ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ «ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ»

ΕιρΑθ 3903/2018

Σύμβαση παροχής επενδυτικών υπηρεσιών - Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου - Αναδιάρθρωση χρέους - Ονομαστική μείωση μέσω ανταλλαγής τίτλων ελληνικού δημοσίου με νέους τίτλους μικρότερης ονομαστικής αξίας - Private sector involvement (PSI) - Ένσταση έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης τράπεζας - Ένσταση αποκλειστικής υπαιτιότητας των εναγόντων - Ενδοσυμβατική ευθύνη τράπεζας - Αποζημίωση -.

Κρίθηκε ότι η εναγομένη, όπως και οι άλλες ελληνικές τράπεζες, συμφώνησαν με το Δημόσιο την ανταλλαγή των ομολόγων του, προσφέροντας για ανταλλαγή το σύνολο των ομολόγων που κατείχαν ως φορείς ενώ με την ανταλλαγή, αποσβέστηκαν μόνο οι κατά του δημοσίου αξιώσεις από τους καταργηθέντες τίτλους τόσο των Φορέων (είτε συμφώνησαν με την ανταλλαγή είτε όχι) όσο και των τελικών επενδυτών, όχι, όμως, οι αξιώσεις των επενδυτών κατά των Φορέων και κατόχων από την μεταξύ τους υποκείμενη σχέση πωλήσεως και παρακαταθήκης των τίτλων. Ως εκ τούτου, η ένσταση ελλείψεως παθητικής νομιμοποιήσεως της τράπεζας πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμη, καθώς η αγωγή δεν ασκείται κατά της αντίδικης ως εκδότρια των τίτλων του ελληνικού δημοσίου αλλά ως πωλήτρια των ομολόγων και φορέας του Συστήματος. Αυτή δε η ευθύνη από τη συμβατική σχέση ιδρύεται απʼ ευθείας από το νόμο, αλλά και από την μεταξύ των διαδίκων συμφωνία, είναι αντικειμενική και ανεξάρτητη υπαιτιότητας και ουδόλως διερρήχθη ή αποσβέστηκε από το PSI. Συνεπώς, με βάση αυτή τη σχέση η εναγόμενη έχει υποχρέωση να καταβάλει στους ενάγοντες την ονομαστική αξία του ομολόγου που τους πούλησε στην λήξη του ενώ η παράβαση των υποχρεώσεων της εναγομένης από την ανωτέρω σχέση θεμελιώνει ενδοσυμβατική ευθύνη της λόγω πλημμελούς εκπλήρωσης των όρων της μεταξύ των διαδίκων συναφθείσης συμβάσεως πωλήσεως και παρακαταθήκης. Τέλος, η ένσταση αποκλειστικής υπαιτιότητας των εναγόντων για την πρόκληση της ζημίας τους που πρότεινε η εναγομένη με τις προτάσεις της πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμη, λόγω της αντικειμενικής ευθύνης της εναγομένης.

Αριθμός 3903/2018

ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

(Τακτική Διαδικασία)

Συγκροτήθηκε από την Ειρηνοδίκη Δροσούλα Γεροστάθου, την οποία όρισε η Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Ειρηνοδικείου Αθηνών και το Γραμματέα Σωτήριο Τριπολιτσιώτη.

Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 17 Οκτωβρίου 2017 για να Δικάσει την υπόθεση μεταξύ:

Των Εναγόντων: 1) ……… του ……, 2) ……… του ……, αμφοτέρων κατοίκων ’νω Πόλης Θεσσαλονίκης, οδός ……… …, οι οποίοι κατέθεσαν προτάσεις εκπροσωπούμενοι από τον πληρεξούσιο δικηγόρο Ιωάννη Κυριακόπουλο.

Της Εναγομένης: Ανώνυμης τραπεζικής εταιρίας με την επωνυμία «Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Α.Ε.», που εδρεύει στην Αθήνα, οδός Αιόλου αριθμ. 86 και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία κατέθεσε προτάσεις εκπροσωπούμενη από την πληρεξούσια δικηγόρο Ελευθερία Καλλιώρα.

Οι ενάγοντες ζητούν να γίνει δεκτή η από 24-01-2017 αγωγή τους, που κατατέθηκε στη Γραμματεία του Δικαστηρίου τούτου με αριθμό κατάθεσης δικογράφου 210/24-01-2017, η συζήτηση της οποίας (αγωγής), μετά το πέρας των προθεσμιών εκ της διάταξης του άρθρου 237 του ΚΠολΔ, προσδιορίστηκε, με την υπʼ αρ. 14/2017 Πράξη της Προέδρου του Τριμελούς Συμβουλίου του Ειρηνοδικείου Αθηνών, για τη δικάσιμο που αναφέρεται στην αρχή της παρούσας απόφασης και γράφτηκε στο πινάκιο.

ΑΦΟΥ ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ

ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ

Από την επισκόπηση των εγγράφων της δικογραφίας προκύπτει το εμπρόθεσμο [κατά την προαναφερόμενη διάταξη του άρθρου 237 του ΚΠολΔ] της επίδοσης της αγωγής στην εναγόμενη, της κατάθεσης των προτάσεων των διαδίκων και των προσθηκών-αντικρούσεών τους. Επίσης, προκύπτει η προσκόμιση αφενός των από 19-04-2017 εξουσιοδοτήσεων των εναγόντων, περί παροχής εξουσιοδότησης στον πληρεξούσιο δικηγόρο, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής τους από δημοτική αρχή, σύμφωνα με το άρθρο 96 παρ. 1 εδ. α ΚΠολΔ αφετέρου του υπ αρ. …/07-03-2016 συμβολαιογραφικού πληρεξουσίου της Συμβολαιογράφου Αθηνών ……… της εναγομένης, όπως νόμιμα εκπροσωπείται, περί παροχής εξουσιοδότησης στην πληρεξούσια δικηγόρο, σύμφωνα με το άρθρο 96 παρ. 1 εδ. α' ΚΠολΔ.

