημοτικού προϋπολογισμού.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Β΄ ΚΛΙΜΑΚΙΟ

Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Α

Της 2ης Συνεδριάσεως του Β΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, της 30ης Ιανουαρίου 2015

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κωνσταντίνα Ζώη, Σύμβουλος.

ΜΕΛΗ: Χρυσούλα Μιχαλάκη, Πάρεδρος (εισηγήτρια της υπόθεσης), Νικόλαος Σπανάκης, Εισηγητής.

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Πελαγία Κρητικού, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου με βαθμό Β΄ της κατηγορίας Δ.Ε..

ΘΕΜΑ Β΄

Εισάγεται προς συζήτηση ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου η 70318/13.10.2014 έκθεση της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Περιστερίου, με την οποία αμφιβάλλει ως προς το ουσιαστικό μέρος των δαπανών που πληρώθηκαν με τα 783 και 784, οικονομικού έτους 2014, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού.

Η Πάρεδρος Χρυσούλα Μιχαλάκη, που ορίστηκε εισηγήτρια της υπόθεσης, εξέθεσε τα ακόλουθα:

Η 70318/13.10.2014 έκθεση της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Περιστερίου, που αφορά στην αμφιβολία της ως προς το ουσιαστικό μέρος της δαπάνης που πληρώθηκε με τα 783 και 784, οικονομικού έτους 2014, χρηματικά εντάλματα πληρωμής του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού, συνολικού ποσού 7.212,85 ευρώ, αρμοδίως εισάγεται ενώπιον του Κλιμακίου τούτου, καθώς επί των προαναφερόμενων χρηματικών ενταλμάτων ασκήθηκε ειδικός κατά προτεραιότητα κατασταλτικός έλεγχος δυνάμει του άρθρου 175 παρ. 3 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Πρακτ. Ι Τμ. της 15ης Συν./15.6.2010, Θέμα Β΄, Πρακτ. Β΄ Κλιμ. της 31ης Συν./5.11.2010, Θέμα Β΄, της 21ης Συν./22.12.2011).