Στο άρθρο 5 Ν. 2198/1994 ορίζεται ότι « 1. Το Ελληνικό Δημόσιο δύναται. να δανείζεται κατά τις διατάξεις του παρόντος και άνευ εκδόσεως αξιογράφων (ομολόγων, εντόκων γραμματίων κλπ.) από φυσικά ή νομικά πρόσωπα και από πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, τα οποία έχουν κατά το νόμο την ευχέρεια να ασκούν ανάλογες εργασίες. 2. Εξουσιοδοτείται ο Υπουργός των Οικονομικών να συνάπτει για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου δάνεια της παραγράφου 1.» Στο άρθρο 6 του ιδίου ως άνω νόμου ορίζεται ότι «1. Στο Σύστημα μετέχουν πλην του Ελληνικού Δημοσίου και της Τράπεζας της Ελλάδος ως διαχειριστού, νομικά ή φυσικά πρόσωπα (οι φορείς) οριζόμενα είτε κατά κατηγορίες είτε ονομαστικά με πράξεις του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Με όμοιες πράξεις καθορίζεται η διαδικασία επιλογής των φορέων και ειδικότεροι όροι και περιορισμοί και οι απαιτούμενες υπέρ των επενδυτών ασφάλειες κατά κατηγορίες φορέων. 2. Οι τίτλοι δύνανται να μεταβιβάζονται σε τρίτους (επενδυτές). Η μεταβίβαση ενεργεί μεταξύ των μερών και δεν παράγει αποτελέσματα εις όφελος ή εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου ή της Τράπεζας της Ελλάδος. 3. Το Ελληνικό Δημόσιο δύναται να αποκτά τίτλους από τους φορείς και να τους διαθέτει εκ νέου προ της λήξεώς τους. 4. Η μεταβίβαση του τίτλου ολοκληρώνεται με μεταφορά (πίστωση) του αντίστοιχου ποσού στο λογαριασμό του δικαιούχου. Περιορισμοί ή λεπτομερέστερες ρυθμίσεις των συναλλαγών επί των τίτλων μπορούν να θεσπίζονται με πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. 5.Οι λογαριασμοί των φορέων τηρούνται στο Σύστημα. Οι λογαριασμοί των επενδυτών τηρούνται στους φορείς. 6. Οι λογαριασμοί και στο Σύστημα και στους φορείς τηρούνται χωριστά κατά κατηγορία τίτλων με κοινά χαρακτηριστικά. 7. Στο Σύστημα τηρούνται κάθε φορά χωριστοί λογαριασμοί αφʼ ενός μεν για τους τίτλους ίδιου χαρτοφυλακίου, αφʼ ετέρου δε για εκείνους του χαρτοφυλακίου επενδυτών πελατών του. Ο λογαριασμός χαρτοφυλακίου επενδυτών κάθε φορέα τηρείται συγκεντρωτικά για όλους τους επενδυτές του φορέα» ενώ σύμφωνα με το αρ. 7 «1. Απαγορεύεται στο φορέα η άνευ της συναινέσεως του δικαιούχου επενδυτή διάθεση του τίτλου. Η έλλειψη συναινέσεως δεν αντιτάσσεται κατά των καλής πίστεως τρίτων...». Τέλος, όσον αφορά τις αξιώσεις των επενδυτών στο αρ. 8 προβλέπεται ρητώς ότι: «1. Οι φορείς που αναλαμβάνουν να επενδύσουν κεφάλαια σε τίτλους του Δημοσίου, για λογαριασμό πελατών τους, υποχρεούνται να επενδύουν αμέσως τα κεφάλαια αυτά σε τίτλους της επιλογής των επενδυτών. 2. Ο επενδυτής έχει αξίωση επί του τίτλου του στρεφόμενη μόνο κατά του φορέα στον οποίο τηρείται ο λογαριασμός του. 3. Εάν το χαρτοφυλάκιο επενδυτών του φορέα δεν επαρκεί για την ικανοποίηση του επενδυτή, αυτός ικανοποιείται προνομιακώς εκ του ίδιου του χαρτοφυλακίου του φορέα. Εάν και το ίδιο χαρτοφυλάκιο του φορέα δεν επαρκεί, τότε οι δικαιούχοι ικανοποιούνται συμμέτρως. 4. Ως ίδιο χαρτοφυλάκιο του φορέα για τις ανάγκες της προηγούμενης παραγράφου νοείται και το χαρτοφυλάκιο του φορέα ως επενδυτή άλλου φορέα. Ως χαρτοφυλάκιο, εκ του οποίου ικανοποιούνται συμμέτρως οι δικαιούχοι, νοείται το χαρτοφυλάκιο μόνο των τίτλων αυτής της κατηγορίας. 5. Για το υπόλοιπο της απαιτήσεως τους οι επενδυτές ικανοποιούνται εκ της λοιπής περιουσίας του φορέα. 6. Η καταβολή των ληξιπρόθεσμων τόκων και κεφαλαίων των τίτλων από ο Δημόσιο στην Τράπεζα της Ελλάδος επιφέρει την απόσβεση των υποχρεώσεων του Δημοσίου. Η Τράπεζα της Ελλάδος αποδίδει στον κάθε φορέα και το κεφάλαιο των οφειλόμενων τίτλων κατά τη λήξη του δανείου. Η κατά τα ανωτέρω καταβολή επιφέρει την απόσβεση των υποχρεώσεων της Τράπεζας της Ελλάδος».

Περαιτέρω, με το Ν. 4050/2012, σε εφαρμογή των ανωτέρω, θεσπίσθηκε το θεσμικό πλαίσιο της ανταλλαγής τίτλων εκδόσεως ή εγγυήσεως του Ελληνικού Δημοσίου με νέους τίτλους. Στην αιτιολογική έκθεση του Ν. 4050/2012 αναφέρονται τα εξής: «Τα τελευταία τρία χρόνια η Χώρα αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή οικονομική κρίση στην πρόσφατη ιστορία της. Η ραγδαία επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών εκτόξευσε το κόστος δανεισμού της σε απαγορευτικά επίπεδα, με αποτέλεσμα η Χώρα να αποκλειστεί από τις διεθνείς αγορές, και διόγκωσε το δημόσιο χρέος σε πολύ υψηλά επίπεδα. Οι ρυθμίσεις που προτείνονται σκοπούν στη διασφάλιση μιας ομοιόμορφης και αποτελεσματικής αναδιάταξης του ελληνικού χρέους σε βιώσιμα επίπεδα με τη συμμετοχή των ιδιωτών, σύμφωνα με την απόφαση της Συνόδου των Κρατών Μελών της Ευρωζώνης της 26ης Οκτωβρίου. Ειδικότερο., με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, που αντλούν από τη διεθνή πρακτική, θεσμοθετούνται οργανωμένες και αποτελεσματικές διαδικασίες (Κανόνες Συλλογικής Δράσης), με την εφαρμογή των οποίων Ομολογιούχοι μπορούν να αποφασίζουν την αναπροσαρμογή του δημοσίου χρέους, συμφωνώντας στην τροποποίηση τίτλων που κατέχουν. Λόγω της επιτακτικής και άμεσης ανάγκης για την αναδιάταξη του δημοσίου χρέους, οι προτεινόμενες διατάξεις προσφέρουν στους κατόχους τίτλων τη δυνατότητα να αποφασίζουν με συλλογικές διαδικασίες την τροποποίηση των τίτλων αυτών. Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις προβλέπουν ότι οι αποφάσεις ενισχυμένης πλειοψηφίας συνολικού ανεξόφλητου κεφαλαίου όλων των επιλέξιμων τίτλων, δεσμεύουν το σύνολο των κατόχων των επιλέξιμων τίτλων και εφαρμόζονται σε όλους τους επιλέξιμους τίτλους. Η καθολική και ομοιόμορφη δέσμευση της απόφασης, ως προς όλους τους κατόχους και ως προς όλους τους επιλέξιμους τίτλους, με έρεισμα την αρχή της πλειοψηφίας, διασφαλίζει ότι τυχόν μειοψηφία Ομολογιούχων δεν θα καρπωθεί δυσανάλογα οφέλη εις βάρος της ενισχυμένης πλειοψηφίας...».