Α. Το άρθρο 98 του ισχύοντος Συντάγματος ορίζει ότι: «1. Στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκουν ιδίως: α) Ο έλεγχος των δαπανών του Κράτους, καθώς και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων, που υπάγονται με ειδική διάταξη νόμου στο καθεστώς αυτό. (…) 2. Οι αρμοδιότητες του Ελεγκτικού Συνεδρίου ρυθμίζονται και ασκούνται, όπως νόμος ορίζει». Περαιτέρω, στο άρθρο 28 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 (Α΄ 52/28.2.2013), ορίζεται ότι: «1. Το Ελεγκτικό Συνέδριο: α) (...) β) Ασκεί, κατά το άρθρο 98 του Συντάγματος, τον έλεγχο των δαπανών του Κράτους, των Ο.Τ.Α. ή άλλων νομικών προσώπων που υπάγονται με ειδική διάταξη νόμου στον έλεγχό του, με σκοπό τη βεβαίωση ότι υπάρχει γι’ αυτές πίστωση που έχει νόμιμα χορηγηθεί και ότι κατά την πραγματοποίησή τους τηρήθηκαν οι διατάξεις του νόμου για το δημόσιο λογιστικό ή κάθε άλλη διάταξη νόμου, διατάγματος ή κανονιστικής απόφασης (…) 3. Κατά τον έλεγχο που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο επιτρέπεται η εξέταση και των ζητημάτων που αναφύονται παρεμπιπτόντως, με την επιφύλαξη των διατάξεων για το δεδικασμένο (…) 5. Ο έλεγχος της σκοπιμότητος των διοικητικών πράξεων εκφεύγει της αρμοδιότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 6. Σε περίπτωση αμφιβολιών του Επιτρόπου, που αναφέρονται στο ουσιαστικό μέρος της δαπάνης, θεωρείται μεν το ένταλμα, αναφέρεται δε συγχρόνως η περίπτωση στο αρμόδιο Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το οποίο ύστερα από αξιολόγηση την ανακοινώνει στον Υπουργό Οικονομικών και στον αρμόδιο κατά περίπτωση Υπουργό (…) 8. Κατά την άσκηση του ελέγχου των λογαριασμών των υπολόγων δύναται να εξετασθεί από τον αρμόδιο Επίτροπο και το ουσιαστικό μέρος της διαχείρισης. Αν προκύψουν αμφιβολίες, το Κλιμάκιο ανακοινώνει την περίπτωση αυτή στον Υπουργό Οικονομικών και στον αρμόδιο Υπουργό». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι ο συνταγματικός νομοθέτης ανέθεσε στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ως ανώτατο δημοσιονομικό δικαστήριο, τον δικαστικής φύσεως έλεγχο των δημοσίων δαπανών, αρμοδιότητα καίριας σημασίας για την πλήρη και αποτελεσματική προστασία του δημοσίου χρήματος. Ως «έλεγχος των δαπανών» νοείται τόσο ο «τυπικός» έλεγχος, δηλαδή η διαπίστωση της τήρησης κατά τη διαχείριση του δημοσίου χρήματος των υπό των υφιστάμενων διατάξεων επιβαλλόμενων προϋποθέσεων (έλεγχος «νομιμότητας και κανονικότητας της διαχείρισης») όσο και ο «ουσιαστικός» έλεγχος, δηλαδή η εξακρίβωση της αλήθειας των, στα δικαιολογητικά για την πληρωμή της δαπάνης, αναφερομένων γεγονότων ή στοιχείων και, περαιτέρω, η διαπίστωση εάν οι διαχειριστικές πράξεις των αρμοδίων οργάνων έγιναν βάσει των αρχών της χρηστής δημόσιας διαχείρισης και με σκοπό την εξασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, αποκλειομένου, πάντως, του ελέγχου της σκοπιμότητας των οικείων διοικητικών πράξεων, η οποία εκτός του ότι ρητά απαγορεύεται, δεν είναι νοητή λόγω της αρχής της διακρίσεως των λειτουργιών και αποτελεί συνέπεια της δικαστικής φύσεως του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Εάν δε κατά τη διενέργεια του κατ’ ανωτέρω διενεργούμενου προληπτικού ή κατασταλτικού ελέγχου γεννηθούν στο αρμόδιο για την άσκηση αυτού όργανο του Ελεγκτικού Συνεδρίου βάσιμες αμφιβολίες ως προς το ουσιαστικό μέρος της δαπάνης, δηλαδή αμφιβολίες ως προς την αλήθεια των στοιχείων που περιλαμβάνονται στα υποβληθέντα δικαιολογητικά ή ζητήματα αμφισβήτησης ως προς το κατά πόσο οι πράξεις των αρμοδίων οργάνων έγιναν κατά παράβαση των αρχών της χρηστής δημόσιας διαχείρισης και προς βλάβη του δημοσίου συμφέροντος, όπως αυτό απορρέει από τις οικείες νομοθετικές διατάξεις, οι οποίες παράγουν δεσμευτικότητα μέχρι την κατάργησή τους ή την κήρυξη αυτών ως ανισχύρων, τηρηθείσης της προδιαγραφόμενης από το Σύνταγμα διαδικασίας, τότε το όργανο αυτό, τηρώντας αντίστοιχα τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 6 ή 8 του άρθρου 28 του Κώδικα Νόμων για το Ε.Σ., αναφέρει την περίπτωση στο αρμόδιο Κλιμάκιο ή Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αντίστοιχα, προκειμένου οι δικαστικοί αυτοί σχηματισμοί, εφόσον το κρίνουν αναγκαίο, να ανακοινώσουν τούτο στον Υπουργό Οικονομικών και στον αρμόδιο Υπουργό (Πρακτ. Ι Τμ. της 15ης Συν./15.6.2010, Θέμα Β΄).

Β. Στο άρθρο 72 του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α΄ 87) ορίζεται ότι: «1. Η οικονομική επιτροπή είναι όργανο παρακολούθησης και ελέγχου της οικονομικής λειτουργίας του δήμου. Ειδικότερα έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: α) (…) ιγ) αποφασίζει για την άσκηση όλων των ενδίκων βοηθημάτων και των ενδίκων μέσων, ιδ) (…) 2. Για τις περιπτώσεις ιβ΄, ιγ΄ και ιδ΄ της προηγούμενης παραγράφου, η απόφαση λαμβάνεται ύστερα από γνωμοδότηση δικηγόρου, η ανυπαρξία της οποίας συνεπάγεται ακυρότητα της σχετικής απόφασης. Προκειμένου για μισθολογικές απαιτήσεις, κάθε μορφής, περιλαμβανομένων και των επιδομάτων, δεν είναι δυνατή η παραίτηση από την άσκηση ενδίκων μέσων, ο δικαστικός ή εξώδικος συμβιβασμός και η κατάργηση δίκης, εκτός από τις περιπτώσεις που το νομικό ζήτημα έχει κριθεί με απόφαση ανωτάτου δικαστηρίου». Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, κατόπιν γνωμοδότησης δικηγόρου, είναι δυνατή η παραίτηση από την άσκηση ενδίκων μέσων κατά αποφάσεων που αφορούν μισθολογικές απαιτήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι το νομικό ζήτημα έχει κριθεί με απόφαση ανώτατου δικαστηρίου. Η υποχρέωση δε περί ασκήσεως ενδίκων μέσων γεννάται όχι μόνο οσάκις εργαζόμενοι του Ο.Τ.Α. με την άσκηση ενδίκου βοηθήματος που διαλαμβάνει αίτημα (αναγνωριστικό ή καταψηφιστικό) επιδιώκουν την επιδίκαση συγκεκριμένου χρηματικού ποσού, αλλά και όταν το αίτημα του ενδίκου βοηθήματος αφορά στην αναγνώριση - διάπλαση της φύσης της έννομης σχέσης που συνδέει το Δήμο και τους εργαζόμενους αυτού καθώς και την αμφισβήτηση της νομιμότητας οιασδήποτε μεταβολής των συνθηκών ή των όρων της υποκείμενης σύμβασης εργασίας. Τούτο διότι μισθολογικού περιεχομένου απαιτήσεις γεννώνται και σε συμμόρφωση προς δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες κρίθηκε η φύση της εργασιακής σχέσης ή η βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας, αφού οι αποφάσεις αυτές αποτελούν το αναγκαίο νομικό πρόκριμα για μετέπειτα μισθολογικές απαιτήσεις των εργαζομένων, συνακόλουθα δύναται να προκαλέσουν δημοσιονομικές επιπτώσεις σε βάρος του δημοτικού προϋπολογισμού (πρβ. ΝΣΚ 273/2008). Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή, άλλωστε, υπό την οποία η υποχρέωση εξαντλήσεως ενδίκων μέσων περιορίζεται μόνο στις περιπτώσεις εκείνες που με πρωτόδικη απόφαση επιδικάζεται υπέρ του εργαζόμενου συγκεκριμένο χρηματικό ποσό δεν συνάδει με τον επιδιωκόμενο σκοπό του άρθρου 72 του ν.3852/2010, ο οποίος συνίσταται στην αποφυγή της ενδοτικής αντιμετώπισης των υπαλληλικών αιτημάτων από τις δημοτικές αρχές και της επιβάρυνσης του δημοτικού προϋπολογισμού (πρβ. Πράξη Ι Τμ. 113/2008).

ΙΙΙ. Στην υπό κρίση υπόθεση, από τα στοιχεία του φακέλου, προκύπτουν τα ακόλουθα: 1. Οι ….. απασχολούνταν στον Δήμο Αγίων Αναργύρων - Καματερού με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου στον κλάδο ΔΕ Σχολικών Φυλάκων. Ενόψει του ότι με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 80 του ν.4172/2013 (Α΄ 167) από 23.7.2013 καταργήθηκαν στους Δήμους οι θέσεις της ειδικότητας Σχολικών Φυλάκων, ανεξαρτήτως κατηγορίας εκπαίδευσης με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, οι υπάλληλοι των οποίων οι θέσεις καταργήθηκαν και εφόσον κατείχαν τις θέσεις αυτές την 9η Ιουλίου 2013 τέθηκαν σε διαθεσιμότητα κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της υποπαραγράφου Ζ2 του ν.4093/2012 (Α΄ 222). Στο πλαίσιο αυτό με τις 284, 285, 286, 287, 288, 289, 290, 292, 293, 294, 295, 296, 297, 298, 299, 301, 302 και 315/2013 Διαπιστωτικές Πράξεις του Δημάρχου Αγίων Αναργύρων-Καματερού Αττικής, οι οποίες εκδόθηκαν αφού ελήφθη υπόψη το ότι κατά την 9.7.2013 οι προαναφερόμενοι υπάλληλοι υπηρετούσαν με την ειδικότητα ΔΕ Σχολικών Φυλάκων, δεν ενέπιπταν στις περ. α΄ έως και ε΄ της παρ. 2 του άρθρου 80 του ν.4172/2013 και δεν ήταν κάτοχοι μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος, διαπιστώθηκε η κατάργηση της θέσης τους από 23.7.2013. Σύμφωνα με τις ίδιες διαπιστωτικές πράξεις του Δημάρχου, οι ανωτέρω τέθηκαν σε διαθεσιμότητα από τις 23.7.2013 και για το χρονικό διάστημα μέχρι οκτώ (8) μήνες λόγω κατάργησης της θέσης τους, καθώς ενέπιπταν στις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 80 του ν.4172/2013, με ταυτόχρονη μείωση των αποδοχών τους.