Ο Ν.4050/2012, ειδικότερα, όρισε στο άρθρο πρώτο παρ. 1 - 11, τα ακόλουθα: «1. Για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου, η έννοια των ακόλουθων όρων έχει ως εξής: α) Ως "τίτλο” νοείται ομόλογο, ομολογιακό δάνειο ή άλλος τίτλος δανεισμού, σε φυσική ή άυλη μορφή, που διέπεται από το ελληνικό δίκαιο και του οποίου: αα) εκδότης ή εγγυητής είναι το Ελληνικό Δημόσιο, ββ) η αρχική διάρκεια κατά το χρόνο πρώτης έκδοσής του υπερβαίνει τους δώδεκα μήνες και γγ) η ημερομηνία εκδόσεως είναι προγενέστερη της 31ης Δεκεμβρίου 2011. β) Ως "επιλέξιμος τίτλο" νοείται κάθε τίτλος που ορίζεται με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και σε πρόσκληση του Ελληνικού Δημοσίου, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 2. γ) Ως "ανεξόφλητο κεφάλαιο" νοείται το κεφάλαιο επιλέξιμου τίτλου, που δεν έχει εξοφληθεί, προσδιοριζόμενο σύμφωνα με τους όρους του επιλέξιμου τίτλου κατά την ημερομηνία που ορίζεται στην πρόσκληση, και ως "συνολικό ανεξόφλητο κεφάλαιο" νοείται το άθροισμα των ανεξόφλητων κεφαλαίων όλων των επιλέξιμων τίτλων, που ορίζονται στη σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και την αντίστοιχη πρόσκληση του Ελληνικού Δημοσίου, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 2, ανεξάρτητα από τη σειρά, διάρκεια, το επιτόκιο ή άλλα επιμέρους χαρακτηριστικά των συγκεκριμένων επιλέξιμων τίτλων, δ) Ως τροποποίηση τίτλων νοείται η αλλαγή ή η προσθήκη όρων σε έναν ή περισσότερους επιλέξιμους τίτλους ή η ανταλλαγή ενός ή περισσότερων επιλέξιμων τίτλων με έναν ή περισσότερους νέους τίτλους, ε) Ως "νέος τίτλος” νοείται ομόλογο, ομολογιακό δάνειο, άλλος τίτλος δανεισμού ή εγγύηση, ή χρηματοοικονομικό μέσο, σε φυσική ή άυλη μορφή, ή άλλο ισοδύναμο των ανωτέρω για τις ανάγκες εφαρμογής αλλοδαπών κανονισμών, ο οποίος ανταλλάσσεται με έναν ή περισσότερους επιλέξιμους τίτλους που τροποποιούνται. Αν ο νέος τίτλος είναι χρηματοοικονομικό μέσο, επιτρέπεται η απόδοσή του να συνδέεται με το ΑΕΠ. στ) Ως "Ομολογιούχος νοείται ο φορέας του Συστήματος Λογιστικής Παρακολούθησης Συναλλαγών (το Σύστημα ) της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 2198/1994 (Λ' 43), στους λογαριασμούς του οποίου, στο Σύστημα, είναι καταχωρημένοι επιλέξιμοι τίτλοι, όπως ειδικότερα καθορίζεται στην πρόσκληση της παραγράφου 2. Για τίτλους που δεν παρακολουθούνται από το Σύστημα, ως "Ομολογιούχος” νοείται: αα) για το ομολογιακό δάνειο με ενσώματες ανώνυμες ομολογίες κατά την παρ. 5 του άρθρου 1 του Ν. 3156/2003, ο κομιστής του τίτλου κατά την ημερομηνία που ορίζεται στην πρόσκληση, ββ) για το ομολογιακό δάνειο με ενσώματες ονομαστικές ομολογίες κατά την παρ. 5 του άρθρου 1 του Ν. 3156/2003, ο δικαιούχος που αναγράφεται στον τίτλο και γγ) για το ομολογιακό δάνειο με άυλες ομολογίες, αυτός υπέρ του οποίου έχει εκδοθεί ονομαστική βεβαίωση σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 1 του Ν. 3156/2003, κατά την ημερομηνία που ορίζεται στην πρόσκληση, ζ) Ως "Διαχειριστής της Διαδικασίας νοείται η Τράπεζα της Ελλάδος, η) Ως "επενδυτής" νοείται: αα) για τίτλους που παρακολουθούνται από το Σύστημα, ο επενδυτής που έχει αξίωση επί, ή εκ του τίτλου, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 4 του άρθρου 6 και των άρθρων 7 και 8 του Ν. 2198/1994 και ββ) για τίτλους που δεν παρακολουθούνται από το Σύστημα, ο Ομολογιούχος, θ) Ως "συμμετοχή" στη διαδικασία λήψεως αποφάσεως της παραγράφου 4 νοείται, αποκλειστικά, η θετική ή η αρνητική ψήφος Ομολογιούχου κατά τη διαδικασία αυτή με συγκεκριμένο ποσό ανεξόφλητου κεφαλαίου των επιλέξιμων τίτλων που κατέχει. Με την πρόσκληση της παραγράφου 2 προσδιορίζονται οι ειδικότερες προϋποθέσεις και ο τρόπος συμμετοχής, που μπορεί να γίνεται και με αντιπροσώπευση. 2. Το Υπουργικό Συμβούλιο, μετά από εισήγηση του Υπουργού Οικονομικών, αποφασίζει την έναρξη της διαδικασίας τροποποίησης επιλέξιμων τίτλων από τους Ομολογιούχους, προσδιορίζει τους επιλέξιμους τίτλους και επί ανταλλαγής ορίζει το κεφάλαιο ή το ονομαστικό ποσό, το επιτόκιο ή την απόδοση, τη διάρκεια, το αγγλικό ή άλλο δίκαιο που θα διέπει τους νέους τίτλους που θα εκδοθούν από το Ελληνικό Δημόσιο και εξουσιοδοτεί τον ΟΔΔΗΧ να εκδώσει μία ή περισσότερες προσκλήσεις εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου. Με την πρόσκληση καλούνται οι Ομολογιούχοι των επιλέξιμων τίτλων που ορίζονται σε αυτήν να αποφασίσουν, μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία, αν δέχονται την τροποποίηση των επιλέξιμων τίτλων, όπως προτείνεται από το Ελληνικό Δημόσιο και σύμφωνα με τη διαδικασία του παρόντος άρθρου. Στην πρόσκληση μεταξύ άλλων, ορίζονται: α) οι επιλέξιμοι τίτλοι, β) οι όροι των οποίων προτείνεται η τροποποίηση, γ) το νέο περιεχόμενο των όρων, δ) τυχόν νέοι όροι, ε) επί ανταλλαγής των επιλέξιμων τίτλων, οι όροι των νέων τίτλων, όπως ορίστηκαν με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και επί πλέον όροι τους, όπως οι υποδιαιρέσεις του τίτλου, η περίοδος χάριτος, το νόμισμα, οι όροι και τρόποι πληρωμής, αποπληρωμής και επαναγοράς, οι λόγοι καταγγελίας, οι αρνητικές υποχρεώσεις του εκδότη (negative pledges), ο ορισμός, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις τυχόν εμπιστευματοδόχου των Ομολογιούχων (trustee), οι ρήτρες συλλογικής δράσης των νέων τίτλων κ.λπ., στ) η προθεσμία μέσα στην οποία καλούνται οι Ομολογιούχοι των επιλέξιμων τίτλων να αποφασίσουν, ζ) οι ειδικότεροι όροι και ο τρόπος συμμετοχής στη διαδικασία λήψεως αποφάσεως. 3. Η πρόσκληση κοινοποιείται στον Διαχειριστή της Διαδικασίας και δημοσιοποιείται στο διαδίκτυο, όπως ειδικότερα ορίζεται σε αυτήν. Η προθεσμία που ορίζεται για τη λήψη αποφάσεως δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα (10) ημερών από την ημερομηνία δημοσιοποίησης της πρόσκλησης. 4. Η συμμετοχή Ομολογιούχου στη διαδικασία διενεργείται με όλο ή μέρος του ανεξόφλητου κεφαλαίου των επιλέξιμων τίτλων που κατέχει, όπως ορίζεται στην πρόσκληση. Για την τροποποίηση των επιλέξιμων τίτλων απαιτείται συμμετοχή στη διαδικασία (απαρτία) τουλάχιστον του ενός δευτέρου (1/2) του συνολικού ανεξόφλητου κεφαλαίου όλων των επιλέξιμων τίτλων που ορίζονται στη σχετική πρόσκληση ("συμμετέχον κεφάλαιο") και ενισχυμένη πλειοψηφία υπέρ της τροποποίησης τουλάχιστον των δύο τρίτων (2/3) του συμμετέχοντος κεφαλαίου. 5. Το μέρος του ανεξόφλητου κεφαλαίου των επιλέξιμων τίτλων του οποίου επενδυτής είναι το Ελληνικό Δημόσιο ή, προκειμένου για επιλέξιμους τίτλους με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, το μέρος του ανεξόφλητου κεφαλαίου των επιλέξιμων τίτλων του οποίου επενδυτής είναι ο εκδότης ή ο εγγυητής του τίτλου, δεν λαμβάνεται υπόψη κατά τον υπολογισμό του συνολικού ανεξόφλητου κεφαλαίου, ούτε για τον υπολογισμό της απαρτίας ή της ενισχυμένης πλειοψηφίας που ορίζονται στην παράγραφο 4. 6. Επιλέξιμοι τίτλοι που έχουν εκδοθεί σε νόμισμα διαφορετικό του ευρώ, μετατρέπονται σε ευρώ με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία που έχει ορίσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά την ημερομηνία που ορίζεται στην πρόσκληση. 7. Η συμμετοχή Ομολογιούχου στη διαδικασία λήψεως αποφάσεως του παρόντος άρθρου θεωρείται, όσον αφορά τον Διαχειριστή της Διαδικασίας, το Ελληνικό Δημόσιο, τον ΟΔΔΗΧ, τους εντολοδόχους τους, ότι διενεργείται σύμφωνα με τις οδηγίες και με τη συναίνεση του επενδυτή. Οι ανωτέρω δεν ευθύνονται έναντι του επενδυτή, του Ομολογιούχου και οποιουδήποτε τρίτου αν Ομολογιούχος συμμετείχε στη διαδικασία χωρίς τη συναίνεση του επενδυτή ή κατά παράβαση των οδηγιών του. 8. Η απόφαση των Ομολογιούχων βεβαιώνεται με Πράξη του Διαχειριστή της Διαδικασίας, η οποία δημοσιοποιείται όπως η πρόσκληση και εγκρίνεται με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 9. Από τη δημοσίευση της εγκριτικής αποφάσεως του Υπουργικού Συμβουλίου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, η απόφαση των Ομολογιούχων, όπως βεβαιώθηκε από τον Διαχειριστή της Διαδικασίας, ισχύει έναντι πάντων, δεσμεύει το σύνολο των Ομολογιούχων και των επενδυτών των επιλέξιμων τίτλων και υπερισχύει οποιοσδήποτε τυχόν αντίθετης, γενικής ή ειδικής, διάταξης νόμου ή κανονιστικής πράξης ή συμφωνίας. Σε περίπτωση ανταλλαγής των επιλέξιμων τίτλων, με την καταχώριση στο Σύστημα των νέων τίτλων επέρχεται αυτοδικαίως ακύρωση των επιλέξιμων τίτλων που ανταλλάσσονται με νέους τίτλους και κάθε δικαίωμα ή υποχρέωση που απορρέει από αυτούς, συμπεριλαμβανομένων και όλων των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, που οποιαδήποτε στιγμή αποτελούσαν μέρος αυτών, αποσβέννυται. 10. Η έκδοση των νέων τίτλων διενεργείται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως μπορεί να ρυθμίζεται κάθε ειδικότερο τεχνικό θέμα, αναγκαίο για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου. 11. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου αποσκοπούν στην προστασία υπέρτατου δημοσίου συμφέροντος, αποτελούν κανόνες αναγκαστικού δικαίου και άμεσης εφαρμογής, υπερισχύουν οποιοσδήποτε τυχόν αντίθετης, γενικής ή ειδικής, διάταξης νόμου ή κανονιστικής πράξης ή συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένων και των διατάξεων του Ν. 3156/2003 (Αʼ 157) και η εφαρμογή τους δεν γεννά, ούτε ενεργοποιεί οποιοδήποτε συμβατικό ή εκ του νόμου δικαίωμα υπέρ Ομολογιούχου ή επενδυτή, ούτε οποιαδήποτε συμβατική η εκ του νόμου υποχρέωση σε βάρος του εκδότη ή του παρόντος άρθρου».

Στη συνέχεια, η Π.Υ.Σ 5/24.2.2012, που εκδόθηκε κατʼ εφαρμογή του Ν. 4055/2012 όρισε, στο άρθρο 1, τα εξής: «1. Ημερομηνία έναρξης της διαδικασίας τροποποίησης επιλέξιμων τίτλων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4050/2012, ορίζεται η 24η Φεβρουάριου 2012. 2. Οι επιλέξιμοι τίτλοι που θα προταθούν προς τροποποίηση είναι αυτοί που περιλαμβάνονται στο συνημμένο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας απόφασης. 3. Η τροποποίηση των επιλέξιμων τίτλων θα γίνει με ανταλλαγή τους με νέους τίτλους έκδοσης του Ελληνικού Δημοσίου και με νέους τίτλους (ή ισοδύναμά τους για τις ανάγκες εφαρμογής αλλοδαπών κανονισμών) έκδοσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ). Οι νέοι τίτλοι που θα εκδοθούν από το Ελληνικό Δημόσιο θα αποτελούνται σωρευτικά από : α) νέα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου και β) τίτλους των οποίων η απόδοση θα συνδέεται με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (τίτλοι ΑΕΠ). 4. Τα νέα ομόλογα του Ελληνικού του εγγυητή των τίτλων, πλην των όσων ρητά προβλέπονται στις διατάξεις Δημοσίου: α) θα έχουν ετήσιο επιτόκιο ως ακολούθως : αα) 2% για τις πληρωμές τοκομεριδίων το έτος 2013 έως και το έτος 2015, ββ) 3% για τις πληρωμές τοκομεριδίων το έτος 2016 έως και το έτος 2020, γγ) 3,65% για την πληρωμή τοκομεριδίου το έτος 2021, δδ) 4,3% για τις πληρωμές τοκομεριδίων το έτος 2022 έως και το έτος 2042, β) θα λήγουν από το έτος 2023 έως και το έτος 2042, γ) θα διέπονται από το αγγλικό δίκαιο. Όσον αφορά το κεφάλαιο των νέων ομολόγων, για κάθε 1.000 ευρώ ανεξόφλητου κεφαλαίου επιλέξιμων τίτλων που θα ανταλλαγούν θα δοθούν νέα ομόλογα ονομαστικού κεφαλαίου 315 ευρώ (31,5% του ανεξόφλητου κεφαλαίου επιλέξιμων τίτλων). 5. Οι τίτλοι ΑΕΠ, οι οποίοι θα χορηγούνται σωρευτικά με τα νέα ομόλογα της προηγούμενης παραγράφου: α) δεν θα έχουν κεφάλαιο, β) θα έχουν απόδοση υπολογιζόμενη επί ονομαστικού ποσού ίσου με το ονομαστικό κεφάλαιο των νέων ομολόγων της προηγούμενης παραγράφου. Το ονομαστικό ποσό θα μειώνεται ετησίως από το έτος 2024 έως τη λήξη των τίτλων, γ) η απόδοση των τίτλων ΑΕΠ θα εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από : αα) την εκάστοτε ετήσια ποσοστιαία αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ, πέραν των προκαθορισμένων προβλέψεων και ορίων και ββ) το ύψος του ονομαστικού ΑΕΠ. Η απόδοση θα έχει ανώτατο όριο 1%, δ) θα λήξουν το έτος 2042, ε) θα διέπονται από το αγγλικό δίκαιο. 6. Οι ειδικότεροι όροι των νέων τίτλων έκδοσης του Ελληνικού Δημοσίου καθορίζονται με την πρόσκληση ή τις προσκλήσεις της επόμενης παραγράφου και την απόφαση έκδοσης που προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 10 του άρθρου πρώτου του Ν. 4050/2012. 7. Εξουσιοδοτείται ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους να εκδώσει μία ή περισσότερες προσκλήσεις εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου προς τους Ομολογιούχους, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου πρώτου του Ν. 4050/2012. 8....».