2. Ενόψει των ανωτέρω οι προαναφερόμενοι υπάλληλοι άσκησαν την από 18.9.2013 αγωγή κατά του Δήμου Αναργύρων-Καματερού, ισχυριζόμενοι, μεταξύ άλλων, ότι η θέση τους σε διαθεσιμότητα είναι παράνομη και άκυρη ως αντικείμενη στο Σύνταγμα, το διεθνές και το κοινοτικό δίκαιο, επιπλέον δε και καταχρηστική, αφού η ενέργεια αυτή της διοίκησης ασκήθηκε κατά προφανή υπέρβαση των ορίων της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών καθώς και του οικονομικού και κοινωνικού σκοπού του δικαιώματος. Ζήτησαν δε να αναγνωριστεί ότι η μονομερής αυτή βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας τους εκ μέρους του εναγόμενου Δήμου είναι παράνομη και καταχρηστική, να υποχρεωθεί δε ο Δήμος να αποδέχεται τις υπηρεσίες τους υπό καθεστώς πλήρους απασχολήσεως και με τους όρους που παρείχαν τις υπηρεσίες τους μέχρι και την 23.7.2013, οπότε και τέθηκαν σε καθεστώς διαθεσιμότητας, καταβάλοντας πλήρως τις νόμιμες αποδοχές τους. Επί της αγωγής αυτής εκδόθηκε η 1240/2014 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (Τμήμα Εργατικών Διαφορών), με την οποία έγινε δεκτή η αγωγή, αναγνωρίστηκε ότι η μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας των εναγόντων με την ένταξή τους σε καθεστώς διαθεσιμότητας και την περικοπή του μισθού τους είναι παράνομη και καταχρηστική, υποχρεώθηκε δε ο εναγόμενος Δήμος να αποδέχεται τις υπηρεσίες των εναγόντων με τους ίδιους όρους και με την καταβολή των πλήρων αποδοχών τους, όπως ίσχυαν πριν τεθούν σε καθεστώς διαθεσιμότητας στις 23.7.2013, ενώ τέλος καταδικάστηκε ο εναγόμενος Δήμος σε χρηματική ποινή ποσού εκατό (100) ευρώ για κάθε ημέρα άρνησης αυτού να αποδέχεται τις υπηρεσίες εκάστου των εναγόντων με τους ίδιους όρους και με την καταβολή των πλήρων αποδοχών τους, όπως ίσχυαν πριν τεθούν σε καθεστώς διαθεσιμότητας.