Στο Παράρτημα της ΠΥ.Σ. 5/24.2.2012 περιλαμβάνονται οι χαρακτηρισθέντες ως επιλέξιμοι τίτλοι με τα συναφή στοιχεία εκάστου (ISIN που αρχίζει από GR, διότι πρόκειται περί τίτλων που διέπονται από το ελληνικό δίκαιο, ημερομηνία λήξεως, τοκομερίδιο και ύψος ανεξόφλητου κεφαλαίου). Στη συνέχεια, εκδόθηκε από τον Ο.Δ.ΔΗ.Χ. και δημοσιεύθηκε η από 24.2.2012 πρόσκληση της Ελληνικής Δημοκρατίας προς τους ομολογιούχους για να προσέλθουν στη διαδικασία της Π.Υ.Σ. 5/24.2.2012 και να συναινέσουν στην προταθείσα, με την ίδια Π.Υ.Σ., τροποποίηση τίτλων. Στην πρόσκληση αυτή διευκρινίζεται η πρόταση της Π.Υ.Σ. ως προς το ανεξόφλητο κεφάλαιο ως εξής: Για κάθε 1000 ευρώ ανεξόφλητου κεφαλαίου προτείνεται να χορηγηθούν α) ομόλογα εκδόσεως του Ελληνικού Δημοσίου ονομαστικής αξίας 315 ευρώ και λήξεως από το έτος 2023 έως το έτος 2042, β) τίτλοι ΑΕΠ εκδόσεως του Ελληνικού Δημοσίου χωρίς κεφάλαιο (με λογιζόμενο ποσόν 315 ευρώ για απόδοση συνδεόμενη με το ΑΕΠ) και λήξεως το έτος 2042, γ) τίτλοι εκδόσεως του ΕΤΧΣ ονομαστικής αξίας 150 ευρώ και λήξεως από το έτος 2013 έως το έτος 2014.

Περαιτέρω, ακολούθησε η έκδοση της από 09-03-2012 πράξης του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Διαχειριστή της Διαδικασίας σύμφωνα με το άρθρο πρώτο παρ. 1 ζ' του Ν. 4050/2012, με την οποία βεβαιώθηκε ότι οι ομολογιούχοι συναίνεσαν στις προταθείσες τροποποιήσεις, δεδομένου ότι α) το συνολικό ανεξόφλητο κεφάλαιο των επιλέξιμων τίτλων ανήλθε σε 177.218.697.615,45 ευρώ, β) επετεύχθη η απαιτούμενη στο άρθρο πρώτο παρ. 4 του Ν. 4050/2012 απαρτία, με τη συμμετοχή στη διαδικασία ομολογιούχων με ανεξόφλητο κεφάλαιο 161.350.946.065,54 ευρώ (ήτοι ποσοστό 91,05 % του συνολικού ανεξόφλητου κεφαλαίου) και γ) επετεύχθη η απαιτούμενη στο άρθρο πρώτο παρ. 4 του Ν. 4050/2012 πλειοψηφία, με την αποδοχή των προταθεισών τροποποιήσεων από ομολογιούχους με ανεξόφλητο κεφάλαιο 152.042.932.772,40 ευρώ (ήτοι ποσοστό 94,23 % του συμμετασχόντος στη διαδικασία ανεξόφλητου κεφαλαίου). Το αποτέλεσμα της διαδικασίας, το οποίο βεβαιώθηκε με την ως άνω πράξη του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, εγκρίθηκε με την Π.Υ.Σ. 10/9.3.2012 σύμφωνα με το άρθρο πρώτο παρ. 8 του Ν. 4050/2012. Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο πρώτο παρ. 10 του ίδιου νόμου, εκδόθηκε η πράξη 2/20964/0023 Α/09.03.2012 του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών (Β' 682/9.3.2012), με την οποία εκδόθηκαν οι νέοι τίτλοι του Ελληνικού Δημοσίου (20 σειρές ομολόγων συνολικής ονομαστικής αξίας 55.834.421.425 ευρώ και λήξεως από το έτος 2023 έως και το έτος 2042, καθώς και μια σειρά τίτλων ΑΕΠ συνολικού λογιζόμενου ποσού 55.834.421.400 ευρώ και λήξεως το έτος 2042), που μαζί με τους τίτλους εκδόσεως του ΕΤΧΣ χορηγήθηκαν για την αντικατάσταση των χαρακτηρισθέντων ως επιλέξιμων τίτλων.

Με την κρινόμενη αγωγή, κατʼ ορθή εκτίμηση του δικογράφου, οι ενάγοντες εκθέτουν ότι, όντες πελάτες, ιδιώτες καταθέτες της εναγόμενης, η οποία τους παρείχε επενδυτικές συμβουλές, τους πρότεινε μέσω των υπαλλήλων της και οι ίδιοι αγόρασαν στις 30-01-2009 από Υποκατάστημά της στη Θεσσαλονίκη, ομόλογο του Ελληνικού Δημοσίου ονομαστικής αξίας 30.000 ευρώ, με επιτόκιο 5,5 %, ημερομηνία έκδοσης την 28-01-2009 και ημερομηνία λήξης την 20-08-2014. Ότι στις 12-3-2012, κατά την εφαρμογή του Ν. 4050/2012 αντικαταστάθηκε το ανωτέρω ομόλογο μονομερώς και χωρίς τη συναίνεσή τους και οι νέοι τίτλοι που προέκυψαν από την συμφωνηθείσα ανταλλαγή, είχαν ονομαστική αξία κατά 53,50% (=100% - 31,5 % - 15%) μικρότερη, ημερομηνίες λήξεως μεταξύ 2023-2042, αγγλικό δίκαιο και περιελάμβαναν ρήτρες συλλογικής δράσης, δηλαδή δικαίωμα της πλειοψηφίας των ομολογιούχων να επιβάλλει την βούλησή της στην μειοψηφία, δηλαδή είχαν όρους εντελώς διαφορετικούς από αυτούς που οι ενάγοντες είχαν συμφωνήσει με την εναγομένη για τα αρχικά ομόλογα ελληνικού δικαίου που τους πούλησε. Επικαλούμενοι, λοιπόν, τις διατάξεις περί δημόσιου δανεισμού, και τη συμβατική ευθύνη της εναγομένης, ως πωλήτρια και θεματοφύλακας, να διαφυλάξει και να τους αποδώσει τους τίτλους τους, άλλως την αδικοπρακτική ευθύνη αυτής, ζητούν να τους αποζημιώσει για τη ζημία που έχουν υποστεί. Ειδικότερα, οι ενάγοντες ζητούν να αναγνωριστεί ότι η εναγομένη υποχρεούται να τους καταβάλει ως αποζημίωση τουλάχιστον τη διαφορά μεταξύ της ονομαστικής αξίας των τίτλων που αγόρασαν και της ονομαστικής αξίας εκείνων που τους αντικατέστησαν και η οποία ανέρχεται στο ποσό των 16.050 ευρώ (=30.000? X 53,5%), νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής. Τέλος, οι ενάγοντες ζητούν να αναγνωριστεί ότι η εναγομένη υποχρεούται να τους καταβάλει ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που υπέστησαν το ποσό των 1.500 ευρώ, νομιμότοκα από την επίδοση της αγωγής και να καταδικαστεί η εναγομένη στην πληρωμή των δικαστικών τους εξόδων.