3. Η απόφαση αυτή κοινοποιήθηκε στον Δήμο Αναργύρων - Καματερού στις 30.4.2014, ενώ, ήδη, στις 24.4.2014, το Δημοτικό Συμβούλιο είχε αποφασίσει να μην ασκηθούν ένδικα μέσα κατά της ως άνω απόφασης, καθόσον, οι εργαζόμενοι του Δήμου με την ιδιότητα των σχολικών φυλάκων καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες (απόφαση 143/2014). Ακολούθως, η Νομική Υπηρεσία του Δήμου, επιλαμβανόμενη σχετικού ερωτήματος της Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών, διατύπωσε τη γνώμη ότι, ανεξαρτήτως της ασκήσεως ή μη του ένδικου μέσου της εφέσεως κατά της 1240/2014 απόφασης του ΜΠΑ, το Δημοτικό Συμβούλιο με την προαναφερόμενη απόφαση είχε ήδη εγκρίνει την άμεση απασχόληση των εργαζομένων και την καταβολή σε αυτούς των αποδοχών που ελάμβαναν πριν από την θέση τους σε καθεστώς διαθεσιμότητας (σχετ. 18175/16.5.2014 έγγραφο της Νομικής Υπηρεσίας και 16325/30.4.2014 έγγραφο της Δ/νσης Οικονομικών Υπηρεσιών), ενώ, ο Δήμαρχος Αγίων Αναργύρων - Καματερού με το 18181/16.5.2014 έγγραφο, απευθυνόμενο προς την Δ/ντρια Διοικητικών Υπηρεσιών, διέταξε αυτή να προβεί στην άμεση υλοποίηση των όσων κρίθηκαν με την απόφαση του ΜΠΑ. Εξάλλου, με την 170/20.5.2014 απόφαση του ιδίου οργάνου εγκρίθηκε η αποδοχή των υπηρεσιών των προαναφερόμενων δεκαοκτώ (18) σχολικών φυλάκων από τις 22.5.2014, με τους ίδιους όρους και με την καταβολή των πλήρων αποδοχών τους, όπως ίσχυαν πριν τεθούν σε καθεστώς διαθεσιμότητας.

4. Περαιτέρω, με την 27583/21853/26.5.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής ακυρώθηκε η προαναφερόμενη 143/2014 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αγίων Αναργύρων - Καματερού, ακολούθως, δε η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, με την 86/28.5.2014 απόφαση, ενέκρινε και αυτή την μη άσκηση ενδίκων μέσων κατά της απόφασης 1240/2014 του ΜΠΑ, αφού έλαβε υπόψη την 260/26.5.2014 γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του Δήμου. Εν προκειμένω επισημαίνεται ότι η Νομική Υπηρεσία του Δήμου, αφού προέβη στην ερμηνεία της 2897/27.1.2014 εγκυκλίου του Υπουργού Εσωτερικών, που αφορά στον έλεγχο νομιμότητας επί εξωδίκου συμβιβασμού και της δυνατότητας ή μη παραιτήσεως από την άσκηση ενδίκων μέσων κατά αποφάσεων επί μισθολογικών απαιτήσεων, εισηγήθηκε ότι «η πρόθεση του νομοθέτη ήταν η αντιμετώπιση με μη ενδοτικό τρόπο από πλευράς Δήμων των σχετικών υπαλληλικών αιτημάτων οικονομικού μόνο χαρακτήρα», ενώ στη συγκεκριμένη περίπτωση με την 1240/2014 απόφαση του ΜΠΑ κρίθηκε μόνο ότι επήλθε βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας των εναγόντων δια της θέσεως αυτών σε καθεστώς διαθεσιμότητας και περικοπής του μισθού των». Απευθυνόμενη δε προς την Οικονομική Επιτροπή διατύπωσε τη γνώμη ότι «μπορείτε να αποφασίσετε να ασκηθεί ή μη ένδικο μέσο κατά της ανωτέρω απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών».

5. Όμως, ο Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, κατ’ επίκληση, μεταξύ άλλων, των ΔΙΔΠΔ/Α20/800/οικ.22370/21.10.2010 και 129/31.12.2013 εγγράφων του Υπουργείου Εσωτερικών, προέβη, με την 31844/24613/7.7.2014 απόφασή του, στην ακύρωση της 86/2014 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής. Επίσης, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι ο Δήμος Αγίων Αναργύρων - Καματερού, επιδιώκοντας την ακύρωση της προαναφερόμενης απόφασης του Γενικού Γραμματέα, άσκησε προσφυγή ενώπιον της Ειδικής Επιτροπής του άρθρου 152 του Κ.Δ.Κ., επί της οποίας εισέτι δεν έχει αποφανθεί η Επιτροπή.