Με αυτό το περιεχόμενο και αιτήματα η αγωγή παραδεκτά και αρμόδια εισάγεται ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, που είναι καθʼ ύλην και κατά τόπον αρμόδιο (αρ. 14 παρ. 1, 25 ΚΠολΔ), κατά την προκειμένη τακτική διαδικασία και είναι νόμιμη, στηριζόμενη, κατά μεν την κύρια βάση της στο πλέγμα διατάξεων που αναφέρθηκαν στην ανωτέρω μείζονα σκέψη καθώς και τα άρθρα 822 επ., 298-299, 346 ΑΚ, 70, 176 ΚΠολΔ, κατά δε την επικουρική της βάση στις διατάξεις των άρθρων 914, 932, 298-299, 346 ΑΚ, 70, 176 ΚΠολΔ. Πρέπει, επομένως η κρινόμενη αγωγή να ερευνηθεί και ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα αφού προσκομίστηκαν τα γραμμάτια προείσπραξης των πληρεξουσίων δικηγόρων των διαδίκων.

Από την εκτίμηση της υπʼ αρ. …/19-04-2017 ένορκης βεβαίωσης που ελήφθη ενώπιον της Ειρηνοδίκη Θεσσαλονίκης ………, κατόπιν της από 13-02-2017 κλήσης προς την εναγόμενη, που επιδόθηκε νομότυπα σε αυτήν, όπως προκύπτει από την υπʼ αρ. 5233/13-02-2017 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας στο Πρωτοδικείο Αθηνών ………, της υπ αρ. …/28-04-2017 ένορκης βεβαίωσης που ελήφθη ενώπιον της Ειρηνοδίκη Θεσσαλονίκης ………, κατόπιν της από 19-04-2017 κλήσης προς τους εναγόμενους, που επιδόθηκε νομότυπα σε αυτούς, όπως προκύπτει από τις υπ αρ. … και …/21-04-2017 εκθέσεις επίδοσης του δικαστικού επιμελητή στο Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης ………, των μετʼ επικλήσεως προσκομισθέντων εγγράφων των διαδίκων, από τα οποία δεν παραλείφθηκε κανένα, τα διδάγματα της λογικής και της κοινής πείρας, τα γνωστά στο Δικαστήριο και γενικά από όλη τη διαδικασία αποδεικνύονται κατά την κρίση αυτού του Δικαστηρίου τα εξής: Η πρώτη ενάγουσα είναι λογίστρια ενώ ο δεύτερος ενάγων, σύζυγός της, τυγχάνει δημόσιος υπάλληλος. Με την εναγομένη διατηρούν στενή συνεργασία καθώς έχουν αναλάβει και στεγαστικό δάνειο ήδη από το έτος 2005. Περαιτέρω, οι ενάγοντες στις αρχές του έτους 2009 είχαν συγκεντρώσει ένα σημαντικό κεφάλαιο από την εργασία τους, το οποίο ήθελαν να αποταμιεύσουν, καθώς τα συγκεκριμένα χρήματα προορίζονταν για την αποπληρωμή του δανείου τους στην εναγομένη. Είχαν δε πληροφορηθεί από τους αρμόδιους υπαλλήλους της εναγόμενης ότι τα Ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου αποτελούν εξαιρετική επιλογή διότι το κεφάλαιό τους είναι εγγυημένο από το Ελληνικό Δημόσιο, το επιτόκιό τους ιδιαίτερα ελκυστικό, ήτοι 5,5% και η απόδοση των τόκων είναι αφορολόγητη. Για το λόγο αυτό και με γνώμονα αφενός την ανωτέρω ενημέρωση εκ μέρους των επενδυτικών συμβούλων της εναγόμενης αφετέρου την μέγιστη δυνατή απόδοση των χρημάτων τους, η πρώτη ενάγουσα προέβη στις 30-01-2009 σε αίτηση για αγορά Ομολόγου Ελληνικού Δημοσίου (O.E.A.-ISIN: ………) εκδόσεως 28/01/2009, λήξης στις 20/8/2014, ονομαστικής αξίας τριάντα χιλιάδων ευρώ (30.000?) και πραγματικής αξίας τριάντα χιλιάδων τριακοσίων ενενήντα εννιά ευρώ (30.399?) με επιτόκιο 5,5%, το οποίο θα παρέμενε σταθερό καθʼ όλη τη διάρκεια τους και οι τόκοι τους θα ήταν αφορολόγητοι ενώ ο δεύτερος ενάγων ορίστηκε συνδικαιούχος του ως άνω ομολόγου. Για το σκοπό αυτό, λοιπόν, η πρώτη ενάγουσα υπέγραψε την από 30-01-2009 Σύμβαση Παροχής Επενδυτικών Υπηρεσιών σε Χρηματοπιστωτικά Μέσα καθώς και τις από 30-01-2009 αποδείξεις «παραλαβής πολιτικής βέλτιστης εκτέλεσης» και «παραλαβής δελτίου προσυμβατικής πληροφόρησης» και «κατηγοριοποίησης επενδυτή».

Στη συνέχεια, όπως είναι γνωστό σε όλους, το ελληνικό δημόσιο, και με την παρότρυνση του Eurogroup, ήρθε σε συμφωνία με τους ιδιώτες πιστωτές του με σκοπό την αναδιάρθρωση τους χρέους του προς αυτούς και την ονομαστική μείωσή του κατά 50% μέσω ανταλλαγής των τίτλων του ελληνικού δημοσίου που αυτοί κατείχαν με νέους τίτλους μικρότερης ονομαστικής αξίας. Η κατ’ αρχήν αυτή συμφωνία διαπιστώθηκε στην από 26-10-2011 Σύνοδο των Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων των κρατών - μελών της Ευρωζώνης και σε συνέχεια αυτής της καταρχήν συμφωνίας, εκδόθηκε ο Ν.4050/23-02-2012 «Κανόνες τροποποίησης τίτλων, εκδόσεως ή εγγυήσεως του Ελληνικού Δημοσίου με συμφωνία των Ομολογιούχων». Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 2 του νόμου αυτού, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την έναρξη της διαδικασίας τροποποίησης των επιλέξιμων τίτλων με συμφωνία των ομολογιούχων (“private sector involvement ή (συνοπτικά) "PSI") προσδιορίζοντας τους επιλέξιμους τίτλους και τους λοιπούς όρους της ανταλλαγής όπως το κεφάλαιο ή το ονομαστικό ποσό, το επιτόκιο ή την απόδοση, τη διάρκεια, το αγγλικό ή άλλο δίκαιο που θα διέπει τους νέους τίτλους που θα εκδοθούν από το Ελληνικό Δημόσιο, την εισαγωγή στους νέους τίτλους ρητρών συλλογικής δράσης και εξουσιοδότησε τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους να εκδώσει μία ή περισσότερες Προσκλήσεις εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου. Με την Πρόσκληση κλήθηκαν οι ομολογιούχοι των επιλέξιμων τίτλων που ορίζονται σε αυτήν να αποφασίσουν, μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία, αν δέχονταν την τροποποίηση των επιλέξιμων τίτλων, όπως προτάθηκε από το ελληνικό δημόσιο και σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου αυτού. Εν συνεχεία, η με τον ανωτέρω τρόπο ληφθείσα απόφαση των Ομολογιούχων, βεβαιώθηκε από το Διαχειριστή της Διαδικασίας, ήτοι την Τράπεζα της Ελλάδος και εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (παρ. 9 του άρθρου 1 του Ν. 4050/2012). Με την δημοσίευση αυτή, η απόφαση των Ομολογιούχων απέκτησε ισχύ έναντι πάντων και δέσμευσε το σύνολο των Ομολογιούχων και των επενδυτών των επιλέξιμων τίτλων υπερισχύοντας οποιασδήποτε αντίθετης, γενικής ή ειδικής διάταξης νόμου ή κανονιστικής πράξης ή συμφωνίας. Παράλληλα, με την καταχώρηση στο Σύστημα των νέων τίτλων, επήλθε αυτοδικαίως ακύρωση των επιλέξιμων τίτλων που ανταλλάχθηκαν με νέους τίτλους και κάθε δικαίωμα ή υποχρέωση που απέρρεε από αυτούς κατά του ελληνικού δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων και όλων των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που οποιαδήποτε στιγμή αποτελούσαν μέρος αυτών, αποσβέσθηκε. Στη συνέχεια, με την υπʼ αριθμ. 5 Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου της 24ης Φεβρουάριου 2012 (αρ. 1 της παρ. 3) προβλέφθηκε ότι η τροποποίηση των επιλέξιμων τίτλων θα γίνει με ανταλλαγή των παλαιών τίτλων που προσφέρθηκαν για ανταλλαγή με νέους τίτλους έκδοσης του Ελληνικού Δημοσίου και με νέους τίτλους έκδοσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ/ Μεταξύ άλλων ορίστηκε (παρ. 4 του άρθρου 1), ότι τα νέα ομόλογα ελληνικού Δημοσίου που θα εκδοθούν θα λήγουν από το έτος 2023 έως και το έτος 2042, θα διέπονται από το αγγλικό δίκαιο και θα περιλαμβάνουν και τις λεγόμενες «ρήτρες συλλογικής δράσης» δηλαδή το δικαίωμα της πλειοψηφίας των ομολογιούχων να επιβάλει σε συμφωνία με τον εκδότη των τίτλων την βούλησή της στην μειοψηφία. Όσον αφορά το κεφάλαιο των νέων ομολόγων, για κάθε 1000 ευρώ ανεξόφλητου κεφαλαίου επιλέξιμων τίτλων που θα ανταλλαγούν θα δοθούν νέα ομόλογα ονομαστικού κεφαλαίου 315 ευρώ (31,5 του ανεξόφλητου κεφαλαίου επιλέξιμων τίτλων) και τίτλους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) με ημερομηνία λήξης δύο έτη ή λιγότερο και με ονομαστική αξία ίση με 15% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων που ανταλλάσσουν. Περαιτέρω, από τον συνδυασμό της παραγράφου 2 του άρθρου 1 της υπʼ αριθμ. 5 ΠΥΣ και του πίνακα του Παραρτήματος αυτής (της υπʼ αριθμ. 5 ΠΥΣ), προκύπτει ότι μεταξύ των τίτλων που αντηλλάγησαν ήταν και ο τίτλος που οι ενάγοντες είχαν αγοράσει από την εναγομένη, με κωδικό ISIN: ………, με ημερομηνία λήξεως την 20/08/2014, με τοκομερίδιο 5.5% και συνολικό ανεξόφλητο κεφάλαιο ?30.000 ευρώ. Η τελευταία δε συμμετείχε στην εθελοντική ανταλλαγή τίτλων μεταξύ ελληνικού δημοσίου και ομολογιούχων προσφέροντας με ομόφωνη απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου για ανταλλαγή το σύνολο των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου που κατείχε. Σε υλοποίηση της συμφωνίας που επήλθε μεταξύ δημοσίου και ομολογιούχων, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και η εναγομένη, οι νέοι τίτλοι ομολόγων και τίτλοι ΑΕΠ του Ελληνικού Δημοσίου εκδόθηκαν κι αυτοί στο όνομα της εναγόμενης τράπεζας, αφού αυτή ήταν πάντοτε ομολογιούχος και αντισυμβαλλόμενη του δημοσίου στην αγορά δημόσιου χρέους. Ειδικότερα, οι ενάγοντες έλαβαν: Ομόλογο εκδόσεως EFSF (ISIN ………) λήξεως 12/03/2013 ονομαστικής αξίας 2.250 ευρώ, Ομόλογο εκδόσεως EFSF (ISIN ………) λήξεως 12/03/2014 ονομαστικής αξίας 2.250 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2023 ονομαστικής αξίας 450,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2024 ονομαστικής αξίας 450,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2025 ονομαστικής αξίας 450,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2026 ονομαστικής αξίας 450,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2027 ονομαστικής αξίας 450,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2028 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2029 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2030 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2031 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2032 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2033 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2034 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2035 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2036 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2037 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2038 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2039 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2040 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2041 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ, Νέο ομόλογο ελληνικού δημοσίου (………) λήξεως 24/02/2042 ονομαστικής αξίας 480,00 ευρώ. Συμπερασματικά, οι νέοι τίτλοι που προέκυψαν από την συμφωνηθείσα ανταλλαγή, είχαν ονομαστική αξία κατά 53,50% (=100% - 31,5 % - 15%) μικρότερη, ημερομηνίες λήξεως μεταξύ 2023-2042, αγγλικό δίκαιο και περιελάμβαναν ρήτρες συλλογικής δράσης, δηλαδή δικαίωμα της πλειοψηφίας των ομολογιούχων να επιβάλλει την βούλησή της στην μειοψηφία, δηλαδή είχαν όρους εντελώς διαφορετικούς από αυτούς που οι ενάγοντες είχαν συμφωνήσει με την εναγομένη για τα αρχικά ομόλογα ελληνικού δικαίου που αυτή τους πούλησε.

Επειδή με βάση το ισχύον από το 1994 θεσμικό πλαίσιο του δημόσιου δανεισμού, το οποίο εκτέθηκε στη μείζονα σκέψη της παρούσης, το Δημόσιο δεν έχει συμβατική σχέση με τους ενάγοντες-επενδυτές αλλά μόνο με την Τράπεζα ενώ τα ομόλογα πωλούνται από το Ελληνικό Δημόσιο προς τους Βασικούς Διαπραγματευτές του, ήτοι τις τράπεζες, οι οποίες και του καταβάλλουν αμέσως την -υπό το άρτιο- τιμή τους και λαμβάνουν και την σχετική προμήθεια. Οι τράπεζες αγοράζουν τα ομόλογα στο όνομά τους και όχι στο όνομα του επενδυτή και τα μεταπωλούν στους επενδυτές. Η Τράπεζα της Ελλάδος ως Πράκτορας Πληρωμής του Ελληνικού Δημοσίου καταβάλλει στην λήξη των τίτλων την ονομαστική τους αξία στις τράπεζες και έτσι το Δημόσιο εξοφλεί τις υποχρεώσεις του προς τις Τράπεζες, που είναι πάντοτε οι δανειστές του. Ωστόσο, το Δημόσιο, από την έκδοση των ομολόγων του μέχρι την λήξη τους, δεν έχει καμία σχέση με τους τελικούς επενδυτές. Η απευθείας ευθύνη του Δημοσίου προς τους επενδυτές για την καταβολή της ονομαστικής αξίας των ομολόγων εκδόσεώς του στη λήξη τους, ενεργοποιείται μόνο σε μία περίπτωση: σε περίπτωση υπερημερίας του δημοσίου και άρνηση καταβολής της ονομαστικής τους αξίας στη λήξη τους. Σε κάθε άλλη περίπτωση ευθύνεται απέναντι στον επενδυτή μόνο ο Φορέας - κάτοχος - Τράπεζα. Η ευθύνη αυτή του Φορέα είναι αντικειμενική και ανεξάρτητη υπαιτιότητας. Συμπερασματικά, μόνον όταν το ελληνικό Δημόσιο δεν ικανοποιήσει τελικά την απαίτηση (της τράπεζας) στη λήξη του ομολόγου, τότε ο επενδυτής αποκτά, κατά το νόμο, ευθεία αξίωση κατά του Δημοσίου, την οποία, διαφορετικά, θα μπορούσε να ασκήσει μόνον ο φορέας (η τράπεζα) (άρθρο 8 §§1, 2 και 6 ν.2198/1994).