6. Μετά ταύτα η Προϊσταμένη της Λογιστικής Υπηρεσίας και η εκκαθαρίστρια αποδοχών του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού, με το 25690/8.7.2014, ζήτησαν όπως χορηγηθεί έγγραφη διαταγή για την εκκαθάριση των ήδη εκδοθέντων 139 και 140/2014 χρηματικών ενταλμάτων πληρωμής, που αφορούσαν στην καταβολή αποδοχών των προαναφερόμενων δεκαοκτώ (18) σχολικών φυλάκων. Επί του αιτήματος αυτού επελήφθη η Νομική Υπηρεσία, η οποία διατύπωσε τη γνώμη ότι με την 1240/2014 απόφαση του ΜΠΑ κρίθηκε μόνο ότι δια της θέσεως των εργαζομένων σε καθεστώς διαθεσιμότητας και περικοπής του μισθού των επήλθε βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας των εργαζομένων, ενώ ουδεμία αναφορά γίνεται στην απόφαση αυτή σε μισθολογικού περιεχομένου ευθείες αξιώσεις, συνακόλουθα, η Λογιστική Υπηρεσία όφειλε να εκδώσει τα σχετικά χρηματικά εντάλματα πληρωμής και να τα αποστείλει στην Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου (σχετ. γνωμοδότηση 27972/21.7.2014). Συναφώς, η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Περιστερίου, ενώπιον της οποίας υποβλήθηκαν για θεώρηση τα 152 και 153, οικονομικού έτους 2014, χρηματικά εντάλματα πληρωμής, μετά την άπρακτη πάροδο της προβλεπόμενης εκ του νόμου προθεσμίας για την άσκηση ενδίκων μέσων κατά της 1240/2014 απόφασης του ΜΠΑ, έκρινε ότι η πληρωμή βάσει τελεσίδικης δικαστικής απόφασης έχει εξαιρεθεί από τον προληπτικό έλεγχο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ.3 του π.δ. 136/2011, σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 169 παρ. 2ε και 158 παρ. 1β του Κ.Δ.Κ., και για το λόγο αυτό με το από 4.8.2014 έγγραφό της επέστρεψε αθεώρητα τα ως άνω χρηματικά εντάλματα πληρωμής στο Δήμο.

7. Στη συνέχεια, αφού τα 152 και 153/2014 χρηματικά εντάλματα πληρωμής αντικαταστάθηκαν από τα 783 και 784/2014 χρηματικά εντάλματα πληρωμής, ο Ταμίας του Δήμου απέστειλε την 29789/12.8.2014 αναφορά με την οποία αμφισβητούσε τη νομιμότητα των εντελλόμενων δαπανών, με την αιτιολογία ότι α) κατά παράβαση των άρθρων 72 και 176 του ν.3852/2010 και των όσων αναφέρονται στο ΔΙΔΠΔ/Α20/800/οικ.22370/21.10.2010 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών, ο Δήμος δεν άσκησε τα προβλεπόμενα ένδικα μέσα κατά της 1240/2014 απόφασης του ΜΠΑ και β) ότι η 86/2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής είχε ακυρωθεί με την προαναφερόμενη απόφαση του Γενικού Γραμματέα. Κατόπιν αυτών ο Δήμαρχος Αγίων Αναργύρων - Καματερού εξέδωσε την 30520/25.8.2014 εντολή πληρωμής δαπάνης και σε εκτέλεση αυτής ο Ταμίας του Δήμου προέβη στην πληρωμή των ανωτέρω ενταλμάτων, τα οποία ακολούθως υπέβαλε στην αρμόδια Υπηρεσία Επιτρόπου για την άσκηση ειδικού κατά προτεραιότητα κατασταλτικού ελέγχου. Συναφώς, η αρμόδια Επίτροπος με την 6/2014 Πράξη της έκρινε ότι οι εντελλόμενες με τα 783 και 784, οικονομικού έτους 2014, χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες είναι νόμιμες, καθόσον η πληρωμή αυτών έγινε σε συμμόρφωση προς την ανωτέρω δικαστική απόφαση η οποία κατέστη τελεσίδικη και εκ της οποίας παράγεται δεδικασμένο. Με την ίδια δε Πράξη η Επίτροπος διατύπωσε αμφιβολίες ως προς το ουσιαστικό μέρος των ως άνω δαπανών, καθόσον κατά της προαναφερθείσας απόφασης του ΜΠΑ ο Δήμος δεν προέβη στην άσκηση ενδίκων μέσων.

IV. Με δεδομένα αυτά πρέπει, καταρχάς, να επισημανθεί ότι η κρίση του παρόντος σχηματισμού περιορίζεται στη διαπίστωση της παραβίασης ή μη εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και συγκεκριμένα να διαγνώσει αν τα όργανα αυτά προκάλεσαν βλάβη σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων του Δήμου ένεκα της ανεπαρκούς δικαστικής προάσπισης των συμφερόντων αυτού. Το Κλιμάκιο δεν κρίνει την ορθότητα ή μη των όσων έγιναν δεκτά με την 1240/2014 απόφαση του ΜΠΑ, όσον αφορά στη συμβατότητα ή μη του καθεστώτος διαθεσιμότητας προς τις διατάξεις του Συντάγματος, του διεθνούς και του κοινοτικού δικαίου, ούτε αμφισβητεί την έκταση του δεδικασμένου που απορρέει από την προαναφερόμενη δικαστική απόφαση. Επίσης, δεν υπεισέρχεται σε κρίση σχετικά με την βλάβη άλλων συμφερόντων, πλην των οικονομικών, του Δήμου, που ενδεχομένως επέρχονται ένεκα της κατάργησης των θέσεων των σχολικών φυλάκων και τη θέση αυτών σε καθεστώς διαθεσιμότητας. Πέραν των ανωτέρω, επισημαίνεται ότι τα ΔΙΔΠΔ/Α20/800/οικ.22370/21.10.2010 και 129/31.12.2013 έγγραφα του Υπουργείου Εσωτερικών, η 273/2008 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους καθώς και η 50410/7.9.2010 εγκύκλιος του ιδίου Υπουργείου, με την οποία επισημάνθηκε στους ΟΤΑ η υποχρέωση εξάντλησης των ενδίκων μέσων κατά των πρωτόδικων αποφάσεων που εκδίδονται επί εργατικών διαφορών, προϋπήρχαν της 143/2014 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου και της 86/28.5.2014 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής. Επιπροσθέτως, η Νομική Υπηρεσία του Δήμου προέβη σε μία ερμηνευτική προσέγγιση των οικείων διατάξεων, χωρίς όμως να προβεί στη διατύπωση κατηγορηματικής γνώμης ως προς την μη υποχρέωση άσκησης ενδίκων μέσων κατά της προαναφερθείσας απόφασης του ΜΠΑ. Με βάση τις παραδοχές αυτές και σε συνδυασμό με το ρυθμιστικό περιεχόμενο του άρθρου 72 του ν.3852/2010, όπως αυτό ερμηνεύτηκε σε προηγούμενη σκέψη, εισηγούμαι να γίνει δεκτό ότι τα όργανα του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού, κατά παράβαση των προαναφερθέντων διατάξεων, δεν άσκησαν τα προβλεπόμενα ένδικα μέσα κατά της 1240/2014 απόφασης του ΜΠΑ, με την οποία κρίθηκε νομικό ζήτημα επί του οποίου δεν έχει εκδοθεί απόφαση του Αρείου Πάγου. Αποτέλεσμα δε των ανωτέρω ενεργειών του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού ήταν να καταστούν στην προκειμένη περίπτωση ανενεργείς οι διατάξεις των ν. 4093/2012 και 4172/2013, αντίστοιχα, να προκληθεί μη προβλεπόμενη δαπάνη σε βάρος του δημοτικού προϋπολογισμού. Συνακόλουθα, τα όργανα του Δήμου Αγίων Αναργύρων - Καματερού ενήργησαν κατά παράβαση των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και προς βλάβη των οικονομικών συμφερόντων του Δήμου.

Το Κλιμάκιο, ύστερα από συζήτηση μεταξύ των μελών του, δέχεται ομόφωνα την εισήγηση της Παρέδρου Χρυσούλας Μιχαλάκη και αποφασίζει την κοινοποίηση αντιγράφου του παρόντος πρακτικού στους Υπουργούς Οικονομικών, Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, κατ’ εφαρμογή της παρ. 8 του άρθρου 28 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΖΩΗ ΠΕΛΑΓΙΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