Επειδή με το PSI και το νόμο 4050/2012 εισήχθησαν αναδρομικά και με την συμφωνία της πλειοψηφίας των Ομολογιούχων ρήτρες συλλογικής δράσης που επέτρεψαν στο Δημόσιο να τροποποιήσει-αντικαταστήσει τους επιλέξιμους τίτλους των ομολόγων. Η συνταγματικότητα αυτού του νόμου και των σχετικών ΠΥΣ προσβλήθηκε στο ΣτΕ, το οποίο θεώρησε ως συνταγματικά ανεκτή για λόγους δημοσίου συμφέροντος την δυνατότητα του δημοσίου να τροποποιήσει αναδρομικά με συμφωνία των Ομολογιούχων τους όρους των ομολόγων του, εισάγοντας ρήτρες συλλογικής δράσης, ώστε με συμφωνία των ομολογιούχων να αντικατασταθούν οι τίτλοι εκδόσεώς του με νέους, όπως και έγινε. Έτσι, σύμφωνα με το νόμο 4050/2012, Ομολογιούχος είναι ο Φορέας του Συστήματος και κάτοχος των τίτλων (Θεματοφύλακας) και όχι ο τελικός επενδυτής και αυτός μόνο (= ο κάτοχος και φορέας) ψηφίζει με την τεκμαιρόμενη (έναντι του Δημοσίου) συναίνεση του επενδυτή. Αυτό είναι απολύτως συνεπές με το γράμμα και το πνεύμα του Νόμου, σύμφωνα με τον οποίο «ο φορέας είναι ιδιοκτήτης των απαιτήσεων κατά του δημοσίου μέχρι την λήξη του τίτλου, οπότε αυτές περιέρχονται στον επενδυτή...». Επομένως, σκοπός του PSI ήταν να απαλλάξει το Δημόσιο από τις υποχρεώσεις του από τα αρχικά ομόλογα προς τις τράπεζες και τους επενδυτές και όχι τους φορείς- τράπεζες από τις υποχρεώσεις τους προς τους επενδυτές πελάτες τους από την έννομη σχέση της πώλησης των τίτλων και της παρακαταθήκης. Το PSI δεν απαλλάσσει την τράπεζα από την ευθύνη της προς αποζημίωση ως φορέας και πωλήτρια των τίτλων. ’λλωστε, ο νομοθέτης δεν είχε σκοπό απαλλάξει τις τράπεζες από τις υποχρεώσεις τους προς τους επενδυτές και γιʼ αυτό κάνει λόγο για "δημόσιο συμφέρον , το οποίο δεν ταυτίζεται με το εκάστοτε συμφέρον της τράπεζας.

Επειδή η εναγομένη, όπως και οι άλλες ελληνικές τράπεζες, συμφώνησαν με το Δημόσιο την ανταλλαγή των ομολόγων του, προσφέροντας για ανταλλαγή το σύνολο των ομολόγων που κατείχαν ως φορείς ενώ με την ανταλλαγή, αποσβέστηκαν μόνο οι κατά του δημοσίου αξιώσεις από τους καταργηθέντες τίτλους τόσο των Φορέων (είτε συμφώνησαν με την ανταλλαγή είτε όχι) όσο και των τελικών επενδυτών, όχι, όμως, οι αξιώσεις των επενδυτών κατά των Φορέων και κατόχων από την μεταξύ τους υποκείμενη σχέση πωλήσεως και παρακαταθήκης των τίτλων. Ως εκ τούτου, η ένσταση ελλείψεως παθητικής νομιμοποιήσεως της τράπεζας πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμη, καθώς η αγωγή δεν ασκείται κατά της αντίδικης ως εκδότρια των τίτλων του ελληνικού δημοσίου αλλά ως πωλήτρια των ομολόγων και φορέας του Συστήματος. Αυτή δε η ευθύνη από τη συμβατική σχέση ιδρύεται απʼ ευθείας από το νόμο, αλλά και από την μεταξύ των διαδίκων συμφωνία, είναι αντικειμενική και ανεξάρτητη υπαιτιότητας και ουδόλως διερρήχθη ή αποσβέστηκε από το PSI. Συνεπώς, με βάση αυτή τη σχέση η εναγόμενη έχει υποχρέωση να καταβάλει στους ενάγοντες την ονομαστική αξία του ομολόγου που τους πούλησε στην λήξη του ενώ η παράβαση των υποχρεώσεων της εναγομένης από την ανωτέρω σχέση θεμελιώνει ενδοσυμβατική ευθύνη της λόγω πλημμελούς εκπλήρωσης των όρων της μεταξύ των διαδίκων συναφθείσης συμβάσεως πωλήσεως και παρακαταθήκης, όπως εκτέθηκε ανωτέρω. Τέλος, η ένσταση αποκλειστικής υπαιτιότητας των εναγόντων για την πρόκληση της ζημίας τους που πρότεινε η εναγομένη με τις προτάσεις της πρέπει να απορριφθεί ως μη νόμιμη, λόγω της αντικειμενικής ευθύνης της εναγομένης, η οποία αναλύθηκε ανωτέρω. Κατά συνέπεια τούτων, η κρινόμενη αγωγή, κατά την κύρια βάση της λόγω συμβατικής ευθύνης της εναγομένης, πρέπει να γίνει δεκτή, ως ουσιαστικά βάσιμη, σύμφωνα με όσα ειδικότερα ορίζονται στο διατακτικό της παρούσης ενώ παρέλκει η εξέταση της επικουρικής βάσης αυτής λόγω αδικοπρακτικής ευθύνης της εναγομένης και η τυχόν εξ αυτής προκληθείσα ηθική βλάβη των εναγόντων. Τέλος, μέρος των δικαστικών εξόδων πρέπει να επιβληθούν σε βάρος της εναγομένης, λόγω της μερικής ήττας της, κατʼ άρθρο 178 ΚΠολΔ, όπως ειδικότερα ορίζονται στο διατακτικό της παρούσης.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Δικάζει αντιμωλία των διαδίκων.

Δέχεται εν μέρει την αγωγή.

Αναγνωρίζει την υποχρέωση της εναγομένης να καταβάλει στους ενάγοντες το ποσό των δέκα έξι χιλιάδων πενήντα ευρώ (16.050), νομιμότοκα από την επομένη της επίδοσης της αγωγής, μέχρι την ολοσχερή εξόφληση.

Επιβάλλει στην εναγομένη μέρος των δικαστικών εξόδων των εναγόντων, τα οποία ορίζει στο ποσό των τετρακοσίων (400,00) ευρώ.

Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύτηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση του Δικαστηρίου στο ακροατήριό του, στην Αθήνα, στις 7 Αυγούστου 2018, απόντων των διαδίκων και των πληρεξουσίων δικηγόρων.

Η ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΗΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΔΡΟΣΟΥΛΑ ΓΕΡΟΣΤΑΘΟΥ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΙΩΤΗΣ